1-3. Roi ḇeḇeso risai bisa ḇefrur fa kokanes i?

 RAS RISAI wamnai wakanes ya? Kokam fyorno ido kokanes snar komarisen kaku. Ḇape kokanes snar sne koḇena nefafardun kaku, imnis ra fyor snonggaku koswar sya srobur ko. Lori, imbesrar oso ro Amerika Serikat, fyas ḇo doḇe, ”Fyor inaikir yedi ryoe, ras nonoido yakain yaḇesneso rawo yakara osoḇaḇeri na ḇebuk sneprei ḇe aya. Sne yedi ikar kaku, ma nafrur fa yaḇeḇirḇar.” *

² Roi ḇese imbude ḇefrur fa kokanes nasya kako. Hiromi, imbesrar perintis ḇero Jepang, fyawar ḇo doḇe, ”Fyorno ido yaḇesanekar kukro snonggaku yabaryas yoḇ sya simewer srower aya. Inja, ro rarwan riḇeso yaḇenadi rawo yakanes. Yor insama Yahwe ifnoḇek aya fa yasrow snonggaku ḇemarisen ḇefawi kakaku ya.”

³ Ausya raso ḇaḇir raris imbesrar suine ke? Ḇebor ro ko na kakḇaḇir rarirya. (1 Ptr. 5:9) Kakuḇae, komarisen ’kofarmyan ḇe Yahwe kuker raryaḇ’. Ḇape, fyorno ido kokanes kukro kofafardun, koḇesanekar ḇaido kosmai masalah ḇemarḇak ḇefrowes soasuser koḇena faro Allah. (Mz. 6:6; 100:2) Fyor koḇaḇir rarirya ido, rosai na kofruri?

4. Rosai nari kawos ro farkarkor ine?

⁴ Bisa kofarkor ro Yesus fawar ḇyena. I kako raso ḇyaḇir  ḇyesneso rawo ’kyanes.’ (Yoh. 11:35; Luk. 19:41; 22:44; Ibr. 5:7) Mgorama kawos roi ḇeḇeso ḇefrur fa kyanes ma farkarkor ḇyena faro ko. Nari kawos kako rosai monda bisa kofrur fyor kosmai samswen ḇefrur fa kokanes.

5. Imnis ḇeḇefas ro Yohanes 11:32-36, fyor Yesus myam snonggaku sya sefafardun snar marmar ro Lazarus i rosai ifruri?

⁵ Ro musim dingin 32 M, Yesus bati ḇyedi Lazarus i, imar. (Yoh. 11:3, 14) Lazarus nya imbesrar risuru isoine maria Marta su. Yesus iswar fafaya kina anine. Maria ma Marta suḇesaneso kaku snar marmar ro Lazarus i. Rofyor Lazarus imar, Yesus ryama ḇe mnu Betani, moḇ Maria ma Marta skoḇarek ya. Fafisu Marta ryower Yesus ryama, ifrar fa isrow i. Kwarauser kada, Marta ḇyesneso kaku fafisu myam Yesus i, inja doḇe, ”Manseren rofyor awsya ro dinekada, srar ayedi nari imar ḇa.” (Yoh. 11:21) Kawan ḇa ramnai, fyor Yesus myam Maria ma ḇesesya skanes i kako ”kyanes”.​—Wasya Yohanes 11:32-36.

6. Rosai ḇefnai fa Yesus kyanes?

⁶ Rosai ḇefnai fa Yesus kyanes ro ras ani? Syap Pemahaman Alkitab ikofen ḇo doḇe, ”Marmar ro bati ḇyedi, Lazarus i, ma saneso ro Lazarus imbesrar ḇyesuya nafrur Yesus ḇyesneso ra ’kyanes’.” * Yesus imbude kyarauser kandera Lazarus ḇyedi rofyor isya iduf ma sneḇaḇir ro bati ḇyedine fyor ifawi nari imar. Osower ido, Yesus i kako dakḇaḇir saneso ro Maria ma Marta su. Rofyor raso bati bedi ḇaido karyer waswar sya srobur au ido, au kako na ḇesneso rarirya. Inja kirine, mgorama kawos roi rikyor bisa kofarkor ro roi ḇeḇejadi ine.

7. Ro roi Yesus ifrur fyor snonggaku oso imar, rosai bisa kofarkor ro Yahwe I?

⁷ Yahwe ifawi pyum sneḇaḇir bena.  Yesus iso ”fanir ro Allah mankundi”. (Ibr. 1:3) Inja, fyor Yesus ḇyesneso fyor snonggaku oso imar ido, Kma ḇyedi dakḇesneso kako. (Yoh. 14:9) Rofyor snonggaku waswar oso imar, na wakyar kaku snar Yahwe ifawi sneḇaḇir bena. I kako ḇyesneso kaku fyor myam ḇekandera, ma imarisen byuk sneprei fyor sne bedi ḇyesanekar.​—Mz. 34:18; 147:3.

8. Rosai ḇefnai fa bisa kokyar kaku snar Yesus nari ḇyawes snonggaku koswar sya?

⁸ Yesus imarisen ḇyawes snonggaku waswar sya. Fafisu dawos kuker Marta i, Yesus byuk kakakyar ḇe i, ”Srar bani nari diḇeri.” Marta ikyar faro Yesus wos ḇyenane. (Yoh. 11:23-27) Snar Marta ima Yahwe manfamyan ḇekyar kaku ma ifawi snar randak iwara, Nabi Elia ma Elisa susya suḇawes snonggaku ḇemar sya. (1 Raj. 17:17-24; 2 Raj. 4:32-37) Marta i kako imbude ifawi snar Yesus rarwan riḇeso ḇyawes snonggaku ḇemar sya. (Luk. 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Raris Marta i, bisa wakyar kako snar nari wasrow wer kuker snonggaku waswar sya. Yesus mgarui ḇyena ma wos sneprei byuk ḇe Maria ma Marta su nefasnai kaku snar imarisen kaku byawes snonggaku ḇemar sya.

9. Raris Yesus i, moḇsa buk sneprei ma wafnoḇek snonggaku ḇefafardun sya? Buk contoh.

⁹ Bisa buk sneprei ma wafnoḇek snonggaku ḇefafardun sya. Yesus kyanes kayam kuker Maria ma Marta su monda ḇa, ḇape ryower ma byuk saneprei ḇe su kako. Bisa kakfrur radirya kako faro snonggaku ḇefafardun sya. Denny, penatua oso ḇeḇarek ro Australia, ikofen ḇo doḇe, ”Rofyor swa yedi imar raposa, yafandun fafnoḇek ro naek srar ayesi. Imbeswa ḇeḇeso simarisen srower aya fafisu sarirya monda, meser ma roḇ. Srower aya fyor yakofen yaḇesneso, ma skara royoḇa fyor yakanes. Ras yakara yapok ḇa kwar fa yafrur fararur ro rasras, sifnoḇek aya, imnis ra sifrur sren oto yedi, sikoḇes roḇean, ma sikanggun ḇe aya. Senadi kayam kuker aya kako. Sima sḇebati ḇekaku ma sḇe naek ayedi ’rofyor samswen isya’.”​—Ams. 17:17.

10. Fawarpan roi ḇeḇejadi ḇeḇefas ro Lukas 19:36-40.

¹⁰ Ro tanggal 9 Nisan 33 M, Yesus ryaḇe Yerusalem. Fafisu fyanam kota ani, raryur snonggaku sisya sisaseri. Sbor sansun sena ro nyan ya rofyor imbran rodia. Sifrur rarirya insa sfasnai kaku snar ima Raja sedirya. Fafisu anya ifo kuker raryaḇ kaku. (Wasya Lukas 19:36-40.) Snar roi ani, Yesus manfamyan ḇyesi imbude skara rosai na ḇejadi wer ya. ”Fafisu [Yesus] fyanam kwar ma myam mnu ani, kyanesi.” Kuker mgarui ḇedai, ḇyardi sarisa ḇeḇyeḇa nari kerower ḇekur snonggaku Yerusalem sya.​—Luk. 19:41-44.

11. Rosai ḇefnai fa Yesus kyanes snonggaku Yerusalem sya?

¹¹ Yesus ḇyesneso snar ifawi snonggaku sisaseri raryano, ḇar ḇeba ro snonggaku Yahudi nari spampum abar Karajan ya. Naiso ḇefnai fa Yerusalem nari ḇyeḇemgok ma snonggaku Yahudi ḇemkei sya nari sḇe women. (Luk. 21:20-24) Ma ḇarpur ya, rosai Yesus ikofenna nggaku radiri. Kirine, rariso ḇar ḇeba ro snonggaku ḇero moḇ bedi smam abar Karajan wabaryas ya? Rofyor ḇensewar fa wafnoḇek si mboi rya nun bon ḇepyum ḇa,  ma kermgun monda ḇemarisen ḇefarkor kakaku ya, bisa wasmai farkarkor ḇepyum ro Yesus fawar ḇyedine. Mgorama kawos roi rikyor ro farkarkor anna.

12. Fyor Yesus kyarauser snonggaku byaryas sya, rosai kofarkor ro Yahwe I?

¹² Yahwe fyandun snonggaku syakam. Fyor Yesus kyarauser snonggaku Yerusalem sya, fyasnai kaku snar Yahwe fyandun snonggaku syakam. ”Imewer oso ryo, mboi insa snonkaku kam simbror.” (2 Ptr. 3:9) Ko kako bisa kakfasnai koswar snonggaku ḇese kuker kofnoḇek si pdef fa saksmai abar ḇepyum ine.​—Mat. 22:39.

13-14. Snar ḇyesneso faro snonggaku sya, ine nadif i fa ifrur rosai ma moḇsa kosofarari i rai?

¹³ Yesus imyaren ma iryaḇ ro fararmyan ya. Snar iswar snonggaku syakam, ḇyensewar fa byuk swaf nakam fa fyarkor si. (Luk. 19:47, 48) Yesus ḇyesneso ma ine nadif i fa imarisen ifnoḇek si. Fyorno ido, snonggaku sisya sibor simarisen srower i, nafrur fa i kuker manfamyan ḇyesi siḇe sinano jadiḇa. (Mrk. 3:20) I kako kyara royoḇa fa fyarkor snonggaku ro roḇ na, raris fyor Nikodemus isrow i ro roḇ. (Yoh. 3:1, 2) Kaku, snonggaku ḇebor ḇerower Yesus i semanfamyan ḇyedi ḇa. Ḇape, sikame sismai abar ḇepyum ya. Kirine, ko kako komarisen kobuk swaf ḇe snonggaku sya fa simnaf abar ḇepyum ya. (Kis. 10:42) Rarirya, fandun fa kofrur mnis oras koḇena fa kobaryas.

¹⁴ Fandun fa kofrur mnis jadwal ḇaḇebaryas koḇena. Fyor kobaryas ro oras ḇemnis rarirya ker ido, ḇemarisen ḇerower konsya na kosrow si ḇa. Perintis oso ḇenir Matilda doḇe, ”Aya ma swa yedi nuḇensewar fa nubaryas ro oras ḇeḇeseyae. Ro arwo ya, nubaryas ro moḇ sfarḇaḇyan rona. Ro jam sanan arkok, rofyor snonggaku ḇebor sisya ro bandi, nubaryas kuker nubuk rak beroda. Mandira ya, nubaryas ro rum ḇe rum, snar ro swaf ani snonggaku sisya ro rum.” Raris su, ipyum ya kobaryas monda ro oras ḇesrow faro ko ḇa. Ḇape, fandun fa kofrur mnis jadwal ḇaḇebaryas koḇena insama  kosrow snonggaku sibor syadi. Kofrur rarya ido, Yahwe na imarisen kaku.

15. Raris ḇeḇefas ro Lukas 22:39-44, rosai ḇejadi ro roḇ ḇepupes Yesus imar ḇaim?

¹⁵ Ro tanggal 14 Nisan 33 M, isoine ro roḇ ḇepupes Yesus imar ḇaim, ryaḇe Taman Getsemani. Rodiwa, ikofenḇair roi ḇero sneri ḇe Yahwe I. (Wasya Lukas 22:39-44.) Yesus ”ḇyenadi kwar ma dor kuker kankanes faro Allah.” (Ibr. 5:7) Rosai Yesus ḇyenadi na? Dor samambraḇ insama isouser pdef ḇe Yahwe ma ifrur marisen Ḇyena. Yahwe ryower nadi Romawa ḇyedi ḇeḇoryae ani ma iwan malaikat oso fa syambraḇseri.

16. Rosai ḇefnai fa Yesus iboryae kaku rawo kyanes fyor ḇyenadi ro Taman Getsemani?

¹⁶ Rosai ḇefrur Yesus iboryae rawo kyanes fyor ḇyenadi ro Taman Getsemani? Oser ya iso snar kyara nari soḇe ima snonggaku ḇesyowi Allah snonsnon Ḇyedi ḇa. Osower ido, fyawi snar fakamaman ḇeba ismai na, isoine ifrur sren Kmari snonsnon Ḇyedi. Fyor ausya wasmai fafisu ḇesamswen ḇefrowes soasuser bena faro Yahwe ido, bisa wasmai farkarkor ḇepyum ro Yesus fawar ḇyenane. Mgorama kawos roi rikyor ro roi ine.

17. Rosai bisa kofarkor ro Yahwe rofyor ryower Yesus nadi ḇyena?

¹⁷ Yahwe imnaf fararyor bena. Yahwe ryower Yesus nadi ḇyena. Rosai ḇefnai i? Snar Yesus myam ḇepon soasuser ḇyena faro Kmari ma saranden ro Kmari snonsnon Ḇyedi. Fyor kakmnis Yesus i, Yahwe nari kyarem nadi koḇena fyor koḇenadi kor fafnoḇek ro I.​—Mz. 145:18, 19.

18. Yesus ima bati ḇemnis rariso?

¹⁸ Yesus fyawi pyum sneḇaḇir bena. Rofyor kosya koḇesneso ma koboryae, kosmai sneprei fyor bati ono koḇesya sifawi pyum sneḇaḇir koḇena, syadi wer fyor ismai samswen ḇeradirya kwar kako. Yesus ima bati ḇeradirya. Manggundi raso dakḇaḇir ipok ḇa kwar ma fyandun fafnoḇek. Ifawi pyum ḇaḇeraryar ḇa koḇena ma myam kaku insa kosmai fafnoḇek ro ’fafisu koḇefandunya.’ (Ibr. 4:15, 16) Ro  Taman Getsemani, Yesus imarisen ismai fafnoḇek ro malaikat oso. Raris Yesus i, ko kako fandun fa komarisen Yahwe byuk fafnoḇek ḇe ko, imnis ra roro syap, vidio, faya, ḇaido rarama ro penatua oso ḇaido min Kristen ḇese ḇebuk wos samambraḇ.

19. Rosai bisa ḇesambraḇser au fyor ausya ḇesanekar? Buk contoh.

¹⁹ Yahwe nari byuk saneprei ḇe au.” Rariso Yahwe syambraḇser ko rai? Rofyor koḇenadi, nari kosmai ”saswar-ḇaḇye ro Allah, ḇesyadi ro kakara.” (Flp. 4:6, 7) Saswar ro Allah ḇaido saneprei ani na nafrur sne koḇena naknon syadi ma kakara koḇena napyum syadi. Naiso imbesrar ḇenir Lusi ḇyaḇir na. Fyawar ḇo doḇe, ”Yakara yakain ro manggundaya ker. Fyorno ido, yakara Yahwe ima iswar aya ḇa. Ḇape, fyor kakara ḇeradirya nasya ido, yaḇenadi ḇeri ma yakofenḇair roi ḇero sneri ḇe Yahwe I. Ramnai yaḇaḇir yaknon syadi.” Lusi fawar ḇyena nfasnaiḇair bisa kosmai sneprei fyor koḇenadi.

20. Rofyor kawos roi ḇeḇeso ḇefrur Yesus kyanes, farkarkor risai monda kosmai na?

²⁰ Kawos kwar roi ḇeḇeso ḇefrur Yesus kyanes ma farkarkor ya faro ko. Ineiso ḇebuk kakakyar ḇe ko snar Yahwe ma Yesus nari susaramper ko fyor koḇefafardun, ma ine nbuk swarapepen ḇe ko fa kofnoḇek min Kristen koḇesi ḇefafardun sya. Ko kako kofarkor snar Yahwe ma Yesus suswar fafaya snonggaku syakam, ma ine nadif ko fa kobaryas ma kobuk farkarkor kuker raryaḇ. Osower ido, kosmai sneprei snar kofawi Yahwe ma Romawa Ḇyedi sufawi mnis rosai koḇaḇir ma sufawi pyum ḇaḇerarya ḇa koḇena ma sumarisen susambraḇser ko. Inja, komarisen kombranuser roi kosmai ro farkarkor ine rawo Yahwe ifrur mnis asas ḇepyum Ḇyena fa ’ipyos mkarui nakambur mka koḇena’!​—Why. 21:4.