1, 2. Finshi fyalenga abantu ukupusanako ne nama?

BONGOBONGO ya muntu yali-ibela. Ku ca kumwenako, abantu balasambilila indimi shimbi. Kabili ukwishiba ululimi e kulenga tulebelenga, ukulemba, ukulanda, no kumfwa ifyo bambi balelanda. Na kabili kulenga no kuti tulepepa kuli Yehova no kumulumbanya. Fyonse ifi fyalenga tupusaneko ne nama. Basayantisti balifilwa ukumfwikisha ifyo bongobongo ya muntu icita ifi fintu ifya kupapusha.

² Ukwishiba no kulanda ululimi bupe ubwafuma kuli Yehova. (Amalumbo 139:14; Ukusokolola 4:11) Yehova alitupeela ubupe na bumbi ubulenga tupusaneko ne nama. Fwe bantu twapangwa mu “cipasho” ca kwa Lesa. Twalikwata insambu sha kusalapo ifyo tulefwaya. Kabili kuti twasalapo ukubomfya ululimi mu kubombela Yehova no kumulumbanya.—Ukutendeka 1:27.

3. Cinshi ico Yehova atupeela pa kuti tube na mano?

³ Yehova alitulanga ifya kumubombela no kumulumbanya pantu alitupeela Baibolo. Baibolo yonse nelyo amabuuku yamo aya mu Baibolo yalipilibulwa mu ndimi ukucila  pali 2,800. Nga tuletontonkanya pa fyo Baibolo ilanda, tutampa ukutontonkanya nga filya Lesa atontonkanya. (Amalumbo 40:5; 92:5; 139:17) Na kabili amashiwi ya kwa Yehova yalalenga twaba na mano kabili yakalenga tukabe no mweo wa muyayaya.—Belengeni 2 Timote 3:14-17.

4. Bushe ukutontonkanya pa fya kwa Lesa e kuti shani, kabili mepusho nshi twalalanshanyapo?

⁴ Ukutontonkanya pa fya kwa Lesa, kubika amano ku milimo ya kwa Lesa no kulayetetulapo lyonse. (Amalumbo 77:12; Amapinda 24:1, 2) Nga tuletontonkanya sana pa fyo tusambilila pali Yehova na Yesu, tulanonkelamo nga nshi. (Yohane 17:3) Muli cino cipande twala-asuka amepusho yakonkapo: Tulingile ukulabelenga shani pa kuti ciletwangukila ukutontonkanya pa fyo tulebelenga? Finshi tulingile ukulatontonkanyapo? Cinshi cingatwafwa ukulatontonkanya pa fya kwa Lesa lyonse e lyo no kulaipakisha ukucite fyo?

5, 6. Finshi fingamwafwa ukulaibukisha ifyo mulebelenga no kufyumfwikisha?

⁵ Bushe mwalishiba ukuti kwaliba ifintu fimo ifyo mwingacita ukwabula no kuti mutontonkanyepo, ifintu pamo nga ukupeema, ukwenda, nelyo ukucofa incinga? Nomba ku ca bulanda, limo kuti mwabelenga fimo ukwabula no kuti mutontonkanyepo. Nalimo kuti mwatendeka no kutontonkanya pa fintu fimbi ilyo mulebelenga. Kuti mwacita shani pa kuti ica musango yu cilamucitikila? Mufwile ukubika amano ku fyo mulebelenga no kulatontonkanya pa fyo filepilibula. Lyena, nga mwapwisha ukubelenga paragrafu nelyo akamutwe akanono mu lupapulo, muletala mwaimininako panono no kutontonkanya pa fyo mwafuma mu kubelenga. Totonkanyeni pa fyo mwasambilila, kabili shininkisheni ukuti namufyumfwikisha.

⁶ Basayantisiti batila umuntu nga alebelenga mu kapopo, cilamwangukila ukwibukisha ifyo alebelenga. Na Kabumba wesu e fyo afwaya tulebelenga. E mulandu wine aebele Yoshua ukulabelenga ibuuku lya Mafunde mu kapopo ‘no kulaetetulapo.’ (Belengeni Yoshua 1:8.) Ukulabelenga Baibolo mu kapopo kukamwafwa ukubika amano ku fyo mulebelenga kabili cikamwangukila ukulafibukisha.

7. Ni nshita nshi iyawama ukutontonkanya pa fya mu Baibolo? (Moneni icikope pa ntendekelo ya cino cipande.)

⁷ Pa kuti tuletontonkanya no kubika amano ku fyo tuleisambilisha, kano tule-esha na maka. E mulandu wine cacindamina ukulatontonkanya pa fya kwa Lesa ilyo tushinakile. Na kabili tufwile ukuba ukushili icongo ne fya kutupumfyanya ifingi. Kemba wa malumbo Davidi aletontonkanya pa fya kwa Lesa pa busanshi bwakwe mu nshita ya bushiku. (Amalumbo 63:6) Na Yesu, uwali uwapwililika, aleya ukushili  icongo pa kuti atontonkanye pa fya kwa Lesa e lyo na lintu alefwaya ukupepa.—Luka 6:12.

8. (a) Finshi ifyo twingatontonkanyapo? (b) Bushe Yehova omfwa shani nga tulelanda pali ena ilyo tuli na banensu?

⁸ Ukulunda pali filya tubelelenga mu Baibolo, kwaliba na fimbi ifyo twingatontonkanyapo. Ku ca kumwenako, nga mwamona ifipapwa ifyo Yehova abumba, muletala mwaipusha amuti, ‘Finshi ici cilensambilisha pali Yehova?’ Ukucita ifi kukalenga mukalepepa kuli Yehova ipepo ilya kumutasha. Kabili nga mwaba pamo na banenu, mukalafwaya ukubashimikilako ifyo muleumfwa. (Amalumbo 104:24; Imilimo 14:17) Yehova alakutika kabili alatemwa nga tuleetetula, ukupepa, no kulanda pali ena ilyo tuli na banensu. Baibolo itweba ukuti: “Ibuuku lya kwibukisha lyatendeke ukulembwa pa ntanshi yakwe ilya baaletiina Yehova na baaletontonkanya pe shina lyakwe.”—Malaki 3:16.

9. (a) Finshi Paulo aebele Timote ukulatontonkanyapo? (b) Finshi ifyo twingetetulapo nga tuleipekanya ukuya mu mulimo?

⁹ Umutumwa Paulo aebele Timote ukutontonkanya pa fyo imilandile yakwe, imibele yakwe, ne misambilishishe yakwe yalekuma bambi. (Belengeni 1 Timote 4:12-16.) Na imwe bene kuti muletontonkanya pali ifi fintu. Ku ca kumwenako, mufwile ukulaetetula ilyo mulepekanya ifyo mukasambilila  no musambi. Muletontonkanya pa musambi kabili muleesha ukupekanya icipusho nelyo icilangililo icingamwafwa ukulunduluka. Nga mulepekanya muli uyu musango ilyo mushilaya mu kutungulula amasambililo, icitetekelo cenu cikakosa kabili mukalasambilisha bwino kabili mukalaba abacincimuka. Mukalanonkelamo nga mule-etetula na lintu mushilaya mu kushimikila. (Belengeni Esra 7:10.) Nalimo kuti mwabelenga icipandwa cimo mwi buuku lya Imilimo pa kumwafwa ukuba abacincila nga mwaya mu kushimikila. Kuti mwaetetula na pa fikomo ifyo mulefwaya ukubomfya pali ubo bushiku na pa mpapulo isho mulefwaya ukupeela abantu. (2 Timote 1:6) Muletontonkanya pa bantu abekala uko mushimikila na pa fyo mwingalanda ifyo bengatemwa ukumfwa. Nga mulepekanya ifi, mukalabomfya bwino Baibolo ilyo muleshimikila ku bantu.—1 Abena Korinti 2:4.

10. Fisuma nshi ifyo mwingetetulapo?

¹⁰ Finshi fimbi ifyo mwingetetulapo? Nga mwalemba ifishinka pa kulongana, pa kulongana kwa muputule, na pa kulongana kwa citungu, muleikala pa nshi no kupitulukamo. Ilyo mulepitulukamo, muleipusha amuti, ‘Finshi nasambilila mu Cebo ca kwa Lesa na ku cilonganino cakwe?’ Kuti mwaetetula na pa fyebo fiba mu Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! na pa fyebo twasambilile pa kulongana kwa citungu ukwafumineko. Nga mulebelenga icitabo ca Ilyashi lya Nte sha kwa Yehova, nga mwabelenga ilyashi pa fyacitikile uwa bwananyina, muletala mwaimininako panono e lyo mwatontonkanyapo sana pa kuti limufike pa mutima. Nga mulebelenga impapulo shesu, kuti mwashila ifishinka no kulemba ifyebo mu mbali. Ifi fikamwafwa nga mulepekanya icipempu ca kubwelelamo, icipempu ca bucemi, nelyo ilyashi. Ne cacindamisha ca kuti nga muleimininako panono no kutontonkanya pa fyo mulebelenga, ninshi mukalaleka ifyebo ukumufika pa mutima kabili mukalatasha na Yehova mwi pepo pa fisuma ifyo alemusambilisha.

11. Lupapulo nshi ulwacindama sana ulo tulingile ukwetetulapo, kabili bushe ukucita ifi kukatwafwa shani? (Moneni futunoti.)

¹¹ Baibolo e lupapulo ulwacindamisha ulo tulingile ukulaetetulapo. Lelo tutile bamupoka Baibolo? * (Moneni futunoti.) Tapali uwingamulesha ukulatontonkanya pa fintu ifyo mwasungila ku mutwe, pamo nga amalembo ayo mwatemwa sana nelyo inyimbo sha Bufumu. (Imilimo 16:25) E lyo umupashi wa kwa Lesa ukamwafwa ukwibukisha ifyo mwasambilila, kabili mukatwalilila ukuba ne cishinka.—Yohane 14:26.

12. Ni nshila nshi imo iyo mwingalabelengelamo Baibolo?

 ¹² Ni nshila nshi imo iyo mwingalabelengelamo Baibolo? Nalimo inshiku shimo isha mu mulungu kuti mulebelenga no kwetetula pa fyo mulebelenga mu kubelenga Baibolo ukwa cila mulungu mwi Sukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa. E lyo inshiku shashala kuti mulebelenga Amabuuku ya Mbila Nsuma aya kwa Mateo, Marko, Luka, na Yohane no kwetetula pa fyo Yesu alelanda no kucita. (Abena Roma 10:17; AbaHebere 12:2; 1 Petro 2:21) Twalikwata no lupapulo ululondolola ifyalecitika ilyo Yesu ali pano calo ukulingana no mo fyakonkanine. Ulu lupapulo kuti lwamwafwa ukunonkelamo sana mu kubelenga Amabuuku ya Mbila Nsuma.—Yohane 14:6.

13, 14. Mulandu nshi cacindamina nga nshi ukutwalilila ukutontonkanya sana pali Yehova na Yesu, kabili ici cikalenga tulecita cinshi?

¹³ Ukutontonkanya sana pali Yehova na Yesu kuti kwalenga umuntu ukuba Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa no kuba ne citetekelo cakosa. (AbaHebere 5:14; 6:1) Umuntu uushitontonkanya sana pali Lesa mu kupita kwa nshita akaleka ukuba cibusa wa kwa Yehova kabili kuti amukaana no kumukaana. (AbaHebere 2:1; 3:12) Yesu atusokele ukuti nga tatumfwile Icebo ca kwa Lesa, nelyo ukucipokelela, “ne mitima iisuma nga nshi,” ‘tatwakaciikatishe.’ Lelo, ‘tukasendwa na masakamika ne fyuma no kwangala ifya mikalile ino.’—Luka 8:14, 15.

¹⁴ E co natutwalilile ukwetetula pa fya mu Baibolo pa kuti twingeshiba Yehova bwino. Ici cikalenga tukalepashanya sana imibele yakwe. (2 Abena Korinti 3:18) Kuti twatwalilila ukusambilila na fimbi pali Shifwe uwa mu muulu no kulamupashanya umuyayaya. We mucinshi nobe ulakula!—Lukala Milandu 3:11.

15, 16. (a) Bushe mwanonkelamo shani mu kutontonkanya sana pali Yehova na Yesu? (b) Cinshi nalimo cingatwafisha ukwetetula, lelo mulandu nshi tulingile ukutwalilila ukwesha na maka?

¹⁵ Ukutontonkanya sana pali Yehova na Yesu kulatwafwa ukutemwa sana icine. Ukutemwa sana icine kukakoselesha bamunyinenwe na bantu abo mukumanya mu mulimo wa kushimikila. Kabili nga mwaetetula pa fyo Yehova amucitila ilyo amupeele icilubula ce lambo lya kwa Yesu, mukatwalilila ukucindamika bucibusa bwenu na ena. (Abena Roma 3:24; Yakobo 4:8) Munyinefwe Mark uo bakakile imyaka itatu pa mulandu wa citetekelo cakwe mu South Africa, atile: “Ukwetetula kuti twakupashanya ku kutandala ku ncende iisuma. Nga tule-etetula sana pa fya kwa Lesa, tulaya tuleishibilako na fimbi ifipya pali Lesa wesu, Yehova. Limo limo nga nafupulwa nelyo nga nasakamikwa pa fya ku ntanshi, ndabuula Baibolo no kwetetula pa Malembo yamo. Ukucita ifi, kulalenga naleka ukusakamikwa.”

¹⁶ Muli cino calo mwalifula sana ifya  kutupumfyanya kabili ici cilenga ukusanga inshita iya kutontonkanya sana pa fya mu Baibolo ukwafya. Munyinefwe Patrick, uwikala mu Africa, atile: “Mu mutwe wandi mwaisula ifyebo ifyalekanalekana, ifyo nkabila ne fyo nshikabila, kabili ningile ukulafibika bwino cila bushiku. Ilyo mfwailisha pa fyaba mu mutwe wandi, ilingi line nsanga ‘amatontonkanyo ya kusakamika,’ kabili ndapepa kuli Yehova ukuti mbe na matontonkanyo ayasuma ilyo nshilatendeka ukwetetula. Nangu ca kuti ukucita ifi kulansendelako inshita ya kuti ntendeke ukutontonkanya pa fya kwa Lesa, kulalenga ukuti mpalame sana kuli Yehova. Ici cilenga ndeumfwikisha sana icine.” (Amalumbo 94:19) Ukwabula no kutwishika tulanonkelamo sana nga tulebelenga no kutontonkanya pa fya mu Baibolo cila bushiku.—Imilimo 17:11.

17. Bushe musanga shani inshita ya kwetetula?

¹⁷ Bamo bema ku maca mu kubelenga, ukwetetula, no kupepa. Bamo bacita ifi pa kutuusha. Nalimo imwe inshita mwasanga ukuti e isuma cungulo nelyo ilyo mushilaya mu kusendama. Bamo babelenga Baibolo ulucelo e lyo na lintu bashilaya mu kusendama. (Yoshua 1:8) Icacindama ‘kubomfya bwino inshita,’ e kutila ukubomfya inshita mwalebomfya ku fishacindama ku kutontonkanya pa fyaba mu Cebo ca kwa Lesa cila bushiku.—Abena Efese 5:15, 16.

18. Finshi Baibolo yalaya abatontonkanya pa fyaba mu Cebo ca kwa Lesa cila bushiku no kukonka ifyo basambilila?

¹⁸ Baibolo yalaya ukuti Yehova akapaala bonse abatontonkanya pa fyaba mu Cebo cakwe kabili abesha na maka ukulakonka ifyo basambilila. (Belengeni Amalumbo 1:1-3.) Yesu atile: “Abapaalwa ni abo abomfwa no kukonka icebo ca kwa Lesa!” (Luka 11:28) Lelo icacindamisha ca kuti ukulatontonkanya pa fyaba mu Cebo ca kwa Yehova cila bushiku kukatwafwa ukulacita ifintu ifimucindika. Nga tulecita ifi, Yehova akalenga tukabe aba nsansa pali ino nshita kabili akatupeela no mweo wa muyayaya mu calo cipya.—Yakobo 1:25; Ukusokolola 1:3.