Mulandu Nshi Tufwile Ukwishibila nga Kwaliba Ifipesha Amano?

“Ifyo ishiwi lya kuti ifipesha amano lipilibula, fyalipusana na mafunde ya sayansi.”—RICHARD DAWKINS, UWALI PROFESA WA KABUNGWE KALOLEKESHA PA FYO ABANTU BAISHIBA PALI SAYANSI.

“Ukusumina mu fipesha amano kwalilolamo. Kulomfwana ne fyo aba mipepele basuminamo kabili ifipesha amano filangilila ukuti Lesa alitemwa ububumbo bwakwe kabili acili alibubikako amano.”—ROBERT A. LARMER, UWASAMBILILA SANA AMANO YA BANTUNSE.

“BUSHE mwalisumina mu fipesha amano?” Nga fintu amashiwi yali pa muulu yalelangilila, ifyo abantu batontonkanya pa fipesha amano fyalipusanapusana. Inga imwe, kuti mwayasuka shani ici cipusho?

Nalimo kuti mwashimunuka ukwasuka ukuti, “Nalisumina mu fipesha amano.” Limbi mutontonkanya ifyo abengi batontonkanya ukutila abasumina mu fipesha amano, bantu abacetekela mu mipashi nelyo abatuutu.

Lelo nalimo mwalicetekela ukuti ifipesha amano filacitika. Napamo mwalisumina mu fipesha amano ifyalembwa muli Baibolo, pamo nga filya Mose apaatwile amenshi pali Bemba Wakashika. Nalimo mwalisumina no kuti ifipesha amano filacitika na muno nshiku. Na kuba, ilyashi basabankenye nomba line mu citabo citila The Cambridge Companion to Miracles, icapitulwikwemo na Graham H. Twelftree, batile “abantu abengi mu fyalo fya ku Masamba bacili balisumina mu fipesha amano. Ku ca kumwenako, ukucila pali hafu ya bantu mu United States balisumina mu fipesha amano kabili mupepi na hafu ya bena Britain nabo bene e fyo basumina.” Na kabili te Bena Kristu beka abasumina mu fipesha amano. Icitabo ca Britannica Encyclopedia of World Religions, catila “mupepi ne mipepele yonse yalisumina mu fipesha amano.”

Nalimo imwe mwaba pali balya abasuka ukuti: “Nshaishiba nga filacitika, kabili nangu nshishibe nshikwete na fyo incito! Ifipesha amano  tafincitikila!” Lelo mulandu nshi mufwile ukwishibila nga ca kuti ifipesha amano filacitika?

Elenganyeni ukuti mwalilwala ubulwele ubushipola. Nga ca kuti mwalibelengele ifyebo fimo muli magazini ya fya cipatala iyo mwacetekela sana iilelanda pa muti uupya uwingaposha ubulwele bwenu, bushe te kuti mufwailishe pa kuti mwishibe ifishinka pali ifyo fyebo? Baibolo na yo yalilaya ukuti nomba line kuli no kucitika ifipesha amano ifikalamba. Fikakuma fwe bantunse bonse. Bushe te kuti ciwame ukusangako inshita pa kuti mufwailishe nga ca kuti ifyo Baibolo yalaya fya cine?

Lelo, ilyo tushilalanda pali aya mapaalo, lekeni tulande pa fintu fitatu ifyo ilingi abantu abashasumina mu fipesha amano balanda.

[Akabokoshi pe bula 3]

BUSHE ICIPESHA AMANO NI CINSHI?

Cintu icicitika icacila pa maka ya buntunse nelyo amaka ya cifyalilwa kabili ilingi batila amaka yamo aya mipashi e yalenga ukuti cicitike.