3. Amalwele

“Abantu . . . bakalalwala amalwele yabipisha.”—LUKA 21:11, Contemporary English Version.

● Ba Bonzali, abaleundapa abantu mu calo cimo ica mu Africa umwaba sana inkondo, bale-esha na maka ukundapa bashimaini mwi tauni bekala, abalwele ubulwele bwa Marburg Hemorrhagic Fever. * Balombele abali mwi tauni ilikalamba ukuti babafwe, lelo takwali ababafwile. Ilyo papitile imyeshi 4, e lyo abo balombele ukuti babafwe baishile, lelo pali iyi nshita ninshi ba Bonzali balifwa. Balyambwile ubulwele bwa Marburg Hemorrhagic Fever kuli bashimaini abo baleundapa.

BUSHE IFILECITIKA FILANGA FINSHI? Amalwele (pamo nga akalaso), ukupolomya, HIV/AIDS, TB, na maleria yaba pa malwele ayakalamba ayepaya sana abantu. Mu mwaka wa 2004, aya malwele yasano yaipeye abantu nalimo 10.7milioni. Mu mashiwi yambi kuti twatila, nga papita fye amasekondi yatatu, umuntu umo aalefwa ku bulwele bumo pali aya.

FINSHI ABANTU BALANDA ILINGI? Batila ifi abantu balefulilako pa calo, e cilengele na malwele ukulafulilako. Abantu abengi baleambula amalwele pantu nabafulisha.

BUSHE IFYO BALANDA FYA CINE? Cishinka ukuti abantu nabafula sana pa calo. Lelo abantu na bo e lyo bacenjeleleko ukwishiba amalwele, ukwishiba ifya kuyacilikila ne fya kundapa abantu. Kanshi nga kukonka, ifi abantu beshibishe ifintu, amalwele yafwile ukucepa. Lelo e lyo yalefulilako.

MULETIPO SHANI? Bushe abantu balecula ku malwele yabipisha nge fyo Baibolo yasobele?

Ifinkukuma, ifipowe, na malwele filacusha sana abantu abengi nga nshi. Abantu na bambi abengi balabacusha ku bantu banabo, kabili abengi bacushiwa ku bantu abalingile ukubacingilila. Umfweni ifyo Baibolo yasobele ukuti e fikalacitika.

[Futunoti]

[Amashiwi pe bula 6]

“Ukuliiwa ku nkalamo nelyo icinama cimbi kwabipa fye ngo kufwa ku bulwele bwabipisha, kabili cilomfwisha ububi ukumona abantu baletwalilila fye ukufwa ku malwele.”—MICHAEL OSTERHOLM, UWASAMBILILA PA MALWELE.

[Abatusuminishse Ukubomfya Icikope pe bula 6]

© William Daniels/Panos Pictures