Bushe Lesa E Uletukanda?

Mu March, 2011 ilyo ku Japan kwacitike icinkukuma icikulu sana, icalengele ukuti kube ibimbi ilikalamba nga nshi, politishani uwalumbuka mu Japan atile: “Nangu ca kuti ndeumfwila abaponenwe na kayofi uluse, ndemona kwati ni tembatsu (Lesa e uletukanda).”

Ilyo abantu ukucila pali 220,000 bafwile ku cinkukuma icacitike mu Haiti mu January 2010, shimapepo uwalumbuka uwa pa TV alandile ukuti icalengele ca kuti abantu, “balecita ifya busatana,” kabili balingile “ukubwelela kuli lesa.”

Ilyo abantu 79 bafwile mu cimpungili mu Manila, ku Philippines, shimapepo wa ku Katolika atile: “Lesa alefwaya ukuti bakampingu besu abafwa batendeke ukubomba bwino.” Inyunshipepala ya kuli ici calo yatile “abantu ukufika ku mapesenti 21 basumina ukuti Lesa alifulwa e co aleletela utuyofi pamo nga ukubunguka kwa mushili, ifikuuku fya mwela ifikalamba no tuyofi tumbi” utulecitika sana mu calo.

NI KALE sana abantu batampa ukutontonkanya ukuti Lesa e uleta utuyofi pa kuti akande abantu ababipa. Mu 1755, ilyo abantu 60,000 bafwile mu Lisbon, ku Portugal ku mulandu wa mulilo, icinkukuma, na kwi bimbi ilikalamba ilyaimine pa mulandu wa cinkukuma cacitike, uwasambilila amano ya buntunse Voltaire aipwishe ati: “Bushe ninshi aba mu Lisbon balicililemo ukucita ifyabipa ukucila aba mu Paris umwafulisha ubupulumushi?” Ca cine ukuti abantu abengi nga nshi batontonkanya ukuti Lesa abomfya utuyofi ku kukandilako abantu. Na kuba mu fyalo ifingi utuyofi nga twacitika, abantu batila ni Lesa e walenga.

Ifi abantu balanda, kuti fyalenga twaipusha ukuti: Bushe cine cine Lesa abomfya utuyofi ku kukandilako abantu? Bushe utuyofi utulecitika mu kukonkana muno nshiku tulelanga ukuti ni Lesa e uletukanda?

Bamo abapeela Lesa umulandu ukuti e ulenga utuyofi ukulacitika, balanda pa malyashi ya mu Baibolo ayalanda pa nshita Lesa aonawile abantunse ukubomfya ifintu ifyo apanga pamo nga amenshi no mulilo. (Ukutendeka 7:17-22; 18:20; 19:24, 25; Impendwa 16:31-35) Lelo, nga twabelenga sana pali aya malyashi ya mu Baibolo, kuti twasanga ukuti paliba ubupusano ubukalamba butatu pa bonaushi Lesa aletele kale na pa tuyofi tucitika ino nshita. Ica kubalilapo ca kuti mu lyashi limo na limo, Lesa alebala asoka abantu. Ica bubili ca kuti, Lesa taleonaula ababipa kumo na basuma, nge fi ciba muno nshiku nga kwacitika akayofi. Aleonaula fye abantu abaletwalilila ukucita ifyabipa nelyo abashalefwaya ukumfwa ilyo balebasoka. Ica butatu ca kuti, Lesa alebikako ne nshila ya kupusushishamo aba kaele.—Ukutendeka 7:1, 23; 19:15-17; Impendwa 16:23-27.

Takwaba ubushininkisho ubulanga ukuti Lesa e uleta utuyofi utwingi nga nshi utwaipaya imintapendwa ya bantu. Nomba cinshi calenga ukuti utuyofi tufule ifi? Kuti twacita shani nga twaponenwa na kayofi? Bushe kukaba inshita ilyo kushakabe utuyofi? Ifipande fikonkelepo fyala-asuka aya mepusho.