Mulesala Bwino Ifya Kucita Pa Kuti Musungilile Ubupyani Bwenu

“Patisheni icabipa, ikatisheni icisuma.”—ROM. 12:9.

KUTI MWAYASUKA SHANI?

Bushe bupyani nshi ubo Lesa atupeela?

Finshi twingasambilila ku fyacitile Esau?

Kuti twasungilila shani ubupyani bwesu?

1, 2. (a) Cinshi calengele ukuti mupingulepo ukubombela Lesa? (b) Mepusho nshi pa bupyani ubo Lesa atupeela ayo twalalandapo muli cino cipande?

FWE bengi twalisalapo ukucita icintu icisuma, ne ci kubombela Yehova Lesa no kulakonka mu ntampulo sha kwa Yesu Kristu. (Mat. 16:24; 1 Pet. 2:21) Tumona ukuipeela kwesu kuli Lesa ukuti kwalicindama sana. Tatwapingwilepo ukuipeela kuli Lesa ilyo fye twasambilile amalembo ayanono, lelo twaipeele kuli Lesa pa numa ya kusambilila bwino Icebo cakwe. Ici calengele ukuti tusambilile ifingi ifyakoseshe icitetekelo cesu mu bupyani ubo Yehova alaya bonse ‘abamwishiba no kwishiba Yesu Kristu uo atumine.’—Yoh. 17:3; Rom. 12:2.

² Pa kuti tutwalilile ukuba ifibusa fya kwa Yehova, tufwile ukulacita ifingalenga Shifwe wa ku muulu ukusekelela. Cino cipande calayasuka ifipusho ifyacindama ifileti: Bupyani nshi ubo Lesa atupeela? Bushe tufwile ukubumona shani? Kuti twacita shani pa kuti tupeelwe ubu bupyani? Finshi fikatwafwa ukusalapo bwino ifya kucita?

BUPYANI NSHI UBO LESA ATUPEELA?

3. Bupyani nshi ubo (a) abasubwa bakapokelela (b) “impaanga shimbi” bakapokelela?

³ Abena Kristu fye abanono e bakwata isubilo lya kupokelela ubupyani ubwa kuteka na Kristu ku muulu, ubupyani ‘ubushingabola kabili ubushakowela kabili ubushingakota.’ (1 Pet. 1:3, 4) Pa kuti bakapokelele ubu bupyani, bafwile ‘ukufyalwa libili.’ (Yoh. 3:1-3) Bupyani nshi ubo “impaanga shimbi” isha kwa Yesu ababombela pamo na basubwa mu kushimikila imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa bakapokelela?  (Yoh. 10:16) Impaanga shimbi bakapokelela ubupyani ubo Adamu na Efa bashapokelele, e kutila umweo wa muyayaya muli paradaise pe sonde umushakabe ukucula, ukufwa, nelyo ukuloosha. (Ukus. 21:1-4) E mulandu wine Yesu alaile ncitatubi uo bapoopele pamo nankwe ukuti: “Cine cine ndekweba lelo nati, Uli no kuba na ine mu Paradaise.”—Luka 23:43.

4. Mapaalo nshi tuipakisha na pali ino ine nshita?

⁴ Na pali ino ine nshita tulaipakisha amapaalo ayaba mu bupyani bwesu. Pa mulandu wa kuti twalicetekela “icilubula ca kwa Kristu Yesu,” twaliba no mutende kabili twaliba na bucibusa busuma na Lesa. (Rom. 3:23-25) Twalishiba bwino ifyo Icebo ca kwa Lesa catulaya. Na kabili, ukutemwa uko twatemwana na ba bwananyina aba mwi sonde lyonse, kulatuletela insansa nga nshi. Ala lishuko icine cine ukuba Inte sha kwa Yehova. E mulandu wine tutashisha pali ubu bupyani!

5. Finshi Satana acita ku bantu ba kwa Lesa, kabili cinshi cingatwafwa ukutwalilila ukulwisha imicenjelo yakwe?

⁵ Lelo pa kuti tutwalilile ukusungilila ubupyani bwesu, tufwile ukucenjela ku fiteyo fya kwa Satana. Ukutula na kale, Satana alesha na maka ukutunka abantu ba kwa Lesa ukusalapo ukucita ifingalenga bafilwa ukusungilila ubupyani bwabo. (Impe. 25:1-3, 9) Apo Satana alishiba ukuti ali mupepi no konaulwa, alesha na maka yakwe yonse ukutulufya. (Belengeni Ukusokolola 12:12, 17.) Nga tulefwaya “ukwiminina ndi ku kulwisha imicenjelo ya kwa Satana Kaseebanya,” tufwile ukutwalilila ukucindamika ubupyani bwesu. (Efes. 6:11) Kuti twasambilila amasambililo ayacindama ku fyo Esau, ibeli lya kwa Isaki alemona ubupyani.

MWIBA NGA ESAU

6, 7. Bushe Esau ali nani, kabili bupyani nshi aali no kupokelela?

⁶ Mupepi ne myaka 4,000 iyapita, Isaki na Rebeka balikwete bampundu, Esau na Yakobo. Ilyo aba bampundu balekula, balipusene imibele ne fyo balesalapo ukucita. “Esau ali umuntu uwaishiba ukwipaya inama, umuntu uwatemenwe mu mpanga, lelo Yakobo ali muntu uwa kaele, uwaleikala mu matenti.” (Ukute. 25:27) Kapilibula wa Baibolo Robert Alter atile, ishiwi lya ciHebere ilyo bapilibula ukuti “uwa kaele” lipilibula “umuntu uwa cishinka nelyo umololoke.”

⁷ Ilyo Esau na Yakobo bali ne myaka 15, shikulwibo Abrahamu alifwile, lelo Yehova talabile ku fyo alaile Abrahamu. Pa numa, Yehova alaile Isaki ubulayo bumo bwine ubo alaile Abrahamu ubwa kuti mu mwana wakwe e mo inko shonse isha pe sonde shikaimwena ipaalo. (Belengeni Ukutendeka 26:3-5.) Ubu bulayo bwalangilile ukuti Mesia, “umwana,” wa cishinka, uo Ukutendeka 3:15 kwalandilepo ali no kufuma mu bana ba kwa Abrahamu. Apo Esau e wali ibeli lya kwa Isaki, kanshi e mo umwana walaiwe ali no kufyalilwa. Ubupyani Esau ali no kukwata bwaliweme nga nshi! Bushe alebumona ukuti bwalicindama?

8, 9. (a) Cinshi Esau asalilepo ukucita icakumine ubupyani bwakwe? (b) Ilyo papitile imyaka iingi, finshi Esau akutulwike, kabili acitile shani?

⁸ Bushiku bumo ilyo Esau afumine mu mpanga, asangile Yakobo “aleipike landa.” Esau aebele Yakobo ati: “Endesha, shi mpeelako ifya kulya ifyo ifyakashika uleke ndye, pantu ninaka!” Yakobo amwebele ati: “Ubale unshitishe ububeli bobe!” Bushe Esau asalilepo cinshi? Ukwabula no kupoosa inshita, atile: “Nga bwa nshi ububeli kuli ine?” Esau asalilepo imbale ye landa ukucila  ububeli! Yakobo alefwaya ukuti ashininkishe ukuti Esau namushitisha ububeli, e ico amwebele ati: “Ubale ulape kuli ine!” Ukwabula no kupoosa inshita, Esau alishitishe ububeli bwakwe kuli Yakobo. Lyena, “Yakobo apeele Esau umukate ne landa, na o alalya no kunwa. Awe alimine no kuya. E fyo Esau asuulile ububeli.”—Ukute. 25:29-34.

⁹ Pa numa ya myaka iingi, ilyo Isaki ali mupepi no kufwa, Rebeka ashininkishe ukuti Isaki apaala Yakobo uo Esau ashitisheko ububeli. Ilyo Esau akutulwike ukuti ifyo acitile buwelewele, apapeete Isaki ukuti: “Na ine wine mpaaleni tata! . . . Bushe tamusheleko ne paalo lya kuti mumpaale?” Ilyo Isaki amwebele ukuti teti aalule ifyo acitile pantu napaala kale Yakobo, “Esau asanswile ishiwi lyakwe no kulila ifilamba.”—Ukute. 27:30-38.

10. Bushe Yehova alemona shani Esau na Yakobo, kabili mulandu nshi?

¹⁰ Finshi twingasambilila ku fyo Esau acitile? Esau alangile ukuti acindamike ifyo umutima wakwe walefwaya ukucila ukupokelela amapaalo ayo Lesa alaile ukuti yali no kuba mu bupyani bwakwe. Esau alisuulile ububeli bwakwe kabili tatemenwe Lesa. Na kabili, tatontonkenye pa fyo ifyo asalilepo ukucita fyali no kukuma ubufyashi bwakwe. Yakobo ena alemona ubupyani bwakwe ukuti bwalicindama sana. Ku ca kumwenako, Yakobo alyumfwilile ifyo abafyashi bakwe bamwebele pa kusala umwanakashi wa kuupa. (Ukute. 27:46–28:3) Pa mulandu wa kuti Yakobo alitekenye kabili aliipeleshe pa kuti acite ifyo abafyashi bakwe bamwebele, aishileba icikolwe ca kwa Mesia. Bushe Yehova alemona shani Esau na Yakobo? Ukupitila muli kasesema Malaki, Yehova atile: “Natemenwe Yakobo na Esau nalimupatile.”—Mal. 1:2, 3.

11. (a) Mulandu nshi ifyo Esau acitile fyacindamina kuli ifwe fwe Bena Kristu? (b) Mulandu nshi Paulo alandile pa bulalelale ilyo alelanda pa fyo Esau acitile?

¹¹ Bushe ifyo Baibolo ilanda pali Esau fyalicindama ku Bena Kristu muno nshiku? Ee, fyalicindama sana. Umutumwa Paulo asokele Abena Kristu banankwe ukuba abacenjela pa kuti “kwiba uwa bulalelale nangu umuntu uwasuula ifya mushilo, uwaba nga Esau, uwakaabwile ububeli bwakwe ne mbale imo iya fya kulya.” (Heb. 12:16) Na ifwe tufwile ukusambililako kuli uku kusoka. Tufwile ukutwalilila ukucindamika ifya mushilo pa kuti tukaane amatunko no kucingilila ubupyani bwesu. Nomba mulandu nshi Paulo alandile pa bulalelale ilyo alelanda pa fyo Esau acitile? Pantu nga tulekonkelela ififwaya imitima yesu nga filya Esau acitile, kuti cayanguka ukucita ulubembu pamo nga ubulalelale, ne ci kuti calenga twafilwa ukusungilila ubupyani bwesu.

 TEYANYENI IMITIMA YENU

12. (a) Bushe Satana atutunka shani? (b) Fya kumwenako nshi ifya mu Malembo ifingatwafwa nga twatunkwa ukucita ifyabipa?

¹² Apo tuli babomfi ba kwa Yehova, tulesha na maka pa kuti tutaluke ku fintu ifingalenga twacita ubulalelale. Kabili nga ca kutila umuntu atutunka, tulapepa kuli Yehova Lesa ukuti atwafwe ukucimfya itunko. (Mat. 6:13) Lelo lyonse Satana alafwaya ukonaula bucibusa bwesu na Lesa pa kuti tufilwe ukutwalilila aba kaele muli cino calo cabipa. (Efes. 6:12) Apo Satana Kaseebanya e lesa wa bwikashi buno ubwabipa, alishiba ifya kubomfya amatunko ku kubeleleka abantu pa kuti bacite ifyabipa ifyo imitima yabo ifwaya. (1 Kor. 10:8, 13) Ku ca kumwenako, elenganyeni ukuti mwatunkwa ukucita fimo ifyo umutima wenu ufwaya. Cinshi mukasalapo ukucita? Bushe mukacita nga filya ifyacitile Esau uwanakiile kwi tunko? Nelyo bushe mukakaana itunko no kufulumuka nga filya Yosefe mwana Yakobo acitile ilyo muka Potifa amutunkile?—Belengeni Ukutendeka 39:10-12.

13. (a) Finshi abengi bacita ifyapalana ne fyacitile Yosefe, lelo finshi bamo bacita ifyapalana ne fyacitile Esau? (b) Finshi tufwile ukucita pa kuti twiba nga Esau?

¹³ Bamunyinefwe na bankashi abengi balatunkwa ukucita fimo ifyo balingile ukusalapo nampo nga kucita ifyacitile Esau nelyo Yosefe. Abengi balasalapo ukucita ifisuma kabili balalenga Yehova ukusekelela. (Amapi. 27:11) Lelo bamunyinefwe bamo nga batunkwa, bapingulapo ukucita nge fyacitile Esau, balafilwa ukusungilila ubupyani bwabo. Na kuba, abengi abebaulwa na batamfiwa mu cilonganino cila mwaka, ni pa mulandu wa kucita ubulalelale. Kanshi nacicindama ukuti tuteyanye imitima yesu ino ine nshita pa kuti tukabe na maka ya kukaana amatunko ayali yonse ayengesa! (Amalu. 78:8) Twalalanda pa fintu fibili ifyo tulingile ukucita pa kuti tuipekanye ukukaana amatunko ne fingatwafwa ukupingulapo ukucita ifisuma.

TONTONKANYENI PA FIKAFUMA MU LUBEMBU NO KUIPEKANYA UKUKAANA AMATUNKO

14. Mepusho nshi tufwile ukutontonkanyapo pa kuti ‘tupatishe icabipa’ no ‘kwikatisha icisuma’?

¹⁴ Ica kubalilapo, mufwile ukutontonkanya pa fingafuma mu fyo mulefwaya ukucita. Pa kuti tuletasha sana pa bupyani bwesu, tufwile ukutemwa Yehova uwatupeela ubu bupyani. Pantu na kuba, nga twalitemwa umuntu, tatufwaya ukumukalifya. Lelo tulesha na maka ukumusekesha. Kanshi tufwile ukutontonkanya pa fingafuma mu fyabipa ifyo tulefwaya ukucita ne fyo fikakuma bambi. Tufwile ukuipusha atuti: ‘Bushe ifi ndefwaya ukucita fikakuma shani bucibusa bwandi na Yehova? Bushe fikakuma shani balupwa lwandi? Bushe fikakuma shani bamunyina na bankashi mu cilonganino? Bushe ifi ndefwaya ukucita fikapunwisha bambi?’ (Fil. 1:10) Kuti twayipusha no kuti: ‘Bushe ukuti cawama ukucita ulubembu ulwingandetela ubusuma bwa pa kashita fye akanono lelo umwingafuma amafya ayabipisha? Bushe ndefwaya ukuba nga Esau, uwalooseshe ilyo ailwike ukuti ifyo acitile fyalibipile sana?’ (Heb. 12:17) Ukutontonkanya pa mepusho ya musango uyu kukatwafwa ‘ukupatisha icabipa’ no ‘kwikatisha icisuma.’ (Rom. 12:9) Nga twalitemwa sana Yehova, tukalaesha na maka yesu yonse ukusungilila ubupyani bwesu.—Amalu. 73:28.

15. Finshi fingatwafwa ukuicingilila ku fingonaula bucibusa bwesu na Lesa?

¹⁵ Icalenga bubili ca kuti, tufwile ukuipekanya ukukaana amatunko. Yehova alitupekanishisha ifintu ifingi ifitwafwa  ukuipekanya ukukaana amatunko ya muli cino calo no kucingilila bucibusa bwesu na ena. Pali ifi paba, ukusambilila Baibolo, ukulongana, ukushimikila, ne pepo. (1 Kor. 15:58) Lyonse ilyo twapepa kuli Yehova ukufuma pa nshi ya mutima, na lintu twabombesha mu mulimo wa kushimikila, ninshi tuleipekanya ukukaana amatunko. (Belengeni 1 Timote 6:12, 19.) Tufwile ukulaesha na maka ukulacita ifi fintu pa kuti tuipekanye ukukaana amatunko. (Gal. 6:7) Amapinda icipandwa 2 yalilanda pa fingatwafwa.

“ULEFIFWAYA”

16, 17. Finshi fingatwafwa ukulasala bwino ifya kucita?

¹⁶ Amapinda icipandwa 2 yatukoselesha ukunonka amano no kulalingulula. Ukunonka ifi fintu kuti kwatwafwa ukusalapo pa cisuma ne cabipa, kabili kuti kwatwafwa ukulailama pa kuti tatulecita ifyabipa ifyo imitima yesu ifwaya. Lelo pa kuti tucite ifi, tufwile ukuitemenwa ukubombesha. Baibolo itila: “We mwana wandi, nga wapokelela ifyebo fyandi na mafunde yandi wayasunga, no kupeepeka ukutwi kobe ku mano, pa kuti walwile umutima obe ku kwiluka; kabili, nga walilila ku kumfwikisha no kusanswila ishiwi lyobe ku kwiluka, nga ulefifwaya nga silfere, no kufifwayafwaya nge fyuma fyashikama, e lyo ukeluka akatiina ka kuli Yehova, no kwishiba Lesa ukakusanga. Pantu Yehova e upeela amano; mu kanwa kakwe e mufuma ukwishiba no kwiluka.”—Amapi. 2:1-6.

¹⁷ Kanshi, pa kuti tulesalapo ukucita ifisuma, tufwile ukulakonka ifyo ili lembo lya Amapinda lyalanda. Kuti tulekaana amatunko nga tuleleka amashiwi ya kwa Yehova yalealula umutima wesu, nga tulepepa lyonse kuli Lesa ukuti aletutungulula, kabili nga tulefwaya ukwishiba Lesa nga filya twingafwaya ifyuma ifyashikama.

18. Finshi mulefwaya ukutwalilila ukucita, kabili mulandu nshi?

¹⁸ Yehova alapeela ukwishiba, umucetekanya, ukwiluka, na mano kuli bonse abesha na maka ukuba ne yi mibele. Nga tulefifwayafwaya no kulaesha ukuba ne yi mibele, tukapalama kuli Yehova. Bucibusa bwesu na Yehova Lesa bukatucingilila nga twatunkwa ukucita ifyabipa. Nga twatwalilila ukupalama kuli Yehova no kuba na katiina kuli ena, tukalaesha na maka ukukanacita ulubembu. (Amalu. 25:14; Yako. 4:8) Bucibusa bwesu na Yehova na mano ayo atupeela fikatwafwa ukulapingula bwino ifya kucita ifikalenga umutima wa kwa Yehova ukusekelela no kusungilila ubupyani bwesu.

[Ifipusho]