“Nani Ningatutuma?”
“Nani Ningatutuma?”
“Nangu inkondo yabuukila ine, na lyo line nkaba ne citetekelo.”—AMALU. 27:3.
BUSHE IFIKOMO FILI PE SAMBA KUTI FYATWAFWA SHANI UKUBA ABASHIPA?
1. Finshi ifyo Amalumbo 27 yali no kutwafwa ukwishiba?
MULANDU nshi umulimo wa kushimikila uleyila pa ntanshi nangu ca kuti ifintu mu calo filebipilako? Cinshi cilenga ukuti tulebombesha mu mulimo wa kwa Lesa ilyo abantu mu calo bakwete amafya mu mikalile? Kuti twacita shani pa kuti tutwalilile ukuba abashipa ilyo abantu abengi baletiina ifikacitika ku ntanshi? Ulwimbo lwa Mfumu Davidi ulwalembwa pa Amalumbo 27 lulasuka ifi fipusho.
2. Finshi ifyo ukututuma umuntu kwingacita, lelo finshi ifyo tulingile ukwishiba?
2 Amashiwi ya kwa Davidi aya kubalilapo muli ulu lwimbo yatila: “Yehova e lubuuto lwandi kabili e pusukilo lyandi. Nani ningatiina? Yehova e ucingilila umweo wandi. Nani ningatutuma?” (Amalu. 27:1) Nangu ca kutila umwenso kuti walenga umuntu ukunenuka, ukututuma umuntu kwena kuti kwamunenuna sana. (1 Pet. 3:14) Nga twacetekela Yehova ‘tukekala umutelelwe no kwikala umutende ukwabula ukutiina ububi.’ (Amapi. 1:33; 3:25) Cinshi twalandila ifi?
“YEHOVA E LUBUUTO LWANDI KABILI E PUSUKILO LYANDI”
3. Bushe Yehova aba shani ulubuto lwesu kabili finshi tulingile ukucita?
3 Insoselo ya kuti “Yehova e lubuto lwandi” ilangilila ukuti Yehova alatusambilisha no kutufumya mu mfifi ya ku mupashi. (Amalu. 27:1) Nga tule-enda mu nshila, ulubuto lulalenga twamona icili mu nshila icingaleta ubwafya, nomba te kuti lucifumyemo. Kanshi ni fwe bene tulingile ukucifumyamo. Na Yehova, alatusokolwela ubupilibulo bwa fintu ificitika mu calo. Alatusoka ku fintu fyabipa ifya muli cino calo. Alatupeela amafunde ayatwafwa, nomba pa kuti yatwafwe kano tuleyakonka. Kemba wa malumbo atile, amafunde ya kwa Lesa yamulengele ukuba sana uwa mano ukucila abalwani bakwe na bakasambilisha bakwe. Kanshi na ifwe nga tulekonka amafunde ya kwa Lesa kuti twaba sana aba mano.—Amalu. 119:98, 99, 130.
4. (a) Cinshi calengele Davidi alande ati: “Yehova . . . e pusukilo lyandi”? (b) Ni lilali ilyo Yehova akaba ipusukilo lyesu?
4 Amashiwi ya kwa Davidi aya pa Amalumbo 27:1 yalangilila ukuti afwile alibukishe ifyo Yehova amupuswishe pa miku iingi. Ku ca kumwenako, Yehova alimupokolwele “ku maala ya nkalamo na ku maala ya kwa bere.” E lyo kabili Yehova amulengele ukucimfya Galyati. Pa numa, imfumu Shauli yalefwaya ukulasa Davidi ifumo lelo yalefilwa pantu Yehova alemucingilila. (1 Sam. 17:37, 49, 50; 18:11, 12; 19:10) E calengele Davidi alande ukuti: “Yehova . . . e pusukilo lyandi”! Filya fine Yehova apuswishe Davidi, e fyo akapususha na babomfi bakwe. Ni lilali akabapususha? Akabapususha pa “bucushi bukalamba.”—Ukus. 7:14; 2 Pet. 2:9.
MULEIBUKISHA IFYO YEHOVA AMWAFWA
5, 6. (a) Bushe ukwibukisha ifyo Yehova atwafwile kuti kwatulenga shani ukuba abashipa? (b) Bushe ifyo Yehova ayafwile ababomfi bakwe kuti fyatwafwa shani ukuba abashipa?
5 Icingatwafwa sana ukuba abashipa, calilondololwa bwino pa Amalumbo 27:2, 3. (Belengeni.) Davidi alibukishe ifyo Yehova amupuswishe. (1 Sam. 17:34-37) Ifyo aleibukisha fyalimwafwile sana ukuba uwashipa na lintu akwete amafya ayakalamba nga nshi. Bushe muleibukisha ifyo Yehova amwafwa? Ica kumwenako fye, ilyo mwakwete ubwafya ubukalamba nga nshi, bushe mwalipepele kuli Yehova kabili bushe mwalimwene ifyo amupeele amano na maka ya kushipikisha? Bushe kuti mwaibukisha ifyo amwafwile ilyo mwakwete ubwafya mu mulimo wakwe nangu ifyo amwafwile pa kuti mukwate ishuko lya kubombesha? (1 Kor. 16:9) Bushe ukwibukisha ifintu fya musango uyu kumwafwa shani? Bushe ukulaibukisha ifintu fya musango uyu te kuti kumwafwe ukwishiba ukuti Yehova kuti amwafwa ukucimfya nangu ukushipikisha amafya ayakalamba nga nshi?—Rom. 5:3-5.
6 Kuti twacita shani nga ca kuti ubuteko bwa maka sana bulefwaya ukulofya abantu ba kwa Yehova? Abantu abengi muno nshiku balyesha ukulofya abantu ba kwa Yehova nomba balifilwa. Nga tuleibukisha ifyo Yehova ayafwa abantu bakwe ku numa, cikalenga na ifwe tukashipikishe ifikacitika ku ntanshi.—Dan. 3:28.
MULETEMWA UKUPEPA KWA CINE
7, 8. (a) Ukulingana na Amalumbo 27:4, finshi ifyo Davidi alombele kuli Yehova? (b) Bushe itempele ilikalamba ilya ku mupashi ilya kwa Yehova ni cinshi, kabili tupepa shani muli ili itempele?
7 Na cimbi icingatwafwa ukuba abashipa, kutemwa sana ukupepa kwa cine. (Belengeni Amalumbo 27:4.) Mu nshiku sha kwa Davidi, “ing’anda ya kwa Yehova” e yali icifulo ca kupepelapo. Davidi e wapekenye ukuti umwana wakwe Solomone akuule itempele ilya lulumbi. Ilyo papitile imyaka iingi, Yesu alandile ukuti te mu cikuulwa fye icikalamba ico Yehova apaala umo abantu bali no kupepela pa kuti Lesa alebomfwa. (Yoh. 4:21-23) Mu fipandwa 8 ukushinta ku 10 mwi buku lya AbaHebere, umutumwa Paulo atile itempele ilikalamba ilya ku mupashi lyatendeke mu 29 C.E., ilyo Yesu abatishiwe no kuituula ku kucita ifyo Yehova afwaya. (Heb. 10:10) Itempele ilikalamba ilya ku mupashi kupekanya kwa kwa Lesa ukwa kuti tulemupepa mu nshila iyo asuminisha, ukupitila mwi lambo lya cilubula ca kwa Yesu. Tupepa shani muli ili itempele? Ilyo tulepepa “ne mitima ya cine no kucetekela nga nshi,” na pa kulanda pe subilo lyesu ku bantu ukwabula ukunenuka e lyo no kutontonkanya pa banensu, ukucincishanya no kukoseleshanya na bakapepa banensu ilyo tuli ku kulongana na pa mapepo ya lupwa. (Heb. 10:22-25) Ukulatasha pa fyo Yehova apekanya ukupepa kwa cine kulakosha icitetekelo cesu muli shino nshiku ishayafya isha mpela.
8 Icalo fye conse, ababomfi ba kwa Yehova balabombesha mu mulimo wa kushimikila, balasambilila indimi ishipya, e lyo balakukila uko aba kushimikila imbila nsuma ya Bufumu bacepa. Balapashanya kemba wa malumbo uwalombele fye icintu cimo kuli Yehova. Bafwaya ukumona ubusuma bwa kwa Yehova no kulabomba umulimo wakwe te mulandu ne fingacitika.—Belengeni Amalumbo 27:6.
CETEKELENI UKUTI LESA KUTI AMWAFWA
9, 10. Finshi Amalumbo 27:10 yatulaya?
9 Amashiwi ya kwa Davidi yalangilila ifyo acetekele sana ukuti Yehova kuti amwafwa ilyo atile: “Nga tata na mayo bansha, Yehova kuti ambuula.” (Amalu. 27:10) Nga twabelenga amashiwi ayaba muli 1 Samwele icipandwa 22, kuti twamona ukuti Davidi tabamushile ku bafyashi bakwe. Lelo abantu abengi muno nshiku balacula pantu indupwa shabo shilabakana. Nomba nangu cibe ifyo, abengi abo balekelesha balabafwa ku Bena Kristu banabo.
10 Apo ali-ipekanya ukwafwa ababomfi bakwe nga babalekelesha, bushe te kuti abafwe nga bakwata amafya yambi? Tutile natusakamikwa pa fyo twingafwaila ifyo indupwa shesu shikabila, bushe te kuti tucetekele ukuti Yehova kuti atwafwa? (Heb. 13:5, 6) Alishiba ifyo ababomfi bakwe bonse aba cishinka bakabila.
11. Finshi ifyo abantu bengalatontonkanya nga twacetekela muli Yehova? Peeleni ica kumwenako.
11 Lekeni tulande pali ba Victoria abalesambilila Baibolo mu calo ca Liberia. Ilyo balefwaya ukubatishiwa, umwaume uo baleikala nankwe alibatamfishe kumo na bana babo batatu. Nangu ca kuti tabakwete ing’anda ne ncito, ba Victoria tabalekele ukusambilila Baibolo. Ilyo ba Victoria babatishiwe fye, umwana wabo umukashana uwa myaka 13 alitolele akacola umwali indalama ishingi sana. Pa kuti tabatunkilwe ukusenda indalama sha bene, tabapendelemo indalama. Lelo mu kwangufyanya, balyebele umushilika umwine wa ndalama. Umushilika abebele ati, abantu bonse nga bali nga imwe mwe Nte sha kwa Yehova, icalo conse kuti cawama sana kabili kuti mwaba sana umutende. Ba Victoria balangile umushilika ubulayo bwa kwa Yehova ubwa mu Baibolo ubwa kuleta icalo cipya. Apo umushilika alitemenwe sana ifyo ba Victoria bali aba cishinka, alibapeelepo indalama shimo. Abantu abengi balishininkisha ukuti Inte sha kwa Yehova ba cishinka pantu balicetekela ukuti Yehova kuti abapeela ifyo bakabila.
12. Finshi tulanga nga twatwalilila ukubombela Yehova nangu tulufye fyonse ifyo tukwete? Peeleni ica kumwenako.
12 Tontonkanyeni na pali ba Thomas, bakasabankanya abashabatishiwa abekala ku Sierra Leone. Apo batampile incito ya bukafundisha pe sukulu lya ku sekondari, palipitile nalimo umwaka umo ukwabula ukubafolesha mpaka fye ilyo basaine ifipepala fyabo. Cinshi cimbi icalefwaikwa pa kuti ba Thomas batendeke ukufola e lyo no kupoka indalama shimbi isho bashabafoleshe ku numa? Icalefwaikwa, kulanshanya no mukalamba wa pa sukulu uwali ni shimapepo. Shimapepo aebele ba Thomas ati, ifyo mwe Nte sha kwa Yehova mwasambilila mu Baibolo fyalipusana ne fyo tusambilisha pano pa sukulu. Shimapepo akoselepo fye ukweba ba Thomas ukuti basalepo pa ncito nangu ukukonka ifyo basambilila mu Baibolo. Nangu ca kuti ba Thomas balilekele incito no kusha amalipilo nalimo aya mwaka umo, balisangile incito imbi iya kulungisha ifilimba na mafoni ya kwenda nayo. Ici ica kumwenako e lyo na fimbi filangilila ukuti, ukutiina ukucula kuti kwalenga twalatutuma abantu, lelo tulingile ukwishiba ukuti Yehova Kabumba wa fintu fyonse te kuti atulekelesha pantu alacingilila abantu bakwe.
13. Cinshi cilenga ukuti bamunyinefwe balebomba sana umulimo wa kushimikila mu fyalo umo imikalile yayafya?
13 Mu fyalo ifingi umo imikalile yayafya, Inte sha kwa Yehova balashimikila sana. Cinshi cilenga? Iofeshi limo ilya Nte sha kwa Yehova lyalembele ukuti: “Abantu abengi abasumina ukusambilila Baibolo tababomba e co balakwata sana inshita ya kusambilila Baibolo. E lyo bamunyinefwe nabo balakwata sana inshita ya kushimikila. Abantu abekala mu ncende umo ubwikalo bwayafya nga nshi, takuba no kubeba ukuti tuleikala mu nshiku sha kulekelesha pantu balaimwena fye abene.” Mishonari uwabomba ukucila pa myaka 12 mu calo umo bakasabankanya bonse batungulula amasambililo ya Baibolo ukucila pali yatatu, atile: “Bakasabankanya abengi balakwata sana inshita ya kushimikila no kusambilisha abantu Baibolo pantu tabakwata sana ifya kubapumbula.”
14. Bushe Yehova akacingilila shani ibumba ilikalamba?
14 Yehova alilaya ukuti akafwa no kucingilila e lyo no kupususha abantu bakwe nge bumba ku mafya ya mu calo e lyo na lwa ku mupashi kabili twalimucetekela. (Amalu. 37:28; 91:1-3) Abantu abakapusuka “ubucushi bukalamba” bakaba abengi nga nshi. (Ukus. 7:9, 14) Kanshi Lesa takasuminishe nangu umo ukulofya ili ibumba mu nshiku sha mpela. Akabapeela fyonse ifya kubaafwa ukushipikisha amesho no kubakilila bu cibusa bwabo na Ena. E lyo kabili, pa Armagedone Yehova akacingilila abantu bakwe no kubapususha.
“NSAMBILISHENI INSHILA YENU, MWE YEHOVA”
15, 16. Finshi tunonkelamo nga tulekonka amafunde ya kwa Lesa? Shimikeni icacitike.
15 Nga tulefwaya ukutwalilila abashipa tulingile ukuleka Lesa aletusambilisha lyonse. Davidi apepele ati: “Nsambilisheni inshila yenu, mwe Yehova, kabili ntungululeni mu nshila ya bulungami pa mulandu wa balwani bandi.” (Amalu. 27:11) Ukusambilishiwa na Yehova cipilibula ukulakonka ifyo ukuteyanya kutusambilisha ifyaba muli Baibolo e lyo no kula-angufyanya ukucita ifyo tulesambilila. Abengi abakonka ukufunda ukusuma no kukanafusha ifya kucita, balanonkelamo pantu ubukwebo bwa mu calo nga bwabongoloka, tabakwata ifingi ifya kubasakamika e co balakwata sana inshita ya kushimikila. Bonse tulingile ukuyipusha atuti, ‘Nga ndebelenga muli Baibolo na mu mpapulo sha musha wa cishinka, bushe ndakonka ifyo ndebelenga ilyo line fye nangu ca kuti limbi kuti cayafya ukucita ifyo?’—Mat. 24:45.
16 Nga twaleka ukuti Yehova aletusambilisha no kututungulula, tatwakatiine nangu cimo. Ilyo painiya wa nshita yonse mu America alefwaya incito iingafwa ulupwa lwakwe ukuba mu mulimo wa nshita yonse, uwalemwangalila pa ncito amwebele ati nga taukwete digiri ya ku koleji, tawakasange ncito ulefwaya. Nga ca kuti ica musango uyu ni mwe cacitikile, bushe nga mwalyumfwile ububi ukuti mwasalilepo ukuba mu mulimo wa nshita yonse ukucila ukukwata amasambililo ya pa muulu? Ilyo papitile imilungu ibili, uwaleangalila munyinefwe balimutamfishe icito e lyo maneja umbi aipwishe munyinefwe ifyo afwaya sana ukucita. Munyinefwe alondololwele ukuti ena no mwina mwakwe balabomba no mulimo wa nshita yonse kabili tabafwaya ukuleka. Ilyo munyinefwe talakonkanyapo ukulanda na fimbi, maneja atile: “Nalishiba ukuti imwe mwe Nte sha kwa Yehova mwali-ibela! Ilyo batata balelwala sana ica kuti no kwima tabaleima, abo mupepa nabo babili baleisa cila bushiku mu kubabelengela Baibolo. E co lyonse naletontonkanya ukuti na ine mpaka fye nkafwaye inshila ya kwafwilamo Inte ya kwa Yehova.” Ubushiku bwakonkelepo, uyu maneja alipeele munyinefwe icifulo pa ncito ico maneja wa kale akeene ukumupeela. Kanshi ca cine ukuti nga twabika ubufumu bwa kwa Lesa pa ntanshi, Yehova takatulekeleshe, akatupeela ifyo tukabila.—Mat. 6:33.
TULINGILE UKUKWATA ICITETEKELO NE SUBILO
17. Finshi fikatwafwa ukukanatiina ifikacitika ku ntanshi?
17 Davidi na kabili alanda umulandu tulingile ukukwatila icitetekelo ne subilo, atile: “Kanshi nga nshakwete icitetekelo ca kumona ubusuma bwa kwa Yehova mu calo ca ba mweo—!” (Amalu. 27:13) Nga caba shani nga ca kuti tatwakwete isubilo mu fyo Lesa atulaya e lyo nga tatwaishibe ifyo tulandilepo mu Amalumbo icipandwa 27? Kanshi natutwalilile ukupepa pa kuti Yehova aletukosha no kutulubula ilyo tulemona ifintu ifyabipa filecitika ilyo Armagedone ishilaisa.—Belengeni Amalumbo 27:14.
[Ifipusho]
[Icikope pe bula 23]
Davidi ali uwashipa pantu aleibukisha ifyo Yehova amupuswishe
[Icikope pe bula 25]
Bushe imikalile mu calo nga yabipa kuti yalenga twalabombesha mu mulimo wa kushimikila?
