1, 2. Finshi Abena Kristu bonse bafwaisha? Langilileni.

BUSHE umwanakashi uwaupwa nga alefwaya ukushita ifisabo pa maliketi, fisabo fya musango nshi akashita? Kwena takashite fye ifisabo pantu filemoneka ifikalamba nelyo pa mulandu wa kuti nafinaka umutengo. Lelo akasala ifisabo ifisuma, ifilenunkila bwino, kabili ifyapya bwino. Takashite ifibishi.

² Umuntu nga asambilila pali Yehova apingulapo no kubatishiwa, bucibusa bwakwe na Lesa bulatwalilila ukukoselako. Ico afwaisha, kuba umukalamba mu fya kwa Lesa. Ukuba umukalamba mu fya kwa Lesa takwalola mu kuti umuntu mukalamba mu mushinku iyo, lelo cipilibula ukukula lwa ku mupashi, e kutila ukuba na bucibusa ubusuma na Yehova. Umutumwa Paulo alefwaya Abena Kristu mu Efese ukuba abakalamba mu fya kwa Lesa. E ico abakoseleshe ukuba abaikatana mu citetekelo no kutwalilila ukusambilila pali Yesu pa kuti ‘babe nga bakalamba, ukufika ku ciimo ca kwa Kristu.’—Abena Efese 4:13.

3. Bushe abantu ba kwa Yehova aba muno nshiku baba shani nga balya bali mu cilonganino ca ku Efese?

 ³ Ilyo Paulo alembele kalata ku bena Efese ninshi palipita imyaka iingi ukutula apo icilonganino ca ku Efese capangilwe. Abengi abali muli ici cilonganino bali bakalamba mu fya kwa Lesa, lelo kwali bamo abalingile ukukosha bucibusa bwabo na Yehova. E fyo caba na muno nshiku, bamunyinefwe na bankashi abengi balibombela Yehova pa myaka iingi kabili bakalamba mu fya kwa Lesa. Lelo bamo mu filonganino te fyo baaba. Ku ca kumwenako, cila mwaka kulaba abengi sana ababatishiwa, kanshi bamo balingile ukukula mu fya kwa Lesa. Inga imwe, bushe muli bakalamba mu fya kwa Lesa?—Abena Kolose 2:6, 7.

4, 5. Ni muli finshi Abena Kristu abakalamba mu fya kwa Lesa bapusanamo, lelo ni muli finshi bonse bapalanamo? (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.)

⁴ Nga mwalolesha ifisabo ifyapya ifyo baleshitisha pa maliketi, mukasanga ukuti filapusana ubukulu. Lelo kulaba ifyo mwingeshibilako ukuti nafipya. E fyo caba na ku Bena Kristu abakalamba mu fya kwa Lesa. Tababa cimo cine, bafuma mu fyalo ifyapusanapusana ne fyo bakula fyalipusanapusana. Balipusana imishinku kabili tabatemwa ifintu fimo fine. Na lyo line, Abena Kristu bonse abakalamba mu fya kwa Lesa baliba ne mibele iilanga ukuti bakalamba mu fya kwa Lesa. Mibele nshi iyo?

⁵ Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa alapashanya Yesu kabili ‘alakonka sana mu ntampulo shakwe.’ (1 Petro 2:21) Yesu atile umuntu afwile ukutemwa Yehova no mutima wakwe onse, umweo wakwe onse, no kutontonkanya kwakwe konse, e lyo no kutemwa bambi nga fintu aitemwa umwine. (Mateo 22:37-39) Umukalamba mu fya kwa Lesa aleesha na maka ukukonka uku kufunda. Ifyo acita filanga ukuti alitemwa sana abantu kabili alicindamika sana bucibusa bwakwe na Yehova.

6, 7. (a) Mibele nshi na imbi iyo twingeshibilako Abena Kristu abakalamba mu fya kwa Lesa? (b) Fipusho nshi tulingile ukuyipusha?

⁶ Ukutemwa kwaba pa mibele iingi iyo Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa akwata. (Abena Galatia 5:22, 23) E lyo kabili aliba uwafuuka, uwailama, kabili uushishimisha. Iyi mibele kuti yamwafwa ukushipikisha amafya ukwabula ukukalipa kabili kuti atwalilila ukuba ne subilo nangu ca kuti ifyo aleenekela taficitike. Ilyo  Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa aleisambilisha Baibolo, alafwaya ukwishiba amashiwi ya kwa Lesa ayatutungulula ayengamwafwa ukulekanya icalungama ne calubana. Kabili ilyo alepingula pa fintu, abomfya kampingu iyasambilishiwa na Baibolo. Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa aliiceefya, alishiba ukuti ukukonka ubutungulushi bwa kwa Yehova na mafunde yakwe kusuma sana ukucila ukucita fye ifyo umwine alefwaya. * (Moneni amashiwi pe samba.) Ilyo alebila imbila nsuma alaba uwacincila kabili aleesha na maka ukucita ifingalenga aba mu cilonganino ukutwalilila abaikatana.

⁷ Nga twalibombela Yehova pa myaka iingi nelyo nga e lyo tutendeke fye ukumubombela, tulingile ukuyipusha ukuti: ‘Bushe kuliko umo mfwile ukwaluka pa kuti ndepashanya sana Yesu? Finshi ningacita pa kuti ningawamyako?’

8. Finshi filanga ukuti Yesu alishibe bwino Amalembo?

⁸ Yesu Kristu alishibe bwino Amalembo. Nangu ni lintu ali ne myaka 12, aleyambula Amalembo ilyo alelanda na bashimapepo mwi tempele. E ico “bonse abalekutika kuli ena balipapile amano yakwe ne myasukile  yakwe.” (Luka 2:46, 47) Ilyo Yesu aleshimikila, alebomfya bwino Icebo ca kwa Lesa ica kuti abalwani bakwe tabalekwata na maka ya kumwasuka.—Mateo 22:41-46.

9. (a) Finshi Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa afwile ukucita pa kuti aleisambilisha ifya kwa Lesa? (b) Mulandu nshi tulingile ukulaisambilishisha?

⁹ Umwina Kristu uulefwaya ukuba umukalamba mu fya kwa Lesa, afwile ukulapashanya Yesu kabili afwile ukwesha na maka ukwishiba bwino ifyaba mu Baibolo. Afwile ukulaisambilisha Amalembo pa kuti engeshiba icine icashika, pantu alishiba ukuti “ifya kulya ifyakosa fya bakalamba.” (AbaHebere 5:14) Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa alafwaya “kwishiba bwino bwino” ifyaba mu Baibolo. (Abena Efese 4:13) E ico yipusheni amuti: ‘Bushe ndabelenga Baibolo cila bushiku? Bushe nalitantika ubushiku bwa kuisambilisha ifya kwa Lesa ? Bushe ndakwata amapepo ya lupwa cila mulungu?’ Ilyo muleisambilisha Baibolo mulefwaya ukwishiba amashiwi ya kwa Lesa ayatutungulula pa kuti yalemwafwa ukwishiba ifyo Yehova omfwa pa fintu ne fyo atontonkanya. Lyena mulebomfya ifyo muisambilisha ilyo mulepingula pa fintu. Nga mwacita ifi, mukapalama sana kuli Yehova.

10. Bushe Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa amona shani amafunde ya kwa Lesa ne fyo atusambilisha?

¹⁰ Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa tafwile ukupelela fye pa kwishiba ifyo Baibolo isambilisha. Afwile ukutemwa amafunde ya kwa Lesa ne fyo atusambilisha. Nga ca kuti alefwaisha ukucita ukufwaya kwa kwa Yehova ukucila ukulacita fye ifyo umwine alefwaya ninshi alelanga ukuti alikwata uku kutemwa. Alalula ubumi bwakwe, ifyo atontonkanya, ne fyo acita. Ku ca kumwenako, alapashanya Yesu kabili alafwala ubuntu bupya, “ubwalengelwe ukulingana no kufwaya kwa kwa Lesa mu bulungami bwa cine na mu cishinka.” (Belengeni Abena Efese 4:22-24.) Tulingile ukulaibukisha ukuti Lesa abomfeshe umupashi wa mushilo ukutungulula abalembele Baibolo. Kanshi ilyo Umwina Kristu aleisambilisha Baibolo, umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa ulamwafwa ukulaishibilapo na fimbi, ukuba no kutemwa, no kulapalama sana kuli Yehova.

11. Bushe abantu Yesu aleikala nabo bali shani?

¹¹ Yesu ali uwapwililika. Lelo ilyo ali pe sonde, aleikala na bantu abashapwililika. Abafyashi bakwe, bandume nankwe ne nkashi shakwe bonse bali abashapwililika. Nangu fye basambi bakwe balecita ifyalelanga ukuti bali ne cilumba na bukaitemwe. Ku ca kumwenako, ubushiku ilyo Yesu ashilafwa, abasambi bakwe balekansanina pa wali “umukalamba” pa kati kabo. (Luka 22:24) Nangu ca kuti tabali abapwililika, Yesu alishibe ukuti mu kupita kwa nshita abasambi bakwe bali no kuba abakalamba mu fya kwa Lesa kabili bali no kupanga icilonganino umwali no kuba Abena Kristu abaikatana. Bulya bwine ubushiku, Yesu abapepeleko ukuti babe abaikatana. Alombele Wishi wa ku muulu ukuti: “Bonse babe umo, ifyo imwe Tata mwaba muli ine, na ine naba muli imwe, ukuti na bo babe muli ifwe . . . pa kuti babe umo ifyo na ifwe twaba umo.”—Yohane 17:21, 22.

12, 13. (a) Finshi mufwaisha ukucita? (b) Bushe munyinefwe umo asambilile shani ukulacita ifingalenga mu cilonganino mwaba ukwikatana?

¹² Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa  Lesa alacita ifilenga mu cilonganino mwaba ukwikatana. (Belengeni Abena Efese 4:1-6, 15, 16.) Fwe Bena Kristu tufwaya ‘ukulundinkana bwino bwino,’ e kutila ukulabombela pamo mu kwikatana. Abena Kristu balingile ukuba abaicefya pa kuti balebombela pamo mu kwikatana. Nangu bamo mu cilonganino bamukalifya, Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa alabombesha ukulenga mu cilonganino mwaba ukwikatana. E ico ipusheni amuti: ‘Bushe ncita shani nga ca kuti munyinefwe nelyo nkashi alufyanya? Bushe ng’umfwa shani uwa bwananyina nga ankalifya? Bushe ndaleka ukumusosha? Nelyo bushe ndeesha na maka ukucita ifingalenga twatendeka ukumfwana na kabili?’ Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa aleesha ukupwisha ubwafya kabili tafwaya ukucita ifingakalifya bambi.

¹³ Natulande pali munyinefwe Uwe. Kale ba Uwe balekalipa uwa bwananyina nga abalufyanya. Lyena bapingwilepo ukubelenga pali Davidi muli Baibolo na mu citabo ca Insight on the Scriptures. Mulandu nshi? Pantu Davidi na o balemukalifya ku babomfi bamo aba kwa Lesa. Ku ca kumwenako, Imfumu Shauli yalefwaya ukumwipaya, abantu bamo balefwaya ukumupoola amabwe, kabili no mukashi wakwe alimusekele. (1 Samwele 19:9-11; 30:1-6; 2 Samwele 6:14-22) Lelo te mulandu ne fyo bambi bacitile, Davidi alitemenwe Yehova kabili alimucetekele. Davidi na kabili alebelela abantu uluse. Ba Uwe bapingwilepo ukucita filya fine Davidi acitile. Ilyo baleisambilisha Baibolo, basambilile ukuti balingile ukwaluka mu fyo balemona ifilubo fya ba bwananyina. Balingile ukuleka ukulatontonkanya lyonse pa filubo bambi balecita no kulacita ifingalenga mu cilonganino mwaba ukwikatana. Bushe na imwe ifi e fyo mucita?

14. Ni bani Yesu asalile ukuba ifibusa fyakwe?

¹⁴ Yesu Kristu alitemenwe abantu fye bonse. E lyo abaume na banakashi, abaice na bakalamba, kumo na bana abanono balitemenwe ukuba na Yesu. Na lyo line Yesu alesala bwino ifibusa. Aebele abasambi bakwe ukuti: “Muli banandi nga mulecita ifyo mweba.” (Yohane 15:14) Yesu asalile ifibusa fyakwe pa bantu abali ne cishinka kuli ena, abatemenwe Yehova kabili abalemubombela. Bushe na imwe musala abatemwa Yehova no mutima wabo onse ukuba ifibusa fyenu? Mulandu nshi cacindamina ukusala bwino ifibusa?

15. Bushe abacaice kuti banonkelamo shani nga baba ifibusa na bakalamba mu fya kwa Lesa?

¹⁵ Ifisabo ifingi fipya bwino nga nakukaba. E fyo caba na kuli ifwe, nga ca kuti bamunyinefwe ne nkashi baletulanga ukutemwa, uko twingapashanya ku kukaba, kuti kwatwafwa ukuba abakalamba mu fya kwa Lesa. Nga muli baice, bushe mulafwaya ukwishiba ifyo mukacita ku ntanshi? Ifyo nga e fyo mufwaya, kuti cawama nga mwasala abanenu ababombela Yehova pa  myaka iingi kabili abacita ifilenga mu cilonganino mwaba ukwikatana. Nalimo abo aba bwananyina balikwetepo amafya kabili balishipikisha amafya ayengi mu mulimo wa kwa Yehova. E ico kuti bamwafwa ukusala bwino ifya kucita. Nga baba ifibusa fyenu, kuti bamwafwa ukulapingula bwino pa fintu no kukula mu fya kwa Lesa.—Belengeni AbaHebere 5:14.

16. Bushe abakalamba bamo mu cilonganino bayafwile shani nkashi umo ilyo aali umwaice?

¹⁶ Ba Helga tabalaba ifyo cali ilyo bali mu mwaka wa kulekeleshako pa sukulu, abo balesambilila nabo balelanda pa fyo balefwaya ukucita nga bapwa isukulu. Abengi balefwaya kuya ku yuniversiti pa kuti bakalebomba incito ishisuma. Lelo ba Helga bailelanda na banabo abali bakalamba mu fya kwa Lesa abo bali nabo mu cilonganino. Ba nkashi Helga batile: “Abengi pali aba bali abakalamba pali ine, kabili balingafwile sana. Balinkoseleshe ukutendeka umulimo wa nshita yonse. E ico nalibombele bupaiyina bwa nshita yonse pa myaka 5. Ino nshita naliba ne nsansa ifi nabomfeshe amaka ya bwaice bwandi mu mulimo wa kwa Yehova. Nshumfwa ububi nangu panono ifi nasalilepo ukubomba uyu mulimo.”

17, 18. Finshi fingatwafwa ukulabombela bwino Yehova?

¹⁷ Nga tulepashanya Yesu tukakula no kuba abakalamba mu fya kwa Lesa. Tukapalama sana kuli Yehova, kabili tukalafwaisha ukumubombela. Umuntu kuti alabombela bwino Yehova nga ca kuti mukalamba mu fya kwa Lesa. Yesu aebele abasambi bakwe ukuti: “Lekeni ulubuuto lwenu lubalikile ku bantu, pa kuti bamone imilimo yenu iisuma no kucindika Shinwe uwaba mu muulu.”—Mateo 5:16.

¹⁸ Natusambilila ifyo Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa engaafwa aba mu cilonganino. Na kabili Umwina Kristu kuti alanga ukuti mukalamba mu fya kwa Lesa mu fyo abomfya kampingu yakwe. Bushe kampingu yesu kuti yatwafwa shani ukulapingula bwino pa fintu? Kabili bushe kuti twalanga shani ukuti twalicindika ba kampingu ba banensu? Tukasuka ifi fipusho mu cipande cikonkelepo.