Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

“Nakulaba na Imwe”

“Nakulaba na Imwe”

“Nakulaba na Imwe”

“Bakasabanta abengi, no kwishiba kwine kwine kukafula.”—DAN. 12:4.

KUTI MWAYASUKA SHANI?

Bushe abantu muno nshiku basanga shani “ukwishiba kwine kwine”?

Bushe abasanga ukwishiba kwine bafula shani nelyo ukuba “abengi”?

Cinshi calenga ukuti ukwishiba kwine kwine “kufule”?

1, 2. (a) Twaishiba shani ukuti Yesu aliba na basambi bakwe muno nshiku no kuti akaba nabo na ku ntanshi? (b) Ukulingana na Daniele 12:4, finshi fingafuma mu kubika sana amano mu kusambilila Amalembo?

ELENGANYENI ukuti muli mu Paradaise. Cila bushiku nga mwabuuka, muleumfwa ukuti muli fye bwino kabili mulefwaisha no kubomba. Tamuleumfwa ifya kukalipakalipa mu mubili kabili amalwele ayalemucusha nayapwa. Mulemona fye bwino, ukuumfwa, ukutonya, ukununsha no kusonda. Namukwata sana amaka, muleumfwa bwino ukubomba, namukwata na banenu abengi kabili takuli ne filemusakamika. Aya e mapaalo ayo mukalaipakisha mu Bufumu bwa kwa Lesa. Kristu Yesu Imfumu iyo Lesa asonta, akapaala bantu abo akalateka kabili akabasambilisha ukwishiba Yehova.

2 Yehova akatwalilila ukuba na babomfi bakwe aba cishinka ilyo balebomba umulimo wa kusambilisha abantu mu calo conse. Lesa no Mwana wakwe balitwalilila ukuba na bantu aba cishinka pa myaka iingi. Ilyo Yesu ashilabwelelamo ku muulu, alilaile abasambi bakwe aba cishinka ukuti akulaba nabo. (Belengeni Mateo 28:19, 20.) Pa kuti twingacetekela ubu bulayo, natusambilile pa busesemo bumo ubwalembelwe mu Babiloni ukucila pa myaka 2,500 iyapitapo. Ilyo kasesema Daniele alelanda pa “nshita ya ku mpela” iyo tuleikalamo, atile: “Bakasabanta abengi, no kwishiba kwine kwine kukafula.” (Dan. 12:4) Muli ili ilembo, ishiwi lya ciHebere ilyo bapilibula ukuti “bakasabanta” lipilibula ukusambilila bwino bwino amalembo. Mu kusambilila kwa musango yu kuti mwafuma ifisuma. Bonse ababikako amano ku kusambilila Amalembo kuti bapaalwa pantu kuti baishiba bwino bwino Icebo ca kwa Lesa. Ubu busesemo bulanda no kuti abantu abengi bakakwata “ukwishiba kwine kwine.” Na kabili ukwishiba kwine kwine kukafula pantu abasambilila Icebo ca kwa Lesa bakasambilishako na bambi. Ilyo tulesambilila ifyo ubu busesemo bwafikilishiwa, twalamona ukuti cine cine Yesu aliba na basambi bakwe muno nshiku, twalamona no kuti Yehova alikwata amaka ya kufikilisha fyonse ifyo alaya.

“UKWISHIBA KWINE KWINE” KWAISHIBIKWA

3. Cinshi cacitike ku “kwishiba kwine kwine” ilyo abatumwa bafwile?

3 Ilyo abatumwa bafwile, ubusangu ubwasobelwe bwalitendeke mu cilonganino ca Bena Kristu ba cine kabili bwaile bulepya ngo mulilo. (Imil. 20:28-30; 2 Tes. 2:1-3) Ilyo papitile imyaka iingi, abaletila Bena Kristu kumo na bashaishibe Baibolo bonse tabakwete “ukwishiba kwine kwine.” Nangu ca kuti intungulushi sha macalici ayatila ya Bena Kristu baleti balisumina mu fyo Amalembo yalanda, balesambilisha “ifisambilisho fya fibanda” ifisaalula Lesa. (1 Tim. 4:1) Abantu abengi baali mu mfifi. Pa masambilisho ya bufi ayo abasangu balesambilisha, pali na ya kuti muli Lesa umo mwaba balesa batatu, no kuti umweo taumfwa e lyo no kuti imyeo imo ilaya mu kulunguluka mu mulilo wa pe.

4. Bushe ibumba lya Bena Kristu muli ba 1870 lyatendeke shani ukufwayafwaya “ukwishiba kwine kwine”?

4 Lelo muli ba 1870 ilyo kwashele imyaka nalimo 40 pa kuti “inshiku sha kulekelesha” shitendeke, ibumba ilinono ilya Bena Kristu ba cishinka mu Pennsylvania, ku America balelongana ku kusambilila sana Baibolo kabili balefwayafwaya “ukwishiba kwine kwine.” (2 Tim. 3:1) Aba Bena Kristu baleyita ati Abasambi ba Baibolo. Aba te balya Yesu alandilepo ati ‘aba mano kabili abacenjela’ abo Yehova afishileko icine. (Mat. 11:25) Lelo aba bali abaicefya kabili balefwaisha ukucita ifyo Lesa afwaya. Nga babelenga Amalembo balelanshanyapo no kutontonkanyapo sana, balepepa no kubikako sana amano ku fyo balesambilila. Na kabili balelinganya amalembo ku malembo yambi, kabili balelinganya ifyo balesanga ku fyo bambi abalefwailisha mu malembo balesanga. Mu kuya kwa nshita, Abasambi ba Baibolo balishibe ifingi ifyaba muli Baibolo ifyo abantu bashaishibe pa myaka iingi.

5. Mulandu nshi balembeele amatrakiti ayo baleita ati The Old Theology?

5 Abasambi ba Baibolo balitemenwe nga nshi pa fyo basambilile mu malembo ifyo bambi bashaishibe, nangu cali ifi tacabalengele ukuba ne cilumba nelyo ukulaitakisha kwati nalimo ifyo basambilile fyali ifipya. (1 Kor. 8:1) Mu nshita ya kuitumika, balembele amatrakiti ayo baleita ati The Old Theology. Ico balembeele aya matrakiti kufwaya ukuti abantu beshibe icine icaba mu Baibolo. Mu matrakiti ya kubalilapo mwali “ifyebo ifyaleyafwa abantu ukusambilila bwino Baibolo pa kuti baleke ukukonka intambi ishabipa no kutendeka ukukonka ifyo Shikulwifwe na batumwa balecita.”—The Old Theology, No. 1, April 1889, ibu. 32.

6, 7. (a) Cine nshi ica mu Baibolo ico twasambilila ukutula muli ba 1870? (b) Finshi ifyo mwasambilila mu Baibolo ifyo mwatemwa sana?

6 Pa myaka 100 iyapitapo, abantu ba kwa Lesa balisambilila ifintu ifisuma nga nshi muli Baibolo ifyo bashaishibe kale. * Icine ico basambilile kuti catwafwa mu mikalile yesu, kuti calenga twaba ne nsansa ne subilo. Cine ico abasambilila ifya mapepo bashilingile no kulakansaninapo. Cilatwafwa ukwishiba imibele ya kwa Yehova e lyo ne fyo afwaya. Kabili cilatwafwa no kwishiba umulimo Yesu akwata, ico aishile pano calo, ico afwilile ne fyo acita pali ino nshita. Ici icine cacindama cilatwafwa ukwishiba ico Lesa alekela ifyabipa ukulacitika, ico tufwila, ifyo tufwile ukupepa e lyo ne fyo twingaba ne nsansa.

7 Nomba twalishiba ubupilibulo bwa masesemo ayali ni “nkama” pa myaka iingi ayalefikilishiwa muli shino nshiku sha mpela. (Dan. 12:9) Pali aya amasesemo, paba na yalya ayaba mu mabuuku ya Mbila Nsuma na mwi buuku lya Ukusokolola. Yehova alitwafwa no kwishiba ifintu ifyacitike ifyo tushingamona na menso pamo nga, ukusuba Yesu pa Bufumu, inkondo iyacitike ku muulu, e lyo no kupoosa Satana pano calo. (Ukus. 12:7-12) Na kabili Lesa alilenga twaishiba ubupilibulo bwa fintu ifyo tumona pamo nge nkondo, ifinkukuma, ifikuko, ifipowe e lyo kabili alilenga twaishiba no mulandu abantu abashipepa bacitila ifyabipa shino nshiku ne calenga ukuti shibe “inshita ishayafya nga nshi.”—2 Tim. 3:1-5; Luka 21:10, 11.

8. Nani tutasha pa fintu ifyo tumona no kumfwa?

8 Kuti twasumina ukuti amashiwi ayo Yesu aebele abasambi bakwe ya cine, atile: “Yalishuka amenso ayamona ifyo mulemona. Pantu ndemweba, nati, bakasesema abengi ne shamfumu balefwaisha ukumona ifintu ifyo mulemona lelo tabafimwene, no kumfwa ifyo muleumfwa lelo tabafyumfwile.” (Luka 10:23, 24) Tulatasha Yehova Lesa pa kutwafwa ukumona no kumfwa ifintu fya musango yu. Kabili tulatasha nga shi pantu Lesa alituma “kaafwa,” umupashi wa mushilo ku kwafwa abasambi ba kwa Yesu “mu cine conse”! (Belengeni Yohane 16:7, 13.) Shi natulebikako amano ku “kwishiba kwine kwine” no kulasambilishako na bambi!

“ABENGI” BASAMBILILA “UKWISHIBA KWINE KWINE”

9. Bwite nshi ubwali mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa April 1881?

9 Mu April, mu 1881, balembele mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ukuti aba kushimikila imbila nsuma 1,000 balefwaikwa. Pali iyi nshita ninshi tapalapita ne myaka ibili ukutula apo batendekele ukulemba magazini ya Ulupungu lwa kwa Kalinda. Icipande cali muli iyi magazini catile: “Ku bengaba na maka ya kubomba umulimo wa kwa shikulu tuletila . . . muye mu kubomba bukolopota nelyo bupainiya, mulefwaya Abena Kristu mu misumba iikalamba ne inono abafwaisha ukupepa Lesa lelo abashaishiba bwino bwino icine, mulebasambilisha pali Shifwe uwa cikuuku ne fyo Icebo cakwe cawama.”

10. Bushe abantu bayankwileko shani ku bwite bwa kuti aba kushimikila inshita iikalamba balefwaikwa?

10 Ubu bwite bwalangile ukuti Abasambi ba Baibolo balishibe ukuti umulimo uukalamba uo Abena Kristu bafwile ukubomba wa kushimikila mbila nsuma. Pali iyi nshita abantu fye abanono e balelongana na Basambi ba Baibolo, kanshi calyafishe ukusanga abantu 1,000. Lelo ilyo abantu abengi babelengele trakiti nelyo Ulupungu lwa kwa Kalinda, abengi balimwene ukuti ifyo babalengele fyali e cine, e co balyankwileko ku bwite. Ku ca kumwenako, mu 1882 umwaume umo umwina England uwabelengele Ulupungu lwa kwa Kalinda na katabo akalembelwe na Basambi ba Baibolo alembele ati: “Mukwai ndefwaya munjebe ifya kucita pa kushimikila, ne fya kulandapo pa kuti umulimo wa kwa Lesa ubombwe.”

11, 12. (a) Cinshi bapainiya balebombela umulimo wa kushimikila kabili cinshi na ifwe tucitila cimo cine? (b) Bushe bapainiya balecita shani pa kuti bapange “amabumba,” nelyo ifilonganino?

11 Ilyo calefika mu mwaka wa 1885, Abasambi ba Baibolo nalimo 300 balebombako bupainiya. Ico balefwaya kupanga abasambi ba kwa Yesu Kristu nge fi fine na ifwe tucita. Lelo inshila balebomfya pa kushimikila yalipusana ne yo tubomfya. Muno nshiku ilingi line tusambilila Baibolo no muntu umo umo kabili tulamwafwa ukwishiba ifyaba mu Baibolo. Pa numa tulamwita ku kulongana kwa cilonganino. Kale sana, bapainiya balepeela abantu amabuuku e lyo pa numa babeta bonse ku kusambilila Amalembo. Mu nshita ya kusambilila no muntu umo umo, bena balesambilisha abantu mu “mabumba” nelyo mu filonganino.

12 Ku ca kumwenako, mu 1907, ibumba limo ilya bapainiya lyaile mu musumba umo pa kuti beshibe abakwete icitabo icaleti Millennial Dawn (ico baleita no kuti Studies in the Scriptures). Ulupungu lwa kwa Kalinda lwatile: “Bonse [abalefwaya ukumfwa] balibetile kabili balongene mu ng’anda imo. Painiya umo alilandile nabo ubushiku bonse ubwa pa Mulungu pa kufwaya kwa kwa Lesa, kabili umulungu wakonkelepo, abakoseleshe ukuti balekumana pamo lyonse.” Mu 1911, bamunyinefwe balyalwile ifya kushimikila. Bakangalila benda 58 balandile amalyashi ku cintubwingi mu America na mu Canada. Aba bamunyinefwe balilembele amashina na ma adresi ya bantu bonse abasangilweko abalefwaya ukusambilila Baibolo, kabili bapekenye ukuti balekumana pamo mu mayanda mu mabumba mabumba. Ilyo calefika mu 1914, ifilonganino fya Basambi ba Baibolo fyali 1,200 mu calo conse.

13. Finshi mwatemwapo sana pa fyo “ukwishiba kwine kwine,” kwasalangana muno nshiku?

13 Muno nshiku ifilonganino fyaba 109,400 mu calo conse, kabili bapainiya baba 895,800. Ino nshita, abantu mupepi na 8 milioni balikwata “ukwishiba kwine kwine,” kabili balakonka ifyo basambilila. (Belengeni Esaya 60:22.) * Ala ca kupapa ukumona ifyo abasambi bafula pantu Yesu aebele abasambi bakwe ati, “abantu bonse bakamupata” pa mulandu we shina lyandi. Alandile no kuti abasambi bakwe bali no kubacusha, ukubakaka mu fifungo, nangu fye ukubepaya. (Luka 21:12-17) Nangu ca kuti Satana ne fibanda fyakwe na bantu ababipa balalwisha abantu ba kwa Yehova, nalyo line balitwalilila ukulunduluka mu mulimo wa kupanga abasambi. Muno nshiku balashimikila “ku bantu bonse aba pe sonde,” abaikala mu ncende ishakaba sana, ishatalala sana, mu mpili, mu fiswebebe, mu misumba na mu ncende ishaba sana ukutali. (Mat. 24:14) Nga ca kuti Lesa talebafwa te kuti bashimikile muli ishi ncende shonse.

‘UKWISHIBA KWINE KWINE KWALIFULA’

14. Bushe impapulo shesu shalenga shani ukuti “ukwishiba kwine kwine” kufule?

14 “Ukwishiba kwine kwine” kwalifula pa mulandu na bantu abengi abashimikila imbila nsuma, e lyo na pa mulandu wa mpapulo ishisabankanishiwa. Mu July 1879, Abasambi ba Baibolo balitendeke ukulemba ino magazini, iyo baleita abati Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence. Magazini iya mu ciNgeleshi iya kubalilapo iyo bapulintile ku kampani yali fye 6,000. Munyinefwe Charles Taze Russell uwali ne myaka 27, e o basalile ukwangalila uyu mulimo e lyo kwali na bamunyinefwe na bambi basano abalemwafwako. Ulupungu lwa kwa Kalinda nomba lulembwa mu ndimi 195. Pali bamagazini bonse abalembwa, Ulupungu lwa kwa Kalinda e lusabankanishiwa sana, lumo na lumo bapulinta amakope 42,182,000. Magazini imbi iyakonkapo iyo bapulinta amakope ayengi, ni Loleni! iyo bapulinta amakope 41,042,000 mu ndimi 84. E lyo na kabili balapulinta amabuuku na ma Baibolo amamilioni 100 cila mwaka.

15. Bushe indalama sha kupulintila impapulo shifuma kwi?

15 Icalenga ukuti uyu mulimo ushaikulila ulebombwa misangulo ya kuitemenwa. (Belengeni Mateo 10:8.) Ici cilapapusha abantu ababa mu ma kampani ayakalamba ayapulinta abaishiba ifyo fimashini fya kupulintilako fyakosa umutengo ukubikako na mapepala, inki, e lyo ne fintu fimbi. Munyinefwe umo uwaba mwi bumba lya bashita ififwaikwa mu misambo yonse atile: “Bashimakwebo abesa mu kutandala balasunguka nga bamona fimashini fya maka ifya kupulintilako ifyo twakwata, ifipulinta impapulo ishingi, balakaana ukuti mu ndalama sha kusangula fye te kuti tushitemo fimashini fya musango yu. Kabili balapapa ukumona ukuti ababombela pa musambo baice kabili aba nsansa.”

ISONDE LIKESULAMO UKWISHIBA LESA

16. Cinshi Lesa afwaila ukuti abantu bakwate “ukwishiba kwine kwine”?

16 Kwaliba umulandu uukalamba uwalenga ukuti “ukwishiba kwine kwine” kufule. Lesa afwaya ukuti “abantu balekanalekana bakapusuke no kwishiba bwino bwino icine.” (1 Tim. 2:3, 4) Yehova afwaya abantu ukwishiba icine pa kuti bengalamupepa mu nshila iyo afwaya pa kuti abapaale. Ifi Yehova alenga “ukwishiba kwine kwine” ukufula, calenga alonganike Abena Kristu basubwa aba cishinka. Abalonganika ukufuma “mu nko shonse ne mitundu na bantu na bantu ne ndimi” kabili alelonganika ne “bumba likalamba,” abakwata isubilo lwa kwikala umuyayaya pano pene pe sonde.—Ukus. 7:9.

17. Cinshi ubuyantanshi bwaba mu kupepa kwa cine bulangilila?

17 Cali-ilanga fye apabuuta tuutu ukuti icalenga ubuyantanshi mu kupepa kwa cine ukucila pa myaka 130, ni co Lesa ne Mfumu Yesu Kristu iyo asonta balafwa ababomfi ba kwa Yehova pano calo, balabatungulula, balabacingilila, balabafwa ukuteyanya ifintu, kabili balabasambilisha. Ubu ubuyantanshi bulanga ukuti cine cine Yehova akafikilisha ifyo alaya. Alaya ukuti: “Isonde likesulamo ukwishiba Yehova filya amenshi yaisula muli bemba.” (Esa. 11:9) Ala Lesa akapaala abantu bakwe icine cine!

[Amafutunoti]

^ para. 6 Mukasambilila ifingi nga mwatamba aya ama DVD, Jehovah’s Witnesses—Faith in Action, Part 1: Out of Darkness ne ya kuti Jehovah’s Witnesses—Faith in Action, Part 2: e lyo ne itila Let the Light Shine.

^ para. 13 Belengeni icitabo ca Ukusesema kwa kwa Esaya—Ulubuuto lwa Bantu Bonse 2 pe bula 320.

[Ifipusho]

[Icikope pe bula 6]

Abasambi ba Baibolo aba kubalilapo bali abaicefya kabili balefwaisha ukulacita ifyo Lesa afwaya

[Icikope pe bula 7]

Yehova alatasha nga nshi pa fyo mubombesha pa kuti abantu bakwate “ukwishiba kwine kwine”