Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

Wan Gudfala Olif Tri Long Haos Blong God

Wan Gudfala Olif Tri Long Haos Blong God

Wan Gudfala Olif Tri Long Haos Blong God

LONG kantri blong Isrel, i gat wan tri we i hadwok blong kilim i ded. Tri ya, nomata we yu katemdaon, ol rus blong hem oli save gru bakegen. Mo taem man i pikimap ol frut blong hem, man ya i save mekem plante oel long ol frut ya. Hem i save yusum oel ya blong kukum kakae, mekem laet, klinim ol samting, mo putum long bodi.

Long buk blong Jajes long Baebol, i gat wan olfala parabol we i talem se, “wan taem, ol tri blong bus oli kam wanples blong jusumaot king blong olgeta.” ?Weswan tri nao oli jusumaot? Hemia olif, wan tri we i strong mo i stap karem plante frut.​—⁠Jajes 9⁠:⁠8.

Bitim 3,500 yia bifo, profet Moses i tokbaot Isrel olsem ‘wan kantri we i gat gudfala graon mo i fulap long olif.’ (Dutronome 8:​7, 8) Tede tu, ol olif tri oli fulap long eria we i stat long Hil Hemon long not, i go kasem ol ples jes afsaed long Bereseba long saot. Ol olif tri oli stap flasem yet Flatples blong Saron klosap long solwota, ol hil blong Sameria we i gat plante ston, mo gudfala graon long ol flatples blong Galili.

Plante taem, ol man we oli raetem Baebol oli yusum olif tri blong talem pijatok. Ol defren haf blong tri ya, oli saen blong fasin sore blong God, promes blong laef bakegen, mo wan famle laef we i hapi. Taem yumi stadi gud long tri ya, bambae yumi kasem save wanem we Baebol i talem long saed blong olif tri. Nao bambae yumi gat bigfala tangkiu from tri ya we i joen wetem ol narafala samting long wol ya blong presem Man we i Wokem hem.​—⁠Ol Sam 148:​7, 9.

Olif Tri We Stamba Blong Hem i Strong

Taem man i luk wan olif tri fastaem, maet hem i no sapraes tumas. Tri ya i no stap longfala tumas olsem sam longlongfala sida tri blong Lebanon. Ol timba blong hem oli no sas olsem paentri, mo ol flaoa blong hem oli no naes olsem flaoa blong amon tri. (Singsing Blong Solomon 1:​17; Amos 2⁠:⁠9) I gat wan impoten samting long saed blong olif tri. Impoten samting ya, yumi no save luk​—⁠hem i stap aninit long graon. Ol longlongfala rus blong hem, we i save godaon kasem sikis mita mo i save gokros bitim sikis mita, hemia nao i mekem se tri ya i karem plante frut mo i no save ded kwik.

Ol rus ya nao oli mekem se olif tri i gru long ol hil we i gat fulap ston, mo i laef i stap nomata we bigsan i kam, i kilim i ded ol narafala tri we oli stap daon long level ples. Ol rus ya oli mekem se olif tri i save gohed blong karem frut blong plante handred yia, nating se stamba blong hem i kam olsem we i drae finis. Strongfala tri ya i nidim blong gru long wan bigfala eria mo long graon we i no gat rabis gras no narafala tri we oli holem ol bebet we oli save spolem hem. Sipos tri ya i gru long wan ples olsem, long wan yia, wan stamba blong olif tri i save givim 57 lita blong oel.

I sua se ol man Isrel oli rili laekem olif tri from nambawan oel blong hem. Oli putum oel ya insaed long laet blong givim laet long haos blong olgeta. (Levitikas 24⁠:⁠2) Olifoel i impoten tumas blong kukum kakae. Hem i protektem skin long san, mo ol man Isrel oli yusum oel ya tu olsem sop. Long Isrel, stamba samting we oli planem, hemia kon, waen, mo olif. Sipos wan famle long Isrel i no go pikimap ol frut blong olif tri, bambae famle ya i trabol gud.​—⁠Dutronome 7:​13; Habakuk 3:​17.

Be oltaem, ol man Isrel oli gat plante olifoel. Moses i tokbaot Promes Lan olsem ‘wan kantri blong olif tri.’ Maet hemia i from we long eria ya, ol man oli planem olif tri moa i bitim ol narafala tri. H. B. Tristram, wan man blong stadi long ol tri mo anamol, i tokbaot olif olsem “wan tri we i makemaot kantri blong Isrel.” From we olifoel i sas mo i fulap long Isrel, oli yusum oel ya blong pem ol samting long olgeta ples long rijen blong Mediterenian. Jisas Kraes i tokbaot wan man we i kaon long “wan handred dram oel blong kuk.”​—⁠Luk 16:​5, 6.

“Olsem Ol Yang Olif Tri”

Olif i wan tri we i impoten tumas. Hem i wan tri we i saen blong ol blesing blong God. ?Olsem wanem wan man we i fraet gud long God i save kasem blesing? Man blong raetem Ol Sam i singsing se: “Long hom blong yu, woman blong yu bambae i olsem rop ya grep we i gat plante frut blong hem, mo ol pikinini blong yu bambae oli stap raon long tebel blong yu olsem ol yang olif tri raonabaot long stamba blong hem.” (Ol Sam 128:​3) ?Wanem ya “ol yang olif tri” ya, mo from wanem man blong raetem Ol Sam i talem se oli olsem ol pikinini?

Olif tri i spesel from we oltaem, i gat ol niufala sut oli gru long stamba blong hem. * Taem wan stamba blong olif tri i kam olfala, i no moa karem plante frut olsem bifo, ol man blong plantesin oli letem sam yang sut blong hem oli gru go kasem we oli kam wan haf blong tri ya. Smoltaem afta, olfala stamba ya i gat tri no fo niufala stamba, we oli strong, oli stap raon long hem, olsem ol pikinini we oli stap raon long tebel blong papa blong olgeta. Ol niufala stamba ya oli gru aot long sem rus blong tri ya, mo oli joen blong karem ol gudfala frut blong olif.

Fasin blong tri ya i wan pija blong soem olsem wanem ol pikinini boe mo gel oli save kam strong long bilif, sipos ol papa mama oli givhan long olgeta, olsem ol strongfala rus long saed blong spirit. Taem ol pikinini ya oli gruap, olgeta tu oli joen long wok we i karem frut mo oli sapotem papa mama blong olgeta. Mo ol papa mama ya, oli glad tumas blong luk we pikinini blong olgeta i joen wetem olgeta blong wosip long Jeova.​—⁠Ol Proveb 15⁠:⁠20.

‘Tri i Save Gru Bakegen’

Wan olfala papa we i wosip long Jeova i glad tumas long ol pikinini blong hem we oli ona gud long God. Be biaen, ol semfala pikinini ya, oli harem nogud tumas, oli krae, taem papa blong olgeta ‘i ded.’ (1 King 2⁠:⁠2) Blong givhan long yumi blong fesem trabol ya we i stap mekem famle i harem nogud, Baebol i talem klia long yumi se bambae ol dedman oli laef bakegen.​—⁠Jon 5:​28, 29; 11:​25.

Job, we i gat plante pikinini, i save gud se laef blong man i sotfala nomo. Hem i talem se laef blong yumi i olsem flaoa we i stap kam drae kwiktaem. (Job 1⁠:2; Job 14:​1, 2) Job i wantem tumas blong ded, blong i no moa harem nogud long trabol soa we hem i kasem. Mo hem i tingbaot gref olsem ples we hem i save go spel long hem, mo i save aot bakegen long hem. Job i askem se: “?Sipos wan man we i strong gud i ded, bambae hem i save laef bakegen?” Biaen, hem i ansa wetem strong bilif se: “Evri dei long wok kalabus ya we mi mas mekem, bambae mi mi wet gogo kasem taem we bambae mi mi fri bakegen. Yu bambae yu singaot long mi, nao mi bambae mi ansa long yu. Bambae yu yu wantem tumas we wok blong ol han blong yu i kambak.”​—⁠Job 14⁠:​13-​15, NW.

?Olsem wanem Job i soemaot strong tingting se bambae God i singaot hem, i mekem hem i aot long gref? Hem i soemaot samting ya taem hem i tokbaot wan tri. Tok we hem i talem i soemaot klia se tri we hem i tokbaot, hemia olif tri. Job i talem se: “Tri we man i katemdaon, samtaem stamba blong hem i no ded olgeta, i stap laef, mo i save gru bakegen.” (Job 14⁠:⁠7) Sipos man i katemdaon wan olif tri, stamba blong hem bambae i no save ded olgeta. Blong kilim tri ya i ded, man i mas pulumaot olgeta rus blong hem long graon. Sipos ol rus blong hem oli stap long graon, bambae tri ya i gru bakegen, we i gat niufala paoa.

Nomata we bigsan i mekem se lif blong wan olfala olif tri i kam drae, stamba blong hem i save gru bakegen. “Nating we rus blong hem i kam olfala, mo stamba blong hem long graon i kam drae, be smol wota bambae i mekem hem i gru bakegen olsem wan yang tri.” (Job 14:​8, 9) Job i laef long wan kantri we i drae mo i gat fulap das. Long ples ya, maet hem i bin luk plante stamba blong olif tri we i olsem se oli drae, oli no moa save gru bakegen. Be taem ren i foldaon, tri ya we i luk olsem we i “ded” finis, i laef bakegen mo wan niufala sut i kamaot long rus blong hem, i kam “wan yang tri.” From samting ya, wan man Tunisia, we i man blong wokem garen, i talem se: “I stret nomo blong talem se ol olif tri oli no save ded samtaem.”

Jeova i wantem tumas blong mekem ol trufala man blong hem oli girap, oli laef bakegen, i sem mak olsem wan man blong plantesin i wantem tumas blong luk we ol olif tri blong hem we lif blong olgeta i drae, i gru bakegen. Jeova i stap wet long taem ya we bambae hem i mekem ol trufala man blong hem olsem Ebraham, Sera, Aesak mo Rebeka, mo plante narafala, oli girap, oli laef bakegen. (Matiu 22⁠:​31, 32) !Bambae i gud tumas blong mekem welkam long olgeta we oli laef bakegen mo blong luk we oli gat wan laef we i glad mo i gat frut!

Samting We i Olsem Olif Tri

God i gat fasin sore. Yumi save luk samting ya long fasin ya we hem i stap mekem i sem mak nomo long olgeta man mo tu from rod ya we hem i stanemap blong mekem ol man oli laef bakegen. Aposol Pol i yusum olif tri olsem pijatok blong soem olsem wanem fasin sore blong God i kasem olgeta man, nomata wanem laen no kantri oli kamaot long hem. Blong plante handred yia, ol man Jiu oli stap leftemap olgeta se olgeta nao oli ol man we God i bin jusumaot, “laen blong Ebraham.”​—⁠Jon 8:​33; Luk 3⁠:⁠8.

I no gat wan rul we i talem se God i glad long ol man ya nomo we oli bon long nesen blong ol man Jiu, nogat. Be, ol faswan disaepol blong Jisas, olgeta evriwan oli man Jiu, mo oli gat jans blong stap olsem ol faswan man we God i jusumaot olsem promes laen blong Ebraham. (Jenesis 22⁠:18; Galesia 3:​29) Pol i talem se ol disaepol ya we oli man Jiu, oli olsem han blong olif tri.

Bighaf blong ol prapa man Jiu oli sakemaot Jisas. Taswe, oli mestem jans ya blong stap olsem ol memba blong ‘ol sipsip ya we oli no plante,’ no ‘Isrel blong God.’ (Luk 12⁠:32; Galesia 6:​16) From samting ya, oli kam olsem han blong olif tri we man i katemaot long stamba blong hem. ?Bambae hu i tekem ples blong olgeta? Long yia 36 K.T., God i jusum sam man blong ol narafala nesen blong oli kam joen long laen blong Ebraham. I olsem we Jeova i tekem sam han blong wael olif, i joenem long gudfala olif tri. Sam long olgeta we oli mekemap promes laen blong Ebraham, oli blong ol narafala nesen. Naoia ol Hiten man we oli kam Kristin, ‘oli joen long plantesin blong God nao oli stap harem gud.’​—⁠Rom 11⁠:​17, Niutesteman Long Bislama.

Long tingting blong wan man blong wokem garen, i no waes blong joenem han blong wael olif long gudfala olif. “Hemia i agens long fasin blong tri ya.” (Rom 11⁠:24) Buk ya, The Land and the Book i eksplenem se: “Yu tekem han blong wael olif mo joenem long gudfala olif, nao, olsem ol man Arab oli talem, bambae gudfala olif ya i winim hemia we i wael. Be sipos yu tekem han blong gudfala olif mo joenem long hemia we i wael, fasin ya i no save wok.” Ol man Jiu we oli Kristin, olgeta tu oli sapraes taem Jeova i “kamtru olsem wanem fastaem long ol man we oli no laen blong Isrel, blong tekemaot sam long olgeta, blong oli holem nem blong hem.” (Ol Wok 10⁠:​44-​48; 15⁠:14) Be hemia wan saen we i soem klia se God i stap mekem stamba tingting blong hem i kamtru long olgeta nesen, be i no long wan nesen nomo. Yes, “sipos wan man i ona long God, mo i mekem ol samting we i stret long fes blong hem, bambae God i glad long hem, i nating we hem i wan laen blong Isrel, no i kamaot long wan narafala laen olgeta.”​—⁠Ol Wok 10⁠:⁠35.

Pol i soemaot se bambae God i katemaot olgeta evriwan we hem i no glad long olgeta from we oli flas mo oli no obei. Bambae hem i katemaot olgeta ya olsem we hem i bin mekem long ol man Jiu, we oli olsem “han” blong olif tri we hem i katemaot from we oli no stap tru long hem. (Rom 11⁠:​19, 20) Samting ya i soemaot klia se yumi neva mas ting nating long kaengud fasin blong God.​—⁠2 Korin 6⁠:⁠1.

Wasem Wetem Oel

Baebol i tokbaot fasin blong yusum prapa olifoel mo tu i tokbaot samting we i olsem olifoel. Long ol taem bifo, ol man oli ‘stap putum oel’ long soa mo boela blong olgeta blong mekem i kamgud bakegen. (Aesea 1⁠:⁠6) Long wan pijatok blong Jisas, wan gudfala man Sameria i kafsaedem olifoel mo waen long sobodi blong man we hem i mitim long rod we i go long Jeriko.​—⁠Luk 10⁠:⁠34.

Taem man i putum olifoel long hed blong hem, samting ya i naes tumas mo i mekem hem i harem gud. (Ol Sam 141⁠:⁠5) Mo blong givhan long olgeta we oli sik long saed blong spirit, ol Kristin elda ‘oli kafsaedem oel long ol memba blong kongregesen long nem blong Jeova.’ (Jemes 5:​14) Ol advaes blong Baebol we ol elda oli givim wetem lav, mo prea we oli mekem wetem fulhat blong olgeta, long saed blong brata no sista blong olgeta we i sik long saed blong spirit, i olsem oel we i nambawan. I gud tumas blong save se, samtaem ol man Hibru oli stap talem se wan gudfala man i olsem “olifoel we i klingud.”

‘Wan Gudfala Olif Tri Long Haos Blong God’

Taem yumi tingtingbak long ol poen we yumi tokbaot finis, yumi no sapraes we Baebol i talem se ol man blong God oli olsem ol olif tri. Deved i wantem tumas blong stap olsem ‘wan gudfala olif tri long haos blong God.’ (Ol Sam 52⁠:⁠8) Oltaem, ol famle long Isrel oli planem olif tri klosap long haos blong olgeta. Long sem fasin, Deved i wantem tumas blong stap klosap long Jeova mo karem ol frut we i givim ona long nem blong God.​—⁠Ol Sam 52⁠:9

Taem tufala laen we i mekemap kingdom blong Juda, oli stap tru long Jeova, oli olsem “wan gudfala olif we ol lif mo ol frut blong hem oli gudfala tumas.” (Jeremaea 11⁠:​15, 16) Be ol man Juda oli lusum nambawan jans ya taem ‘oli no wantem mekem samting we hem [Jeova] i talem long olgeta, mo oli stap mekem wosip long ol narafala god.’​—⁠Jeremaea 11⁠:⁠10.

Sipos yumi wantem stap olsem wan gudfala olif tri long haos blong God, yumi mas obei long Jeova mo rere blong akseptem fasin stretem. Taem hem i stretem yumi, hemia i olsem we hem i stap ‘katemaot ol nogud branj,’ blong yumi save karem moa Kristin frut long laef blong yumi. (Hibrus 12:​5, 6) Mo tu, wan prapa olif tri i nidim ol longfala rus blong i save stap laef taem i gat bigsan. Long sem fasin, yumi nidim blong mekem ol rus blong yumi long saed blong spirit oli kam strong moa, nao yumi save stanap strong tru long ol hadtaem mo taem ol man oli mekem i nogud long yumi.​—⁠Matiu 13⁠:21; Kolosi 2:​6, 7.

Olif tri i pija blong ol trufala Kristin, we maet ol man blong wol oli ting nating long olgeta, be God i tinghae long olgeta. Ol Kristin ya, nomata we oli ded long wol ya, be bambae oli kasem laef long niufala wol we i stap kam.​—⁠2 Korin 6⁠:9; 2 Pita 3:​13.

Tri ya we i hadwok blong kilim i ded mo we i stap karem frut blong plante yia, i mekem yumi tingbaot promes ya blong God se: “Ol man we bambae oli stap long ples ya, . . . bambae oli save stap longtaem, olsem tri we i save stap longtaem. Ol samting we olgeta oli hadwok long hem, bambae oli save harem gud long hem longtaem.” (Aesea 65⁠:22) Profet tok ya bambae i kamtru long niufala wol we God i promes long hem.​—⁠2 Pita 3:​13.

[Futnot]

^ Evri yia, ol man oli stap katemaot sam branj blong ol yangfala sut ya blong mekem se stamba blong tri ya i save gohed blong gru gud.

[Tok blong pija long pej 25]

Wan olfala stamba blong tri we oli faenem long Jávea, long Provins blong Alicante, Spen

[Tok blong pija long pej 26]

Ol olif tri long Provins blong Granada, Spen

[Tok blong pija long pej 26]

Wan olfala olif tri afsaed long stonwol blong Jerusalem

[Tok blong pija long pej 26]

Baebol i tokbaot fasin ya blong joenem wan han blong olif tri long narafala olif tri

[Tok blong pija long pej 26]

Ol yangfala sut blong olif oli gru raon long olfala stamba blong olif tri ya