Rwa ḇeri ḇe roi swewar na

Rwa ḇeri ḇe sasyos sarser

Snonkaku Kanaan ro fafisu iwara sfas ro babewu ḇekwar ḇefasnabair snonsnon ḇero Refo nasyadi kwar taun ri 3000

Snonsnon ro Refo ḇero Babewu Ḇekwar

Snonsnon ro Refo ḇero Babewu Ḇekwar

Ro 2012, arkeolog sya sisrow babewu keramik ḇemnuk-mnuk ḇeumur taun ri 3000 kwar. Peneliti ansya sikandor fafaya ḇa. Sai ḇefnai ya? Ine kuker babewu ḇemnuk-mnuk ani ḇa, ḇape snar fas-fas ḇero babewu ani.

Rofyor arkeolog siryur mnuk-mnuk ani fa ḇyeoser, bisa siwasya fas-fas kanaan ro babewu ani. Rodia sfas, ”Eshba’al Ben Beda,” ine nḇeḇair ”Esbaal, iso Beda romawa ḇyedi.” Ine iso ḇerandak ḇe arkeolog fa sisrow snonsnon ḇeḇefas ro roi ḇekwar ani.

Snonkaku ḇese ḇenir Esbaal sap ikako ro Refo. Ima oser ro Raja Saul romawa ḇyeja. (1 Tawarikh 8:33; 9:39) Profesor Yosef Garfinkel, oser ro snonkaku ḇesrow babewu ani, ikofen, ”Ine ipyum kaku fa komam snar snonsnon ro Esbaal syae ro Refo, ma kirine ro fas-fas arkeolog kako, snonsnon ani sfas monda ro fafisu Raja Daud ḇyepoik.” Inema contoh ḇesewer rariso ilmu arkeologi namnis kuker rosai Refo ikofenna!

Ro Refoya, Saul romawa ḇyedi Esbaal sap i kako ḇe Is-bosyet. (2 Samuel 2:10) Sai ḇefnai wos ”baal” sifadwerna ḇe ”bosyet”? Peneliti sya sikofenḇair snar ḇefas Suru Samuel imbude imewer ḇyuk snonsnon Esbaal snar ine nafrur snonkaku Israel siswarepen mura ḇe Baal, dewa wamdoḇer snonkaku Kanaan sisyom ya. Ḇape, ro Refo ro syap Oser Tawarikh, nari kosrow kaker snonsnon Esbaal ine.