1. Cinshi calengele ukuti Yesu ‘asekelele nga nshi mu mupashi wa mushilo’? (Moneni icikope icili pa muulu.)

BUSHE kuti mwaelenganya ifyo Yesu Kristu amoneke ilyo ‘asekelele nga nshi mu mupashi wa mushilo’? Nalimo kuti mwaelenganya alemwentula, alemoneka na menso yakwe ukuti natemwa icine cine. Cinshi calengele ukuti atemwe? E lyo atumine fye abasambi bakwe 70 ukuya ku kubila imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa. Alefwaisha ukwishiba ifyo baali no kubomba umulimo. Kwali abantu abengi abashalefwaya ukukutika ku mbila nsuma, pamo nga bakalemba abali abacenjela kabili abasambilila sana e lyo na baFarise. Balilengele abantu abengi ukusuula Yesu ukuti ni kabasa fye kabili no kuti abasambi bakwe baali “bantu abashasambilila kabili abantu yaweyawe.” (Imil. 4:13; Marko 6:3) Lelo ilyo abasambi ba kwa Yesu babwelele, balesekelela icine cine. Balibilile imbila nsuma nangu ca kuti kwali abalebalwisha ukubikako fye ne fibanda! Cinshi calengele ukuti babe abashipa kabili balesekelela?—Belengeni Luka 10:1, 17-21.

2. (a) Bushe abasambi ba kwa Yesu baali shani nga bana abanono? (b) Cinshi calengele ukuti abasambi ba kwa Kristu baleumfwikisha icine?

² Moneni ifyo Yesu alandile kuli Yehova, atile: “Ndemulumbanya, mwe Tata, Mwe bene ba muulu ne sonde, pantu mwalifisa ifi fintu ku ba mano na bacenjela no kufisokolwela ku tunya. Ca cine,  mwe Tata, pantu ifi e fyo mwalefwaya.” (Mat. 11:25, 26) Kwena, Yesu taloseshe mu kuti abasambi bakwe bali bana abanono. Lelo, alishibe ukuti balemoneka nga bana abanono nga kubalinganya ku bantu bambi abasambilile sana kabili abaleimona ukuti bali na mano. Nomba icacindama ca kuti Yesu alefwaya abasambi bakwe ukuba nga abana abanono, abaiceefya kabili abatemenwe ukusambilila. (Mat. 18:1-4) Bushe ukuiceefya kwayafwile shani abasambi ba kwa Yesu? Yehova apeele abasambi umupashi wa mushilo uwabafwile ukumfwikisha icine lelo abantu abaali ne cilumba kabili abaleimona aba mano, Satana alengele bafilwe ukumfwikisha icine.

3. Fishi twalasambilila muli cino cipande?

³ E mulandu wine Yesu asekelele nga nshi! Alitemenwe ifyo Yehova asokolwele icine icashika ku bantu bonse abaiceefya nampo nga bantu basambilila, abaishiba ifingi nelyo iyo. Alitemenwe ukwishiba ukuti na Wishi e fyo alefwaya. Bushe Yehova alyaluka, kabili alanga shani ukuti alitwalilila ukubomfya inshila imo ine iya kusambilishishamo abantu? Ilyo tulelanda pa casuko, na ifwe kuti twasekelela nga filya Yesu asekelele.

4. Mulandu nshi abengi batemenwa Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa ciNgeleshi icayanguka?

⁴ Mu myaka ya nomba line, calimoneka fye ukuti icilonganino ca kwa Yehova cabika sana amano ku kutusambilisha amasambililo ayayanguka ukumfwa pa kuti tuleumfwikisha icine. Natulande pa fintu fitatu ifyacitika. Ica kubalilapo, kwaliba Ulupungu lwa kwa Kalinda mu ciNgeleshi cayanguka. * Ulu Ulupungu lwa kwa Kalinda lulafwa abantu abengi abashaishibisha iciNgeleshi nelyo abashaishibisha ukubelenga. Imitwe ya ndupwa basanga ukuti abana babo nomba balasuka sana pe sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda, ulo tusambililamo sana ifya kwa Lesa. Abengi balilemba amakalata ya kutasha. Nkashi umo atile taleasukapo sana pe Sambililo lya Ulupungu lwa kwa Kalinda. “Nalepunkumanamo fye.” Lelo pali ino nshita alasukapo sana! Apo kwabela Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa ciNgeleshi icayanguka, uyu nkashi alembele ukuti: “Nomba ndasukapo sana, nshikwata no mwenso wa kwasukapo. Ndatasha Yehova e lyo na imwe.”

5. Mulandu nshi Baibolo ya Amalembo ya Calo Cipya iyapitulukwamo ibelele iisuma?

⁵ Ica bubili ca kuti kwaliba Baibolo ya Amalembo ya Calo Cipya iya mu ciNgeleshi iyo bapitulukamo, iyafumine pa 5 October mu 2013 pa kukumana ukubako cila mwaka. * Amalembo ayengi muli iyi Baibolo yakwata fye amashiwi ayanono, lelo ubupilibulo bwena ubwa aya Malembo tabwayaluka. Ku ca kumwenako, ilembo lya kwa Yobo 10:1 lyakwete amashiwi 27, nomba muli iyi Baibolo bapitulukamo lyakwata amashiwi 19; na Amapinda 8:6 nayo yakwete amashiwi 20, nomba yakwata amashiwi 13. Aya Amalembo yabili yalomfwika bwino muli Baibolo ipya. Na kuba, munyinefwe umo uwasubwa uwabombela Lesa pa myaka iingi mu cishinka alandile ukuti: “Ilyo napwishishe ukubelenga ibuuku lya kwa Yobo muli Baibolo iipya, naumfwile kwati e lyo naumfwikishe ili lembo!” Abengi na bo ifi fine e fyo balanda.

6. Bushe mumfwa shani pa bulondoloshi ubupya ubwaba pali Mateo 24:45-47?

⁶ Ica butatu, tontonkanyeni pa kwaluka mu fyo twaishibe kale. Ku ca kumwenako, twalitemenwe sana ukwaluka pa fyo twaishibe “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka,” ukwali mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa July 15, 2013. (Mat. 24:45-47) Muli uku kwaluka  balondolwele ukuti umusha wa cishinka e Bumba Litungulula, e lyo “aba mu ng’anda” ni bonse abalyako ifya kulya fya ku mupashi, nampo nga Bena Kristu basubwa nelyo nga ba “mpaanga shimbi.” (Yoh. 10:16) Ala tulatasha sana pa kumfwikisha ici cine no kulasambilishako abapya! Ni mwi mumbi umo Yehova alanga ukuti afwaya ukuti abantu basambilile icine mu nshila iyayanguka kabili iyo bengomfwa?

7, 8. Malyashi nshi aya mu Baibolo ayalanda pa fyali no kucitika ku ntanshi?

⁷ Nga ca kuti mwalibombela Yehova pa myaka iingi, nalimo mwalimona ukuti kwaliba ukwaluka mu fyo impapulo shesu shilondolola amalyashi ayengi aya mu Baibolo. Kwaluka nshi? Kale, mu mpapulo shesu twalelanda sana pa fintu fya mampalanya ifyo Amalembo yalandapo. Twalemona amalyashi ayo Baibolo yalandapo ukuti yaleimininako fimo, kabili ifyo yaleimininako nga fyacitika twaleti fyafikilishiwa. Bushe Amalembo yalilandapo pa kufikilishiwa kwa malyashi ya mu Baibolo? Ee. Ku ca kumwenako, Yesu alandile pa “cishibilo ca kwa kasesema Yona.” (Belengeni Mateo 12:39, 40.) Yesu alilondolwele bwino filya icisabi caminine Yona, ica kuti ilya ine nga e yali inshiishi yakwe akubula Yehova ukumucingilila, kanshi filya icisabi caminine Yona caleimininako inshiku Yesu ali no kuba mu nshiishi.

⁸ Baibolo yalilanda pa malyashi na yambi ayaleimininako fimo. Umutumwa Paulo alilandilepo pali yamo. Ku ca kumwenako, ilyashi lilanda pali bucibusa bwali pali Abrahamu na Hagari na Sara lyali kusesema ukwalesobela bucibusa bwali no kuba pali Yehova no luko lwa bena Israele ne cilonganino ca kwa Lesa ica ku muulu. (Gal. 4:22-26) E lyo kabili, icikuulwa ca mushilo ne tempele, Ubushiku bwa Cifuuta Mulandu, shimapepo mukalamba, na fimbi ifyo Amafunde ya kwa Mose yalandilepo fyali “cinshingwa ca fintu ifisuma ifikesa.” (Heb. 9:23-25; 10:1) Kanshi calicindama ukusambilila pa kusesema ukwaba mu Baibolo pantu icitetekelo cesu cilakoselako. Nomba bushe kuti twatila, abantu bonse, abo Baibolo yalandapo balemininako abantu bambi? Nelyo ifintu fyonse, nangu fyonse ifyacitike ifyo Baibolo yalandapo, bushe filemininako ifintu fimbi?

9. Bushe ilyashi lya kwa Nabote ilya mu Baibolo balelilondolola shani kale?

⁹ Kale, ifi e fyo ilingi line twalelanda pa malyashi yamo aya mu Baibolo. Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa lyashi lya kwa Nabote, uo bafyengele no kwipaya kuli Namfumu Yesebele pa kuti umulume wakwe Ahabu amupoke ibala lya myangashi. (1 Isha. 21:1-16) Mu 1932, ili lyashi balilondolwele ukuti lyali kusesema ukwalelanda pa fyali no kucitika ku ntanshi. Ahabu na Yesebele baleimininako Satana na bantu bakwe; Nabote aleimininako Yesu; e lyo imfwa ya kwa Nabote, yaleimininako imfwa ya kwa Yesu. Ilyo papitile imyaka iingi, mu 1961 balisabankenye icitabo icaleti “Let Your Name Be Sanctified.” Muli ici citabo, balondolwele ukuti Nabote aleimininako abasubwa, na Yesebele aleimininako ukupepa konse ukwa batila Bena Kristu. Kanshi filya Yesebele alecusha Nabote fyaleimininako ifyo abasubwa babacusha mu nshiku sha kulekelesha. Pa myaka iingi, ifi balelondolola amalyashi ya mu Baibolo fyalekosha icitetekelo ca bantu ba kwa Lesa. Lelo, mulandu nshi kubelele ukwaluka mu fyo tulondolola amalyashi ya mu Baibolo?

10. (a) Bushe ukushilimuka kwalenga shani ukuti twaluke mu fyo tulondolola amalyashi ya mu Baibolo? (b) Bushe muno nshiku impapulo shilanda sana pali finshi?

¹⁰ Nga filya twaishiba, pa myaka iingi Yehova alyafwa “umusha wa cishinka kabili uwashilimuka” ukuba uwashilimuka sana. Ukushilimuka kwalenga ukuti umusha wa  cishinka aleke ukulanda pa malyashi yonse aya mu Baibolo ukuti yemininako ifya ku ntanshi kano fye nga ca kuti Amalembo e fyo yalelanga. Na kabili, twalimona ukuti ifyo twalelondolola amalyashi yamo aya mu Baibolo ne fyo yaleimininako fyalelenga abengi ukufilwa ukumfwikisha. Ifyo twalelondolola aya malyashi ne fyo yaleimininako ne co twalandile ifyo, kuti fyatwafya ukulondolwelako bambi, ukwibukisha, e lyo no kulafibomfya. Ne cikalamba ico kubelele ukwaluka ca kuti, ilyo tuleesha ukulondolola amalyashi ya mu Baibolo ne fyo yemininako ifikacitika ku ntanshi, kuti calenga twafilwa ukulanda pa masambililo ayacindama kabili ayengatwafwa. Kanshi muno nshiku, mu mpapulo shesu tulebika sana amano ku kwangusha amasambililo ayalanda pa citetekelo, ukushipikisha, ukuipeela kuli Lesa na pa mibele imbi iyacindama iyo tusambilila mu malyashi ya mu Baibolo. *

11. (a) Twaumfwikisha shani ilyashi lya kwa Nabote, kabili finshi tusambililako ku fyo aali? (b) Muno nshiku, mulandu nshi limo limo tushilandila ifyo amalyashi ya mu Baibolo yemininako? (Moneni “Amepusho Ukufuma ku Babelenga” muli ino magazini.)

¹¹ Pali ino nshita, finshi twaishiba pa lyashi lya kwa Nabote? Ili lyashi lyalyanguka kabili twalilyumfwikisha. Ico Nabote umulungami afwilile, te pa mulandu wa kuti aleimininako Yesu nelyo abasubwa lelo nico aali uwa cishinka. Alitwalilile ukukonka Amafunde ya kwa Yehova na lintu bamufyengele ku baali mu bulashi. (Impe. 36:7; 1 Isha. 21:3) Tulasambililako ifingi ku lyashi lya kwa Nabote pantu na ifwe kuti abantu balatucusha pa mulandu wa kukonka Amafunde ya kwa Lesa. (Belengeni 2 Timote 3:12.) Abantu fye bonse kuti baumfwikisha ukufunda kwaba muli ili lyashi, kuti baleibukisha, no kukonka ukufunda kusuma.

12. (a) Cinshi ico tushilingile ukulanda pa malyashi ya mu Baibolo? (b) Cinshi calenga ukuti tuleumfwikisha ifyashika ifya mu Baibolo? (Moneni futunoti.)

¹² Bushe kuti twatila amalyashi ya mu Baibolo yalanda fye pa fyo tufwile ukusambililako tayakwata ifyo yemininako? Awe iyo. Muno nshiku impapulo shesu kuti shatusambilisha ifingalenga twalaibukisha ifyo twasambilile kale nelyo ukwelenganya ifintu  fimbi ifyacitike. Impapulo shesu te lyonse shilanda fye ukuti amalyashi ya mu Baibolo yalemininako fimo ifikacitika ku ntanshi. Ku ca kumwenako, kuti twatila filya Nabote atwalilile ukuba uwa cishinka ilyo balemucusha ukufika ku mfwa, fitwibukishako fye filya Kristu aali uwa cishinka ne fyo abasubwa baba aba cishinka. Na kabili, kuti fyatwibukisha bucishinka bwa bengi ababa mu “mpaanga shimbi” isha kwa Shikulu. Ukupalanya kwa musango uyu ukwayanguka ukumfwa cilangililo ca fyo Lesa afwaya ukusambilisha abantu bakwe. *

13. Finshi fimo ifyo mwingalandapo ifilanga ukuti tulalondolola ifilangililo fya kwa Yesu mu nshila iyayanguka kabili iyaumfwika bwino?

¹³ Yesu Kristu alesambisha bwino sana ilyo aali pano isonde. Alebomfya sana ifilangililo pa kusambilisha. (Mat. 13:34) Ifilangililo filalenga ukuti umuntu aleelenganya no kumfwikisha ifyo alesambilila ica kuti fyamufika pa mutima. Bushe pa myaka iingi impapulo shesu shilalondolola ifilangililo fya kwa Yesu mu nshila iyayanguka kabili iyaumfwika? Ukwabula ukupita na mumbali kuti twatila, ee! Bushe tatwatemenwe sana ukumfwikisha umwalola ifilangililo fya kwa Yesu pa citutumushi, uluseke lwa lubanga e lyo no mukwau ifyo balondolwele mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa July 15, 2008? Twalishiba bwino ukuti ifi filangililo filanda pa Bufumu bwa kwa Lesa na pa mulimo uukalamba uwa kulonganika abasambi ba cine aba kwa Kristu ukufuma mu calo cabipa.

14. (a) Bushe twalondolola shani icilangililo ca mwina Samaria? (b) Cinshi tusambilila ku cilangililo ca kwa Yesu?

¹⁴ Lelo, finshi twingalanda pa malyashi nelyo ifilangililo ifyo Yesu alandilepo sana? Amalyashi yamo yemininako fimo kabili yalanda pa kusesema; yambi nayo yakomaila pa fyo twingasambililako. Lelo tatwaishibe bwino ifya kulekanya aya malyashi. Nomba pa numa ya myaka iingi, twatendeke ukumfwikisha aya malyashi panono panono. Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa fyo twalondolola icilangililo ca kwa Yesu ica mwina Samaria. (Luka 10:30-37) Mu 1924, Ulupungu lwa kwa Kalinda lwalandile ukuti umwina Samaria aleimininako Yesu; e lyo umusebo uwafumine ku Yerusalemu ukuya ku Yeriko uwapitile mu mpili, waleimininako imibele ya bantunse ukutula ilyo Adamu na Efa bapondweke mu Edeni; abapuupu abasanshile umuntu pa nshila baleimininako utubungwe twa maka na bamakwebo abalelila abanabo amasuku pa mitwe; bashimapepo na bena Lebi baleimininako imipepele ya pe sonde. Muno nshiku impapulo shesu shilanda pali ici cilangililo ukweba Abena Kristu bonse ukuti tatufwile ukuba na kapatulula ilyo tuleyafwa abantu, maka maka mu fya kwa Lesa. Ukwabula no kutwishika tulatemwa ukumona ifyo Yehova aleyangusha ifyo atusambilisha!

15. Finshi tukalandapo mu cipande cikonkelepo?

¹⁵ Mu cipande cikonkelepo tukalanda pa cilangililo na cimbi ico Yesu alandile ica banacisungu 10. (Mat. 25:1-13) Bushe Yesu alefwaya abasambi bakwe aba mu nshiku shakulekesha ukumfwikisha shani ici cilangililo? Bushe alefwaya beshibe ukuti lyashi fye ililanda sana pa kusesema, ukulanda pa muntu, pa cintu na pa fikacitika ifya mampalanya? Nelyo bushe alefwaya ukuti abasambi bakwe basambilileko fimo ifingabafwa mu nshiku shakulekelesha? Natumone.