Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

Taem Yu Kros Yu Mas Bos Long Yu Wan

Taem Yu Kros Yu Mas Bos Long Yu Wan

Taem Yu Kros Yu Mas Bos Long Yu Wan

BITIM 2,000 yia bifo, i gat wan waes man blong Gris we nem blong hem Aristotle. Hem i yusum wan tok long lanwis Grik we i min se man i “klinimaot ol nogud tingting blong hem,” no i letem ol tingting ya oli kamaot (catharsis). Maet tingting blong man i kam nogud no i harem nogud taem hem i wajem wan plei we narafala i aktem. Man Gris ya i ting se sipos man ya i letem nogud tingting blong hem i kamaot, bambae hem i harem gud bakegen.

Jes afta long yia 1900 i gat wan dokta we tingting blong hem i sem mak long tingting blong Aristotle. Dokta ya i blong Ostria, nem blong hem Sigmund Freud, mo hem i stap tritim ol sik blong nev. Hem i talem se i no stret we man i holemtaet ol nogud tingting blong hem, no i blokem ol nogud tingting ya. Hemia from we samtaem biaen, ol nogud tingting ya bambae oli kam antap bakegen mo bambae oli mekem se man ya i lusum hed. Freud i talem se taem yumi kros, yumi no mas blokem kros ya.

Long ol yia 1970 mo 1980, ol man blong lukaot save oli wantem pruvum sipos tingting ya blong Aristotle i tru (catharsis). Be oli no faenem wan samting we i pruvum se tingting ya i tru. From samting ya, woman dokta ya Carol Tavris, we i stadi long tingting blong man, i talem se naoia i taem blong sakemaot tingting blong Aristotle blong olwe. Hem i talem se: “Ol man blong lukaot save oli no faenem wan samting blong pruvum se, taem man i faet no i faerap long kros, hemia i save givhan long hem blong winim ol nogud tingting we hem i gat agensem narafala.”

Wan narafala dokta we i stadi long tingting blong man, nem blong hem Gary Hankins, i talem se: “Ol stadi oli soemaot se taem yu letem kros i kamaot, samting ya i mekem se yu kros moa.” I tru, ol man we oli stadi long tingting blong man, oli gat plante defdefren tingting long saed ya. Be wan samting we i givhan long plante man, hemia ol waestok blong Baebol.

“I Nogud Yu Kros”

Deved, man blong raetem Ol Sam long Baebol, i talem ol gudfala tok blong soemaot se taem yumi kros, yumi mas bos long yumi. Hem i talem se: “I nogud yu kros, i nogud yu faerap, i nogud yu wari. Ol samting ya i rod blong kasem trabol nomo.” (Ol Sam 37:8) Sipos yumi no wantem mekem mo talem wan samting we biaen yumi harem nogud from, fastaem yumi no mas “wari,” i min se yumi no mas tingting gogo yumi boel. Be i no isi blong mekem samting ya. !Nating se i olsem, yumi naf blong mekem! I gud yumi tokbaot tri rod we i save givhan long yumi taem yumi kros, blong yumi bos long yumi.

Yu Mas Mekem Kros Blong Yu i Godaon

Sipos yu wantem se kros blong yu i godaon, fastaem yu mas mekem tingting blong yu i kam kwaet. Yu no mas talem fas samting we i kam long tingting blong yu. Maet yu harem se yu stap kam kros, mo klosap nao bambae yu faerap. Ale i gud yu folem advaes ya blong Baebol: “Stat blong rao i olsem wan smol hol long bigfala tang we wota i stap lik smosmol long hem. Yu mas blokem kwik [“I gud yu gowe bifo we rao i kamaot,” NW]. Sipos no, bambae i kam nogud olgeta.”—Ol Proveb 17:14.

Hemia nao samting we i givhan long Jack blong i lego raf fasin blong hem. Taem hem i kros hem i kam raf. Papa blong hem i wan man blong drong mo i stap kros oltaem. Taem Jack i stap kam bigwan, hem tu i gat fasin ya. Hem i talem se: “Taem mi kros, mi harem se mi hot olsem faea. Ale mi tok nogud long ol narafala mo mi faetem olgeta.”

Be taem Jack i stadi Baebol wetem ol Witnes blong Jehova, samting ya i jenis. Hem i kasem save se God bambae i givhan long hem blong i blokem kros blong hem. !Mo hemia nao wanem we hem i mekem! Jack i tokbaot samting we i hapen taem wan fren blong hem long wok, i kros mo i swea long hem. Hem i talem se: “Mi harem se mi kros we mi boel gud. Mi wantem holemtaet man ya mo sakem hem i godaon long graon.”

?Wanem i givhan long Jack blong i stap kwaet? Hem i eksplenem se: “Mi tingbaot se mi prea mo mi talem se, ‘!Plis Jehova, yu givhan long mi blong mi stap kwaet!’ Biaen, mi harem se mi gat pis long tingting blong mi mo mi naf blong gowe long man ya. Hemia fastaem we mi mi filim wan samting olsem.” Jack i gohed blong stadi long Baebol, i prea plante, mo i tingting dip long ol vas olsem Ol Proveb 26:20, we i talem se: “Sipos i no moa gat faea wud, bambae faea i ded, mo long sem fasin, sipos i no gat man i stap talem ol tok olbaot blong spolem ol narafala man, rao tu bambae i finis.” Samting ya i givhan long hem blong i winim fasin blong kros.

Yu Mas Lan Blong Mekem Tingting Blong Yu i Stap Kwaet

“Sipos tingting blong man i stap kwaet oltaem, hemia bambae i mekem bodi blong hem i stap gud.” (Ol Proveb 14:30) Sipos man i folem trutok ya, bambae tingting mo bodi blong hem i kam gud, mo bambae hem i fren moa wetem God. I gud yu lanem sam isi samting we oli save mekem tingting blong yu i stap kwaet, nao kros bambae i godaon. Ol save we oli kam biaen, oli givhan finis long plante man blong oli winim kros we i kamaot taem oli wari mo oli taed:

● Yu mas pulum gud win. Hemia rod we i beswan blong mekem kros i godaon kwiktaem.

● Taem yu stap pulum gud win, yu talem bakegen mo bakegen wan tok we i save kwaetem tingting blong yu. Maet yu talem se, “yu stap kwaet,” “yu lego nomo,” no “yu no wari.”

● Yu mekem wan samting we yu yu laekem tumas mo yu putum tingting blong yu i stap long hem nomo. Maet yu rid, lesin long miusik, wok long garen, no wan narafala samting we i save mekem tingting blong yu i kwaet.

● Yu mekem eksasaes oltaem mo yu kakae ol gudfala kakae we oli mekem bodi i strong.

Yu Stretem Tingting Blong Yu

Maet yu no save blokem ol man no ol samting we oli save mekem yu yu kam kros. Be yu save lanem blong bos long yu wan. Blong mekem olsem, yu mas jenisim tingting blong yu.

Man we i wantem se ol samting oli stret gud olgeta, hem i save kam kros mo kasem bigfala trabol. ?From wanem? From we taem wan samting i hapen, no ol man oli mekem wan samting we i no stret long tingting blong hem, kwiktaem nomo hem i harem nogud mo i kros. Blong blokem tingting olsem, i gud yumi tingbaot oltaem se “i no gat wan man we i stret gud, i no gat wan man nating olsem. . . . Olgeta man oli tekem narafala rod finis, olgeta evriwan oli mekem i no stret.” (Rom 3:10, 12) Taswe, sipos yumi ting se yumi mo ol narafala, yumi mas mekem samting we i stret gud olgeta, bambae yumi harem nogud, from we i no gat wan man i save mekem olsem.

Yumi no waes sipos yumi ting se yumi mo ol narafala, i mas mekem samting we i stret gud olgeta. Baebol i talem se: “Plante taem, yumi evriwan i mekem i no stret. Be man we i no mekem mastik samtaem long toktok blong hem, hem i wan man we i stret gud olgeta.” (Jemes 3:2) Yes, “i no gat man long wol ya se i no save mekem mastik, we oltaem i stap mekem i stret nomo.” (Prija 7:20) Taswe sipos yumi ol sinman, yumi mekem olsem we yumi stret gud olgeta, bambae yumi harem nogud oltaem nomo mo yumi stap kros.

Yumi evriwan i no stret gud olgeta, ale sam samtaem yumi kam kros. Be yumi nomo yumi jusum se bambae yumi soemaot kros ya long wanem fasin. Aposol Pol i givim woning long ol Kristin se: “Sipos yufala i kros, yufala i no letem we kros ya i lidim yufala, blong yufala i mekem sin. Mo yufala i no stap kros, gogo kasem san i godaon.” (Efesas 4:26) Taswe, taem yumi kros, yumi mas bos long yumi. Yumi save soemaot se yumi harem olsem wanem, be long wan fasin we i mekem i gud long yumi mo long ol narafala tu.

[Bokis/Foto blong pija long pej 8, 9]

YU MAS LAN BLONG MEKEM TINGTING BLONG YU I STAP KWAET

Yu mas pulum gud win

Yu mekem wan samting we yu yu laekem tumas mo yu putum tingting blong yu i stap long hem nomo

Yu mekem eksasaes oltaem