Bushe mu Edeni E mo Abantu ba Kubalilapo Baleikala?

ELENGANYENI ukuti muli ku ncende iyayemba. Takuli ifya kumupumfyanya, takuli icongo nga cilya ciba mu matauni umwaba ifimfulunganya. Iyi ncende ikalamba, kabili tamwaba nangu cimo icingamutiinya. E lyo iciwamishe ca kuti tamulesakamikwa ne fintu ifili fyonse, tamulwala, kabili mu mubili wenu tamuli akali konse akalekalipa. Ifintu fyonse fili fye bwino.

Muleipakisha ukutamba amaluba, imilonga iyakwata amenshi ayalengama, ne fimenwa ifyalekanalekana ifyafunda bwino. Akamwela akasuma kalepuupa kabili muleumfwa na maluba yalenunkila. Muleumfwa uko amabuula yalelila ilyo umwela ulepuupa, icongo ca menshi ilyo yaleipama ku mabwe, ifyuni no tushiishi utulepupuka na fyo filelila. Bushe ilyo mule-elenganya ifi fyonse, tamulefwaisha ukwikala mu ncende ya musango yu?

Abantu abengi mu calo balisumina ukuti abantu ba kubalilapo balikele mu ncende ya musango yu. Pa myaka iingi, abaYuda, abatila Bena Kristu na baShilamu balabafunda ukuti kwali ibala lya Edeni, umo Lesa abikile Adamu na Efa. Baibolo itila Adamu na Efa baleikala umutende kabili bali ne nsansa. Baleumfwana, baleikala umutende ne nama kabili baleumfwana na Lesa uwabapeele ishuko lya kwikala umuyayaya muli lilya ibala lyayemba.—Ukutendeka 2:15-24.

AbaHindu nabo balondololwela mu nshila imbi ifyo paradaise ya kale yali. AbaBuddha basumina ukuti bashimapepo babo, nelyo ba Buddha, e ko bali pali ilya nshita ilyo icalo cali kwati ni paradaise. Na baba mu mipepele iingi iya mu Africa, balashimika amalyashi ayapalana sana ne lyashi ililanda pali Adamu na Efa.

Na kuba, ili lyashi pali paradaise ya kale lyalishibikwa sana mu macalici ayengi na mu nshimi. Kalemba umo atile: “Abantu abengi balisumina ukuti paradaise e ko yali kale, no kuti ifintu fyonse fyali bwino, mwali icibote, umutende, insansa, kabili tamwali ifya kutiinya abantu, ifimfulunganya, nelyo inkondo. . . . Ici calenga  balefwaisha ukwikala muli paradaise yaliko kale kabili balesha na maka pa kuti bakaibweshe.”

Bushe aya malyashi yonse yafuma kumo kwine? Bushe icalenga ukuti abantu “balefwaisha ukwikala muli paradaise” ni co e ko yali? Bushe cine cine ibala lya Edeni e ko lyali kale sana? Bushe Adamu na Efa na bo e ko bali?

Abalengulula batila ili lyashi lya bufi. Apo muno nshiku abantu bacetekela sana muli sayansi, abengi balanda ukuti amalyashi ya musango yu te ya cine, ya kwelenganya fye. Icipapusha ca kuti na bashimapepo bene balalengulula aya malyashi. Ifyo bashimapepo abengi basambilisha filenga abantu balekaana ukuti takwali ibala lya Edeni. Balanda ukuti takwatala akubapo incende ya musango yu. Batila ili lyashi lushimi fye, cilangililo fye, nelyo insoselo.

Kwena, mu Baibolo mwaliba ifilangililo. Na kuba, Yesu e walandile ifilangililo ifyo abantu abengi nga nshi baishiba. Lelo, Baibolo tailanda ukuti ilyashi lilanda pali Edeni cilangililo fye, itila lyashi lya cine cine, ilyo tushingatwishika. Nga ca kuti ifyo Baibolo yalanda tafyacitike, ninshi te kuti tucetekele na malyashi yonse ayabamo. Natumone umulandu bamo bakaanina ukuti ibala lya Edeni talyaliko pa kuti twishibe nga ca kutila ifyo balanda fya cine. E lyo pa numa twalalanda umulandu ili lyashi lyacindamina kuli ifwe bonse.