1, 2. Pa bushiku Yesu abuukile, cinshi acitile pa kukosha abasambi bakwe?

UBUSHIKU ubo Yesu abuushiwe ku bafwa, abasambi bakwe babili balefuma ku Yerusalemu baleya ku mushi umo apali amakilomita ukucila 11. Apo tabaishibe ukuti Yesu nabuuka, baali sana no bulanda pa fyacitike. Lyena mu kupumikisha, Yesu alishile atendeka no kwendela pamo nabo kabili alibasansamwishe. Abasansamwishe shani? Baibolo itila: ‘Alebelwila ifyalembelwe pali ena mu Malembo yonse, ukutendekela pali Mose na Bakasesema bonse.’ (Luka 24:13-15, 27) Abasambi balitemenwe sana pantu ‘alebalondolwela Amalembo’ bwino sana.—Luka 24:32.

² Cilya cine icungulo, aba basambi babili balibwelelemo ku Yerusalemu. Ilyo basangile abatumwa, balibalondolwelele ifyacitike. Lelo ilyo balelondolola, Yesu alimoneke kuli bonse. Balyumfwile sana umwenso pantu baletwishika nga ca kuti aali ni Yesu. Bushe Yesu acitile shani pa kubakosha? Baibolo itweba ukuti: ‘Alibabelengele ukuti beshibe bwino bwino umwalola Amalembo.’—Luka 24:45.

3. Mafya nshi twingakwata, kabili cinshi cingatwafwa ukutwalilila ukubila imbila nsuma?

³ Nga filya cali ku basambi ba kwa Yesu, na ifwe limo limo tulaba no bulanda sana. Nalimo kuti tulebombesha mu mulimo  wa kwa Shikulu lelo tulafuupulwa abantu nga tabalebika amano ku mbila nsuma. (1 Kor. 15:58) Kabili abo tusambilila nabo Baibolo nga tabalelunduluka bwangu nalimo kuti twaba no bulanda. Bambi abo tusambilila nabo kuti baleka ukusambilila pali Yehova. Cinshi tufwile ukucita icingatwafwa ukutwalilila ukubila imbila nsuma? Icingatwafwa sana kwishiba bwino bwino umwalola ifilangililo ifyo Yesu alandile ifyaba mu Malembo ya Mushilo. Natulande pa filangililo fitatu no kumona ifyo twalasambililako.

4. Bushe icilangililo ca kwa katanda wa mbuto uwaile mu kulaala ico Yesu alandile, calola mwi?

⁴ Belengeni Marko 4:26-29. Bushe icilangililo ca kwa katanda wa mbuto uwaile mu kulaala ico Yesu alandile, calola mwi? Katanda e mininako bakabila ba mbila nsuma ya Bufumu. Imbuto shimininako icine ca Bufumu ico tubila ku bantu abafwaisha ukusambilila icine pali Yehova. Nga filya fine ciba lyonse, katanda wa mbuto “alaya mu kulaala ubushiku no kubuuka ulucelo.” Nga atanda imbuto, palapita inshita iikalamba pa kuti ifimenwa fikule no kusombolwa. Ilyo atanda, ‘imbuto shilapuuka no kukula.’ Uku kukula kucitika fye ‘ukwine kweka’ panono panono. E fyo caba na ku muntu uulesambilila pali Lesa, alunduluka panono panono. Nga ca kuti asambilila icine, alafwaya no kutendeka ukubombela Lesa, alaipeela kuli Yehova no kubatishiwa abatishiwa. Nga acita ifi ninshi alanga ukuti natwala ifisabo.

5. Mulandu nshi Yesu alandiile icilangililo ca kwa katanda wa mbuto uwaile mu kulaala?

⁵ Mulandu nshi Yesu alandiile ici cilangililo? Yesu alenga twaishiba ukuti Yehova e ulenga icine ukukula mu “mutima uusuma” uwa muntu. (Imil. 13:48; 1 Kor. 3:7) Umulimo wesu wa kubyala no kutapilila, lelo te ifwe tukusha. Te kuti tupatikishe icimenwa ukukula. Nga filya katanda wa mbuto mu cilangililo taishibe ifyo ifimenwa fyalekula, na ifwe bene tatwaishiba ificitika. Ilingi line tatwishiba ifyo icine cilekula mu mutima ilyo tulebomba imilimo iyo tubomba lyonse. Lelo mukupita kwa nshita icine ca Bufumu nalimo kuti calenga umuntu alacita ifyo alesambilila. Uyu musambi umupya kuti atendeka ukulabila imbila nsuma, kabili kuti twanonkelamo ilyo tulebomba nankwe.—Yoh. 4:36-38.

6. Finshi tufwile ukulaibukisha ilyo tulesambilila no musambi?

⁶ Finshi twingasambilila kuli ici cilangililo? Ica kubalilapo, tufwile ukulaibukisha ukuti te ifwe tulenga umusambi wa Baibolo ukulunduluka. Ukulaibukisha ici cishinka, kuti kwatulenga ukukanalapatikisha umusambi ukulunduluka nelyo ukubatishiwa. Ca cine ukuti tufwile ukwafwa umusambi ukulunduluka, lelo tufwile ukulaibukisha ukuti umusambi umwine e ufwile ukupingulapo ukuipeela kuli Yehova. Umusambi umwine afwile ukuitemenwa ukuipeela pa mulandu wa kuti natemwa Lesa. Nga twamupatikisha, Yehova te kuti atemwe.—Amalu. 51:12; 54:6; 110:3.

7, 8. (a) Masambililo nshi na yambi ayo twingasambilila ku cilangililo ico Yesu alandile ica kwa katanda wa mbuto? Shimikeni icacitike. (b) Bushe ici cilangililo citusambilisha finshi pali Yehova na Yesu?

⁷ Ica bubili, ukumfwikisha icishinka ico Yesu alelandapo muli ici cilangililo, kukatwafwa ukukanafuupulwa ilyo twamona ukuti abantu abo tubilako imbila nsuma tabalelunduluka bwangu. Tufwile ukutekanya. (Yako. 5:7, 8) Nga ca kuti umusambi afilwa ukulunduluka nangu ca kuti natubombesha ukumwafwa, tatufwile ukulaipeela umulandu ukuti nalimo twalifililwe ukubomba bwino umulimo.  Ni Yehova fye e ulenga icine ukukula mu mutima wa muntu uwaitemenwa ukwalula imibele yakwe. (Mat. 13:23) Kanshi tatufwile ukulamona kwati nga tuleshimikila abantu imbila nsuma ya Bufumu, no kwaluka balealuka ninshi e lyo tulebomba bwino umulimo wesu. Yehova tamona fye ukuti tulebomba bwino nga ca kuti abantu balelunduluka. Lelo alatasha sana ukubombesha kwesu muli uyu mulimo nangu abantu balelunduluka nelyo iyo.—Belengeni Luka 10:17-20; 1 Abena Korinti 3:8.

⁸ Ica butatu, te lyonse tumona ukuti umuntu alealuka. Ku ca kumwenako, abaupana babili abalesambilila na mishonari bamwebele ukuti balefwaya ukuba bakasabankanya abashabatishiwa. Mishonari abebele ukuti pa kuti babe bakasabankanya, bafwile ukuleka ukupepa fwaka. Uyu mishonari alipapile ilyo bamwebele ukuti apo balekela ukupeepa napapita myeshi iingi. Mulandu nshi balekele ukupeepa fwaka? Batile balilwike ukuti Yehova kuti abamona nga balepeepa kabili alipata ubumbimunda. Kanshi calengele ukuti basalepo nampo nga balepeepa ninshi na mishonari alebamona nelyo baleke fye ukupeepa. Nomba apo balitemenwe Yehova, balipingwilepo ukuleka ukupeepa. Balilundulwike nangu ca kuti mishonari taishibe ukuti balyalwile imibele yabo.

9. Bushe icilangililo ca mukwau ico Yesu alandile calola mwi?

⁹ Belengeni Mateo 13:47-50. Bushe icilangililo ca mukwau ico Yesu alandile calola mwi? Yesu apashenye ukubila imbila nsuma iya Bufumu ku bantu bonse ku kuteya umukwau uukalamba pali bemba. Nga filya fine ‘isabi ilingi sana ilya misango yonse’ likatwa mu mukwau e fyo no mulimo wesu uwa kubila imbila nsuma ubilwa ku bantu abalekanalekana. (Esa. 60:5) Tulamona ubu bushininkisho abantu abengi sana nga basangwa ku kulongana kwa citungu na ku Cibukisho cila mwaka. Bamo pali aba bantu, baba nge sabi “ilisuma” kabili balalonganikwa mu cilonganino ca Bwina Kristu. Lelo bamo baba kwati lisabi “ilibi,” te bantu bonse abalonganikwa abacita ifyo Yehova afwaya.

10. Mulandu nshi Yesu alandiile icilangililo ca mukwau?

¹⁰ Mulandu nshi Yesu alandiile ici cilangililo? Ukupatulula isabi lya mampalanya takwakacitike pa bupingushi bwa kulekeleshako mu bucushi bukalamba. Lelo, uku kupatulula kulanda pa ficitika mu nshiku sha kulekelesha isha cino calo cabipa. Yesu alilangilile ukuti te bonse bakomfwa icine abakapingulapo ukulabombela Yehova. Abantu abengi balesa mu kulongana na ifwe. Bambi balasumina ukusambilila na ifwe Baibolo lelo balafilwa ukuipeelesha ukucita ifyo balesambilila. (1 Isha. 18:21) E lyo kabili bambi nabo balileka ukwampana ne cilonganino ca Bena Kristu. Abacaice bamo abafyashi babo Bena Kristu lelo balifilwa ukutemwa amafunde ya kwa Yehova. Te mulandu ne fyo ifintu fyaba, Yesu alandile ukuti cila muntu afwile ukupingula umwine. Bonse abapingulapo ukubombela Yehova, Yesu abamona ukuba “ifisuma” ifya “mu nko shonse.”—Hag. 2:7.

11, 12. (a) Kuti twanonkelamo shani mu cilangililo ca mukwau? (b) Finshi ici cilangililo citusambilisha pali Yehova na Yesu?

¹¹ Kuti twanonkelamo shani mu cilangililo ca mukwau? Ukumfwikisha icishinka ico Yesu alandilepo muli ici cilangililo kuti kwatwafwa ukukanafuupulwa sana nga ca kuti abo tusambilila nabo Baibolo nelyo umwana wesu tabalebika amano ku kusambilila icine. Ifi kuti fyacitika nangu ca kuti tulebombesha ukuti  tubafwe. Umuntu nga atendeka ukusambilila Baibolo nelyo nga ca kuti abafyashi bakwe ni ba Nte, tacalola mu kuti ninshi akaba icibusa ca kwa Yehova. Bonse abashifwaya ukutekwa na Yehova bakonaulwa.

¹² Bushe ici cilepilibula ukuti abafuma mu cine, Lesa takabasumishe ukubwelela mu cilonganino? Nelyo bushe umuntu nga afilwa ukuipeela kuli Yehova, ninshi calaala capwa akatwalilila fye ukuba ‘umubi’? Awe iyo. Aba bantu balikwata ishuko lya kuba ifibusa fya kwa Lesa ilyo ubucushi bukalamba tabulatendeka. Caba kwati Yehova alebeba ukuti: “Bweleleni kuli ine, na ine nkabwelela kuli imwe.” (Mal. 3:7) Ici cishinka calilandwapo sana mu cilangililo ca mwana uwalubile ico Yesu alandilepo.—Belengeni Luka 15:11-32.

13. Bushe icilangililo ca mwana uwalubile calola mwi?

¹³ Bushe icilangililo ca mwana uwalubile calola mwi? Wishi waluse muli ici cilangililo e mininako Shifwe wa ku muulu uwa kutemwa, Yehova. Umwana uwalombele icuma kuli wishi no kuyaconaula e mininako abantu abafuma mu cilonganino ca kwa Yehova. Abafuma mu cilonganino, baba kwati baya “ku calo ica kutali,” ica kwa Satana, icataluka kuli Yehova. (Efes. 4:18; Kol. 1:21) Bamo pa numa ya kutontonkanyapo balawamya imibele yabo, kabili balabwelela ku cilonganino ca kwa Yehova nangu ca kuti ukucita ifi takwayanguka. Aba bantu balaiceefya no kulapila, kabili Shifwe uwelela alabapokelela.—Esa. 44:22; 1 Pet. 2:25.

14. Mulandu nshi Yesu alandiile icilangililo ca mwana uwalubile?

¹⁴ Mulandu nshi Yesu alandiile ici cilangililo? Yesu alandile amashiwi ayasuma ku kulangilila ukuti Yehova afwaya abantu abafuma mu cilonganino ca kwe ukubwelela kuli ena. Wishi uwa mu cilangililo, alikwete isubilo lya kuti umwana wa kwe akabwela. Ilyo amwene umwana wa kwe aleisa, nangu ca kuti ‘aali ukutali’ wishi alimubutukile aya mupokelela. Ala ici cifwile ukukoselesha bonse abafuma mu cine ukubwelela kuli Yehava ukwabula no kushingashinga! Nalimo aba bantu kuti baba abanaka lwa ku mupashi, kabili pa kubwelela kuli Yehova kuti baleumfwa insoni kabili limbi kuti cabakosela. Lelo nga babwelela kuli Yehova, kulaba ukusekelela ku muulu.—Luka 15:7.

15, 16. (a) Finshi twasambilila ku cilangililo ca mwana uwalubile ico Yesu alandilepo? Landeni pa fya kumwenako. (b) Finshi ici cilangililo catusambilisha pali Yehova na Yesu?

¹⁵ Kuti twanonkelamo shani mu cilangililo  ca mwana uwalubile? Tufwile ukulapashanya Yehova. Tatufwile ‘ukucilamo ukuba abalungami’ ica kuti twafilwa no kupokelela umubembu uwalapila. Pantu nga tulecita ifi ninshi tuleyonaula fye. (Luk. Mil. 7:16) Kuti twasambililako na cimbi kuli ici cilangililo. Tufwile ukulamona umuntu uwafuma mu cilonganino “nge mpaanga iilubile,” uwingalapila no kubwelela ku cilonganino. (Amalu. 119:176) Nga twasanga umuntu uwafuma mu cilonganino, tufwile ukumukoselesha mu kutemwa ukuti abwelele kuli Yehova. Tufwile ukweba baeluda mu kwangufyanya pa kuti bafwe uyu muntu. Tukalacita ifi nga ca kuti tulecita ifyo twasambilila mu cilangililo ca mwana uwalubile ico Yesu alandilepo.

¹⁶ Moneni ifyo bamo abafumine mu cilonganino ca kwa Yehova batasha pa luse lwakwe ne fyo aba mu cilonganino babalangile ukutemwa no kwafwa ilyo babwelele mu cilonganino. Munyinefwe umo uwatamfiwe mu cilonganino pa myaka 25 alandile ukuti: “Naliba ne nsansa ishingi ukutula apo nabwelela mu cilonganino pantu ‘Yehova alimpuupuutula.’ (Imil. 3:19) Bonse mu cilonganino balangafwa kabili balintemwa! Nalibwela mu lupwa lwa ku mupashi.” Nkanshi wacaice uwafumine kuli Yehova pa myaka 5 ilyo abwelele alandile ukuti: “Ala te kuti nondolole ifyo naumfwile ilyo aba bwananyina banangile ukutemwa uko Yesu alandilepo. Ukuba mu cilonganino ca kwa Yehova lishuko icine icine!”

17, 18. (a) Masambililo nshi ayacindama ayo twasambilila ku filangililo fitatu ifyo Yesu alandile? (b) Finshi tufwile ukulacita nomba?

¹⁷ Finshi twasambilila kuli ifi filangililo fitatu? Ica kubalilapo, tufwile ukulaibukisha ukuti te ifwe twaba na maka ya kulenga umusambi ukulunduluka. Ni Yehova fye eka e wingacita ifi. Ica bubili, tatufwile ukulaenekela ukuti bonse abo tulongana nabo, na bo tusambilila nabo Baibolo kuti batemwa icine. Ne ca kulekesha, bamo nga bafuma mu cilonganino no kuleka ukubombela Yehova, tatufwile ukulatwishika nampo nga bakabwelela kuli Yehova nelyo iyo. Nga babwela, tufwile ukubapokelela nge fyo Yehova abapokelela.

¹⁸ Kanshi ifwe bonse, lekeni tutwalilile ukufwaya ukwishiba, ukwiluka na mano. Ilyo tulebelenga ifilangililo ifyo Yesu alandile, tuleyipusha umo fyalola, ico fyalembelwe mu Baibolo, ifyo twingabomfya ifyo tusambililako, ne fyo fingatusambilisha pali Yehova na Yesu. Ukucita ifi ku kalanga ukuti, tuleumfwikisha bwino bwino umwalola amashiwi ya kwa Yesu.