Cenjeleni ku Mapange ya Mutima

Baibolo itila: “Umutima wa bucenjeshi ukucila fyonse, kabili walipelelwa.” (Yer. 17:9) Umutima wesu nga ulefwaya sana fimo, ilingi tulafwaya umwa kubepesha pa kuti tucite ifyo umutima ulefwaya.

Baibolo itusoka ukuti: “Mu mutima e mufuma amatontonkanyo ayabipa, ukwipaya, ubucende, ubulalelale, ukwiba, ubunte bwa bufi, ne miponto.” (Mat. 15:19) Umutima wesu uwa mampalanya kuti watubepa kabili kuti walenga twacita ifintu ifyo Lesa ashifwaya. Kabili limo te kuti twiluke ukuti umutima uletubepa, twisa mu kwiluka ninshi natulufyanya kale. Finshi fingatwafwa ukwishiba amapange ya mutima wesu ilyo tushilalufyanya?

KUTI MWAISHIBA SHANI AMAPANGE YA MUTIMA WENU?

Mulebelenga Baibolo cila bushiku no kulatontonkanya pa fyo ilanda. Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Icebo ca kwa Lesa ca mweo kabili ca maka kabili calitwa ukucila ulupanga ulwatwila kubili kubili kabili cilapulinkanya ica kuti calekanya ifyo umuntu aba ne fyaba mu mutima wakwe.” Icebo ca kwa Lesa “cileshiba amatontonkanyo na mapange ya mutima.” (Heb. 4:12) Ukuibebeta ukubomfya Amalembo kuti kwatwafwa ukwishiba amapange ya mutima. Kanshi calicindama ukulabelenga Icebo ca kwa Lesa cila bushiku no kulatontonkanya pa fyo cilanda. Ukucita ifi kukatwafwa ukwishiba ifyo Yehova atontonkanya ne fyo amona ifintu!

Nga tulekonka ukufunda kwa mu Baibolo na mafunde yabamo tukalakansha kampingu yesu, iyaba kwati lishiwi lya mu kati ‘ilitubela ubunte.’ (Rom. 9:1) Kampingu yesu kuti yatwafwa ukukanalafwaya  umwa kubepekesha pa kuti fye tucite fimo ifyabipa. Na kabili, muli Baibolo mwaliba amalyashi ya “kutusoka” ayalanda pa fyo abantu bamo bacitile. (1 Kor. 10:11) Ukusambilila ku fyo bacitile kuti kwatwafwa ukukanapingulapo ukucita ifyabipa. Finshi ifyo tufwile ukucita?

Mulepepa kuli Lesa pa kuti amwafwe ukwishiba amapange ya mutima wenu. Yehova e ‘ubebeta umutima.’ (1 Imila. 29:17) “Alicila imitima yesu kabili alishiba fyonse.” (1 Yoh. 3:20) Lesa tabepwa. Nga ca kuti ilyo tulepepa tule-eba Yehova ifiletusakamika, ifyo tuleumfwa, ne fyo tulefwaya, akatwafwa ukwishiba amapange ya mutima wesu. Kuti twamulomba no kuti atwafwe ukuba ‘no mutima uwasanguluka.’ (Amalu. 51:10) Kanshi ukupepa kwalicindama sana nga tulefwaya ukwishiba amapange ya mutima.

Mulekutikisha ilyo muli pa kulongana. Ukukutikisha ilyo tulelongana kukatwafwa ukubebeta umutima wesu. Nangu ca kutila te lyonse tusambilila ifipya pa kulongana, ukulongana kulalenga twaishiba bwino amafunde ya mu Baibolo e lyo ne fya kutucinkulako ifitwafwa ukwishiba amapange ya mutima. Ifyasuko fya bamunyinefwe na fyo filatwafwa ukuba no mutima uwasanguluka. (Amapi. 27:17) Nga tatulelongana lyonse no kwampana pamo na bamunyinefwe kuti twaba mu bwafya. Kuti ‘twalafwaya fye ukulacita ifyo fwe bene tutemenwe.’ (Amapi. 18:1) E ico tufwile ukuyipusha ukuti: ‘Bushe ndalongana lyonse no kukutikisha?’—Heb. 10:24, 25.

BUSHE UMUTIMA KUTI WATUBEPA SHANI?

Umutima wesu uwa bucenjeshi kuti watulufya mu nshila ishalekalekana. Twalalanda pa fintu fine umo umutima wingatulufya: ukufwaisha ukukwata ifyuma, ukunwa ubwalwa, ifibusa tusala, ne fyo tucita ilyo tuletuusha.

Ukufwaisha ukukwata ifyuma. Ukufwaya ukukwata ifyo tukabila takwabipa. Lelo Yesu alitusokele ukuti tatufwile ukubika sana amano ku fyuma. Mu cilangililo cimo, Yesu alandile pa mwaume umo umukankaala uwaiswishe amatala yakwe ne fya kulya ica kuti takwete amatala ya kubikamo ifya kulya ifyo ali no kusombola. E ico atile akakuululula amatala no kukuula yambi ayakulu. Atontonkenye mu mutima wakwe ati: “E mo nkabika ingano shandi shonse ne fintu fyandi fyonse ifisuma; e lyo nkayeba nati: ‘We mweo wandi, naukwata ifintu ifisuma ifingi ifya kulya pa myaka iingi ileisa; nomba uletuusha fye no kulya no kunwa no kuipakisha.’” Lelo uyu mukankaala alilabile icishinka icacindama ica kuti: Kuti afwa bulya bwine bushiku.—Luka 12:16-20.

Ilyo tulekula, nalimo kuti twatendeka ukusakamana sana pa fyo tukekala nga twakota. Ici kuti calenga twalamona kwati cili fye bwino ukulabomba na pa nshita ya kulongana nelyo ukulekelesha imilimo imo iyo fwe Bena Kristu twapeelwa. Tufwile ukucenjela sana pa kuti tatutendeke ukutontonkanya muli uyu musango. Nelyo nalimo tuli balumendo nelyo abakashana kabili twalishiba ukuti umulimo wa nshita yonse e mulimo  uusuma sana. Lelo bushe tulashingashinga ukutendeka bupainiya pantu tutontonkanya ukuti tukatendeka ukubomba nga twakwata indalama? Nga e fyo tutontonkanya, tufwile ukulaibukisha ukuti ino e nshita ya kubombesha pa kuti tube abacindama kuli Lesa. Pantu na kuba, kuti twafwa inshita fye iili yonse.

Ukunwa Ubwalwa. Amapinda 23:20 yatila: “Wiba pa banwensha umwangashi.” Umuntu nga alitemwa sana ubwalwa, kuti alafwaya umwa kubepekesha pa kuti alenwa lyonse. Nalimo kuti atila, ico nwena ubwalwa te kufwaya ukukolwa, lelo mfwaya fye ukucefyako amasakamika. Nga ca kuti ico tunwena ubwalwa kufwaya ukucefyako amasakamika, kuti cawama ukuibebeta bwino bwino pa kuti twishibe amapange ya mutima wesu.

Ifibusa tusala. Cila bushiku, tulasangwa na bantu abashili Bena Kristu ilyo tuli ku sukulu, ku ncito, na lintu tuleshimikila. Lelo ukusangwa nabo kwalipusana sana no kwangala nabo no kubapanga ifibusa fyesu. Bushe tulailungamika ukuti ico twangalila nabo ni co balikwata imibele iisuma? Baibolo itusoka ukuti: “Mwilufiwa. Ukwampana pamo na babi kulonaula imibele isuma.” (1 Kor. 15:33) Filya fine sumu iinono ingalenga amenshi ayasuma ukukowela, e fyo no kwangala na bantu abashipepa kwingonaula bucibusa bwesu na Lesa no kutulenga ukulabapashanya mu mifwalile, imilandile, imicitile, na mu fyo batontonkanya.

Ifyo tucita nga tuletuusha. Ifya kupangapanga ifya muno nshiku fyalilenga ukuti ifya kuleseshamo icitendwe fibe fye mpanga yonse, kabili ifingi tafyawama ku Bena Kristu. Umutumwa Paulo atile: ‘Ukukowela kwa musango onse te kwesha ukulakulumbula apo muli.’ (Efes. 5:3) Kuti twacita shani nga ca kuti umutima wesu ulefwaisha ukulatamba nelyo ukukutika ku fintu ifyakowela? Nalimo kuti twalatontonkanya ukuti umuntu onse afwile ukutuusha kabili e ufwile ukuisalila ifyo alefwaya ukutamba nelyo ukukutikako ilyo aletuusha. Lelo natuleumfwila ukufunda kwa kwa Paulo ukwa kukanatamba nelyo ukukutika ku fyakowela.

KUTI TWA-ALUKA

Nga ca kuti umutima wesu ulatubepa kabili twalitemwa no kuilungamika nga twacita ifyo Lesa ashifwaya, kuti twa-aluka. (Efes. 4:22-24) Natulande pa bantu babili aba-alwike.

Ba Miguel * balekabila ukwaluka mu fyo baletontonkanya pa fyuma. Batile: “Ine no lupwa lwandi, twafuma ku calo uko abantu bamona ukuti ukukwata ifipe ifipya no kwikala bwino kwalicindama sana. Inshita imo nalebombesha sana pantu nalefwaya ukukwata fyonse ifyo nalefwaya, naletontonkanya ukuti ukucita ifi te kutemwisha ifyuma. Tapakokwele, naishileiluka ukuti ukufwaya ukukwata ifintu takupwa. Nalipepele kuli Yehova ukuti angafwe ukwaluka mu fyo naletontonkanya ne fyo umutima wandi walefwaya. Nalimwebele ukuti ine no lupwa lwandi tulefwaya ukulamubombela inshita yonse. E ico, twapingwilepo ukwangusha imikalile, twaya no ko bakasabankanya bacepa. Tapakokwele, twatendeke bupainiya. Twalisanga ukuti pa kuti tube ne nsansa, tatukabila ifintu ifingi.”

Ifyacitikile ba Lee filanga ukuti ukuibebeta mu bufumacumi kuti kwa-afwa umuntu ukuleka ukula-angala ne fibusa fyabipa. Ba Lee batile: “Pa mulandu wa ncito nalebomba, ilingi line nalesangwa na bantu abalefuma ku fyalo fimbi abaletushitisha ifipe. Naleishiba ukuti ku kukumana uko twalaya mu kulanshanya ifya makwebo, kwalaba sana ukunwa, lelo naleumfwa bwino ukuyako. Ilingi kwaleshala fye kwempe ukuti nkolwe, lelo pa numa naleumfwa ububi pa fyo ncitile. Nalilwike ukuti mfwile ukuibebeta mu bufumacumi. Ifyo nabelengele mu Cebo ca kwa Lesa ne fyo baeluda bamfundile fyalingafwile ukwishiba ukuti ifyo nalecita, te makwebo fye lelo naleangala na bantu abashatemenwe Yehova. Pali ino nshita, pa kulanshanya nabo ifya makwebo ilingi mbatumina fye foni.”

Tufwile ukulaibebeta mu bufumacumi pa kuti tuleishiba amapange ya mutima wesu. Ilyo tuleibebeta, tufwile ukulalomba ukuti Yehova atwafwe no kulaibukisha ukuti “alishiba inkama sha mu mutima.” (Amalu. 44:21) Na kabili, Lesa alitupeela Icebo cakwe, icaba kwati cilola. (Yako. 1:22-25) Fimbi ifingatwafwa ukuibebeta, kufunda ukuba mu mpapulo shesu no ko batupeela ilyo tulelongana! Ifi fyonse kuti fyatwafwa ukusunga umutima wesu no kutwalilila ukwenda mu nshila sha bulungami.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 23]

Bushe ukubelenga Baibolo cila bushiku kutwafwa shani ukwishiba ifyaba mu mutima wesu uwa mampalanya?

[Icikope pe bula 23]

Ukupepa kulatwafwa ukwishiba ifyo umutima wesu waba

[Icikope pe bula 23]

Ukulongana kulatwafwa ukwiluka amapange ya mutima wesu