Mi mi bon long taon ya Tirane long Albania, mo famle blong mi i pua. Papa blong mi i wok plante aoa evri dei blong lukaot long mifala, mo i no mekem kruked fasin. Mifala i jes gat inaf mane blong laef nomo. Taem mi mi pikinini, mi harem nogud blong stap pua. Go kasem we mi kam bigwan, plante taem mi no gat sus, mo mifala i no gat kakae.

Mi mi yang nomo taem mi stat blong stil. Mi ting se mi stap givhan long famle blong mi. Afta we sam taem i pas, polis i faenemaot mi. Taswe, long 1988, taem mi gat 14 yia, papa blong mi i sanem mi long wan spesel skul blong stretem ol stronghed pikinini. Mi spenem tu yia long skul ya mo mi lanem wok ya blong sude ol aean. Taem mi finis long skul ya, mi wantem faenem wan wok mo wok had. Be mi no save faenem wok. Long taem ya, plante man long Albania oli no save faenem wok from we i gat tumas trabol long saed blong politik. Tingting blong mi i foldaon, mo mi stat blong joen bakegen wetem ol fren blong mi. Mi stat blong stil bakegen tu. Biaen, polis i holem mi wetem ol fren blong mi, mo mifala i go kalabus blong tri yia.

Afta we mi kamaot long prisen, mi gohed blong mekem ol fasin blong brekem loa. Ekonomi blong Albania i foldaon, mo kantri ya i olbaot. Long taem ya, mi winim plante mane from ol fasin blong brekem loa. Wan taem, mi wetem tufala fren blong mi i poenem masket long wan man blong ravem hem, polis i kasem tufala fren blong mi, be mi ronwe, mo mi aot long kantri blong oli no sakem mi long kalabus blong longtaem. Mi mi mared finis long taem ya, mo mi wetem waef blong mi Julinda i gat wan smol boe.

Mifala i go long Inglan. Mi gat tingting se bambae mi statem wan niufala laef wetem waef mo pikinini blong mi, be ol olfala fasin oli stap yet. I no longtaem, mi stat blong brekem loa bakegen, mi salem drag, mo mi kasem bigfala mane from.

?Wanem tingting blong Julinda taem mi stap salem ol drag? Bambae mi letem hem i talem long yu: “Taem mi stap gruap long Albania, mi drim se wan dei bambae mi no moa pua. Mi rere blong traem eni samting blong gat wan laef we i moa gud. Mi ting se mane i save mekem laef i kamgud, taswe mi sapotem Artan fulwan taem hem i giaman, stil, mo salem drag. Mi agri long eni fasin we i save givim mane long mifala.”

Long 2002, laef blong mifala i jenis bigwan mo ol drim blong mifala oli finis. Polis i holem mi taem mi stap kasem wan bigfala hip blong drag, mo mi go kalabus bakegen.

Long taem ya, Baebol i stat blong gat paoa long mi finis, be mi no luksave. Long yia 2000, Julinda i mitim ol Witnes blong Jehova mo hem i stat blong stadi Baebol wetem olgeta. Mi no wantem tokbaot Baebol from we mi ting se Baebol i boring. Be Julinda i laekem tumas. Hem i se: “Mi gruap long wan famle we i strong blong go long jos, mi laekem mo respektem Baebol. Mi wantem save ol tijing blong Baebol mo mi glad tumas blong stadi Baebol wetem ol Witnes. Mi luk se ol tijing blong Baebol we mi lanem oli stret nomo, mo oli halpem mi blong mekem sam jenis long laef blong mi. Be tingting blong mi i no jenis long saed blong mane. Gogo, taem polis i arestem Artan, hemia i jenisim tingting blong mi fulwan. Wantaem nomo, mi luksave se ol tok blong Baebol long saed blong mane, i tru we i tru. Mitufala i mekem evri samting blong kam rij, be hemia i no mekem mitufala i hapi. Mi kasem save se mi mas folem gud ol loa blong God.”

Long 2004, mi kamaot long prisen mo i no longtaem, mi wantem stat bakegen blong salem drag. Be tingting blong Julinda i jenis, mo samting we hem i talem i mekem mi mi tingting gud. Hem i se: “Mi no moa wantem mane blong yu. Mi wantem nomo se hasban blong mi we i papa blong ol pikinini blong mi, i stap wetem mifala.” Mi mi sek, be tok blong hem i stret. Mi no stap wetem famle blong mi blong plante yia. Mo tu, mi tingbaot olsem wanem mi harem nogud mo safa from nogud fasin blong ronem mane. Ale mi mekem desisen blong jenisim fasin blong mi, mo mi no moa joen wetem ol olfala fren blong mi.

Samting we i gat paoa long mi moa, hemia taem mi go wetem waef mo tufala boe blong mi long wan miting blong ol Witnes blong Jehova. Mi laekem olgeta tumas, oli fren gud mo oli no mekem ol giaman fasin. Smoltaem biaen, mi stat blong stadi Baebol wetem olgeta.

Baebol i tijim mi se, “fasin blong laekem mane tumas, hem i stamba blong olgeta samting we i save mekem man i harem nogud. Sam man oli wantem tumas blong gat fasin ya, . . . nao oli stap harem nogud long plante samting, olsem we olgeta bakegen oli stap sperem olgeta long naef.” (1 Timoti 6:9, 10) !Mi kasem save long tok ya mo mi save se i tru! Mi sore tumas from ol mastik we mi bin mekem, mo trabol we mi mekem long mi mo famle blong mi. (Galesia 6:7) Taem mi kasem save se Jehova mo Pikinini blong hem Jisas Kraes, i lavem yumi tumas, mi stat blong jenisim laef blong mi. Mi no moa tingbaot mi wan, be mi tingbaot narafala, hemia i min se mi spenem moa taem wetem famle blong mi.

Laef blong mi i kamgud taem mi folem advaes ya blong Baebol se: “I nogud yufala i gat fasin ya blong laekem mane tumas. Sipos yufala i gat wanem samting, be yufala i mas harem gud long hem.” (Hibru 13:5) Naoia mi gat pis long tingting blong mi, mo tingting i no moa stikim mi. Mi glad moa i bitim eni taem long laef blong mi. Mared blong mi i gud moa, mo famle i joen gud.

Bifo mi ting se sipos mifala i gat plante mane, bambae mifala i hapi. Be naoia mi luksave klia se ol fasin blong brekem loa mo lavem mane i mekem mi mi harem nogud tumas. Mifala i no gat plante mane, be mifala i faenem samting we i moa impoten, hemia blong fren gud wetem Jehova God. Taem famle i joen gud blong wosipim hem, mifala i rili hapi.