Cenjeleni—Satana Alefwaya Ukumulya!
“Cenjeleni. Umulwani wenu, Satana Kaseebanya, endauka nge nkalamo iilebuluma, iilefwaya untu ingalya.”—1 PET. 5:8.
1. Bushe uwali malaika wa kwa Lesa aishileba shani Satana?
PA KUBALA, Satana ali ni malaika umusuma uwalebombela Yehova. Lelo uyu malaika atendeke ukufwaya ukuti abantu balemupepa. Mu nshita yakuleka ukutontonkanyapo, Satana atwalilile fye ukufwaya ukuti balemupepa, no lu ulunkumbwa, lwalengele ukuti abembuke. (Yako. 1:14, 15) Satana “tatwalilile mu cine,” alipondokele Yehova kabili aishileba “wishi wa bufi.”—Yoh. 8:44.
2, 3. Cinshi umulwani mukalamba uwa kwa Yehova etilwa ukuti “Satana,” “Kaseebanya,” “insoka,” na “icing’wena”?
2 Ukutula apo Satana apondokeele, alisanguka umulwani umukalamba uwa kwa Yehova, kabili alipata sana abantunse. Amashina ayo Satana akwata, yalanga ukuti mubi icine cine. Ishina lya kuti Satana, lipilibula ukuti “Uukaanya,” kabili ili ishiwi lilanga ukuti Satana tafwaya nangu fye panono ukuti Lesa eo aleteka, e co amulwishisha lyonse. Kanshi ico Satana afwaisha, konaula imitekele ya kwa Yehova.
3 Pa Ukusokolola 12:9, Baibolo ita Satana ukuti Kaseebanya, icalola mu kuti “Uwa lwambo.” Ne ci, ca cine pantu Satana aliseebanya Yehova, atila wa bufi. Satana bamwita no kuti “icisoka ca pa kutendeka,” pantu abomfeshe insoka pa kubepa Efa mwi bala lya Edeni. E lyo kabili etwa ukuti, “icing’wena cikalamba.” Icing’wena, cinama icibi kabili ica kutiinya. Ifi fine e fyo Satana aaba, pantu aiminina pa kucita ifingalenga ukufwaya kwa kwa Yehova ukukanafikilishiwa, kabili alafwaisha no konaula abantu ba kwa Lesa.
4. Finshi twalalandapo muli cino cipande?
4 Nga fintu twamona, Satana alatwesha sana pa kuti atufumye kuli Lesa. E mulandu wine Baibolo yatusokela ukuti: “Beni abalola, cenjeleni. Umulwani wenu, Satana Kaseebanya, endauka nge nkalamo iilebuluma, iilefwaya untu ingalya.” (1 Pet. 5:8) Muli cino cipande twalalanda pa fintu fitatu ifilanga ifyo Satana aba. Ukwishiba ifi fintu kuti kwatwafwa ukuba abacenjela pa kuti uyu mulwani mukalamba uwa kwa Yehova, kabili uwatupata sana, tatucimfishe.
SATANA WA MAKA
5, 6. (a) Landeni pa filanga ukuti bamalaika ni “mpalume,” nelyo ba maka sana. (b) Cinshi Baibolo ilandila ukuti Satana alikwata “amaka ya kulenga imfwa”?
5 Baibolo ita bamalaika ati “impalume.” (Amalu. 103:20) Bamalaika balikwatisha amano na maka ukucila abantunse. Bamalaika ba kwa Lesa babomfya amaka yabo ku kucita ukufwaya kwa kwa Lesa. Ku ca kumwenako, malaika wa kwa Yehova umo fye, aipeye abashilika abena Asiria 185,000. Ibumba limo ilya bashilika nga talyaipeye abantu bafula ifi, pali bufi umushilika umo fye. (2 Isha. 19:35) Kwali inshita na imbi ilyo malaika abomfeshe amaka yakwe ku kufumya abatumwa ba kwa Yesu mu cifungo. Uyu malaika alikomonwene ifibi fya cifungo mu cipesha amano, kabili aebele abatumwa ukuti bafume. Ilyo bafumine malaika alikomene ifibi na kabili. Ifi fyonse fyalecitika ninshi abalinshi bali fye mupepi!—Imil. 5:18-23.
6 Bamalaika ba kwa Lesa babomfya amaka yabo ku kucita fisuma, lelo Satana ena abomfya amaka yakwe ku kucita ifyabipa, kabili amaka akwata yakalamba! Baibolo yalanda pali Satana ukuti ni “kateka wa pano calo,” kabili ni “lesa wa bwikashi buno.” (Yoh. 12:31; 2 Kor. 4:4) Satana Kaseebanya alikwata na “maka ya kulenga imfwa.” (Heb. 2:14) Ici tacalola mu kuti alepaya abantu mu kulungatika. Lelo e utunka abantu mu calo ukuti baleipayana. E lyo kabili apo Satana alibepele Efa, no kulenga Adamu abembukila Lesa, ulubembu ne mfwa fyalisalangana ku bantu bonse. (Rom. 5:12) Ifi e filanga ukuti Satana alikwata “amaka ya kulenga imfwa.” E co Yesu amwitiile ati “kepaya.” (Yoh. 8:44) Kanshi umulwani wesu Satana alikwata amaka!
7. Finshi filanga ukuti ifibanda fyalikwata amaka?
7 Nga twakaana Satana, ninshi twaba abalwani bakwe. Kabili bonse abalwisha imitekele ya kwa Yehova pamo nankwe nabo bakatupata. Pali aba, paba ne fibanda atemwa bamalaika abengi abapondokela Lesa. (Ukus. 12:3, 4) Ifi fibanda fyalikwata sana amaka ica kuti filacusha abantu. (Mat. 8:28-32; Marko 5:1-5) Kanshi muleibukisha lyonse ukuti “kateka wa fibanda” ne fibanda fyakwe balikwata amaka. (Mat. 9:34) Ni Yehova fye e wingatwafwa ukucimfya Satana ne fibanda fyakwe.
SATANA MUNKALWE
8. (a) Cinshi Satana afwaisha ukucita? (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.) (b) Finshi mwamona muno calo ifilanga ukuti abantu bankalwe nga Satana?
8 Umutumwa Petro apashanye Satana ku “nkalamo iilebuluma.” Ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibula ukuti “iilebuluma,” balibomfya nga balelanda pa “cinama icikali icilebuluma pa mulandu wa nsala.” Ifi fine fye e fyo na Satana aba! Nangu ca kuti icalo conse calaala mu maka yakwe, alafwaya ukufumya abantu abengi nga nshi kuli Lesa. (1 Yoh. 5:19) Satana tapeleela fye pa kulufya aba mu calo cakwe, lelo alafwaisha no kusansa abasubwa ababombela pamo ne “mpaanga shimbi.” (Yoh. 10:16; Ukus. 12:17) Satana aiminina pa kusansa abantu ba kwa Yehova. Ukutula fye mu nshita ya batumwa ukushinta na lelo, Satana e ulenga ukuti abasambi ba kwa Kristu balebacusha. Ici cilanga fye apabuuta tuutu ukuti munkalwe.
9, 10. (a) Ilyo Satana alefwaya ukuti abena Israele baleke ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa, finshi abatunkile ukucita? (Landeni pa fya kumwenako.) (b) Mulandu nshi uukalamba uo Satana aletunkila abena Israele? (c) Bushe Satana omfwa shani umubomfi wa kwa Yehova nga abembuka?
9 Satana na kabili alilanga ukuti munkalwe pantu alatunka abantu ukucita ifingalenga ukufwaya kwa kwa Lesa kwicitika. Inkalamo nga ili ne nsala taiba na luse, kabili nga yaikata inama mbiye, tayumfwa ububi nangu panono. Na Satana wine tomfwila abantu uluse. Ku ca kumwenako, Satana aletemwa sana nga amona abena Israele balecita ubulalelale nelyo nga bali no bufunushi. Ukwabula no kutwishika, Satana afwile alitemenwe sana ilyo ifyabipa fyacitikiile Simri pa mulandu kucita ubulalelale, kabili alitemenwe na lintu Gehasi alwele ifibashi pa mulandu wa bufunushi.—Impe. 25:6-8, 14, 15; 2 Isha. 5:20-27.
Satana alatemwa umubomfi wa kwa Lesa nga acita ulubembu ulukalamba (Moneni paragrafu 10)
10 Paali icintu icikalamba icalengele ukuti Satana aletunka abena Israele. Alishibe ukuti muli lulya luko e mwali no kufuma Mesia, uwali no kwisamushonaula no kulenga abantu baishiba ukuti Yehova e walinga ukuteka. (Ukute. 3:15) Satana talefwaya ukuti abena Israele batwalilile ukubombela Lesa, e ico alyeseshe na maka ukubatunka pa kuti babembukile Lesa. Satana taumfwile ububi nangu panono ilyo Davidi acitile ubucende, kabili taumfwilile kasesema Mose uluse ilyo Lesa amukeenye ukwingila mu Calo ca Bulayo. Ukwabula no kutwishika, Satana alatemwa umubomfi wa kwa Lesa nga acita ulubembu ulukalamba. Ifya musango yu nga fyacitika, e fyo alandapo pa kuseebanya Yehova.—Amapi. 27:11.
11. Cinshi Satana alefwaisha ukuti cicitike ilyo ale-esha Sara?
11 Satana alipatile sana ulupwa umo Mesia ali no kufyalilwa. Tontonkanyeni pa fyacitike ilyo papitile fye inshita inono ukutula apo Lesa aebeele Abrahamu ukuti ali no kuba “uluko ulukalamba.” (Ukute. 12:1-3) Ilyo Abrahamu na Sara bali mu Egupti, Farao asendele Sara ku ng’anda yakwe. Afwile alefwaya ukuti Sara abe umukashi wakwe. Lelo Yehova talekelepo fye, alipokolwele Sara kuli Farao. (Belengeni Ukutendeka 12:14-20.) Ica musango yu calicitike na kabili mu Gerari ninshi Isaki ali mupepi no kufyalwa. (Ukute. 20:1-7) Bushe Satana e walelenga ifi ifintu ukucitika? Bushe alemona kwati Sara, uwafumine mu musumba wa Uri uukankaala no kuyaikala mu matenti, ali no kubelelekwa ku mfumu Farao na Abimeleki abaleikala mu masano ayasuma sana? Bushe Satana aletontonkanya ukuti Sara ali no kusumina ukuupwa icupo ca bucende icali no kulenga apondokela umulume wakwe e lyo na Yehova? Baibolo tayalanda, na lyo line, tatutwishika ukuti Kaseebanya nga alitemenwe Lesa atila umwana walaiwe tafyalilwe muli Sara. Icupo ca kwa Sara, uwali umwanakashi umusuma acipwa, ne shina lyakwe alyonaika e lyo na bucibusa bwakwe na Yehova abupwa, Satana nga taumfwile ububi nangu panono. Ala Satana munkalwe icine cine!
12, 13. (a) Cinshi ico Satana acitile ilyo Yesu afyelwe icilanga ukuti munkalwe icine cine? (b) Bushe abaice nga batemwa Yehova kabili balemubombela Satana omfwa shani?
12 Yesu aishilefyalwa ninshi palipita ne myaka iingi ukutula apo Abrahamu afwilile. Satana tatemenwe uyu mwana uwali umusuma kabili uwacindama. Alishibe ukuti e ukesaba Mesia. Ne ci ca cine pantu Yesu, ulubali ulukalamba ulwa mwana wa kwa Abrahamu, e ‘ukonaula imilimo ya kwa Satana Kaseebanya.’ (1 Yoh. 3:8) Bushe Satana alitontonkenyepo ukuti ukwipaya umwana uwa kaele kwalibipile icine cine? Awe nakalya, pantu Satana munkalwe icine cine. Ilyo Yesu ali fye umwana umunono, Satana bwangu bwangu alicitilepo cimo pantu alefwaya uyu mwana afwe. Cinshi ico acitile?
13 Imfumu Herode yalifulilwe sana ilyo ababukila ku ntanda bayipwishe pa ‘mfumu ya baYuda iyafyelwe,’ kabili yalefwaisha ukwipaya uyu mwana. (Mat. 2:1-3, 13) Apo Herode alefwaisha ukuti uyu mwana epaiwe, atumine abakuyaipaya abana baume bonse abali ne myaka ibili no kucepako abali mu Betelehemu ne fitungu fya uko fyonse. (Belengeni Mateo 2:13-18.) Yesu alipuswike ilyo Herode aipeye abana abengi sana. Bushe ici icacitike citusambilisha cinshi pa mulwani wesu Satana? Ukwabula no kutwishika Satana tacindika ubumi, apatila kumo na bana abanono. Ca cine Satana ni ‘nkalamo iibuluma,’ kabili munkalwe icine cine!
SATANA WA BUFI
14, 15. Bushe Satana apofwisha shani amatontonkanyo ya bashatetekela?
14 Satana alabepa abantu pa kuti abafumye kuli Yehova Lesa, uwaba no kutemwa. (1 Yoh. 4:8) Alababepa ica kuti baleka no kumona ukuti ‘balakabila ifya kwa Lesa.’ (Mat. 5:3) E ico ‘alipofwisha amatontonkanyo, ku kulesha ukubalika muli bena ulubuuto lwa mbila nsuma ya bukata bwa kwa Kristu, uwaba cipasho ca kwa Lesa.’—2 Kor. 4:4.
15 Icintu cimo icikalamba ico Satana abomfya pa kubepa abantu, kupepa kwa bufi. Alatemwa nga amona abantu balepepa ifikolwe fyabo, ifilengwa na Lesa, inama, umuntu nelyo ifintu fimbi, mu nshita ya kupepa Yehova, ‘uufwaya ukupepwa fye eka’! (Ukufu. 20:5) Abantu abengi baishiba ukuti imipepele yabo ya cine, lelo Satana alibalufya ku fisambilisho fya bufi ne ntambi. Balipeleelwa nga filya abena Israele baali, abo Yehova aebele ukuti: “Cinshi mulelipilila indalama pa fishili fya kulya, kabili cinshi mucucutikila ukucita ifishimuletela insansa? Kutikisheni kuli ine, no kulya ifisuma, kabili lekeni imyeo yenu iilemene ifya kulya ifyanona.”—Esa. 55:2.
16, 17. (a) Cinshi ico Yesu aebele Petro ukuti: “Kabiye ku numa yandi, we Satana we”? (b) Bushe Satana kuti alenga shani ukuti twiba abalola?
16 Satana kuti apofwisha na babomfi ba kwa Yehova abakosa. Natulangilile, ibukisheni ifyo cali ilyo Yesu aebele abasambi bakwe ukuti abantu bali no kumwipaya. Umutumwa Petro amusendele pa mbali no kumweba ati: “Muyumfwileko uluse mwe Shikulu; ico tacakamucitikile nakalya.” Lelo Yesu alikalipiile Petro, amwebele ati: “Kabiye ku numa yandi, we Satana we!” (Mat. 16:22, 23) Cinshi ico Yesu aitiile Petro ati “Satana”? Pantu Yesu alishibe bwino ukuti bali no kumwipaya. Inshita yalifikile iya kuti apeele ubumi bwakwe icilubula, no kushinina Kaseebanya ukuti wa bufi. Kanshi iyi yali ni nshita iyayafya icine cine, tayali ni nshita ya kuti Yesu ‘ayumfwile uluse.’ Satana nga alitemenwe sana Yesu atampa ukuyumfwila uluse, pantu ifi fine e fyo alefwaya.
17 Impela ya cino calo naipalama, kanshi na ifwe tuleikala mu nshita yayafya. Satana afwaya ukuti ‘tuleyumfwila uluse,’ afwaya tulekonkelela ifya muli cino calo ifingalenga twiba abalola. Mwikaleka ica musango yu ukumucitikila! Lelo “mulelola.” (Mat. 24:42) Mwileka Satana amulenge ukulatontonkanya ukuti impela ya cino calo ili ukutali sana, nelyo ukulamona ukuti tayakese.
18, 19. (a) Cinshi cimbi ico Satana acita nga alefwaya ukuti atufumye kuli Lesa? (b) Bushe Yehova atwafwa shani ukuba abacenjela no kutwalilila ukuba abalola?
18 Kwaliba na cimbi ico Satana acita pa kutufumya kuli Lesa. Alalenga tulemona kwati Lesa tatutemwa, no kuti nga twabembuka te kuti atweleele. Ubu bufi icine cine! Na kuba bushe nani uo Yehova ashatemwa nangu panono? Ni Satana. Inga uo Yehova ashakabale abelela uluse nani? Ni Satana wine. Lelo ifwe Baibolo yalitweba ukuti: ‘Lesa taba uushalungama, takalabe umulimo wesu no kutemwa uko tulanga kwi shina lyakwe.’ (Heb. 6:10) Yehova alatemwa sana nga amona tule-esha na maka yonse ukucita ifyo afwaya, kabili ukucucutika kwesu te kwa fye. (Belengeni 1 Abena Korinti 15:58.) E ico twilabelelekwa no bufi bwa kwa Satana.
19 Twamona ukuti Satana alikwata amaka, munkalwe, kabili wa bufi. Bushe kuti twacita shani pa kuti uyu mulwani mukalamba tatucimfishe? Yehova alitweba ifyo tulingile ukucita. Icebo ca kwa Lesa calitweba ifiteyo fyalekanalekana ifyo Satana abomfya, kanshi “twalishiba amapange yakwe.” (2 Kor. 2:11) Ukwishiba ifiteyo abomfya kuti kwatwafwa ukuba abacenjela no kutwalilila ukuba abalola. Lelo te kwishiba fye ifiteyo fya kwa Satana ukwingatucingilila. Baibolo itila: “Kaaneni Satana Kaseebanya, na o akafulumuka kuli imwe.” (Yako. 4:7) Mu cipande cikonkelepo tukalanda pa fintu fitatu ifyo tufwile ukucita pa kuti Satana tatucimfishe.
