1. Snonggaku ḇesawarwar sya sima simnis rariso, ma sarḇer risai na ḇefnoḇek ko fa kofawi pyum kaku sawarwar ya?

SNONGGAKU ḇesawarwar sima simnis rariso? Imbude kowasen mura ḇe snonggaku ḇefrur pyum, ḇepyan fa kofanam si, ḇesaswar, ma ḇefasnai snemura. Ko kako imbude koswarepen mura ḇe Yesus sarḇer ḇyena kuker snonggaku Samaria ḇesaswar. Snon Samaria ani ’fyasnai saswar’ faro snon Yahudi smun ma sfasyar ya. Snar ”saswarya dek ro sne ḇyedi”, inja kuker pyum myam insama snon Yahudi ani sfaduru ma smamwarek naḇye i rawo iprei. (Luk. 10:29-37) Sarḇer ine fyarkor ko rari ḇepyum oser Allah Ḇyedi, isoine sawarwar ya. Allah isawarwar snar iswar ko. Ma ro ras nakam, fyasnai sawarwar Ḇyena ḇe ko ro nyan sarirya monda.

2. Kuker nyan ḇese risai snonggaku oso na fyasnaiḇair sawarwar ḇyena rai?

² Sawarwar kako bisa nefasnaiḇair kuker nyan ḇese. Snonggaku ḇesawarwar imbude dun snemuk fa byuk samamyai ḇa ḇe snonggaku na ḇesmai samamyai. Iso nyan oser Yahwe fyasnai sawarwar Ḇyena faro ko. Manḇefas Mazmur oso doḇe ”Byuk samamyai imnis kuker sasar koḇena ḇa”. (Mz. 103:10) Fyorno ido, rofyor snonggaku oso ifrur sasar, Yahwe dun snemuk fa byuk aprer ḇepakrek kaku ḇe i.

3. Fakfuken risai monda nari kawos na?

³ Ro farkarkor ine, nari kawos fakfuken rikyor: Rosai ḇefnai fa Yahwe fyasnaiḇair sawarwar ya? Aprer ḇepakrek kaku isya fyesepen kuker sawarwar ya ke? Ma rosai na ḇefnoḇek ko fa kofasnaiḇair sawarwar ya? Mgorama komam rariso Allah Wos Ḇyedi kyarem fakfuken nane.

4. Rosai ḇefnai fa Yahwe fyasnaiḇair sawarwar ya?

⁴ Yahwe fyasnaiḇair saswar Ḇyena snar isaswar. Manwawan  Paulus fyas snar Allah ”ifo kuker saswar ḇeba.” Rofyor fyas wos anna, Paulus isya dawos sawarwar Allah fyasnai ḇe manfamyan ryem sya. Imbape sinapes ḇa raryano, Allah byuk saneraro kankenem ro nanggi ḇe si. (Ef. 2:4-7) Ḇape, Yahwe fyasnai sawarwar monda ḇa faro manfamyan ryem sya. Daud fyas, ”Yahwe ḇyesyowi snonggaku syakam, isawarwar faro ḇraur Ḇyesya kam.” (Mz. 145:9) Snar Yahwe iswar snonggaku, inja fyasnai sawarwar Ḇyena ḇesya kwar fyor ifawi roi ḇewar fa ifrur roi ani.

5. Rosai ḇefnai fa Yesus ifawi snar Yahwe ima isawarwar kaku?

⁵ Yesus ifawi kaku snar Yahwe syewar ḇesya kwar fa fyasnai sawarwar. Rofyor Yesus ryama ḇaim ḇe supswan ine, isya kwar kuker Kmari ro nanggi swaf fyoro kaku kwar. (Ams. 8:30, 31) Yesus myam snar Kmari fyasnai ker sawarwar faro snonggaku ḇesasar sya. (Mz. 78:37-42) Rofyor byuk farkarkor, Yesus fyasnaibos monda Kmari rari ḇyedine.

6. Sarḇer risai Yesus byuk fa fyasnaiḇair Kmari sawarwar ḇeba ḇyena?

⁶ Raris ḇeḇeyap ro farkarkor ḇepon ya, Yesus fyawar sarḇer oso ḇekur romawa ḇeḇor fa ifnoḇek ko insa kofawi pyum Yahwe sawarwar ḇeba ḇyena. Romawa ḇeḇor ro sarḇer ani ibur rum ya ma ”ḇyoḇ farfnak nana ḇyena kuker kankenem ḇeḇe fromo monda”. (Luk. 15:13) Ḇarpur mura, imbror, irun manggundi, ma kyaḇer ḇe rum. Rosai kmari ifrur ya? Romawa ani iwaf kawan wer ḇa fa ifawi roi kmari ifrur ḇe i na. Yesus ikofen ḇo doḇe, ”Fafisu ḇyinkwan kaker, kmari myam ḇeponi kwar ma saswarya dek ro sne ḇyedi. Inja kmari ifrar ma dawer epeni ma isyumi.” Kmari ifrur mamyai romawa ḇyedine ḇa. Ḇape, fyasnai sawarwar ḇyena kuker byuk maf ḇe romawa ani ma imarisen kyaḇer kwar. Romawa ḇeḇor ani ifrur sasar ḇeba kwar. Ḇape, imbror kaku kwar, kmari byuk ampun ḇe i. Kamam ḇesawarwar ro sarḇer ani fyasnaiḇair ḇe Yahwe I. Ro sarḇer ḇepyum ine, Yesus fyasnai kaku ḇe ko snar Kmari nari byuk ampun ḇe snonggaku ḇesasar ḇembror kaku.​—Luk. 15:17-24.

7. Rosai ḇefnai fa Yahwe sawarwar Ḇyena nfasnaiḇair ima ifawinanem kaku?

⁷ Yahwe sawarwar Ḇyena nfasnaiḇair snar ifawinanem kaku. Refo doḇe ”fawawinanem ḇerama ro boiyaswa” ima ”ifo kuker saswar.” (Yak. 3:17) Snar fawawinanem Ḇyena, naiso ḇewar fa ifrur  snemuk ḇepyum ḇeyun payamyum ḇe braur ḇramin Ḇyesi. Raris sinan ḇefrur pyum, Yahwe ifawi snar sawarwar Ḇyena ipyum faro romawa Ḇyesi. (Mz. 103:13; Yes. 49:15) Yahwe sawarwar Ḇyena iso ḇewar fa sinapes ḇa raryano sismai saneraro ro fafisu iyama. Inja, Yahwe fawawinanem ḇeba Ḇyedi ḇedif I fa fyasnai sawarwar ḇesya kwar fyor ifawi kaku roi ḇewar fa ifrur roi ani. Osower ido, snar fawawinanem ya, Yahwe fyasnai sawarwar ḇemnis kaku. Inja isawarwar raryano, na byuk fa iso marisen koḇena monda ḇa.

8. Roi risai na sifrur faro snonggaku ḇemewer ḇembror, ma rosai ḇefnai i?

⁸ Rofyor Yahwe manfamyan oso ḇyedi ifawi ḇo ifrur sasar ḇeba ker ido, na rarso? Ro baḇ farkankin Yahwe ḇyena, Paulus byuk akurfasnai ro sidang fa sḇebati ḇaido sikenem awer kuker snonggaku ḇerarirya. (1 Kor. 5:11) Inja, snonggaku ḇembror ḇa ro sasar ḇyena fandun fa sisasyarburi ro sidang. Sifrur rarirya insa kyadaunwarek naek srar ḇesouser sya ma ine nfasnaiḇair snar kosaramper Yahwe sasoser ḇekaki ḇyena. Mboi, ono sisya skara snar fyor snonggaku oso sisasyarburi, inema kyurfasnai Allah iswar faro snonggaku ani ḇa. Roi ani kyaku ke? Mgorama kawos na.

9-10. Raris ḇefasnai ro Ibrani 12:5, 6, rosai ḇefnai fa sisasyabur snonggaku oso ro sidang nfasnai sawarwar ya? Buk sarḇer.

⁹ Rofyor korower kafkofenḇair ro fananjur snar snonggaku oso kofawi pyum ma koswar ya ”ḇye Saksi Yahwe wer ḇa”, na koḇesneso kaku. Imbude kofuken fandun kaku fa sisasyaburi ro sidang ke roḇa. Sisasyarbur oso ro sidang iso roi ḇefasnaiḇair sawarwar ya ke? Imbo. Kobuk aprer ḇa faro snonggaku ḇefandun aprer ya, ine nfasnai kofawinanem ḇa, kosawarwar ḇa, ma kafasnai saswar ya ḇa. (Ams. 13:24) Sisasyar snonggaku oso ro sidang na nafnoḇek snonggaku oso fa imbror ma ifrur fararwe ke? Imbo. Naek srar ḇebor randak iwara ḇefrur sasar ḇeba kaku soḇe sisasyabur si ro sidang nafrur sfawi sasar sifrur na naḇyeḇa kaku. Nane kako nadif si fa simbror ma skaḇer ḇe Yahwe I.​—Wasya Ibrani 12:5, 6.

¹⁰ Mampan sarḇer ine. Manfarandows oso myam domba oser ḇyedi isya iduf. Ifawi insa myamwarek domba ani, fandun kaku fa ryir domba ani fa ḇyarek ḇese ro domba-domba ḇesesya. Ḇape, domba sima aiwan ḇemarisen beryur kayam, ma nari skain nanan ḇa rofyor sḇarek ḇese ro nai sya. Inema kyurfasnai manfarandows ani ipyum ḇa ke fyor ryir ḇese domba ḇeduf ani? Aroḇaḇeri. Ifawi fyor myam monda domba ani ḇyekayam pdef kuker nai ansya ido, dafduf ḇyena na nakren ḇe domba ḇesesya. Inja ryir ḇese domba ḇeduf ani, manfarandows ani kyadaunwarek nai sya kam.​—Mam kako Imamat 13:3, 4.

11. (a) Rosai ḇefnai fa snonggaku Kristen sisasyarbur sya simnis kuker domba ḇeduf? (b) Rosai na snonggaku sisasyarbur sya sifrur na, ma fafnoḇek risai na sismai na?

¹¹ Snonggaku Kristen sisasyarbur sya simnis raris domba ḇeduf ani. Snonggaku ani wis ḇyena kuker Yahwe naḇyeḇa. (Yak. 5:14) Raris dafduf riḇeso, dafduf rohani kako na nakren ḇe ḇesesya. Inja fyorno ido, snonggaku ḇeduf ani fandun fa byinggwanbur ro sidang Kristen. Sisasyarburi ro sidang nfasnaiḇair Yahwe iswar manfamyan ḇesouser Ḇyesi ro sidang. Nane kako nafnoḇek ḇefrur sasar ani fa fyawi sasar ifrur na, ma imbror. Rofyor sisasyarbur oso ro sidang, snonggaku ani bisa dakso fananjur  na insa ismai anan rur ya ma syambraḇser rur ḇyedi. I kako ismai syap fa fyarkor ro manggundi, ma myam JW Broadcasting®. Rofyor penatua sya smam ifrur fararwe kwar ido, ro ras ḇe ras imbude nari sbuk anun ma akurfasna ḇepyum ḇe i. Sifrur rarirya fa sifnoḇek i fa ifrur mnis kaḇer wis ḇyena kuker Yahwe insama ḇarpur ido kyaḇer ḇe sidang yadori. *

12. Fyor snonggaku oso imbror ḇa, rariso penatua sya sfasnai saswar ma sawarwar sena ḇe i rai?

¹² Koswarepen kaku snar snonggaku sisasyarbur ro sidang siso snonggaku ḇemewer ḇembror. Penatua sya sifawi snar snemuk sun fa sisasyarbur snonggaku oso iso snemuk ḇefandun kaku. Inja, nari sun snemuk fasawsaw ḇa. Sifawi snar Yahwe byuk aprer isof ro myam simbror kwar ro sasar sena. (Yer. 30:11) Siswar naek srar sesya, ma simewer sifrur rosai rirya ḇefrur wis snonggaku oso kuker Yahwe imuk. Ḇape, fyor snonggaku oso imbror ḇa, fandun fa penatua sya sisasyarburi ro sidang. Sifrur roi ani ido, nane nfasnaiḇair saswar ma sawarwar sena.

13. Rosai ḇefnai fa snonggaku Kristen oso ro Korintus fandun fa sisasyarburi?

¹³ Mampan rariso Manwawan Paulus ifrur snonggaku ḇembror ḇa ro Korintus oso raya. Snon ani dun kmari swa ḇyedi. Inema roi ḇefrur ayin kaku! Paulus ifawi snar Yahwe isya byuk sasoser ine ḇe er Israel: ”Snonggaku ḇeyenefus kuker kmari swa ḇyedi ima ifrur mamyai kmari kwar. Fandun fa smun sukame.” (Im. 20:11) Paulus na ipok iwan sidang fa smun snon ani fa imar ḇa. Ḇape, Paulus dor sidang ro Korintus fa sisasyarbur snon ani. Roi snon ani ifrur na nawyae snonggaku ḇese ro sidang yadori. Naek srar ḇeḇeso rodiwa skara snar rosai ifrur nama sasar ḇeba risyaḇa!​—1 Kor. 5:1, 2, 13.

14. Rariso Paulus fyasnai sawarwar ḇe snon sisasyarbur ro Korintus ani, ma rosai ḇefnai ifrur rarirya? (2 Korintus 2:5-8, 11)

¹⁴ Ḇarpur ya, Paulus ryower snon ani ifrur fararwe ḇeba kaku kwar. Imbror kaku kwar. Roi snon ani ifrur fyor iwara na nafrur mamyai sidang raryano, Paulus imewer byuk aprer ḇepakrek kaku ḇe i. Paulus ikofenḇair penatua ro sidang ani, ’sbuk payasyos faroi ma sidifi wer.” Ramnai Paulus dap roi ḇefnai i: ”Insa fafardun ḇyedi myarḇak mankenem awer.” Paulus  iswar snon ḇembror ani kwar. Imewer snon ani ḇyesneso kaku snar sasar ifrur na ḇefrur isusu ma ḇyesewar wer ḇa fa ismai ampun.​—Wasya 2 Korintus 2:5-8, 11.

15. Rariso penatua sya sbuk aprer ḇepakrek kaku ḇape si kako sfasnai sawarwar ya?

¹⁵ Raris Yahwe I, penatua sya sisewar swaf ḇesya kwar fa sfasnai sawarwar ya. Nari sbuk aprer ḇepakrek kaku fyor sifandun na, ḇape imbude sḇensewar kaku fa sfasnai sawarwar fyor sifawi roi ḇewar sifrur rarirya. Rarirya, penatua sya sbuk fa siso marisen sena monda ḇa. Mboi, penatua sya monda na ḇefasnai sawarwar ya ke?

16. Imnis Amsal 21:13, rariso Yahwe ifrur snonggaku ḇesawarwar ḇa sya rai?

¹⁶ Snonggaku Kristen koine kam fandun kaku fa kofasnai sawarwar raris Yahwe I. Snaro? Roi oser ḇefnai ya iso snar Yahwe nari imewer ryower nadi snonggaku ḇesawarwar ḇa sya. (Wasya Amsal 21:13.) Kokam komarisen kaku Yahwe ryower nadi koḇena ḇesya kwar. Inja, koḇesewar kaku fa koḇe snonggaku ḇesawarwar ma ḇefandun snonggaku ḇesesya. Fandun kaku fa komarisen korower ”saneso ro snonggaku ḇebaḇa sya”. Ine kyurfasnai fyor naek srar ono sisya sismai samswen, fandun fa kofnoḇek pyan si. Ko kako koswarepen anun ḇero Refo ine: ”Snar ḇaḇemankara ḇena saswari isyaḇa nari ryarirya faro ḇesaswar ḇasya.” (Yak. 2:13) Fyor kona sne ḇerun kofawi snar kofandun kaku sawarwar ya, nari nadif syadi ko fa kofasnai sawarwar ya. Kofasnai ḇepon kaku sawarwar ine fyor snonggaku oso imbror ma kyaḇer ḇe sidang.

17. Rariso Raja Daud fyasnai sawarwar ya?

¹⁷ Farfyar ḇero Refo na nafnoḇek ko fa kofasnai sawarwar ma kawos pakrek ḇa. Imnis ra, kwarapan Raja Daud fawar ḇyedi. Ima fyasnai ker sawarwar ya. Saul imbe myun i raryano, Daud isawarwar faro raja Allah ryem ani. Daud kyara ḇaḇeri fa myunsu Saul i ḇaido myun i.​—1 Sam. 24:9-12, 18, 19.

18-19. Ro sarisa risuru risai Daud fyasnai sawarwar ya ḇa?

¹⁸ Imbape, Daud fyasnai sawarwar ḇesya kwar ḇa. Imnis ra, fyor snon oso ḇerarmomen ḇenir Nabal danonef Daud ma imewer byuk roḇean faro Daud ma sordade ḇyesi, Daud imsor fafaya kaku ma dun snemuk fa myun Nabal i kuker snon ḇero kina ḇyesi kam. Ḇape, Nabal swari ḇefrur pyum ma ḇekaḇaḇaḇ, isoine Abigail i, ryaḇeri fa isrow Daud ḇo byuk roḇean ḇe i. Rosai Abigail ifrur ani nafrur fa Daud ḇyenyaki rik ḇa.​—1 Sam. 25:9-22, 32-35.

¹⁹ Ro fafisu ḇese, Nabi Natan fyawar faro Daud ḇekur snon ḇekayan oso ḇekaraw snon ḇesabarar ḇeḇarek fanam kuker i domba myanmin ya. Fafisu Daud ryower fawar ani imsor kaku ma doḇe, ”Faro Yahwe ḇekenem, snonggaku ḇefrur rarirya fandun fa smuni fa imar!” (2 Sam. 12:1-6) Daud ifawi snar ro Sasoser Moses,  snonggaku ḇekaraw domba oso nari smuni fa imar ḇa. Na fyadwer kaḇer monda rarwan rifyak. (Kel. 22:1) Inja, Daud wos ḇyena nfasnaiḇair snar ḇyemankara snon ani pakrek kaku. Kaku ya, sarḇer Natan fyawar ani fyasnaiḇair Daud ifrur sasar ḇeba syadi kwar. Ifrur sasar raryano, Yahwe fyasnai sawarwar ḇeba syadi ḇe Daud syadibur Daud fyasnai faro snon ḇero Natan sarḇer ḇyani.​—2 Sam. 12:7-13.

20. Rosai kofarkor ro Daud farfyar ḇyena?

²⁰ Rofyor Daud imsor kaku, dun snemuk ḇeri fa imbe myun Nabal ma snon ḇero kina ḇyesi kam. Ma ḇarpur ya, Daud doḇe snar snon ḇekayan ro Natan farfyar ḇyedi fandun fa smuni snar sasar ifrur na. Daud ima snon ḇefrur pyum. Inja, imbude kofuken rosai ḇefnai fa ḇyemankara snon ani kuker pakrek kaku. Kwarapan rosai Daud ismai fafisu ani. Sneuser ḇyedi nakyaren i snar ifawi syasar. Inja, fyor snonggaku oso ḇyemankara snonggaku ḇese kuker pakrek kaku, roi ine nfasnaiḇair wis ḇyena kuker Yahwe ipyum ḇa. Yesus kuker snai kaku byuk swarapepen ḇe manfamyan ḇyesi, ”Mkoḇe ḇaḇemankara awer snonkaku, insa sakḇe mankara awer mko. Snar kuker ḇaḇemankara mkobuki ḇyemankara, nari ssḇuki ḇyemankara mko kako.” (Mat. 7:1, 2) Inja, koḇesewar kaku fa ’kofo kuker saswar’ raris Allah koḇedi ma kawos pakrek kaku ḇa.

21-22. Kuker nyan risai monda bisa kofasnai sawarwar ya?

²¹ Sawarwar ima roi koḇaḇir ro kosnesna monda ḇa. Fandun fa kofasnai ro ine ro roi kofrur na. Inja, kokara pyum kaku fandandun ro kina koḇesi, naek srar koḇesi, ma snonggaku ḇero ris koḇedi. Kaku swaf nabor nasya kofasnai sawarwar ḇe si. Ausya buk wos sneprei ḇe snonggaku ḇesanekar sya ke? Bisa wafnoḇek snonggaku ḇese kuker buk roḇean ḇaido wafrur roi ḇepyum ḇe si ke? Rofyor snonggaku oso isya insape kyaḇer ḇe sidang, bisa wasambraḇ i ma ḇesewar fa ḇebati kuker i ke? Ausya wafawar abar ḇepyum ḇesambraḇser snonggaku ḇesesya ke? Inema nyan ḇepyum oser fa kofasnai sawarwar ḇe snonggaku kosrow kam sya.​—Ayb. 29:12, 13; Rm. 10:14, 15; Yak. 1:27.

²² Rofyor kofawi fandandun snonggaku ro ris koḇesya ido, nari kofawi snar kona swaf nabor fa kofasnai sawarwar ya. Rofyor kofasnai sawarwar, nari kofrur Kma koḇedi ro nanggi, isoine Allah ’ḇefo kuker saswar’ imarisen!