Bushe Mulomfwa Ifilangililo Ifyaba mu Baibolo?

ICILANGILILO kuti catusambilisha ifintu ifingi, lelo limo umuntu kuti abomfya fye amashiwi ayanono pa kulanda icilangililo. Mu Baibolo mwaliba ifilangililo ifingi, kabili ifi filangililo malyashi ayafwa umuntu ukwelenganya ifyo balemushimikila. Ku ca kumwenako, Yesu abomfeshe ifilangililo ukucila pali 50 mu Lyashi lya pa Lupili ilyo alandile.

Cinshi mulingile ukufwaisha ukwishibila ifi filangililo? Umulandu umo wa kuti nga mwafyumfwikisha, mukalaumfwa bwino ilyo mulebelenga Baibolo, kabili cikamwafwa ukumfwikisha no kutemwa Icebo ca kwa Lesa. Kabili, nga mwaishiba umwalola ifilangililo mulebelengapo, mukomfwikisha bwino ilyashi lyaba mu Baibolo. Na kuba, umuntu nga afilwa ukumfwikisha icilangililo ca mu Baibolo kuti afulunganishiwa no kusumina ifya bufi.

Ifyo Twingomfwikisha Ifilangililo

Mu cilangililo, kulaba ukulinganya ifintu fibili. Kulaba ico balelandapo e lyo ne co balecipashanyako. E lyo kulaba pamo apo ifi fibili fipalana nelyo ukulingana. Kanshi nga mulefwaya ukwishiba umwalola icilangililo, mufwile ukwishiba ico balelandapo, ico balecipashanyako, e lyo ne fyo fipalene.

Limo limo, cilanguka ukwishiba ico balelandapo ne co balecipashanyako. Lelo kuti nalimo umo fipalene mwingi. Cinshi cingamwafwa ukwishiba bwino bwino umo fipalene sana? Icingamwafwa kwishiba ifyo ilyashi lyonse lilelandapo. *

Yesu, aebele aba mu cilonganino ca ku Sardi, ati: “Kwena nga taushibwike, nkakwishila kwati mupuupu.” Yesu alepashanya ukwisa kwakwe (ico alelandapo) kuli filya umupuupu esa (ico apashenyeko). Lelo bushe ukwisa kwa kwa Yesu no kwisa kwa mupuupu fyapalana shani? Amashiwi yambi ayali muli ici cikomo kuti yatwafwa. Yesu alundilepo no kuti: “Tawakeshibe ne nshita nkesa kuli iwe.” (Ukusokolola 3:3) Kanshi Yesu talelanda pa mulandu akeshila. Taleti ali no kwisa mu kwiba, awe. Nomba ico alelandapo ca kuti ilyo akesa tapali uukeshiba kabili takwakabe ukubilisha ati nomba aisa.

Lelo, limo limo icilangililo cimo icaba mu  lubali lumo ulwa Baibolo kuti camwafwa ukumfwikisha icilangililo cimbi mu lubali lumbi ulwa Baibolo. Ku ca kumwenako, umutumwa Paulo abomfeshe icilangililo cimo cine ico na Yesu abomfeshe, kabili atile: “Mwe bene mwalishiba bwino ukuti ubushiku bwa kwa Yehova bukesa ngo mupuupu ubushiku.” (1 Abena Tesalonika 5:2) Amashiwi yali muli ici cikomo tayalelondolola bwino ifyo fipalene. Lelo, ukulinganya ici cilangililo na cilya Yesu abomfeshe pa Ukusokolola 3:3 kuti kwamwafwa ukumfwikisha ifyo fipalene. Ala mwandini ici cilangililo cilebukishako Abena Kristu ba cine bonse ukuti bafwile ukuba abakosa mu kupepa muli shino nshiku sha mpela!

Ifilangililo Ifitusambilisha Pali Lesa

Takuli umuntunse nangu umo uwingomfwikisha fyonse fye pa fyo Lesa Wa Maka Yonse aba ne fyo engacita. Kale sana, Imfumu Davidi yalembele ukuti “ubukulu” bwa kwa Yehova “tabwingalondololwa.” (Amalumbo 145:3) Ilyo atontonkenye pali fimo ifyo Lesa apanga, Yobo atile: “Mona! Utu nalanda tunono fye utwa micitile yakwe, kabili tumfwa fye ukutepelesha kwakwe! Lelo ukubuluma kwakwe ukwa maka nani engakwiluka?”—Yobo 26:14.

Lelo, Baibolo ilabomfya ifilangililo pa kuti imwafwe ukwishibako imibele yawamisha iya kwa Lesa wesu uwa ku muulu. Yehova bamulondolola ukuti ni Mfumu, uwa kutupeela amafunde, Kapingula, kabili Umwaume wa bulwi, kanshi tufwile ukumucindika. Kabili bamwita ati Umucemi, Impanda mano, Kasambilisha, Wishi, Kondapa, kabili Umupusushi, kanshi tufwile ukumutemwa. (Amalumbo 16:7; 23:1; 32:8; 71:17; 89:26; 103:3; 106:21; Esaya 33:22; 42:13; Yohane 6:45) Ifi fyonse Baibolo yalondolola kuti fyalenga mwatontonkanya pa fisuma ifingi ne fyo fyapalana. Ifilangililo fya musango uyu filasambilisha ifingi ukucila ifyo mwingasambilisha nga mulelanda fye ukwabula ifilangililo.

Baibolo na kabili ilinganya Yehova ku fintu ifishipeema. Bamulondolola ati “Icilibwe ca kwa Israele,” “ulupungu,” kabili ati ‘uucingilila.’ (2 Samwele 23:3; Amapinda 18:10; Amalango 32:4) Kupalana nshi kulipo? Filya fine icilibwe icikalamba ciba fye pa ncende imo inshiku shonse kabili tacisela, Yehova Lesa na o kuti amucingilila inshiku shonse.

Mwi buuku lya Amalumbo mwaba ifilangililo ifingi ifilondolola ifyo Yehova aba. Ku ca kumwenako, Amalumbo 84:11 yatila Yehova “kasuba kabili ni nkwela” pantu e upeela ulubuuto, ubumi, amaka, kabili alatucingilila. E lyo Amalumbo 121:5, yatila “Yehova e cintelelwe cobe ku kuboko kobe ukwa kulyo.” Filya fine icintelelwe cingamucingilila ku kasuba akalotweke, Yehova na o kuti acingilila abamubombela ku macushi, ukubacingilila ku “kuboko” kwakwe nelyo ku “mapindo” yakwe.—Esaya 51:16; Amalumbo 17:8; 36:7.

Ifilangililo Ifilondolola Yesu

Ilingi line Baibolo ita Yesu ati “Umwana wa kwa Lesa.” (Yohane 1:34; 3:16-18) Abantu bamo abashili Abena Kristu balafilwa ukumfwikisha ifi, pantu Lesa takwata umukashi  kabili te muntunse. Kwena ca cine Lesa te kuti afyele umwana filya ciba ku bantunse. Kanshi aya mashiwi ya mampalanya. Yakwafwa uulebelenga ukwishiba ukuti Yesu na Lesa baba kwati ni filya caba ku mwana na wishi. Kabili yatusambilisha ukuti Yehova e wapeele Yesu ubumi pantu e wamubumbile. E calenga no kuti umuntunse wa kubalilapo Adamu na o balemwita ati “mwana Lesa.”—Luka 3:38.

Yesu abomfeshe ifilangililo pa kulondolola imilimo yalekanalekana abomba mu mulimo wa kwa Lesa. Ku ca kumwenako, atile: “Nine mwangashi wine wine, na Tata e mulimi.” E lyo alingenye abasambi bakwe ku misambo ya ku mwangashi. (Yohane 15:1, 4) Fintu nshi ifyacindama ici cilangililo citusambilisha? Pa kuti imisambo iuma kabili iletwala ifisabo, ifwile ukutwalilila ukuba ku cimuti. Na basambi ba kwa Yesu na bo bafwile ukutwalilila ukumukonka. Yesu atile: “Ukwabula ine te kuti mucite nangu cimo.” (Yohane 15:5) Kabili filya fine umulimi afwaya ukuti umwangashi uletwala ifisabo, Yehova na o afwaya abasambi ba kwa Kristu ukulatwala ifisabo fya mampalanya.—Yohane 15:8.

Muleumfwikisha Ifyo Fipalene

Nga ca kuti twabelenga fye icilangililo cimo e lyo tatumfwile ifyo cipalene ne co balelandapo, kuti twaumfwila mumbi ifyo tulebelenga. Natulangilile ukubomfya amashiwi yaba pa Abena Roma 12:20 apatila: “Umulwani obe nga ali ne nsala, umupe ifya kulya; nga ali ne cilaka, umupe ifya kuti anwe; pantu nga wacita ifi ninshi watuulika amalasha ayaleaka umulilo pa mutwe wakwe.” Bushe uku ukutuulika amalasha ayaleaka umulilo pa mutwe wa muntu kulepilibula ukuti tufwile ukulandula? Awe, te kuti tulande fyo nga natumfwikisha ifyo fipalene. Ici cilangililo cafumine ku fyo balecita kale pa kusungulula ifyela. Ulubwe balelocela pa malasha, kabili amalasha yambi yaleba pa muulu wa lubwe. Ici calelenga ulubwe ukusunguluka no kufumyako ifiko ku cela. Kanshi ukuba ne cikuuku kuti kwanasha umutima wa muntu kabili atendeka no kulacita ifisuma.

Ukumfwikisha ifilangililo kulatusambilisha no kutuletela insansa. Tulamona ukuti ulubembu lwalibipa ilyo balulinganya ku nkongole. (Luka 11:4, moneni amashiwi ya pe samba) Nomba ilyo Yehova atwelela no kufuuta imembu shesu, ala mwandini cilatusansamusha! Ilyo Baibolo yatweba ukuti ‘alafimba’ no ‘kufuuta’ imembu shesu, tulashininkisha ukuti takatulubulwishishepo pali isho imembu ku ntanshi. (Amalumbo 32:1, 2; Imilimo 3:19) Kabili tulatemwa ukwishiba ukuti Yehova kuti abuula imembu ishakashika ce kwati ni nsalu yakashikisha no kushilenga ukubuuta kwati masako ya mpaanga!—Esaya 1:18.

Ifi e filangililo fye fimo pa filangililo ifingi ifisangwa mu Cebo ca kwa Lesa, Baibolo. Kanshi ilyo mulebelenga Baibolo, mulebikako amano ku filangililo. Ishibeni bwino ifyo icilangililo cipalene ne co balelandapo no kutontonkanyapo. Nga mwacita ifi mukomfwikisha ifyaba mu Baibolo kabili mukafitemwa.

[Futunoti]

[Akabokoshi pe bula 13]

Ifyo Ifilangililo Fyafwilisha

Ifilangililo filatwafwa mu nshila ishingi. Icishinka ica-afya ukumfwa kuti bacipashanya ku cintu cimo ico umuntu engomfwa bwangu. Kuti mwabomfya ifilangililo ifingi pa kulondolola imbali shalekanalekana isha lyashi limo. Kuti mwakomaila pa masambililo yacindama nelyo ukuyawamya ukubomfya ifilangililo.

[Akabokoshi pe bula 14]

Muleishiba Ifili mu Cilangililo

ICILANGILILO: “Muli mucele wa pano isonde.” (Mateo 5:13)

ICO BALELANDAPO: Muli (abasambi ba kwa Yesu)

ICO BAPASHANYAKO: Umucele

IFYO FIPALENE: Ukulenga ifintu ukukanaonaika

ISAMBILILO: Abasambi balikwete ubukombe ubwali no kupususha abantu abengi

[Amashiwi pe bula 15]

“Yehova e mucemi wandi. Tapali ico nkabulisha.”—AMALUMBO 23:1