Bushe Nani Ateka Icalo?
Bushe Nani Ateka Icalo?
NALIMO mufwile tamwatala amumonapo intungulushi sha tubungwe twa fipondo ishicita ifintu mu bumfisolo. Nga tamwashimonapo, bushe ninshi tashabako? Intungulushi sha fipondo shalicenjela ica kuti abantu tabeluka ifyo shicita e lyo limo kuti shilelenga na bantu ukucita ifyabipa na lintu shili mu cifungo. Amalyashi yaba mu nyunshipepala pa lwa nkondo abashilika ba buteko balwa na bashitisha imiti ikola, pa tubungwe utupatikisha abanakashi ukubomba incito ya bucilende, na pa kwiba abantu no kubatwala ku fyalo fimbi e yalenga twishibe ukuti ifi fipondo e ko fyaba. Ifintu ifyabipa nga nshi ifyo intungulushi sha fipondo shicita mu bwikashi, e filenga twishibe ukuti e ko shaba.
Baibolo, Icebo ca kwa Lesa, isokolola ukuti Satana e ko aba. Kabili nga filya fine intungulushi sha fipondo shicita, Satana na o alashininkisha ukuti amapange yakwe yafikilishiwa lintu abomfya ‘ifishibilo fya bufi’ ne “misango yalekanalekana iya bubi ku kubepa.” Na kuba, Baibolo itila “alaifungushanya kwati ni malaika wa lubuuto.” (2 Abena Tesalonika 2:9, 10; 2 Abena Korinti 11:14) Ifintu ifyabipa nga nshi ifyo Satana acita e filanga ukuti e ko aba. Na lyo line, abantu abengi balafilwa ukusumina ukuti malaika umubifi uushimoneka e ko aba. Ilyo tushilalanda sana pa fyo Baibolo ilanda pali Satana, natubale tulande pa fisambilisho fimo ifya bufi ne fintu fimo ifilenga abantu ukukanasumina ukuti Satana eko aba.
◼ “Bushe Lesa uwakwata ukutemwa kuti apanga shani Satana?” Apo Baibolo ilanda ukuti Lesa musuma e lyo ne milimo yakwe yonse isuma, ukulanda ukuti e wapangile malaika umunkalwe kabili umubifi te kuti kulolemo. Na kuba, Baibolo tailanda ukuti Lesa e wapangile malaika wa musango yu. Lelo ilanda pali Lesa ukuti: “Cilibwe, imilimo yakwe yalifikapo, pantu inshila shakwe shonse mulinganya. Lesa uwa cishinka, uushaba na lufyengo; alilungama kabili alitambalala.”—Amalango 32:4; Amalumbo 5:4.
Ico tufwile ukutontonkanyapo ca kuti, bushe malaika uwapwililika uo bapangile kuli Lesa kuti acita icabipa? Lesa tapangile ifibumbwa fyakwe kwati maroboti, lelo afipangile na maka ya kuisalila ifya kucita. E ico, umuntu nelyo malaika uwapwililika, kuti asalapo ukucita icisuma nelyo icabipa. Nga ca kuti ifibumbwa fya kwa Lesa tafyakwete amaka ya kuisalila ifya kucita, nga fyali fye kwati maroboti.
Kanshi, Lesa te kuti apeele ifibumbwa fyakwe amaka ya kuisalila ifya kucita e lyo afikaanya ukucita ifyabipa nga e fyo fyasalapo ukucita. Yesu alelanda pa fyo Satana abomfeshe bubi bubi amaka ya kuisalila ilyo atile: “Tatwalilile mu cine.” (Yohane 8:44) Aya mashiwi yalanga ukuti uwaishileba Satana kale ali ni malaika umusuma, uwali “mu cine” pa nshita imo. * Yehova Lesa apangile ifibumbwa fyakwe na maka ya kuisalila ifya kucita pantu alifitemwa kabili alificetekela.—Belengeni akabokoshi kaleti “Bushe Icibumbwa Icapwililika Kuti Cabembuka?” pe bula 6.
◼ “Satana mubomfi wa kwa Lesa” Bamo batila ilyashi lyaba mwi buuku lya kwa Yobo lilanga Yobo 1:7) Lelo, nga ca kuti Satana ali ni nengu ya kwa Lesa, mulandu nshi Lesa amwipushishe uko afumine? Pa kulanga ukuti tali mubomfi wa kwa Lesa, ibuuku lya kwa Yobo limwita ati Satana, icipilibula ukuti “uukaanya.” Ici cilanga ukuti Satana Mulwani mukalamba uwa kwa Lesa. (Yobo 1:6) Ninshi ni kwi kwafuma ici cisambilisho ca kuti Satana mubomfi wa kwa Lesa?
ukuti Satana mubomfi wa kwa Lesa. Icitabo cimo icilanda pali Baibolo catila amashiwi ya kuti Satana ‘alesabanta pe sonde’ yalanda pa fyalecita inengu sha bena Persia, ishaleya mu kulengula ifyalo no kweba imfumu fyonse ifyo shalesanga. (Ilyo abatumwa bafwile, ifyalembwa fya apocryphal, e kutila ifitabo pamo nga “Book of Jubilees” na “Common Rule” ifya mu mipepele ya bena Qumran, fyatila Satana aletalikishanya na Lesa na lyo line acita ukufwaya kwa kwa Lesa. Mu citabo alembele icitila Mephistopheles, uulemba ilyashi lya kale J. B. Russell alembele ukuti Martin Luther alemona ukuti Lesa e ubomfya Satana, “aba nge ca kutungwilako ifimenwa nelyo kwati lukasu ulo Lesa abomfya ukuliminako ibala lyakwe.” Russell alandile no kuti, aya mashiwi yalolele mu kuti “ulukasu lulomfwa bwino ukonaula ifyani mwi bala,” lelo lwaba mu minwe ya kwa Lesa, lucita ukufwaya kwakwe. Ici cisambilisho ca kwa Luther, ico John Calvin, umwina France wasambilile Yakobo 1:13) Ici cisambilisho, pamo ne fyabipa ifyalecitika mu myaka ya ba 1900, fyalilenga abantu abengi ukukanasumina ukuti Lesa na Satana e ko baba.
ifya mapepo aishilesuminamo, calikalifye Abena Kristu abengi abatemenwe umulinganya. Bushe Lesa uwakwata ukutemwa e wingasuminisha ifyabipa no kufwaya ukuti filecitika? (◼ “Satana bubifi ubwaba mu mitima ya bantu” Ukusumina ukuti Satana bubifi fye ubwaba mu mitima ya bantu kuti kwalenga ukuti tufilwe ukumfwa amashiwi yamo ayaba mu Baibolo. Ku ca kumwenako, muli yalya mashiwi yaba muli Yobo 2:3-6, bushe Lesa alelanshanya na bani? Bushe alelanda no bubifi ubwali mu mutima wa kwa Yobo, nelyo bushe aleisosha fye umwine eka? Na kabili, bushe Lesa kuti alumbilisha imibele ya kwa Yobo iisuma e lyo pa numa amuleka ukuti eshiwe ku bubifi ubwaba mu mutima wakwe? Ukulatontonkanya ifi pali Lesa cimo fye no kulanda ukuti mubifi, taba nge fyo Baibolo imulondolola ukuti “uushaba na bupondamishi.” (Amalumbo 92:15) Ukupusanako ne fi abantu bamo batontonkanya, Lesa alikeene ‘ukutambika ukuboko kwakwe’ pa kuti alenge ifyabipa ukuponena Yobo. Ukwabula no kutwishika, Satana te bubifi bwaba mu mitima ya bantu kabili te bubifi ubwaba muli Lesa lelo ni malaika uwaishileipanga Umulwani wa kwa Lesa.
Bushe Nani Aleteka Cino Calo?
Abantu abengi muno nshiku bamona ukutila ukusumina ukuti Satana eko aba butuutu sana. Fyonse ifyo abantu balanda ukuti e filenga ububifi ukulacitika tafyumfwika bwino bwino. Na kuba, ukulanda ukuti Satana takwaba kwalilenga abengi ukukaana ukuti Lesa takwaba kabili kwalilenga no kuti balecita ifyabipa.
Kalemba wa mishikakulo Charles-Pierre Baudelaire uwa mu ma 1800 alembele ukuti: “Ico Satana afwaisha kutulenga ukusumina ukuti tabako.” Ifi Satana ashifwaya abantu ukumwishiba, fyalenga no kuti baletwishika nga Lesa eko aba. Bushe ukutontonkanya ukuti Satana tabako, takwingalenga tulemona kwati Lesa e walenga ifyabipa ukulacitika? Na kuba ifi fine e fyo Satana afwaya abantu ukulatontonkanya.
Nga filya fine intungulushi sha fipondo shicita, Satana na o tafwaya abantu ukumwishiba pa kuti beishiba amapange yakwe. Mapange nshi ayo yene? Baibolo yasuka ukuti: “Lesa wa bwikashi buno apofwisha amatontonkanyo, ku kulesha ukubalika muli bena ulubuuto lwa mbila nsuma ya bukata bwa kwa Kristu, uuli cipasho ca kwa Lesa.”—2 Abena Korinti 4:4.
Lelo icipusho icacindama ico tufwile ukwasuka ca kuti, Bushe uyu ntalamisoka uulenga ububifi no kucula bakamucita shani kuli Lesa? Ici e cipusho twala-asuka mu cipande cikonkelepo.
[Futunoti]
^ para. 6 Nga mulefwaya ukwishiba umulandu Lesa ashaonawilile Satana lilya line fye apondweke, belengeni icipandwa 11 mu citabo citila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha? Abalemba ici citabo ni Nte sha kwa Yehova.
[Amashiwi pe bula 5]
Bushe Satana mubomfi wa kwa Lesa nelyo bushe alakaanya Lesa?
[Akabokoshi ne Cikope pe bula 6]
Bushe Icibumbwa Icapwililika Kuti Cabembuka?
Nangu ca kutila Lesa apangile bamalaika na bantu abapwililika tacalepilibula ukutila kuti bacita ifili fyonse fye ifyo balefwaya ukwabula ukuiletelela. Nangu cingati Adamu ali uwapwililika, alekabila ukulakonka ifyo Kabumba wakwe amwebele. Ku ca kumwenako, te kuti alye ifya fiko, iloba, nelyo imbao ukwabula ukuiletelela. Te kuti atoloke pa lupili ulutali ukwabula ukuti afwe nelyo ukuifuna icabipisha.
Kanshi takwingaba malaika nelyo umuntu uwapwililika uwingapula mu mafunde ya kwa Lesa ukwabula ukulobolola ifyabipa. nga akaana ukubomfya bwino amaka ya kuisalila ifya kucita, kuti alufyanya no kubembuka.—Ukutendeka 1:29; Mateo 4:4.