1 Mulecetekela Baibolo

“Amalembo yonse aya mushilo yafuma kuli Lesa kabili ya mulimo ku kusambilisha, ku kukalipila, ku kulungika ifintu.”—2 Timote 3:16.

CINSHI CA-AFISHA UKUCETEKELA BAIBOLO? Abantu abengi batila Baibolo citabo umwaba fye amano ya bantunse. Bamo batila ifyo Baibolo ilanda ati e fyacitike kale, fya bufi. Bamo basumina ukuti ukufunda ukwaba mu Baibolo te kuti kwafwe umuntu kabili kwa kale sana.

KUTI MWACITA SHANI PA KUTI MUCETEKELE BAIBOLO? Ilingi line, abashicetekela Baibolo kabili abatila te kuti ibafwe tabaibelenga no kuibelenga. Bakonkelesha fye ifyo bambi balanda. Lelo Baibolo ilatusoka ati: “Uushaishiba atetekela fye fyonse ifyo aumfwa, lelo uwacenjela alalolekesha apo alenyanta.”—Amapinda 14:15.

Kanshi ukucila ukusumina fye ifyo bambi balanda ukwabula ukuitontonkanishisha, kuti cawama ukupashanya Abena Kristu ba mu nshita ya batumwa abaleikala mu Berea, mu Greece. Tabasumine fye ifyo bambi babebele. Lelo baishibikwe ukuti “balefwailisha mu Malembo cila bushiku pa kuti bashininkishe nga ca kutila ifi fintu fya cine.” (Imilimo 17:11) Moneni ifi fishinka fibili ifingamulenga ukucetekela ukuti Baibolo Cebo ca kwa Lesa.

Ilyashi lya kale Baibolo ilandapo lya cine. Abalengulula Baibolo balatwishika amashina ya bantu Baibolo ilandapo e lyo ne ncende ilandapo. Lelo, ubushininkisho ubwabako bulanga ukuti ifi balanda fya bufi kabili ifyo Baibolo ilanda fya cine.

Ku ca kumwenako, pali inshita ilyo abasambilila sana baletwishika nga ca kuti Imfumu ya ku Asiria, Sarigone, iyalandwapo pali Esaya 20:1 e ko yali. Lelo mu ma 1840, abemba ifya mu mushili no kusambililako basangile isano lya iyi mfumu. Pali ino nshita Sarigone aba pa mfumu sha ku Asiria ishaishibikwa sana.

Bambi baletwishika nga ca kuti Ponti Pilato, kateka umwina Roma uwatile bepaye Yesu, ca cine e ko ali. (Mateo 27:1, 22-24) Lelo mu 1961 basangile ilibwe apalembelwe ishina lya kwa Pilato  no mulimo alebomba mu Kaisarea mu Israele.

Ulupapulo lwa U.S.News & World Report ulwa October 25, 1999, lwalandile pa fyo Baibolo ilanda pa lyashi lya kale ati: “Icipapusha ca kuti ifyo baimba pali ino nshita fyalanga ukuti ifyo Icipangano ca Kale ne Cipya filandapo fya cine, pantu filekatanya amalyashi yacindama ayasangwa mu Baibolo aya fikolwe fya bena Israele, ifyo abena Israele bafumine mu Egupti, bakateka ba mu lupwa lwa kwa Davidi, e lyo ne fyo ifintu fyali ilyo Yesu ali pano calo.” Nangu ca kuti ifyo baimba te filenga fye ukuti tucetekele Baibolo, ifi e fyo twingenekela ibuuku ilyafuma kuli Lesa ukuba.

Ukufunda kusuma ukwaba mu Baibolo kulafwa abantu bonse fye. Kale sana ilyo abantu bashilaishiba ukuti kwaliba utushishi utuleta amalwele, Baibolo yalandile pa fya kuisunga aba busaka ifibomba na lelo. (Ubwina Lebi 11:32-40; Amalango 23:12, 13) Aba mu lupwa abakonka ifyo Baibolo isambilisha pa fya kulaikala na ba mu lupwa lwabo balaba sana ne nsansa. (Abena Efese 5:28—6:4) Umuntu ukonka ifyo Baibolo isambilisha alabika amano ku ncito yakwe nangu nga e waingisha bambi incito, alabasunga bwino sana. (Abena Efese 4:28; 6:5-9) Ukumfwila ifyaba mu Baibolo kulafwa umuntu ukukanaenda ne cikonko ku mukoshi. (Amapinda 14:30; Abena Efese 4:31, 32; Abena Kolose 3:8-10) Kwena uku kupanda amano ukusuma e ko twingenekela ukufuma kuli Kabumba wesu.

BUSUMA NSHI BWABA MU KUCETEKELA BAIBOLO? Amashiwi ya mano ayaba mu Baibolo kuti yalenga uwapelwa amano ukuba na mano. (Amalumbo 19:7) Kabili, nga twacetekela Baibolo, kuti yatwafwa ukucita icintu na cimbi icingalenga icitetekelo cesu ukukosa, kabili ici cintu tacisangwa mu mabuuku yambi.

Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi, belengeni icipandwa 2 icitila “Baibolo Citabo Cafuma Kuli Lesa,” mu citabo citila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha? *

[Futunoti]