Mulebelelana Uluse
Mulebelelana Uluse
“Muleshipikishanya no kubelelana uluse.”—KOL. 3:13.
KUTI MWAYASUKA SHANI?
Mulandu nshi tufwile ukuitemenwa ukubelela bambi uluse?
Cilangililo nshi Yesu alandile pa kulangilila ukuti ukubelela bambi uluse kwalicindama?
Busuma nshi bwaba mu kubelelana uluse?
1, 2. Cinshi cacindamina ukuibebeta nampo nga tulaitemenwa ukubelela bambi uluse?
ICEBO ca kwa Yehova cilatwafwa ukwishiba ifyo amona ulubembu ne fyo acita ilyo twabembuka. Icebo cakwe calilanda sana na pa kwelela. Mu cipande cafumineko, twasambilile pa fyo imibele Davidi na Manase balangile yalengele Yehova ukubelela. Pa mulandu wa kuti balyumfwile sana ububi pa membu bacitile, balisokolwele imembu shabo, balilekele ukucita ifyabipa, kabili balilapile icine cine. Ici calengele ukuti Yehova abapaale na kabili.
2 Lekeni nomba tulande pa fyo tufwile ukuitemenwa ukulaelela bambi. Bushe nga mwacitile shani nga ca kuti pa bantu Manase aipeye pali na balupwa lwenu? Bushe nga mwalimubelele uluse? Ici cipusho nacicindama sana ukuipusha pantu twikala mu calo umwaba abantu abankalwe, bampulamafunde, na bakaitemwe. Nomba mulandu nshi Umwina Kristu afwile ukulabelela bambi uluse? Nga ca kuti abantu bamukalifya, cinshi cingamwafwa ukuilama, ukucita ifyo Yehova afwaya ukuti mucite, e lyo no kuitemenwa ukubelela bambi uluse?
UMULANDU TULINGILE UKULABELELA BAMBI ULUSE
3-5. (a) Cilangililo nshi Yesu abomfeshe pa kuti abo alelandako beshibe umulandu cacindamina ukubelela bambi uluse? (b) Lisambililo nshi Yesu asambilishe mu cilangililo alandile pali Mateo 18:21-35?
3 Ukuitemenwa ukubelela uluse abatukalifya, nampo nga ba mu cilonganino nelyo iyo, kwalicindama pa kuti tuleumfwana na balupwa lwesu, ifibusa, abantu bambi, e lyo na Yehova. Baibolo itweba ukuti fwe Bena Kristu tufwile ukulabelela bambi uluse te mulandu e miku ubwingi bengatukalifya. Pa kulangilila ifyo ukwelela bambi kwacindama, Yesu alandile icilangililo ca musha uwali ne nkongole.
4 Umusha akongwele shikulu wakwe indalama ishingi kabili pa kushibwesha alingile ukubomba inshiku amamilioni 60; lelo shikulu wakwe alisuulileko kuli ishi nkongole. Nomba ilyo aile, asangile umusha munankwe uwamukongwele indalama sha kuti pa kubwesha alingile ukubomba fye inshiku 100. Umusha mubiye alimupapeete, lelo uyu musha uo balekelele inkongole ishingi ailekakisha umunankwe mu cifungo. Ifyo uyu musha acitile fyalikalifye sana shikulu wakwe. Shikulu wakwe atile: “Bushe na iwe taufwile ukubelela umusha munobe uluse, ifyo na ine nkubelele uluse? E ico shikulu wakwe pa mulandu wa kuti alifulilwe, amupeele ku balinshi ba cifungo, mpaka akabweshe inkongole shonse isho akwete.”—Mat. 18:21-34.
5 Cishinka nshi Yesu alefwaya ukuti tusambilile kuli ici cilangililo alandile? Atile: “E fyo na Tata wa mu muulu akamucita nga tamubelela bamunyinenwe uluse ne mitima yenu yonse.” (Mat. 18:35) Icishinka Yesu alandilepo nacumfwika. Imembu tucita pa mulandu wa kuti tatwapwililika shingi sana kabili shilangilila ukuti tulafilwa ukumfwila Yehova muli fyonse. Na lyo line, alaitemenwa ukutubelela uluse no kufuuta imembu shesu. Kanshi onse uufwaya ukuba cibusa wa kwa Yehova alingile ukulaelela bambi. Kabili ifi e fyo Yesu alandile mu Lyashi lya pa Lupili, atile: “Nga mwabelela uluse abamulufyanya, Shinwe wa mu muulu na o akamubelela uluse; nomba nga tamubelela uluse abamulufyanya, na Shinwe wa mu muulu takamubelele uluse ku fyo mulufyanya.”—Mat. 6:14, 15.
6. Mulandu nshi cafisha limo ukubelela bambi uluse?
6 Nalimo kuti mwatila ‘Calyanguka ukulanda pa kubelela bambi uluse, nomba kwena calyafya ukucita ifyo.’ Ico mwingalandila ifi mulandu wa kuti nga batukalifya, ilingi line tulafulwa. Umuntu kuti akalipa, kuti amona kwati nabamufyenga, kabili kuti afwaya fye no kulandula. Na kuba, bamo batila tabakatale ababelela uluse uubalufyenye. Nga ca kuti na imwe e fyo mumfwa, kuti mwacita shani pa kuti mulebelela bambi uluse filya Yehova afwaya?
ISHIBENI ICILENGELE UKUTI MUKALIPE
7, 8. Finshi fikamwafwa ukubelela bambi uluse nga ca kutila bacita ifyamukalifya?
7 Nga batukalifya nelyo twamona ukuti nabatufyenga kuti twakalipa nga nshi. Umfweni ifyo umulumendo umo acitile ilyo akalipe. Atile: “Inshita imo nalikalipe nga nshi, ica kuti nalifumine pa ng’anda no kulapa ukuti nshakatale mbwelelapo. Iyi yali ni nshita ya lusuba, kabili naile nde-enda mu misebo iisuma, ica kuti panono panono ubukali bwaile buletontoloka pa mulandu ne fintu ifisuma ifyo nalemona. Ilyo papitile inshita, nalilangulwike no kumfwa ububi pa fyo nacitile kabili nalibwelelemo ku ng’anda.” Ici cacitike citulangilila ukuti nga twakalipa sana, cisuma ukuleka papita inshita pa kuti ubukali butontoloke no kuti tutontonkanye pa cacicitika. Ukucita ifi kuti kwalenga twaelela uutulufyenye kabili te kuti tucite icintu ica kuti twaisaumfwa ububi pa numa.—Amalu. 4:4; Amapi. 14:29; Yako. 1:19, 20.
8 Nomba kuti mwacita shani nga ca kutila mwatwalilila fye no bukali? Esheni na maka ukwishiba icilengele ukuti mukalipe. Bushe mulandu wa kuti nabamufyenga nelyo nabamusaalula? Nelyo bushe mulemona ukuti umuntu umbi ku mufulo fye alefwaya ukumukalifya? Bushe ifyo acitile nafibipa sana? Nga mwatontonkanya no kwishiba bwino bwino icilengele ukuti mukalipe, mukeshiba inshila iisuma iya kupwishishamo ubo bwafya ukubomfya Amalembo. (Belengeni Amapinda 15:28; 17:27.) Ukucita ifi kukamwafwa ukubelela bambi uluse. Nangu ca kutila calyafya ukucita ifi, mukaleka Icebo ca kwa Lesa ukulabebeta “amatontonkanyo na mapange ya mutima” wenu kabili cikamwafwa ukulapashanya Yehova, uubelela abantu uluse.—Heb. 4:12.
BUSHE ACILAFWAYA FYE UKUMUKALIFYA?
9, 10. (a) Finshi nalimo mwingacita nga bamukalifya? (b) Bushe ukukanafulwa bwangu no kubelela bambi uluse kukamulenga ukuba shani?
9 Ifingi ifitucitikila filalenga twakalipa. Ku ca kumwenako, tutile mule-ensha motoka, lyena kwaisa motoka imbi iyati ipunke muli motoka yenu. Bushe kuti mwacita shani? Abantu bamo balapuuka mu bukali ica kuti basansa na namutekenya munabo. Nomba apo muli Bena Kristu, tamufwile ukucita ica musango uyu.
10 Ilyo mushilapuuka mu bukali, kuti cawama mwatala mwatontonkanya pa cicitike. Limbi na imwe mwacicitapo fimo ifyacilenga ubo bwafya pantu nalimo mwacipumbulwa ne fintu fimbi ilyo mwacilaensha motoka. Nalimo motoka ya kwa namutekenya umbi yacikwata ubwafya. Icishinka tulesambilila kuli ici cilangililo ca kutila, nga twaishiba icilengele ubwafya, twakutika na ku fyo bambi balelanda, e lyo twaitemenwa no kubelela bambi uluse, te kuti tulefulwa sana, nangu ukumfwa sana ububi bambi nga batulufyanya. Lukala Milandu 7:9 itila: “Wilakalipa bwangu, pantu ubukali bwaba mu fifuba fya bawelewele.” Mwilatontonkanya ukuti ico umuntu acicitila fimo mulandu wa kuti acilafwaya fye ukumukalifya. Ilingi line kuti mwamona kwati ico umuntu acicitila ifyo, kufwaya ukumukalifya ku mufulo fye, lelo icacilenga mulandu wa kukanapwililika nangu limbi tatwishibe bwino bwino icacicitika. Muleibukisha ukuti te kuti mwishibe fyonse ifyacilenga ukuti uyu muntu acite nelyo ukusosa ifilengele ukuti mukalipe. Kanshi nga mwamubelela uluse, ninshi mulelanga ukuti mwalimutemwa. Nga mwacita ifi mukaba ne nsansa.—Belengeni 1 Petro 4:8.
‘LEKENI UMUTENDE WENU UBWELELE KULI IMWE’
11. Ilyo abantu bakaana nelyo ukusumina ukukutika ku mbila nsuma, finshi tufwile ukucita?
11 Kuti mwacita shani pa kuti mutwalilile ukuba aba mutende nga ca kuti bamusaalula ilyo muleshimikila? Ilyo Yesu atumine abasambi 70 ukuya mu kushimikila, abebele ukuti bafwile ukusosa ukuti umutende ube pa ng’anda yonse iyo batandalila. Yesu atile: “Ngo muntu uulefwaya umutende e mo ali, umutende wenu ukaba pali ena. Lelo nga talimo, ukabwelela kuli imwe.” (Luka 10:1, 5, 6) Tulatemwa abantu nga bakutika ku mbila nsuma pantu e lyo benganonkelamo mu mbila nsuma tubila. Lelo inshita shimo balakaana kabili balatupontela. Kuti twacita shani nga bakaana nelyo bamupontela? Yesu atile umutende wesu ubwelele kuli ifwe. Tufwile ukuba aba mutende nampo abantu bakaana nelyo basumina. Nga ca kutila twakalipa ilyo abantu batukalifya, te kuti tutwalilile ukuba no mutende.
12. Ukulingana na mashiwi umutumwa Paulo alandile pa Abena Efese 4:31, 32, kuti twacita shani nga batukalifya?
12 Mule-esha na maka ukuba aba mutende lyonse, te lintu fye muleshimikila. Kwena, ukuitemenwa ukwelela bambi takupilibula ukuti namutemwa ifyo bacitile nelyo ukuti ifyo bacitile tafibipile sana. Lelo kupilibula ukuti mufwile ukulabako ku fyo bamukalifye. Abantu bamo tababa ne nsansa pantu batwalilila ukuba no bukali no kulatontonkanya fye pa fyo babakalifye. Mwilasunga icikonko ku mukoshi. Muleibukisha ukuti te kuti mube ne nsansa nga mulesunga icikonko. E ico mulebelela bambi uluse!—Belengeni Abena Efese 4:31, 32.
CITENI IFINGALENGA YEHOVA UKUTEMWA
13. (a) Bushe Umwina Kristu ‘atuulika shani amalasha ayaleaka umulilo’ pa mutwe wa mulwani wakwe? (b) Cinshi cingacitika nga tuli abafuuka ilyo batukalifya?
13 Inshita shimo uushili Umwina Kristu kuti amukalifya, lelo ifyo mwacita kuti fyalenga afwaya ukwishiba ifya mu Baibolo. Umutumwa Paulo alembele ukuti: “‘Umulwani obe nga ali ne nsala, umupe ifya kulya; nga ali ne cilaka, umupe ifya kuti anwe; pantu nga wacita ifi ninshi watuulika amalasha ayaleaka umulilo pa mutwe wakwe.’ Wileka ububi bukucimfye, lelo ulecimfisha ububi pa kucita ifisuma.” (Rom. 12:20, 21) Nga mulecita ifisuma ilyo bamukalifya, kuti mwalenga na bantu abayafya sana bayaluka, baba na bantu abasuma. Nga muleba ne nkumbu no kulangulukilako umuntu uwamukalifya, kuti mwalenga asambilila icine ca mu Baibolo. Nampo nga kuti ayaluka nelyo iyo, nga tuli abafuuka kuti twalenga uutulufyenye ukulatontonkanya pa calenga ukuti tube ne mibele iisuma.—1 Pet. 2:12; 3:16.
14. Nangu abantu batulufyanye shani, mulandu nshi tushilingile ukutwalilila ukubafulilwa?
14 Limo kulaba fimo ifingalenga ukuti twila-ampana na bantu bamo. Bamo abo tushifwile ukwampana nabo, ni balya abacitile imembu, bakaana no kulapila e lyo batamfiwa. Umuntu wa musango yu nga alimulufyenye, kuti cayafya sana ukumubelela uluse nangu alapila pantu palakokola pa kuti umuntu alabe ku fyo bamulufyenye. Nga caba ifi, mufwile ukutwalilila ukulapepa kuli Yehova ukuti amwafwe ukubelela uluse umubembu uwalapila. Pantu na kuba, tamwaishiba ifiba mu mutima wa muntu. Yehova fye e waishiba. Alaceeceeta ifyaba mu mutima wa muntu kabili alatekanishisha abacitile imembu. (Amalu. 7:9; Amapi. 17:3) E mulandu wine Baibolo ilandila ukuti: “Mwilabwesesha ububi pa bubi. Muletontonkanishisha kabela ukucita ifyo abantu bonse balemona ukuti fisuma. Mule-esha na maka yenu yonse ukuba aba mutende ku bantu bonse. Mwe batemwikwa, mwilalandula, lelo shiileni ubukali bwa kwa Lesa incende; pantu calembwa ati: ‘Nine mfwile ukulandula; nine nkabweseshapo pa fibi ifyo bacita, e fyasosa Yehova.’” (Rom. 12:17-19) Bushe kuti cawama ukulapingula bambi? Awe nakalya. (Mat. 7:1, 2) Mufwile ukucetekela ukuti Lesa fye e wingapingula mu bulungami.
15. Finshi tufwile ukwibukisha pa batulufyenye ifingalenga twitwalilila ukubafulilwa?
15 Nga mulemona ukuti nabamufyenga kabili cilemukosela ukubelela uluse uwamulufyenye uulapiile, muleibukisha ukuti na o wine balimufyenga. Na o wine alacula ku mafya ya lubembu twapyana. (Rom. 3:23) Yehova alomfwila uluse abantu bonse ababembu. Kanshi kuti cawama ukulapepelako abatulufyenye. Nga tulebapepelako, te kuti tutwalilile ukubafulilwa. Na kabili Yesu alilandile amashiwi ayalanga ukuti tatufwile ukufulilwa na balya abatucusha, atile: “Muletemwa abalwani benu kabili mulepepelako abamucusha.”—Mat. 5:44.
16, 17. Finshi mulingile ukucita baeluda nga bapingula ukuti umubembu nalapila, kabili mulandu nshi?
16 Yehova alipeela baeluda umulimo wa kwafwa abalufyenye mu cilonganino, kabili bacita ifi ukulingana ne fyo umwine afwaya. Aba bamunyinefwe tabeshiba fyonse nga filya Lesa eshiba, lelo ilyo balepingula balesha na maka ukukonka ifyalembwa mu Cebo ca kwa Lesa kabili batungululwa no mupashi wa mushilo. Kanshi apo balapepa ukuti Yehova abafwe, fyonse ifyo bapingula filanga ukuti e fyo na Yehova alemona uyo mulandu.—Mat. 18:18.
17 Tufwile ukukonka ifyo baeluda bapingwile. Baeluda nga bapingula ukuti umuntu nalapila, bushe mukamwelela no kulanga ukuti mwalimutemwa? (2 Kor. 2:5-8) Kwena kuti cakosa ukukonka ifyo baeluda bapingwile nga ca kuti uyo muntu alimulufyenye nelyo alufyenye lupwa lwenu. Lelo nga mwacetekela Yehova ne fyo abombela pa milandu ukubomfya icilonganino cakwe, ninshi mwacita bwino. Mukalanga ukutila mulabelela bambi uluse.—Amapi. 3:5, 6.
18. Busuma nshi bwaba mu kubelela bambi uluse?
18 Mu kukanabelela bambi uluse mulafuma ifyabipa pamo nga ukulwala, ukukanakwata ifibusa e lyo no kukanaumfwana na bantu bambi. Lelo abasambilila pa fyo abantu batontonkanya basanga ukuti mwaliba ubusuma mu kuitemenwa ukubelela bambi uluse. Nga tulebelela bambi uluse tulomfwa bwino, ubumi bwesu bulaba bwino, kabili cilalenga tuleumfwana na bantu bambi. Ne cacindama sana ca kuti tukaba ifibusa fya kwa Shifwe wa ku muulu, Yehova.—Belengeni Abena Kolose 3:12-14.
[Ifipusho]
[Icikope pe bula 27]
Finshi twingasambilila kuli ici cilangililo Yesu alandile?
[Icikope pe bula 30]
Abena Kristu balingile ukulabelelana uluse
