1. Fintu nshi ifisuma ifyo Yehova atupeela?

YEHOVA afwaya ukuti tuleba ne nsansa, kabili alatupeela ifisuma ifingalenga twaba ne nsansa sana. Cimo ico atupeela, ubumi. Kanshi, tufwile ukulalumbanya Lesa, pantu na kuba alituleta mu kupepa kwa cine. (Amalu. 144:15; Yoh. 6:44) Yehova alitulanga ukuti alitutemwa kabili alatwafwa ukutwalilila ukumubombela. (Yer. 31:3; 2 Kor. 4:16) Twaliba ne nsansa ukuba mu cilonganino ca kwa Lesa, umo tuipakisha ifya kulya fya ku mupashi ifingi no kuba pamo na ba bwananyina abatutemwa. Ne cacilapo ukucindama ca kuti, twalikwata isubilo ilisuma sana ilya ku ntanshi.

2. Mafya nshi yamo ayo ababomfi ba kwa Yehova aba cishinka bakwata?

² Nangu ca kuti kwaliba ifingi ifilenga tulesekelela, ababomfi ba kwa Lesa aba cishinka bamo baimona ukuti tabacindama. Bamona kwati tabacindama kuli Yehova kabili batontonkanya ukuti imilimo bamubombela na yo ine tayacindama. Abatwalilila fye ukuimona ifi, tabatontonkanya na pa ‘kwikala imyaka iingi.’ Bamona kwati inshiku shabo shonse shaba fye isha mfifi.—Luk. Mil. 11:8.

3. Finshi fingalenga twaba no bulanda?

³ Bamunyinefwe bamo baimona ukuti tabacindama, pa mulandu  wa kuti ifyo bale-enekela tafyacitika, balalwalilila, nelyo bakote. (Amalu. 71:9; Amapi. 13:12; Luk. Mil. 7:7) Na lyo line, fwe Bena Kristu twalishiba ukuti, umutima wa bucenjeshi kabili kuti walatupeela umulandu nangu ca kuti Lesa alasekelela mu fyo tucita. (Yer. 17:9; 1 Yoh. 3:20) Satana Kaseebanya alapeela ababomfi ba kwa Lesa umulandu. Kabili abakwata amatontonkanyo ya kwa Satana nalimo kuti balenga twalatontonkanya nga Elifasi uushali ne citetekelo uwatile tatwacindama kuli Lesa. Filya aya mashiwi yali aya bufi mu nshiku sha kwa Yobo, na muno nshiku mwine e fyo yaba.—Yobo 4:18, 19.

4. Finshi twalasambililapo muli cino cipande?

⁴ Yehova alitweba ukupitila mu Malembo ukuti akaba na bonse ‘abenda mu mupokapoka umwafiita fititi.’ (Amalu. 23:4) Yehova alilanga ukuti aaba na ifwe pa kutupeela Cebo cakwe. Baibolo ‘canso ca maka ico Lesa atupeela ku kuwisha fyonse ifyaba nga malinga ayakosa,’ pali aya malinga paba no bufi e lyo no kuimona uushacindama. (2 Kor. 10:4, 5) Nomba natumone ifyo Baibolo ingatwafwa ukulaimona ukuti twalicindama. Mwalanonkelamo sana mu fyo Baibolo yalanda kabili mwalaishiba ne fyo mwingakoseleshako bambi.

5. Kuti twayesha shani pa kuti tuleimona ukuti twalicindama?

⁵ Umutumwa Paulo alilandilepo fimo ifingatwafwa ukulaimona ukuti twalicindama. Akoseleshe aba bwananyina abali mu Korinti ukuti: “Muleyesha mwe bene mumone nga muli mu citetekelo.” (2 Kor. 13:5) “Icitetekelo” masambililo ya mu Baibolo ayo Abena Kristu basuminamo. Nga ca kuti ifyo tulanda ne fyo tucita fyalilingana ne fyo twasambilila, ninshi tulelanga ukuti twaliba “mu citetekelo.” Kwena, tufwile ukumona nga ca kuti ifyo tucita fyalilingana ne fyo tusambilila. Te kuti tusalepo fye fimo ukuti e fyo tukalakonka.—Yako. 2:10, 11.

6. Mulandu nshi tufwile ukuyesesha ‘ukumona nga tuli mu citetekelo’? (Moneni icikope cili pa ntendekelo ya cino cipande.)

⁶ Nalimo kuti mwashingashinga ukuyesha, maka maka nga mulemona ukuti kuli mumo umo mushilecita bwino. Lelo, ifyo Yehova atumona e fyacindama, kabili amatontonkanyo yakwe yalicila amatontonkanyo yesu. (Esa. 55:8, 9) Lesa taceeceeta ababomfi bakwe ukuti abasange ne filubo, lelo abaceeceetela pa kuti asangemo ifisuma na pa kuti abafwe. Nga mulebomfya Icebo ca kwa Lesa ku kuyesha ukumona nga “muli mu citetekelo,” mukatendeka ukuimona filya fine Lesa amumona. Ukucita ifi kukamwafwa ukuimona ukuti mwalicindama kuli Lesa, pantu Baibolo yalanda ukuti: Mwalicindama mu menso ya kwa Yehova. Cikaba kwati mwaleka ulubuto ukwingila mu muputule umwafita.

7. Finshi twingasambilila ku bantu abali ne citetekelo abo Baibolo yalandapo?

⁷ Inshila iisuma iya kuyeseshamo, kulatontonkanya pa bantu abali ne citetekelo abo Baibolo yalandapo. Linganyeni ifilemucitikila ne fyo muletontonkanya ku fyacitikile abalembwa mu Baibolo ne fyo nabo baletontonkanya. Bushe nga cali ni mwe nga mwacitile shani? Twalasambilila pa bantu batatu abo Baibolo yalandapo, tumone ifyo Baibolo ingatwafwa ukumona nga “tuli mu citetekelo,” pa kuti tuleimona ukuti twalicindama.

8, 9. (a) Bushe mafya nshi ayo mukamfwilwa umupiina akwete? (b) Finshi nalimo aletontonkanyapo?

⁸ Ilyo Yesu aali mwi tempele mu Yerusalemu, alimwene ifyacitile mukamfwilwa umupiina. Ifyo acitile kuti fyatwafwa ukutwalilila ukulaimona ukuti twalicindama te mulandu no kuba abapiina. (Belengeni  Luka 21:1-4.) Tontonkanyeni pa mafya uyu mukamfwilwa akwete. Alifwililwe umulume wakwe kabili bashimapepo nabo ‘balelya ifyuma fya bamukamfwilwa’ mu nshita ya kulabafwa. (Luka 20:47) Mukamfwilwa aali umupiina icine cine ica kuti umusangulo aletwala kwi tempele walingene ne ndalama balepeela umubomfi nga abomba fye amaminiti yanono.

⁹ Elenganyeni ifyo mukamfwilwa aleumfwa ilyo aleingila mu lubansa lwe tempele ninshi nasenda no tundalama tubili utwacepesha. Bushe aletontonkanya pa fyo tulya tundalama twaceepele nga atulinganya ku ndalama alepeela ilyo umwina mwakwe ali uwa mweo? Bushe alyumfwile insoni ilyo amwene ubwingi bwa ndalama bambi balesangula, nalimo ukutontonkanya ukuti ubupe bwakwe tabwacindeme? Nga ca kuti e fyo aletontonkanya, ukupeela kwena alipeele indalama akwete ku kutungilila ukupepa kwa cine.

10. Bushe Yesu alangile shani ukuti Lesa alicindike mukamfwilwa?

¹⁰ Yesu alangile ukuti Yehova alicindike sana ulya mukamfwilwa ne ndalama apeele. Yesu atile, mukamfwilwa ‘apooselemo ishingi ukucila isho abakankaala bonse bapooselemo.’ Indalama mukamfwilwa asangwile balishisankenye ne sho bambi basangwile, lelo Yesu atashishe fye mukamfwilwa. Abalesunga indalama abamwene tulya tundalama tubili utwacepesha tabaishibe ifyo twacindeme kuli Yehova, ne fyo acindike uwatupooselemo. Na lyo line, icacindeme sana fintu Lesa alemona, te fintu abantu bambi baletontonkanya nelyo ifyo mukamfwilwa aleimona. Bushe ili lyashi kuti lyamwafwa ukuyesha ukumona nga muli mu citetekelo?

11. Finshi tulesambilila ku lyashi lya kwa mukamfwilwa?

¹¹ Amafya kuti yalenga mwafwilwa ukupeela Yehova ifyo mulingile ukumupeela. Bamo pa mulandu wa bukote nelyo ukulwalilila, balafilwa ukubombesha mu mulimo wa kushimikila imbila nsuma. Bushe bafwile ukulamona ukuti tacacindama ukutuma ama-awala babomba? Nangu ca kuti tamwakwata amafya ayengalenga  mwafilwa ukubombesha, nalimo kuti mwalamona ukuti inshita mupoosa mu kushimikila inono sana nga kuilinganya ku ma-awala ababomfi ba kwa Lesa babomba cila mwaka. Lelo ku lyashi lya kwa mukamfwilwa umupiina tulesambililako ukuti, Yehova alamona kabili alacindika fyonse ifyo tumubombela, maka maka ilyo tuli na mafya sana. Baleni tontonkanyeni pa fyo mwabombele Yehova umwaka wapwile. Bushe kwali inshita ilyo mwaipeelesha sana pa kuti fye mubombe? Nga e fyo cali, mufwile ukwishiba ukuti Yehova alatasha pa fyo mwaipeeleshe. Nga muleipeelesha ukubombela Yehova nga ulya mukamfwilwa umupiina, mufwile ukwishiba ukuti mwaliba “mu citetekelo.”

12-14. (a) Bushe ifyo Eliya aleimona fyalengele ukuti afwaye ukucita cinshi? (b) Mulandu nshi nalimo uwalengele ukuti Eliya aleimona uushacindama?

¹² Kasesema Eliya ali uwa cishinka kuli Yehova kabili ali ne citetekelo icakosa. Inshita imo alifuupwilwe ica kuti aebele Yehova ukuti alefwaya fye ukufwa, atile: “Capwa! Nomba lekeni fye mfwe.” (1 Isha. 19:4) Abantu abengi abashaumfwapo ubulanda nga bulya Eliya aumfwile kuti batila amashiwi alandile mwi pepo yali fye mashiwi ya “cisosesose.” (Yobo 6:3) Lelo filya fine alandile e fyo aleumfwa. Nomba mu nshita ya kuti Yehova akalipile Eliya pa fyo alefwaya ukufwa, amulungike fye.

¹³ Finshi fyalengele ukuti Eliya afwaye ukufwa? Ilyo ashilalanda ifi, Eliya alicitile icintu icisuma sana mu Israele icalengele Yehova eshibikwe ukuti e Lesa wa cine, kabili calengele no kuti bakasesema ba kwa Baali 450 babepaye. (1 Isha. 18:37-40) Nalimo Eliya ale-enekela ukuti abantu ba kwa Lesa bali no kubwelela ku kupepa kwa cine, lelo te fyo bacitile. Namfumu wabipa Yesebele atumine inkombe kuli Eliya ku kumweba ukuti ali no kumwipaya. Eliya alitiinine, e ico afulumukile mu matololo ku kapinda ka ku kulyo aka Yuda.—1 Isha. 19:2-4.

¹⁴ Ukulunda pali ifi, Eliya alemona no kuti umulimo alebomba uwa kusesema tamwafumine ifisuma. Aebele Yehova ati: “Ine nshili musuma ukucila ifikolwe fyandi.” Ico alelandapo ca kuti, aleumfwa kwati ali fye cimo cine nge fikolwe fyakwe ifyafwa. Mu nshila imbi kuti twatila, ayeseshe ukulingana ne fyo alemona ifintu kabili alemona no kuti ifyo alecita tafyacindeme kuli Yehova na ku bantu bambi.

15. Finshi Lesa acitile kuli Eliya pa kumulanga ukuti alitwalilile ukumumona uwacindama?

¹⁵ Lelo ifyo te fyo Uwa Maka Yonse alemumona. Eliya ali uwacindama kuli Lesa kabili Yehova alicitilepo cimo ku kumulanga ukuti alimucindike. Lesa atumine malaika ku kumukosha. Yehova na kabili alepeela Eliya ifya kulya pa nshiku 40 ilyo ali pa lwendo lwa kuya ku kapinda ka ku kulyo, ku lupili lwa Horebu. Na kabili, Lesa cikuuku cikuuku alungike Eliya pa fyo alemona ukuti takwali umwina Israele nangu umo uwashele uwa cishinka kuli Yehova. Icacindeme sana ca kuti Lesa apeele Eliya imilimo imbi iyo asumine ukubomba. Eliya alinonkelemo mu kwafwa kwa kwa Yehova, kabili alitwalilile mu mulimo wakwe uwa bukasesema.—1 Isha. 19:5-8, 15-19.

16. Bushe ni mu nshila nshi Lesa amwaafwila?

¹⁶ Ifyacitikile Eliya kuti fyamwafwa ukwishiba ukuti muli mu citetekelo kabili kuti calenga mwalaimona ukuti mwalicindama. Ica kubalilapo, tontonkanyeni pa fyo Yehova amubikako amano. Bushe umubomfi wakwe umo, tutile Eluda nelyo Umwina Kristu uwakosoka, alimwafwile ilyo mwalekabila ubwafwilisho? (Gal. 6:2) Bushe mwalyumfwapo bwino pa numa ya kubelenga Baibolo, impapulo shesu, nelyo pa numa ya kusangwa ku kulongana? Inshita imbi ilyo ifi fikamucitikila, mukebukishe ukuti Yehova e ulemwafwa kabili mukapepe ipepo lya ku mutasha.—Amalu. 121:1, 2.

17. Finshi Yehova amona mu babomfi bakwe?

 ¹⁷ Ica bubili ca kuti, tamufwile ukuimona ukuti tamwacindama. Ifyo Lesa atumona e fyacindama. (Belengeni Abena Roma 14:4.) Ifyo Yehova acindika sana, fintu twaipeelesha ne fyo twaba aba cishinka kuli ena, te bwingi bwa milimo tumubombela. E lyo kabili, kuti caba nga filya cali kuli Eliya, na imwe bene mwalibomba imilimo ya kwa Yehova iingi ukucila na pa fyo mwaishiba. Kufwile kwaliba umo mu cilonganino uo mwa-afwa, ukubikako fye na bantu mu cifulo mushimikila abaumfwa icine pa mulandu wa kubombesha kwenu.

18. Bushe umulimo Yehova amupeela ulangilila cinshi?

¹⁸ Na mu kulekelesha, imilimo Yehova amupeela ilanga fye ukuti aba na imwe. (Yer. 20:11) Nga filya fine cali kuli Eliya, na imwe kuti mwafuupulwa pantu nalimo mumona ukuti tamufuma ifisuma nangu fimo mu mulimo mubomba nelyo pa mulandu wa kuti mwalifilwa ukucita ifyo mwalefwaya mu mulimo wa kwa Lesa. Lelo, mwalikwata ishuko ilikalamba ilyo bonse twakwata, ilya kubila imbila nsuma no kulenga ishina lya kwa Lesa ukwishibikwa. Twalilileni ukuba aba cishinka. Nga mwacita ifyo, bakamweba amashiwi ya kwa Yesu ayo alandile mu cilangililo aya kuti: “Ingila mulesansamuka pamo na sokulu.”—Mat. 25:23.

19. Bushe mafya nshi ayo uwalembele Amalumbo 102 akwete?

¹⁹ Uwaimbile Amalumbo 102 ali na mafya. ‘Alicushiwe’ sana nelyo ali sana no bulanda kabili takwate amaka ya kupwisha amafya akwete. (Amalu. 102, utulembo twa pa muulu) Amashiwi alandile yalangilila ukuti abikile sana amano ku mafya akwate, ku fyo ali uwatalalilwa, na ku fyo aleumfwa. (Amalu. 102:3, 4, 6, 11) Alemona kwati Yehova alefwaya ukumupoosa.—Amalu. 102:10.

20. Bushe ipepo kuti lya-afwa shani umuntu uuimona ukuti tacindama?

²⁰ Na lyo line, uwaimbile amalumbo alitwalilile ukulumbanya Yehova. (Belengeni Amalumbo 102:19-21.) Nga fintu twamona mu Amalumbo 102, nangu fye babomfi ba kwa Lesa kuti baba na mafya kabili kuti balatontonkanya fye pa mafya yabo. Uwaimbile amalumbo ali kwati “cuni icatalalilwa icili ceka pa mutenge,” amafya e yali nge cibusa cakwe. (Amalu. 102:7) Na imwe nga mwaumfwa ifi, mufwile ukupepa kuli Yehova no kumweba fyonse nga filya fine uwaimbile amalumbo acitile. Ipepo kuti lyamwafwa ukulaimona ukuti mwalicindama. Yehova alitulaya ukuti, “akakutika kwi pepo lya bantu abo bapoka fye fyonse, kabili takasuule ipepo lyabo.” (Amalu. 102:17) Mufwile ukucetekela ifyo atulaya.

21. Bushe umuntu uuimona ukuti tacindama kuti atendeka shani ukuimona ukuti alicindama?

²¹ Na kabili Amalumbo 102 yaletulanga ifyo twingacita pa kuti tuleimona ukuti twalicindama. Uwaimbile ilumbo atendeke ukutontonkanya pali bucibusa bwakwe na Yehova. (Amalu. 102:12, 27) Ukwishiba ukuti Yehova lyonse alafwa abantu bakwe ilyo bali na mafya kwalimusansamwishe. Kanshi nga mwalaumfwa sana ububi ica kuti mwalafilwa ukubombesha mu mulimo wa kwa Lesa, mulepepa kuli Yehova. Mwilapepa fye ukuti amwafwe ukushipikisha lelo no “kuti ishina lya kwa Yehova lisabankanishiwe.”—Amalu. 102:20, 21.

22.  Finshi tufwile ukucita pa kuti tulenge Yehova ukusekelela?

²² Kanshi kuti twabomfya Baibolo pa kuti tushininkishe ukuti tuli mu citetekelo no kuti twalicindama kuli Yehova. Ca cine ukuti muli cino calo cabipa, te kuti tulekelele fye ukuimona ukuti tatwacindama, kabili kwakulaba ifya kulatufuupula. Na lyo line, ifwe umo umo kuti twalenga Yehova ukusekelela no kwisapusuka nga twatwalilila ukumubombela.—Mat. 24:13.