“Nsambilisheni Ukucita Ukufwaya Kwenu”
“Nsambilisheni Ukucita Ukufwaya Kwenu”
“Nsambilisheni ukucita ukufwaya kwenu, pantu ni mwe Lesa wandi.”—AMALU. 143:10.
IFISHINKA IFIKALAMBA IFYO MUFWILE UKWIBUKISHA
Finshi Davidi acitile ifilanga ukuti alemona ifintu nge fyo Yehova afimona?
Cinshi ca-afwile Davidi ukwishiba umwalola ukufwaya kwa kwa Lesa?
Cinshi cingatwafwa ukutwalilila ukuba ifibusa fya kwa Yehova?
1, 2. Bushe ukulatontonkanya pa fyo Lesa afwaya kuti kwatwafwa shani, kabili finshi twalasambilila ku Mfumu Davidi?
TUTILE mule-enda ku ncende ukwaba impili e lyo mwasanga ukuti inshila mule-endamo yapaatukana. Bushe kuti mwacita shani pa kuti mwishibe inshila ya kuyamo? Nalimo kuti mwanina pa muulu wa lupili pa kuti mumone uko ishi inshila shileya. Ici cilangililo kuti catwafwa ukwishiba ifyo twingacita ilyo tulepingula pa fintu ifyacindama. Ifi Kabumba aba ku muulu ukwasansuka, alamona bwino ifintu. Kanshi nga tulefwaya ‘ukulaenda mu nshila’ iyo atemwa, tufwile ukulamona ifintu nga filya fine Yehova afimona.—Esa. 30:21.
2 Imiku iingi, Davidi Imfumu ya bena Israele, aletontonkanya pa kufwaya kwa kwa Lesa mu fyo alecita. Lekeni nomba tulande pali fimo fimo ifyacitikile Davidi pa kutila tusambilileko ku fyo abombeele Yehova Lesa no mutima onse.—1 Isha. 11:4.
DAVIDI ALICINDIKE SANA ISHINA LYA KWA YEHOVA
3, 4. (a) Cinshi calengele ukuti Davidi ayelwa na Galyati? (b) Bushe Davidi alemona shani ishina lya kwa Lesa?
3 Tontonkanyeni pa cacitike ilyo Davidi aile mu kulwa na Galyati, umuPelishiti uwali ipaka. Cinshi calengele Davidi ukuyalwa ne li ipaka ilyaipangeshe ne fyanso kabili ilyalepele nalimo amamita yatatu? (1 Sam. 17:4) Bushe ni co ali uwashipa? Nelyo bushe ni co alicetekele Lesa? Ca cine iyi mibele ibili yalimwafwile ukukanatiina. Lelo icalengele sana ukuti ayelwisha lilya ipaka mulandu wa kuti alicindike Yehova ne shina lyakwe ilikalamba. Davidi aipwishe ukuti: “Cinshi ali uyu muPelishiti uushasembululwa pa kuti aleseebanya abashilika ba kwa Lesa wa mweo?”—1 Sam. 17:26.
4 Davidi uwali fye umwaice, alungeme Galyati no kumweba ati: “Iwe uleisa kuli ine no lupanga ne fumo na kalifumo, lelo ine ndeisa kuli iwe mwi shina lya kwa Yehova wa mabumba, Lesa wa bashilika ba kwa Israele, uo waseebanya.” (1 Sam. 17:45) Apo Davidi acetekele Lesa wa cine, aipeye uyu muPelishiti ipaka kwi libwe fye limo ukubomfya icisukushilo. Te pali uyu wine fye muku Davidi acetekele Yehova no kucindika ishina lyakwe, lelo alecita ifi ubumi bwakwe bonse. E calengele akoseleshe na bena Israele banankwe ‘ukulaitakishisha mwi shina lya kwa Yehova ilya mushilo.’—Belengeni 1 Imilandu 16:8-10.
5. Finshi abantu bacita ifyo twingapashanya ku mashiwi ya museebanya ayo Galyati alandile?
5 Bushe mulomfwa icilumba ukuti Yehova e Lesa wenu? (Yer. 9:24) Bushe mucita shani nga ca kuti abena mupalamano, abo mubomba nabo, abo musambilila nabo, nelyo balupwa lwenu balelanda ifibi pali Yehova nelyo balepumya Inte shakwe? Ilyo abantu balesaalula ishina lya kwa Yehova, bushe mulacetekela ukuti alemwafwa ilyo mulemulandilako? Ca cine ukuti kwaliba “inshita ya kwikala tondolo,” lelo tatufwile ukumfwa insoni pa mulandu wa kuti tuli Nte sha kwa Yehova kabili abasambi ba kwa Yesu. (Luk. Mil. 3:1, 7; Marko 8:38) Nangu ca kutila tufwile ukuba abacenjela kabili aba mucinshi ilyo tulelanshanya na bantu abashatemwa icine, tatufwile ukuba nga bena Israele ‘abanenwike no kutiina nga nshi’ ilyo baumfwile uko Galyati aleseebanya Lesa. (1 Sam. 17:11) Lelo tufwile ukucitapo cimo pa kuti tulenge ishina lya kwa Yehova Lesa ukucindikwa. Tufwaya ukwafwa abantu ukwishiba bwino bwino Yehova Lesa. Pa kubafwa, tubomfya Icebo cakwe pa kuti beshibe umulandu cacindamina ukupalama kuli Lesa.—Yako. 4:8.
6. Mulandu nshi uwacindama uo Davidi alwilile na Galyati, kabili cinshi tufwile ukubikako sana amano?
6 Ku lyashi lya kwa Davidi na Galyati tulasambililako isambililo na limbi ilyacindama. Ilyo Davidi abutukiile ku cibansa ca bulwi, aipwishe ukuti: “Cinshi ico bakacita ku muntu uukepaya ulya muPelishiti no kufumya umuseebanya pali Israele?” Abantu bamwaswike nga filya bamwebele pa kubala, batile: “Umuntu uukamwipaya [Galyati], imfumu ikamucindamika ku fyuma ifingi, kabili ikamupeela umwana wa iko umwanakashi.” (1 Sam. 17:25-27) Davidi tabikile amano ku fyo imfumu yali no kumulambula. Lelo abikile amano ku cintu icali icacindama sana. Davidi alefwaya ukucindika Lesa wa cine. (Belengeni 1 Samwele 17:46, 47.) Inga ifwe, bushe twabika sana amano ku kukwata ifyuma pa kuti tupange ishina no kulumbuka mu calo? Ukwabula no kutwishika, tufwaya ukuba nga Davidi, uwaimbile ati: “Aleni, imwe na ine natucindike Yehova, kabili lekeni tulumbanishishe pamo ishina lyakwe.” (Amalu. 34:3) Kanshi, natulecetekela Lesa no kulacindika sana ishina lyakwe ukucila ilyesu.—Mat. 6:9.
7. Kuti twacita shani pa kuti tube ne citetekelo icakosa pa kushimikila ku bantu abashifwaya ukukutika ku mbila nsuma?
7 Pa kuti Davidi ashipe no kuyalwa na Galyati ni co alicetekele sana Yehova. Davidi, uwali fye umwaice, ali ne citetekelo icakosa. Cimo icalengele ukuti abe ne citetekelo mulandu wa kuti lyonse aleshintilila pali Lesa ilyo alebomba umulimo wa kucema impaanga. (1 Sam. 17:34-37) Na ifwe tufwile ukuba ne citetekelo cakosa pa kuti tutwalilile ukubomba umulimo wa kushimikila, maka maka ilyo twasanga abantu abashifwaya ukukutika ku mbila nsuma. Pa kuba ne citetekelo ca musango yu, tufwile ukushintilila pali Lesa muli fyonse ifyo tucita cila bushiku. Ku ca kumwenako, nga tuli pa lwendo, kuti twatendeka ukulanshanya ifya mu Baibolo na bantu tuli nabo pa lwendo. Na kabili tufwile ukulalanda na bantu abo tukumanya mu musebo ilyo tuleshimikila ku ng’anda ne ng’anda.—Imil. 20:20, 21.
DAVIDI ALELOLELA PALI YEHOVA
8, 9. Finshi filanga ukuti Davidi aletontonkanya pa kufwaya kwa kwa Yehova ilyo Shauli alefwaya ukumwipaya?
8 Inshila na imbi iyo Davidi alangilemo ukuti alicetekele Yehova, fintu acitile kuli Shauli, imfumu ya kubalilapo iya bena Israele. Shauli aleumfwila Davidi akalumwa. Imiku itatu apene amupampamine ku cibumba kwi fumo, lelo iyi miku yonse Davidi aleleuka, tafwaile ukulandula. Pa kulekelesha, Davidi alifulumwike. (1 Sam. 18:7-11; 19:10) Lyena Shauli asendele abaume 3,000 abasalwa mu bena Israele bonse no kuya mu kufwayafwaya Davidi mu matololo. (1 Sam. 24:2) Shauli aileingila mu lucengo ukwabula ukwishiba ukuti umo mwine e mwali Davidi na bantu bakwe. Davidi afwaya, nga amwene ukuti ishuko lya kwipaya Shauli uwalefwaya umweo wakwe lyamoneka. Pantu na kuba, Lesa umwine e wasalile Davidi ukuti akapyane Shauli no kuba imfumu ya Israele. (1 Sam. 16:1, 13) Davidi omfwila ifyo abantu bakwe balemupanda amano, nga alipeye imfumu. Lelo atile: “Ukulingana ne fyo Yehova amona ifintu, te kuti ncite ici cintu kuli shikulu nangu panono, uwasubwa wa kwa Yehova.” (Belengeni 1 Samwele 24:4-7.) Pali iyi nshita, ninshi Shauli acili ni mfumu iyasubwa na Lesa. Davidi talefwaya ukupoka Shauli ubufumu, pantu Yehova aali talamufumyapo. Filya Davidi aputwile fye icisempe ku ca kufwala cabula amaboko ica kwa Shauli, alangile ukuti talefwaya ukucita icabipa kuli Shauli.—1 Sam. 24:11.
9 Davidi na kabili alangile ukuti alicindike uwasubwa wa kwa Lesa ilyo amonene na Shauli umuku wa kulekeleshako. Pali iyi nshita, Davidi na Abishai bafikile pa nkambi apali Shauli kabili bamusangile nalaala. Nangu ca kutila Abishai atile Lesa napeela Shauli umulwani mu minwe ya kwa Davidi, kabili afwaile no kulasa Shauli ifumo pa kuti lilase na pa nshi, Davidi ena alikeene. (1 Sam. 26:8-11) Pa mulandu wa kuti Davidi lyonse alefwaya Lesa ukulamutungulula, apampamine fye pa kucita ifintu ukulingana no kufwaya kwa kwa Yehova nangu ca kutila Abishai alemupatikisha ukucita ifyabipa.
10. Bwafya nshi nalimo twingakwata, kabili cinshi cingatwafwa ukuba abashipa?
10 Na ifwe bene inshita shimo kuti twakwata ubwafya bwa kuti abanensu baletupatikisha ukucita ifyo baletontonkanya mu nshita ya kutukoselesha ukucita ukufwaya kwa kwa Yehova. Nga filya fine Abishai acitile, bamo kuti batukoselesha ukucita ifintu fimo ukwabula ukutontonkanya na pa fyo Lesa amona ifyo fintu. Pa kuti tushipe no kukaana ifyo baletweba, tufwile ukwishiba bwino bwino ifyo Yehova atontonkanya pali uyo mulandu no kupampamina fye pa kucita ifintu ukulingana ne fyo afwaya.
11. Finshi mwasambilila kuli Davidi pa kubika sana amano ku kucita ukufwaya kwa kwa Lesa?
11 Davidi apepele kuli Yehova Lesa ukuti: “Nsambilisheni ukucita ukufwaya kwenu.” (Belengeni Amalumbo 143:5, 8, 10.) Davidi tashintilile pa mano yakwe nelyo pa fyo abantu bambi balemweba ukucita, lelo alefwaya sana ukuti Lesa alemusambilisha. ‘Aletontonkanya pa micitile ya kwa Yehova yonse kabili alebika umutima wakwe pa fyo iminwe ya kwa Lesa yacitile.’ Na ifwe bene kuti twailuka ukufwaya kwa kwa Lesa nga tulebelenga Baibolo no kutontonkanya sana pa malyashi yabamo ayalanda pa fyo Yehova aaletungulula abantu.
DAVIDI ALISHIBE IFISHINTE FYA MAFUNDE
12, 13. Mulandu nshi Davidi aitiliile amenshi ayo abaume batatu bamuleteele?
12 Cimbi ico twingapashanyamo Davidi ca kuti alishibe ifishinte fya Mafunde kabili alefwaya sana ukulafikonka lyonse. Tontonkanyeni icacitike ilyo Davidi alandile ukuti alifulwike ‘ukunwako amenshi ya mu cishima ca mu Betelehemu.’ Abaume batatu pa baume ba kwa Davidi baingile ku maka mu musumba umwaleikala abaPelishiti pali ilya nshita, no kuyatapa amenshi. Lelo “Davidi alikeene ukunwa, ayetile fye pa nshi kuli Yehova.” Mulandu nshi akaanine? Davidi alondolwele ukuti: “Te kuti ncite ici cintu, pantu nalicindika Lesa wandi! Bushe inwe umulopa wa aba bantu abaibikile mu kapoosa mweo? Pantu ni pa kuibika mu kapoosa mweo e po bayaletele.”—1 Imila. 11:15-19.
13 Davidi alishibe ukuti ukulingana ne funde, umulopa ulingile ukupongolwelwa kuli Yehova kabili abantu tabafwile uku-ulya. Alishibe no mulandu cabelele ifi. Davidi alishibe ukuti “umweo wa ca mweo conse waba mu mulopa wa ciko.” Nomba mulandu nshi Davidi akaanine ukunwa aya menshi apo tayali mulopa? Mulandu wa kuti alishibe ukuti ifunde ilyalelanda pa mulopa lyalikumine ne fintu fimbi. Davidi alemona ukuti yalya menshi baletele yalicindeme nga filya fine umulopa wa balya baume batatu wacindeme. E co akaanine ukunwa yalya menshi. Mu nshita ya kunwa, ayetile pa nshi.—Lebi 17:11; Amala. 12:23, 24.
14. Cinshi ca-afwile Davidi ukwishiba ifyo Yehova atontonkanya pa fintu?
14 Davidi alefwaya sana ukulakonka amafunde ya kwa Lesa. Aimbile ukuti: “Ku kucita ukufwaya kwenu, mwe Lesa wandi, e ko natemwa, na mafunde yenu yaba mu mutima wandi.” (Amalu. 40:8) Davidi alebelenga amafunde ya kwa Lesa kabili aleyatontonkanyapo sana. Alicetekele ukuti amafunde ya kwa Yehova yasuma. Ici calengele ukuti elakonka fye Amafunde ya kwa Mose lelo alekonka ne fishinte ifyakumine ayo mafunde. Ilyo tulebelenga Baibolo, kuti cawama ukulatontonkanya pa fyo tulebelenga no kufisunga mu mutima wesu pa kuti tuleishiba ifisekesha Yehova muli conse ico tulefwaya ukucita.
15. Cinshi Solomone acitile icalangile ukuti alilekele ukukonka Amafunde ya kwa Lesa?
15 Yehova Lesa alitemenwe sana Solomone umwana wa kwa Davidi. Nangu cibe fyo, mu kuya kwa nshita, Solomone alilekele ukumfwila Amafunde ya kwa Lesa. Taumfwilile ifunde lya kwa Yehova ku bena Israele ilyatile imfumu “ikaifushisha abakashi.” (Amala. 17:17) Na kuba, Solomone alyupile abanakashi abengi aba ku fyalo fimbi. Ilyo akotele “ninshi abakashi bakwe balyalula umutima wakwe ukulakonka balesa bambi.” Te mulandu ne calengele ukuti apule muli ili funde, “Solomone atendeke ukucita ifyabipa mu menso ya kwa Yehova, kabili takonkele Yehova no mutima onse nga Davidi wishi.” (1 Isha. 11:1-6) Ala calicindama nga nshi ukulakonka amafunde ayaba mu Cebo ca kwa Lesa! Ukukonka amafunde kwalicindama maka maka nga tuletontonkanya pa kuupa nelyo ukuupwa.
16. Bushe ukwishiba umwalola ifunde lya kuupanina “muli Shikulu epela,” kuti kwa-afwa shani abalefwaya ukuupa nelyo ukuupwa?
16 Nga ca kuti uushili Nte atendeka ukulanga icintemwa kuli ifwe, bushe tukapashanya Davidi nelyo Solomone? Lesa alyeba Abena Kristu ba cine ukuti bafwile ukuupila nelyo ukuupilwa “muli Shikulu epela.” (1 Kor. 7:39) Kanshi Umwina Kristu nga apingulapo ukuupa nelyo ukuupwa, afwile ukuupana fye no Mwina Kristu munankwe. Nga twaishiba umwalola ifunde lyaba pali ili lembo tatwakasumine ukuupana no ushili Nte, kabili tatwakasuminishe umuntu uushili Nte ukulalanga icintemwa kuli ifwe.
17. Cinshi cikatwafwa ukukanatamba ifye shiku?
17 Tontonkanyeni na pa fyo ica kumwenako ca kwa Davidi ica kufwaya ukulatungululwa na Lesa cingatwafwa ukukaana itunko lya kutamba ifye shiku. Belengeni amalembo yakonkapo, tontonkanyeni pa fishinte ifyabamo, kabili esheni ukwiluka ukufwaya kwa kwa Yehova pali uyu mulandu. (Belengeni Amalumbo 119:37; Mateo 5:28, 29; Abena Kolose 3:5.) Ukulatontonkanya pa mafunde ya kwa Lesa ayacila pa mafunde ya bantunse, kukatwafwa ukukanatamba ifye shiku.
LYONSE MULEMONA IFINTU NGE FYO LESA AFIMONA
18, 19. (a) Cinshi ca-afwile Davidi ukutwalilila ukuba cibusa wa kwa Lesa nangu ca kuti ali mubembu? (b) Cinshi mulefwaisha ukucita?
18 Nangu ca kuti ilingi line Davidi alecita ifisuma, alicitilepo ne membu ishikalamba. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Imila. 21:1, 7) Lelo nangu alicitile ishi membu, Davidi alilapile. Ale-enda na Lesa “no mutima wa cishinka.” (1 Isha. 9:4) Mulandu nshi twalandila ifi? Pantu Davidi alecita ukufwaya kwa kwa Yehova.
19 Na ifwe bene nangu ca kuti tatwapwililika, kuti twatwalilila ukuba ifibusa fya kwa Yehova. Nga tulefwaya ukutwalilila ukuba ifibusa fya kwa Yehova, tufwile ukulasambilila Icebo ca kwa Lesa lyonse, ukulatontonkanyapo sana, no kulacita ifyo tulesambilila. Ukucita ifi, kukalenga tukalepepa kuli Yehova nga filya kemba wa malumbo apepele ukuti: “Nsambilisheni ukucita ukufwaya kwenu.”
[Ifipusho]
[Icikope pe bula 5]
Mulandu nshi Davidi ashaipaile Shauli nangu ca kuti alikwete ishuko lya kumwipaya?
[Icikope pe bula 6]
Finshi twingasambilila kuli Davidi pali filya akeene ukunwa amenshi ayo abaume bakwe bamuleteele?
