Rwa ḇeri ḇe roi swewar na

Rwa ḇeri ḇe sasyos sarser

Farkarkor ma Pipi Nbuk Payamyum ro Ras Ḇarpon Iyama Ke?

Farkarkor ma Pipi Nbuk Payamyum ro Ras Ḇarpon Iyama Ke?

Snonggaku ḇebor soḇe farkarkor ḇekaki na nafrur snonggaku oso fyararur pyum syadi, ḇyeoso ro kina yadori ma ḇyekawasa ḇepyum syadi. Ine kako na ḇefnoḇek snonggaku oso fa nya gaji ḇekaki ma ḇarpur mura nafrur ismai nana nabore. Skara nane kam naiso ḇefrur snonggaku oso ḇyeaski ḇaido imarisen ma nya payamyum syadi ro ras ḇarpon iyama.

ROI SNONGGAKU ḆEBOR SKINFIR NA

Mampan rosai Zhang Chen, ḇeḇarek ro Tiongkok ikofen ya. Doḇe, ”Nggoro kina yadori nggoḇesusa pipi. Inja randak ya yakara fyor yana pipi nabor kada na yasmai aski ma yakenem mararen. Ma insama yana pipi nabor yakara fandun fa yasmai nasan ro universitas ḇaido farkarkor ḇekaki.”

Insama sismai payamyum ro ras ḇarpon iyama, snonggaku ḇebor sya simarisen sekuliah ro universitas ḇepyum na, imbude sra sfarkor ro sup bondi. Pandemi COVID-19 ya ḇaim barbor ro snonggaku ḇekuliah ro sup bondi sibor syadi. Ro taun 2012 monda Organisasi Kerja Sama dan Pembangunan Ekonomi sikofenḇair ”52% ḇefarkor ro sup bondi sya srama ker ro Asia”.

Sinan ḇebor sisewar marmar kaku insama romawa sesya bisa sekuliah ro sup bondi. Qixiang, ḇeḇarek ro Taiwan, fyawar ḇo doḇe, ”Kina yesi sekayan ḇa. Ḇape sinan ayesuya sumarisen romawa rifyak ḇyesi kam sekuliah ro Amerika Serikat.” Ine nafrur fa Qixiang sinan ḇyesuya suna nyaki nabor kaku fa subukibak romawa suḇesya farkarkor skoḇena. Sinan ḇebor sya saksmai roi ḇeradine kako.

ROSAI SISMAI NA?

Snonggaku ḇebor siḇoryae snar sisewar farkarkor ḇekaki ma nana

Kaku, farkarkor nasya nbuk payamyum ḇae. Ḇape, ine nbuk payamyum ḇesya kwar ḇa ḇe oso fa ismai kankenem imarisen na. Imnis ra, fyor taun ḇe taun sḇesewar marmar kaku fa sna nyaki ḇebor kaku fa sekuliah, ma ḇarpurya ḇebor sya jadi fa sna fararur ḇemnis ḇa kuker marisen sena. Abar ḇero koran Business Times oso ro Singapura fyas radine, ”Lulusan universitas skain ro bondi ḇaido sna fararur ḇa.” Jianjie, ḇena nasan doktor ḇeḇarek ro Taiwan, doḇe, ”ḇebor ḇarpurya sna fararur ḇemnis kuker jurusan sun na ḇa.”

Rariso kuker snonggaku ḇena fararur ḇemnis kuker jurusan sena? Kenem sena namnis ḇa kuker roi simarisen na. Mam pan fawar ro Niran ḇerama ro Thailand, rofyor ḇyelulus ro universitas ḇero Eropa, ismai fararur ḇemnis kuker jurusan ḇyena. Doḇe ”Rofyor yana nasan ḇaido gelar bisa yana fararur bena gaji ḇekaki syadi. Mboi, fararur anna nafnak oras yena ma samambraḇ yena. Ḇarpur mura perusahaan yafarur roya fandun fa sisasyar ḇefararur sibor. Aya kako sisasyar aya. Ine nafrur yamam ro manggundaya fararur noḇa na ḇesya ḇebuk payamyum ro ras ḇarpon iyama.”

Ḇape ono sisya ḇarpurya sekayan ma rya kenem sena neaski rariryano masalah nasya pdef ro kina sena ma sikandenbur dafduf na ḇa ma makakwarek sena kuker ekonomi nambran pyum kaku ḇa. Katsutoshi, ḇeḇarek ro Jepang, fyawar ḇo doḇe, ”Yana pipi nabore ḇape yaḇoryae kaku, snar snonggaku sya simarisen aya ḇa ma sifrur pyum aya ḇa.” Bin oso ḇeḇarek ro Vietnam ḇenir Lam, doḇe, ”Snonggaku ḇebor sya sḇesewar kaku fa sna fararur ḇepyum snar skara roi ani bisa nafrur kenem sena naknon ma neaski, ḇape kakuya nafrur simgak syadi, sismai masalah nabor kuker kesehatan sena ma siḇoryae.”

Raris Franklin, snonggaku ḇebor smam snar roi oso isya ḇefandun kaku syadi bardibur farkarkor ḇekaki ma sekayan. Inja ono sisya sikyar snar seaski syadi ma sifrur roi ḇepyum nabor faro snonggaku ḇesesya. Rarirya, kaku roi anine nbuk aski pdef ḇe si ro ras ḇarpon iyama ke? Kankarem ḇyena nasya ro farkarkor ḇeuser na.