Ol Sakrefaes We God i Glad Long Hem

“God i putumap olgeta [hae pris] blong oli stap givim presen long hem, mo blong oli stap kilim anamol blong mekem sakrefaes.”—HIBRUS 8:3.

1. ?From wanem ol man oli haremsave se oli mas lukluk i go long God?

 ALFRED Edersheim, wan man blong raetem histri long saed blong Baebol, i talem se: “Long tingting blong ol man, sakrefaes, i sem mak olsem prea, oli haf long laef blong man. Sakrefaes i soemaot filing we man i gat long saed blong hem wan, mo prea i soemaot filing we hem i gat long God.” Stat long taem we sin i kamaot long wol, ol man oli stap safa from filing ya se oli gat fol, oli stap longwe long God, mo se i no gat man i givhan long olgeta. Oli nidim tumas we narafala i givhan long olgeta blong winim ol filing ya. I isi blong kasem save se, taem ol man oli luk se oli kasem ol trabol ya, oli luksave se oli mas lukluk i go long God blong i givhan long olgeta.—Rom 5:12.

2. ?Wetaem i faswan taem we Baebol i tokbaot sakrefaes we man i mekem i go long God?

² Faswan taem we Baebol i tokbaot ol sakrefaes we man i mekem i go long God, hemia sakrefaes we Ken mo Ebel, tufala i mekem. Yumi ridim se: “Tufala i stap mekem olsem gogo, nao Ken i tekem sam kakae we i kamaot long garen blong hem, i givim i go long Hae God blong mekem wosip long hem. Be Ebel i tekem wan fasbon blong ol sipsip blong hem, i kilim i ded, mo i tekem ol gudfala mit blong hem we i gat gris, nao i givim i go long Hae God blong mekem wosip long hem.” (Jenesis 4:3, 4) Mo tu, yumi faenem se Noa, we God i sevem hem tru long Bigfala Wota we i spolem ol man nogud long taem blong hem, hem i glad tumas, nao i tekem sam anamol mo sam pijin, i “kilim olgeta, i bonem olgeta we oli bon evriwan long olta ya blong mekem wosip long [God].” (Jenesis 8:20) Ebraham, we i fasgud long God mo i wan fren blong God, i glad long ol promes mo blesing blong God. From samting ya, plante taem, hem i “wokem wan olta, mo i stap mekem wosip long Hae God.” (Jenesis 12:8; 13:3, 4, 18) Biaen, Ebraham i kasem wan samting we i traem bilif blong hem bigwan i bitim ol narafala traem we hem i bin kasem. Hemia taem Jeova i askem hem blong kilim i ded pikinini boe blong hem mo bonem hem long faea blong mekem sakrefaes. (Jenesis 22:1-14) Ol stori ya, nomata we oli sot nomo, oli soemaot plante samting long saed blong sakrefaes, olsem we bambae yumi luk.

3. ?Olsem wanem ol sakrefaes oli joen wetem wosip?

³ Ol stori ya mo ol narafala stori blong Baebol, oli soemaot klia se, longtaem, bifo we Jeova i givim ol loa long saed blong sakrefaes, fasin ya i stap finis olsem wan stamba fasin blong wosip. From samting ya, wan buk i givim mining blong tok ya “sakrefaes” se, hem i “wan kastom blong skul we man i stap mekem blong givim wan samting olsem wan sakrefaes i go long wan god blong statem, holemtaet, no stanemap bakegen wan gudfala fasin fren wetem tabu god ya.” Be nao i gat sam impoten kwestin i stap: ?From wanem i nidim sakrefaes blong mekem wosip? ?Wanem ol sakrefaes we God i glad long hem? ?Mo ol sakrefaes blong bifo oli gat wanem mining long yumi tede?

 ?From Wanem i Nidim Sakrefaes?

4. ?Wanem frut i kamaot taem Adam mo Iv i mekem sin?

⁴ Taem Adam i mekem sin, hem i wantem nomo blong mekem olsem. Taem hem i tekem mo i kakae frut blong tri ya we i save mekem man i kasem save long ol fasin we i gud mo ol fasin we i nogud, hem i minim nomo blong no obei long God. Panis we hem i kasem from samting ya, hemia ded, from we God i bin talem klia long hem se: “Tri ya, sipos yu kakae frut blong hem, be long sem dei nomo, bambae yu ded.” (Jenesis 2:17) Biaen, Adam mo Iv, tufala i kasem frut blong sin—tufala i ded.—Jenesis 3:19; 5:3-5.

5. ?From wanem Jeova i tekem faswan step blong givhan long ol pikinini blong Adam, mo God i mekem wanem blong halpem olgeta?

⁵ ?Be olsem wanem long ol pikinini blong Adam? Yes, taem oli bon, sin blong Adam i stap finis long olgeta mo oli no stret gud. Taswe, olgeta tu oli stap longwe long God, oli no gat hop, mo oli stap ded olsem faswan papa mama blong olgeta. (Rom 5:14) I tru, Jeova i wan God blong stret fasin mo paoa, be i no hemia nomo. Stamba fasin blong hem, hemia lav. (Jon 4:8, 16) From samting ya, hem i tekem faswan step blong stretem bisnes ya. Afta we Baebol i talem se ‘pei blong sin, hemia ded,’ hem i gohed i se, “ol man we oli joen long Jisas Kraes, Masta blong yumi, presen we God i stap givim i go nomo long olgeta, hemia laef ya we i no save finis.”—Rom 6:23.

6. ?Wanem stamba tingting blong Jeova long saed blong trabol we sin blong Adam i mekem?

⁶ Sloslou Jeova God i stap mekem rod blong stretem sin blong Adam. Taswe, yumi sua se bambae yumi kasem presen ya, hemia laef we i no save finis we Adam i lusum, taem hem i mekem sin. Long Hibru lanwis, tok ya ka·pharʹ, maet faswan mining blong hem, hemia “kavremap,” no maet “ravemaot,” mo samtaem oli tanem i kam “tekemaot.” * Blong talem long narafala tok, Jeova i givim wan samting we i stret blong kavremap sin we Adam i pasem long yumi mo blong ravemaot frut blong sin. Long rod ya, olgeta we oli naf blong kasem presen ya, bambae oli kam fri long panis blong sin mo ded.—Rom 8:21.

7. (a) ?God i givim wanem hop long ol man taem hem i talemaot tok panis blong Setan? (b) ?I nidim wanem praes blong pemaot ol man long sin mo ded?

⁷ Stret afta we faswan man mo woman i mekem sin, God i givim hop long ol man se bambae oli kam fri long sin mo ded. Taem Jeova i stap talemaot panis we snek, hemia Setan, bambae i kasem, hem i se: “Bambae mi mi mekem we yu mo woman ya, yutufala i enemi blong yutufala, mo laen blong yu mo laen blong hem, tufala i enemi blong tufala. Hem bambae i smasem hed blong yu, mo yu bambae yu smasem bak blong leg blong hem.” (Jenesis 3:15, NW) Profet tok ya i givim wan hop long olgeta we oli bilif long promes ya. Be, i mas gat wan praes yet blong pemaot ol man oli gofri. Promes Laen bambae i no kam nomo blong spolem Setan. Bambae snek i mas kakae leg blong hem, we i minim se bambae Laen ya i mas ded, be i no blong olwe.

8. (a) ?From wanem God i no glad long Ken? (b) ?From wanem God i akseptem sakrefaes blong Ebel?

⁸ I klia se Adam mo Iv i wantem tumas blong save se hu ya bambae i kam olsem promes Laen. Taem Iv i bonem faswan boe blong hem, Ken, hem i talem se: “Hae God i givhan long mi, nao mi mi kasem wan pikinini we i boe.” (Jenesis 4:1) ?Iv i bin gat tingting se hemia nao bambae i promes Laen? Yumi no save talem stret. Wan samting we yumi save, hemia se God i no glad long Ken mo sakrefaes blong hem. Be, brata blong hem, Ebel, hem i soem bilif long promes blong God, nao samting ya i pusum hem blong tekem sam fasbon blong ol sipsip blong hem, mo i bonem blong mekem sakrefaes long Jeova. Yumi ridim se: “From we Ebel i stap bilif strong long God, taswe hem i givim wan presen i go long God, we i gud moa, i winim presen blong Ken. Mo from we hem i stap bilif strong long God olsem, taswe God i soemaot long hem se hem i wan stret man, nao i glad blong tekem presen blong hem.”—Hibrus 11:4.

9. (a) ?Ebel i bilif strong long wanem samting, mo olsem wanem hem i soemaot bilif ya? (b) ?Sakrefaes blong Ebel i stanemap wanem samting?

⁹ Ebel i no jes bilif nomo se God i stap, nogat. Ken tu i bilif se God i stap. Bilif blong Ebel i go moa. Hem i bilif long Laen we God i promes long hem se bambae i sevem ol man we oli gat strong bilif. God i no talemaot long Ebel olsem wanem Laen ya bambae i kamtru, be promes we God i talem i mekem Ebel i luksave se bambae wan man i karem kil long leg blong hem. Yes, i klia we hem i save se blad i mas ron blong pembak laef—hemia nao trufala mining blong sakrefaes. Ebel i tekem wan presen we i joen  wetem laef mo blad, nao i givim long hemia we i Stamba blong laef. Maet presen ya i wan saen blong soem se hem i wantem promes blong God tumas mo hem i stap wet blong luk we promes ya i kamtru. Bilif we Ebel i soemaot, hemia nao samting we i mekem se Jeova i glad long sakrefaes blong hem, mo samting ya i soem stret tingting biaen long sakrefaes—wan rod blong kam klosap long God mo blong hem i glad long olgeta.—Jenesis 4:4; Hibrus 11:1, 6.

10. ?Olsem wanem mining blong sakrefaes i kam klia moa taem Jeova i askem Ebraham blong kilim Aesak blong mekem sakrefaes?

¹⁰ Nambawan saen blong sakrefaes i kam moa klia taem Jeova i askem Ebraham blong kilim pikinini boe blong hem, mo bonem olsem sakrefaes. Nating se long taem ya, Ebraham i no bin kilim pikinini blong hem, be samting we i hapen i pija blong wanem we Jeova bambae i mekem biaen—hem i givim Pikinini blong hem, wan nomo we hem i gat, olsem sakrefaes we i bigwan olgeta, blong mekem tingting blong hem long saed blong ol man i kamtru. (Jon 3:16) Tru long ol sakrefaes mo presen we Loa blong Moses i talem, Jeova i yusum olgeta blong tijim ol man blong hem long wanem we oli mas mekem blong God i fogivim sin blong olgeta mo blong oli gat strongfala hop se bambae hem i sevem olgeta. ?Yumi save lanem wanem long ol sakrefaes ya?

Ol Sakrefaes We Jeova i Glad Long Hem

11. ?Wanem tu grup blong sakrefaes we ol hae pris blong Isrel oli mekem, mo from wanem oli mekem ol sakrefaes ya?

¹¹ Aposol Pol i talem se: “Ol narafala hae pris ya, God i putumap olgeta blong oli stap givim presen long hem, mo blong oli stap kilim anamol blong mekem sakrefaes blong tekemaot ol sin blong ol man.” (Hibrus 8:3) Makemgud se long vas ya, Pol i tokbaot tu defren samting we ol pris blong Isrel oli givim i go long God, hemia “presen” mo “sakrefaes,” no “sakrefaes blong tekemaot ol sin.” (Hibrus 5:1) Plante taem, ol man oli givim presen blong soem lav mo fasin tangkiu, mo tu blong frengud wetem narafala, no blong mekem narafala i glad long olgeta no akseptem olgeta. (Jenesis 32:20; Ol Proveb 18:16) I sem mak, plante long ol sakrefaes we Loa i askem, oli olsem “presen” we ol man oli givim blong mekem God i akseptem mo i glad long olgeta. * Man we i brekem Loa, i mas givim “sakrefaes blong tekemaot ol sin,” blong stretem rong ya. Ol faef faswan buk blong Baebol, antap moa, buk blong Eksodas, Levitikas, mo Namba, oli tokbaot fulap samting we ol man oli yusum blong mekem ol defren kaen sakrefaes mo presen. I no isi blong kasem fulwan save mo rimemba olgeta samting long saed ya. Nating se i olsem, i impoten tumas blong tingtinggud long sam bigfala poen long saed blong ol defren sakrefaes ya.

12. ?Weples long Baebol yumi save luk ol bigfala poen long saed blong ol sakrefaes, mo presen, aninit long Loa?

¹² Makemgud se Levitikas 1 kasem 7 i tokbaot wanwan long ol faef defren sakrefaes—sakrefaes we i bon evriwan, ol presen long kakae blong garen, sakrefaes blong frengud wetem God, sakrefaes blong tekemaot ol sin, mo sakrefaes blong man we i gat fol—nating se sam long ol sakrefaes ya oli mekem long semtaem. Makemgud tu se, ol japta ya oli tokbaot ol wanwan sakrefaes ya tu taem wetem ol defdefren wok we i joen wetem olgeta. Fastaem, Levitikas 1:2 kasem 6:7 i tokbaot wanem we oli mas bonem long olta olsem sakrefaes, mo seken taem, long Levitikas 6:8 kasem 7:36, i soem ol sakrefaes we i blong ol pris mo blong hemia we i mekem sakrefaes. Biaen, long Namba japta 28 mo 29, yumi faenem ol defdefren taem we oli save mekem ol sakrefaes ya, olsem sakrefaes blong mekem evri dei, evri wik, evri manis, mo evri yia.

13. Tokbaot ol presen we ol man Isrel oli givim i go long God.

¹³ Ol sakrefaes we oli olsem presen, no blong kam klosap long God mo blong mekem hem i glad, hemia sakrefaes we oli blong bon evriwan, ol presen long kakae blong garen, mo sakrefaes we i blong  frengud wetem God. Sam man blong mekem dip stadi oli talem se, Hibru tok we oli tanem i kam “sakrefaes we i bon evriwan” i minim “wan sakrefaes we i stap go antap.” Mining ya i stret nomo from we, taem man i mekem sakrefaes we i blong bon evriwan, hem i kilim wan anamol mo i bonem long olta nao i gat gudfala smel i smok i go antap long God. Samting we i defren long saed blong sakrefaes ya we i blong bon evriwan, hemia se, afta we oli saksakem blad blong hem i goraon long olta, oli bonem anamol ya fulwan blong mekem sakrefaes long God. Pris i mas ‘bonem olgeta long Olta. Hem bambae i mas bonem buluk ya we i bon evriwan. Sakrefaes ya i wan kakae we i blong bonem blong givim long God, mo gudfala smel blong hem bambae i mekem Jeova i glad tumas.’—Levitikas 1:3, 4, 9; Jenesis 18:21.

14. ?Olsem wanem blong mekem sakrefaes we i olsem presen long kakae blong garen?

¹⁴ Levitikas japta 2 i tokbaot sakrefaes long kakae blong garen. Sakrefaes ya, hem i wan presen, mo plante taem oli stap givim flaoa we oli ademap oel mo frangkinsens i go wetem. ‘Nao pris we i stap wok long taem ya, bambae i mas tekem smol haf blong flaoa ya long han blong hem, wetem insens ya, nao i mas bonem long Olta, blong soemaot we man ya i givim olgeta flaoa ya i kam long Jeova. Haf blong flaoa ya i wan presen we i blong givim long Jeova, mo gudfala smel blong hem bambae i mekem Jeova i glad tumas long hem.’ (Levitikas 2:2) Frangkinsens i wan samting we oli stap putum long tabu insens we i blong bonem long olta long haos tapolen no long haos prea. (Eksodas 30:34-36) I klia se King Deved i stap tingbaot samting ya taem hem i talem se: “Plis yu letem prea blong mi i kam long yu olsem smok blong insens we man i bonem i kam long yu. Taem mi leftemap han blong mi blong prea long yu, plis yu glad long mi olsem we yu glad long ol sakrefaes ya we pris i stap bonem long sapa.”—Ol Sam 141:2.

15. ?Wanem bigfala tingting biaen long sakrefaes we i blong frengud wetem God?

¹⁵ Wan narafala sakrefaes we i olsem presen, hemia sakrefaes we i blong frengud wetem God. Levitikas japta 3 i tokbaot sakrefaes ya. Sakrefaes ya, yumi save kolem tu se, “wan sakrefaes we i olsem presen blong mekem pis.” Long Hibru lanwis, tok ya “pis” i gat mining we i go moa, i no jes minim nomo se ples i kwaet, i no gat faet no trabol. Buk ya, Studies in  the Mosaic Institutions i talem se: “Long Baebol, hem i minim samting ya, be tu hem i minim se man i gat pis wetem God, gat plante samting, gat fasin glad, mo haremgud.” Taswe, sakrefaes ya we i blong frengud wetem God, hem i no blong mekem pis, olsem fasin blong mekem God i no kros, be hem i blong soem tangkiu no selebretem pis we God i gat wetem olgeta we hem i glad long olgeta, we i olsem wan blesing. Afta we ol pris oli tekem blad mo gris, oli mekem sakrefaes i go long Jeova, ol pris wetem man we i mekem sakrefaes oli joen blong kakae anamol ya we oli bin yusum long sakrefaes (Levitikas 3:17; 7:16-21; 19:5-8) Samting ya i nambawan tumas. I olsem se man ya we i mekem sakrefaes, wetem ol pris, mo Jeova God, oli joen wanples blong kakae, mo samting ya i makem pis we i stap long medel blong olgeta.

16. (a) ?Wanem bigfala tingting biaen long sakrefaes blong tekemaot ol sin mo blong man we i gat fol? (b) ?Olsem wanem ol sakrefaes ya oli defren long sakrefaes we i blong bon evriwan?

¹⁶ Ol Sakrefaes we i blong askem fogif mo blong kavremap sin blong man we i brekem Loa, hemia sakrefaes blong tekemaot ol sin mo blong man we i gat fol. Ol sakrefaes ya tu, oli mas bonem long olta. Be samting we i defren se, anamol ya i no blong bon evriwan, oli bonem gris mo sam haf blong hem nomo. Haf blong anamol ya, oli sakem afsaed long kamp no samtaem, ol pris oli kakae. Samting ya i gat bigfala mining. Sakrefaes we i blong bon evriwan, hem i wan presen blong mekem man i kam klosap long God, taswe oli givim long God nomo mo bonem fulwan anamol wantaem. I gud tumas blong save se oltaem, afta we oli mekem sakrefaes ya we i blong bon evriwan, oli mekem sakrefaes ya we i blong tekemaot ol sin no sakrefaes blong man we i gat fol. Samting ya i soemaot se, blong God i glad long presen blong wan man, i nidim blong God i fogivim sin blong hem fastaem.—Levitikas 8:14, 18; 9:2, 3; 16:3, 5.

17, 18. ?Sakrefaes blong tekemaot ol sin mo sakrefaes blong man we i gat fol oli blong mekem wanem?

¹⁷ Sakrefaes ya we i blong tekemaot ol sin, hem i stret nomo long man we i mekem sin we i no minim, hemia man we i brekem Loa be from we hem i slak long saed blong bodi. “Sipos wan long yufala i mekem wan samting we i brekem Loa blong mi, be i no tingting blong mekem olsem,” man ya i mas givim wan sakrefaes blong kavremap sin we i stret long prapa posisen we hem i gat long medel blong ol man. (Levitikas 4:2, 3, 22, 27) Be man we i no wantem tanem tingting from sin blong hem, oli mas kilim hem i ded, from we i no gat ol sakrefaes we i stret blong tekemaot sin blong man olsem.—Eksodas 21:12-15; Levitikas 17:10; 20:2, 6, 10; Namba 15:30; Hibrus 2:2.

¹⁸ Levitikas japta 5 mo 6 i tokbaot klia mining mo bigfala tingting biaen long sakrefaes blong man we i gat fol. Maet wan man i mekem sin we hem i no minim. Be maet sin ya i go agensem raet blong brata blong hem no agensem Jeova God, mo hem i mas stretem rong ya. Baebol i tokbaot ol defren kaen sin. Sam sin, man i mekem long fasin haed (5:2-6), sam narafala sin, oli go agensem ‘ol tabu samting we oli blong Jeova’ (5:14-16), mo samfala, nating se oli mastik nomo, oli kamaot from we man i wantem tumas ol samting we oli no stret no man ya i slak long saed blong bodi (6:1-3). Man we i mekem ol sin ya, hem i mas talemaot. Mo tu, hem i mas pembak rong blong hem, mo biaen hem i mas mekem wan sakrefaes long Jeova blong stretem rong ya.—Levitikas 6:4-7.

Samting We i Moa Gud i Stap Kam

19. ?Nomata we ol man Isrel oli gat Loa mo ol sakrefaes, from wanem God i no glad long olgeta?

¹⁹ Loa blong Moses, wetem plante sakrefaes mo presen blong hem, oli blong mekem ol man Isrel oli naf blong kam klosap long God. Mo ol sakrefaes ya oli blong mekem hem i glad long olgeta mo i blesem olgeta go kasem we promes Laen i kamtru. Aposol Pol, we hem i wan man Jiu, i talem se: “Mifala i stap aninit long Loa ya olsem we pikinini i stap aninit long man we i lukaot long hem blong mekem hem i folemgud ol rul blong masta blong hem, mo Loa ya i stap mekem long mifala olsem, kam kasem taem ya we Kraes i kamtru.” (Galesia 3:24) Sore tumas, nesen  blong Isrel i no folemgud ol rul ya, be tu, oli no yusum gud jans ya we oli gat. From samting ya, plante sakrefaes we oli stap mekem oli kam olsem samting we i nogud long fes blong Jeova. Jeova i talem se: “Oltaem yufala i stap bonem plante anamol blong mekem sakrefaes long mi. ?Olsem wanem? ?Yufala i ting se bambae mi mi glad long olgeta? Mi mi taed finis long ol sipsip ya we yufala i stap bonem olgeta, mo mi taed gud long ol gris blong ol gudfala anamol ya blong yufala. Mi mi taed we mi taed gud long blad blong ol bul mo ol nani mo ol sipsip ya we yufala i stap kilim olgeta.”—Aesea 1:11.

20. ?Long yia 70 K.T., wanem i hapen long saed blong Loa mo ol sakrefaes?

²⁰ Long 70 K.T., * fasin blong ol man Jiu wetem tempel mo ol pris blong olgeta oli finis olgeta. Afta long taem ya, i no moa save gat fasin blong mekem ol sakrefaes olsem we Loa i talem. ?Samting ya i mining se sakrefaes, we i impoten haf blong Loa, i lusum mining blong hem long wosip blong God tede? Bambae yumi tokbaot samting ya long haf we i kam biaen.

[Ol futnot]

?Yu Save Eksplenem?

• ?Long taem bifo, wanem i pusum ol man blong bilif, blong oli mekem sakrefaes?

• ?From wanem i nidim ol sakrefaes?

• ?Wanem ol defren sakrefaes we Loa i askem, mo wanem stamba tingting blong ol sakrefaes ya?

• ?Tok we Pol i talem i soemaot se Loa mo ol sakrefaes oli blong mekem wanem?

[Kwestin]

[Tok blong pija long pej 14]

God i glad long sakrefaes blong Ebel from we hem i soemaot bilif long promes blong Jeova

[Tok blong pija long pej 15]

?Yu yu luksave from wanem stori ya i impoten?