Kalata Ukufuma ku Russia

Ukufwayafwaya Ifyuma mu Mpili Ishisuma Isha Altay

BUSHIKU bumo mu mweshi wa May, bwalicele bwino nga nshi mu Altay Republic. Iyi ncende iyabela lwa ku kapinda ka ku kulyo aka Siberia ilamoneka bwino sana. Ilyo twalengele pa windo twamwene imiti iyatantama bwino iya mu mutengo, kabili ku numa kwali impili ishimoneka bwino sana ninshi nashikupwa ne mfula yabuuta. Iyi ncende ya mabwe kabili iyabela ukutali sana, e kwikala abena Altai, e kutila, abena Asia abalanda icitundu icapusana ne co abengi ku Asia balanda. Bekala mu Mpili sha Altai. Ishina lya ishi mpili lyafuma kwi shiwi lya ciTurkic-Mongolia ilipilibula “icintu icisuma.”

Napapita imyaka ukutula apo ine no mwina mwandi twasambilile Ululimi lwa Bankomamatwi Ulwa ku Russia no kutendeka ukutandalila ifilonganino ifibomfya ulu lulimi na mabumba ya ba Nte bankomamatwi. Muli ici calo mwaba abantu bafuma mu fyalo fyalekanalekana 170 abakwata imyata yapusanapusana, lelo bonse balanda iciRussia. Bankomamatwi nabo baliikwatila icitundu cabo, e kutila, Ululimi lwa Bankomamatwi Ulwa ku Russia. Bankomamatwi balomfwana sana, kabili bonse abo tusanga balatupokelela bwino kabili balatushimikilako na malyashi pa mikalile yabo. Ifi fine e fyo na bankomamatwi ba mu Altay baba.

Twaishileishiba ukuti mu musumba wa Gorno-Altaysk mwali bankomamatwi abaleikala mu mushi uunono apali amakilomita 250. Twalishibe ukuti muli uyu mushi mwali ba Nte abanono nomba tapali nangu umo uwaishibe ululimi lwa bankomamatwi. Twatontonkenye pali aba bantu, e co twapingwilepo ukuya mu kubafwaya. Ifi twalefwaisha ukuyabamona fyalengele ukuti ba Yury na bena mwabo ba Tatyana, basumine ukutushindika. Ba Yury na ba Tatyana nabo ni bankomamatwi. Twasendele ama DVD umo bakopela impapulo sha bankomamatwi e lyo na DVD ya kulishishako. Kabili twalongele fulasiki iikalamba, umukate na soseji e lyo ne fya kulya fimbi ifyo abena Russia batemwa sana. Lyena twaisanshile umuti pa mubili, ku fya kufwala, ne nsapato uwa kuicingilila kuli bakonto, pantu kuli iyi ncende bakonto abaleta ubulwele bwa kufimba kuli bongobongo balifula sana.

Umusebo twapitilemo washokana mu mpili ishimoneka bwino sana. Iyi ncende ilanunkila bwino pa mulandu wa cena icisuma icifuma ku maluba beta ukuti jasmine na lilac. Ala twalyumfwile bwino nga nshi! Twalitemenwe ukumona insebula sha ku Siberia ninshi shilelya icani. Abena Altai bekala pa ncende imo abengi kabili bakuula amayanda ukubomfya imbao e lyo pa mutenge bafimbapo amalata. Pa mayanda ayengi balakuulapo utumayanda twa mbao utwa makoona 6 utwa mitenge iyasompa. Tumo tumoneka kwati matenti ayo bakupako  umukwa wa cimuti. Abena Altai abengi bekala muli utu utumayanda ukufuma mu mweshi wa May ukufika mu September, kabili ukufuma mu September ukufika mu May bekala mu mayanda ayakalamba.

Ba Nte aba muli uyu mushi balitupokelele bwino kabili batutungulwile ku ng’anda ya baume bamo na bena mwabo abali ni bankomamatwi. Balitemenwe nga nshi pa kutumona kabili balefwaisha ukwishiba uko twafumine ne co twaile mu kucita muli ulya mushi. Aba bantu balikwete kompyuta, kanshi ilyo twafumishe DVD, balefwaisha ukuitamba pali kompyuta yabo. Ilyo fye twabikile DVD muli kompyuta, bapoosele fye amano mu kutamba ica kuti takwali no walelanda. Ilyo baletamba, limo balekonkelesha mu fishibilo fya lulimi lwa bankomamatwi kabili nga batemwa icishinka cimo balesuminisha ku mutwe. Tabalefwaya no kufumya amenso pa kompyuta, kanshi calikosele pa kuti tubweseshe DVD pa ntendekelo apaba icikope icisuma pa fyo paradaise ikaba pano isonde. Twaliminike DVD no kubalondolwela ifyo Lesa akacitila abantunse ku ntanshi e lyo na bantu abo Lesa akapeela umweo wa muyayaya. Twalitemenwe sana ukumona ifyo balefwaisha ukusambilila, kabili ilyo twapwile ukulanshanya, batwebele pali bankomamatwi na bambi abali mu mushi uwaliko apatali.

Twalimine ubulendo na kabili ubwa kuya ku mushi umbi uunono kabili twabomfeshe inshila iyanyongana iyapita mu lupili ulumoneka bwino sana. Kulya e ko twasangile bankomamatwi ulupwa fye lonse, abalume, abakashi, umwana wabo umwaume umunono, na banyina ba bakashi, kabili balitemenwe icine cine pantu tabaletwenekela. Twaingile mu kayanda akanono kabili imbao bapangila aka kayanda shalefumya akacena akasuma. Pa mutenge wasompa uwa aka kayanda paliba icipunda pa kati apengilila ulubuuto. Pa koona imo pali icitofu ca njelwa ico bashingwileko impemba, kabili ku cibumba balibikileko insalu iyakashika iisuma. Ulu lupwa lwatupeele ifya kulya ifyo balya sana ku Altai, tii ne fyapala ifitumbuwa. Twalibepwishe nga balitontonkanyapo ukutila kuti baba ifibusa fya kwa Lesa. Balitontonkenyepo pali ici cipusho kabili banyina ba bakashi batwebele ukuti inshita imo ilyo bali abaice, balitwele ifya kulya ku ncende imo mu mpili ku kutuula kuli balesa. Lyena, balimwentwile kabili batile: “Nshaishibe umo ifi nacitile fyalolele. Lwali fye lutambi lwesu.”

Twalibatambishe DVD iyalelanda pa kuba cibusa wa kwa Lesa kabili balitemenwe icine cine. Balefwaya sana ukutwalilila ukulalanshanya, nomba twali no kucita shani? Ukulembeshanya amameseji na bankomamatwi pa foni kulabomba bwino, lelo kuli iyi ncende foni taifika. E ico twabalaile ukuti twakulabalembela amakalata.

Ilyo twaleshalikanapo no lu lupwa no kutendeka ukubwelelamo ku Gorno-Altaysk, ninshi na kasuba nakawa. Nangu ca kuti twalinakile, twalitemenwe nga nshi ukwisashimikila kuli iyi ncende. Ilyo papitile inshita, twalipwishe ba Nte bekala kuli iyi incende pali ulu lupwa. Batwebele ukuti lyonse nga papita umulungu umo abalume balaya ku musumba ukalamba ukwaba nkashi uwaishiba ululimi lwa bankomamatwi mu kusambilila Baibolo no kulongana. Ala twalitemwa nga nshi ukwishiba ukuti ukubombesha kwesu takwaile fye nga mu menshi!

Umulimo wa kufwaya bankomamatwi abafwaya ukusambilila Baibolo kuti twaupashanya ku kufwaya icuma icafiswa mu kati ka mpili. Tulomfwa bwino sana nga twabombesha ukufwaya icintu icisuma ica mutengo e lyo twacisanga uko tushacilaenekela. Tatwakatale atulaba ifisuma ifyacitike mu mpili sha Altay. Lyonse fye tukalaibukisha abantu ba mitima ya cishinka abo twasangile abekala pa kati ka ishi mpili.