MUKAMFWILWA umupiina akumbatila umwana wakwe umulumendo. Napeshiwa amano, pantu pa kubala acifukatila umwana wakwe ninshi nafwa. Nomba uyu mwanakashi alolesha umwana wakwe kabili atemwa sana ukumona uko alemwentula. Umweni wakwe aeba uyu mwanakashi ati: “Mona, umwana obe ali uwa mweo.”

Ici cipesha mano cacitike imyaka 3,000 iyapita. Kuti mwabelenga pali ici cacitike muli 1 Ishamfumu icipandwa 17. Umweni ni kasesema Eliya. Nga nyina wa uyu mwana nani? Ni mukamfwilwa uushalumbulwa ishina uwaleikala mwi tauni lya Sarefati. Ukubuushiwa kwa mwana wakwe kwalikoseshe sana icitetekelo cakwe. Twalasambililako amasambililo ayacindama nga nshi kuli uyu mukamfwilwa.

Yehova alisosele ukuti mu Israele, umo imfumu yabipa Ahabu yaleteka mukaba icilala. Ilyo Eliya alandile ukuti kwali no kuba cilala, Lesa alimufishile pa kuti Ahabu emwipaya kabili mu cipesha amano alengele ukuti bamwankole balemutwalila umukate ne nama. Lyena, Yehova aebele Eliya ukuti: “Ima, kabiye ku Sarefati uwa ku Sidone, no kwikala kulya. Mona! Nde-eba umwanakashi kulya, mukamfwilwa, ukuti alekupeela ifya kulya.”—1 Isha. 17:1-9.

Ilyo Eliya afikile ku Sarefati, asangile mukamfwilwa umupiina aleteba inkuni. Bushe uyu mwanakashi e wali no kulapeela kasesema ifya kulya? Bushe ali no kulafumya kwi ifya kulya apo ali mupiina sana? Te mulandu ne fyo Eliya aletontonkanya, atendeke ukulanshanya no yu mwanakashi. Aebele umwanakashi ati: “Ndetelako utumenshi muli kapu uleke nwe.” Ilyo aleya ku kuleta amenshi, Eliya abilikishe kuli ena ati: “Undeteleko na kamukate.” (1 Isha. 17:10, 11) Ukumupeela umweni amenshi takwayafishe, lelo ukumupeela umukate kwena kwalyafishe.

 Na o atile: “Na pali Yehova Lesa obe, ine nshikwete umukate nangu umo, nkwete fye utubuunga mu mutondo uukalamba no tumafuta mu mutondo uunono. Kabili, moneni, njishile ku kuteba utukuni pa kuti njipikilepo ifya kulya ine no mwana wandi, no kuleka tulye no kufwa.” (1 Isha. 17:12) Natumone ifyo twingasambilila kuli aya mashiwi balanshenye.

Mukamfwilwa alishibe ukuti Eliya ali mwina Israele uutina Lesa. Kuti twamwena ku mashiwi alandile aya kuti, “na pali Yehova Lesa obe.” Cimoneka kwati uyu mukamfwilwa alishibeko fimo pali Lesa wa bena Israele, lelo tamwishibe sana ica kuti alemwita no kuti “Lesa wandi.” Aleikala mu Sarefati, itauni ilya ku Foinike mu Sidone. Nalimo abaleikala mu Sarefati bali ni bakapepa ba kwa Baali. Na lyo line, Yehova alimwenemo imibele iisuma muli uyu mukamfwilwa.

Nangu ca kutila mukamfwilwa umupiina uwa ku Sarefati aleikala na bantu abalepepa balesa ba bufi, alicetekele Lesa wa bena Israele. Ico Yehova atumiine Eliya kuli uyu mwanakashi, mulandu wa kuti alefwaya ukwafwa uyu mukamfwilwa na kasesema wine. Kuli ifi, kuti twasambililako isambililo ilyacindama.

Te bantu bonse abaleikala mu Sarefati umo balepepa Baali abali ababipa. Filya Yehova atumine Eliya kuli mukamfwilwa cilangilila ukuti alamona abantu ababa bwino nangu ca kuti tabamubombela. Na kuba, “umuntu uwa mu luko lonse uutiina Lesa no kucita icalungama alapokelelwa kuli ena.”—Imil. 10:35.

Bushe bantu banga ababa mu cifulo mushimikila ababa ngo yu mukamfwilwa wa ku Sarefati? Nangu ca kuti bekala na bantu ababa mu mipepele ya bufi, bena balafwaya ukucita ifisuma. Nalimo baishiba fye ifinono nelyo tabaishiba nangu cimo pali Yehova, e co balakabila uwa kubafwa pa kuti bese mu kupepa kwa cine. Bushe mulafwaya aba bantu no kubafwa?

Tontonkanyeni pa fyo Eliya aebele mukamfwilwa ukucita. Mukamfwilwa aebele Eliya ukuti akwete fye ifya kulya ifinono ifya kuti ena no mwana wakwe balye no kufwa. Lelo, finshi Eliya amwebele? Aebele uyu mwanakashi ukuti: “Witiina. Kabiye, kacite ifyo ulandile. Utale umpangileko akapapatu kanono aka mukate no kuleta kuli ine, e lyo nomba uipangile we mwine no mwana obe. Pantu Yehova Lesa wa kwa Israele atila; ‘Ubuunga tabwakapwe mu mutondo uukalamba, na mafuta mu mutondo uunono tayakapwe ukufikila ubushiku Yehova akalosha imfula pa mushili.’”—1 Isha. 17:11-14.

Bamo nalimo kuti batila, ‘Kwangala uko! Ukupeela umuntu umbi ifya kulya ilyo njishibe no kuti takuli kumbi uko nalafumya fimbi.’ Lelo ifi te fyo mukamfwilwa acitile. Nangu ca kutila taishibe ifingi pali Yehova, uyu mwanakashi alicetekele ifyo Eliya amwebele kabili e fyo acitile. Ala kwena uku kwali kweshiwa kwa citetekelo cakwe, lelo ifyo apingwilepo ukucita fyaliweme sana!

Lesa talekeleshe ulya mukamfwilwa umupiina. Nga filya fine Eliya amulaile, Yehova alifushishe ubuunga na mafuta ica kuti Eliya, mukamfwilwa, no mwana wakwe balikwete ifya kulya mpaka icilala capwa. Ca cine, “ubuunga mu mutondo uukalamba tabwapwile, na mafuta mu mutondo uunono tayapwile, ukulingana na mashiwi Yehova asoseele muli Eliya.” (1 Isha. 17:16; 18:1) Ulya mwanakashi akanacita ifyo bamwebele, umukate ali no kupanga  muli bulya ubuunga bwali mu mutondo na mafuta nga wali e wakulekeleshako kabili pa numa nga balifwile. Lelo, ali ne citetekelo, alicetekele Yehova, kabili abalilepo ukupeela Eliya ifya kulya.

Kuli ici, tulesambililako ukuti Lesa alapaala ababa ne citetekelo. Nga twaeshiwa e lyo twalanga ukuti tuli ne citetekelo, Yehova akatwafwa. Akatupeela fyonse ifyo tukabila, akatucingilila, kabili akaba Cibusa wesu pa kuti atwafwe ukushipikisha ubwesho.—Ukufu. 3:13-15.

Mu 1898, magazini ya Zion Watch Tower yalandile pe sambililo ilyacindama ilyo twingasambililako kuli uyu mukamfwilwa, yatile: “Uyu mwanakashi alikwete icitetekelo icalengele ukuti abe ne cumfwila, e mulandu wine Shikulu amwafwile ukupitila muli Kasesema; nga tali ne citetekelo, nga kwali mukamfwilwa umbi uwali no kucita ifyo afililwe ukucita. E fyo caba na kuli ifwe, inshita shimo Shikulu alasuminisha fimo ukucitika pa kuti eshe icitetekelo cesu. Nga twaba ne citetekelo tukapaalwa; nga twafilwa ukuba ne citetekelo, tatwakapaalwe.”

Nga twaba na mafya, tufwile ukubelenga mu Malembo na mu mpapulo ishilanda pa fya mu Baibolo pa kuti Lesa atutungulule. Lyena tufwile ukucita ukulingana ne fyo Yehova atweba nangu ca kuti limo kuti camoneka ukwafya ukucita ifyo. Tukapaalwa sana nga tulecita ifyaba muli ili pinda ilitila: “Tetekela Yehova no mutima obe onse kabili wishintilila pa mano yobe we mwine. Uko konse wenda umwishibe, na o akatambalika inshila shobe.”—Amapi. 3:5, 6.

Mukamfwilwa alyeshiwe na kabili. Baibolo itila, “pa numa ya ifi, umwana wa mwanakashi ulya, umwine wa ng’anda, alilwele, no bulwele bwakwe bwalicililemo ica kuti alifwile.” Pa kufwaya ukwishiba icalengele ukuti umwana wakwe afwe, mukamfwilwa aebele Eliya ukuti: “Bushe tulomfwana na iwe, we muntu wa kwa Lesa wa cine? Waisa kuli ine ku kunjibukisha ifilubo fyandi kabili no kwipaya umwana wandi.” (1 Isha. 17:17, 18) Bushe aloseshe mwi pa kulanda aya mashiwi?

Bushe uyu mwanakashi aibukishe ulubembu acitile ulwalelenga kampingu yakwe ukucula? Bushe atontonkenye ukuti ni Lesa walengele ukuti umwana wakwe afwe no kuti Eliya e o atumine ku kwipaya umwana? Baibolo tayatweba, lelo icishinka ca kuti: Mukamfwilwa talelanda ukuti Lesa alacita ifyabipa.

Eliya afwile alipapile sana ilyo umwana wa kwa ulya mukamfwilwa afwile, na pa fyo ulya mwanakashi atontonkenye ukuti Eliya e walengele ukuti umwana afwe. Pa numa ya kubuula umwana no kumutwala mu muputule wa pa muulu, Eliya aliliile kuli Yehova ukuti: “Mwe Yehova Lesa wandi, bushe na pali mukamfwilwa uo ndeikalako mwaletapo ububi pa kwipaya umwana wakwe?” Kasesema aletontonkanya pa fyo ici cacitike kuli mukamfwilwa uwa cikuuku kabili kapekape cali no kulenga ishina lya kwa Lesa ukusaalulwa. E ico Eliya apaapete ati: “Mwe Yehova Lesa wandi, lekeni umweo wa uyu mwana ubwelele muli ena.”—1 Isha. 17:20, 21.

Yehova alekutika. Mukamfwilwa ali ne citetekelo kabili alepeela kasesema wakwe ifyo alekabila. Na lyo line, Lesa alisuminishe ukuti ubulwele umwana alwele bumufishe ku mfwa apo alishibe ukuti alamubuusha, kabili uku kubuushiwa kwa kubalilapo ukulembwa mu Baibolo, kwali no kulenga inkulo shikakonkapo ukuba ne subilo. Ilyo Eliya apaapete, Yehova alibuushishe umwana. Baleni tontonkanyeni ifyo ulya mukamfwilwa atemenwe ilyo Eliya amwebele ukuti: “Mona, umwana obe ali uwa mweo”! Lyena mukamfwilwa aebele Eliya ati: “Nomba naishiba icine cine ukuti uli muntu wa kwa Lesa na mashiwi ya kwa Yehova ayaba mu kanwa kobe ya cine.”—1 Isha. 17:22-24.

Ilembo lya 1 Ishamfumu icipandwa 17 talyalandapo na fimbi pali uyu mwanakashi. Lelo pa mulandu wa kuti Yesu alilandilepo ifisuma pali uyu mukamfwilwa, nalimo uyu mukamfwilwa alitwalilile ukuba umubomfi wa cishinka uwa kwa Yehova ukufika na lintu afwile. (Luka 4:25, 26) Kuli ili lyashi lya kwa mukamfwilwa tulesambililako ukuti Lesa alapaala abantu abacitila ababomfi bakwe ifisuma. (Mat. 25:34-40) Tulesambililako no kuti Lesa alapeela ababomfi bakwe aba cishinka ifyo bakabila, na lintu ifintu fyafishe sana. (Mat. 6:25-34) Na kabili, Yehova alafwaisha ukubuusha abafwa kabili alikwata na maka ya kucita ico. (Imil. 24:15) Ukwabula no kutwishika, iyi milandu isuma iingalenga twalatontonkanya pali mukamfwilwa wa ku Sarefati.