?Mane No Laef Blong Yu?

Maet yu harem finis ol stori blong ol stilman we oli holem masket long hed blong narafala, mo talem strong se: “!Givim mane blong yu no bambae mi karemaot laef blong yu!” Tede, maet i no gat wan stilman we i askem samting ya long yu. Be long taem blong yumi, wan tingting i kam antap bigwan se i impoten blong kasem mane mo plante sas samting. Taswe, yumi evriwan—antap moa sipos yumi laef long wan kantri we i rij—yumi gat wan jus blong mekem long saed blong mane no laef.

FROM we tingting ya i kam antap bigwan, plante kwestin mo wari tu oli kam antap. ?Yumi mas traehad from mane mo ol sas samting go kasem wanem mak? ?Yumi save harem gud sipos yumi no gat plante samting? ?Ol man we oli ronem ol sas samting oli mestem janis blong kasem “laef ya we i prapa wan”? ?Mane hem i rod blong gat wan laef we i hapi?

Ol Man Oli Krangke From Mane

I gat plante samting we ol man oli wantem mo laekem tumas, we sam long ol samting ya oli stret blong yumi kasem. Be, long olgeta samting ya, man i laekem mane moa. Tingting we man i gat long mane i defren long tingting we oli gat long saed blong seks mo kakae. Taem man i krangke long mane, tingting blong hem i stap long mane oltaem, i no save spel. Nating se man i kam olfala, be tingting ya i stap. Long sam man, moa oli kam olfala, moa oli intres mo wari bigwan long saed blong mane mo ol samting we mane i save pem.

Fasin blong wantem tumas samting i kam antap bigwan. Wan man we i plei long wan film we plante man oli luk finis, i talem se: “Fasin blong wantem plante samting i givim paoa long ol man blong oli wok strong. Fasin ya i save mekem i gud long yumi.” Ol man oli talem se ol yia 1980 oli ol Yia we man i wantem tumas samting. Be ol samting we oli hapen bifo mo afta long ol yia ya oli soemaot se tingting we man i gat long saed blong mane, i no jenis bigwan.

Maet samting we i niu, hemia se plante man naoia oli save faenem rod blong kasem kwiktaem nomo ol samting we oli wantem. I luk olsem se bighaf blong ol man long wol oli stap spenem moa taem blong olgeta blong wokem mo kasem plante moa samting. Ating yu agri se long laef blong tede ol man oli wokhad nomo blong traem kasem ol sas samting mo blong spenem mane.

?Be ol samting ya oli mekem man i hapi moa? Waes King Solomon, we hem i rij we i rij tumas, i ansarem kwestin ya 3,000 yia bifo. Hem i raetem se: “Sipos yu laekem mane tumas, nating we mane blong yu i plante olsem wanem, be neva yu save talem se yu harem gud, mane blong yu i naf. Mo sipos yu wantem tumas blong kam rijman, neva yu save kasem ol samting we yu yu wantem. Tingting ya i blong nating nomo.” (Prija 5:10) Ol stadi we man i mekem tede oli soemaot sem samting ya long saed blong laef blong man.

Mane Mo Glad

Wan long ol samting blong sapraes, we ol man oli faenemaot long saed blong ol fasin blong man, hemia se taem oli kasem moa mane mo sas samting, oli no harem gud moa, mo oli no hapi moa. Plante man blong stadi oli stat luksave se, taem wan man i kasem mak ya we hem i rij mo i gat plante samting, filing blong hem blong harem gud mo hapi, i no kam antap folem hamas sas samting we hem i kasem.

Taswe, plante man we oli ronem ol samting long saed blong bodi mo mane, oli stat tingting se: ‘Mifala i glad taem mifala i pem ol niufala samting. ?Be afta long samting ya, from wanem glad ya i no mekem mifala i harem gud moa long laef?’

 Jonathan Freedman, i raetem long buk blong hem (Happy People) se: “Evri man i nidim blong kasem wan pei. Be glad we bambae yu yu gat i no dipen long hamas mane we yu kasem long pei blong yu. Sipos yu kasem bigfala pei, hemia i no minim se glad blong yu bambae i bigwan moa.” Plante man oli stat luksave se glad i kamaot taem wan man i tingbaot ol samting long saed blong spirit, taem hem i stap bisi long ol wok we oli givim mining long laef, mo taem hem i laekem mo wokem ol gudfala fasin. Wan narafala samting we i impoten hemia fasin blong frengud wetem ol narafala man mo stap longwe long ol faet mo ol samting we oli save blokem yumi blong harem gud long wanem we yumi gat finis.

Plante man oli luksave se bighaf blong ol trabol we ol man oli fesem long laef blong olgeta oli kamaot from we oli traem yusum mane blong winim ol problem we oli stap long tingting. Sam man we oli givim ripot long saed blong fasin blong laef long wol, oli talem se bighaf blong ol man oli lukluk nogud saed nomo blong evri samting mo oli neva glad long wan samting. Mo tu, oli makem se, naoia, plante moa man we oli laef long ol rij kantri, oli stap go luk ol dokta blong kasem advaes no oli stap traem faenem pis long tingting blong olgeta tru long ol guru, ol smosmol grup blong jos, mo oli joen wetem ol grup blong man we oli wok tugeta blong givgivhan long olgeta blong winim ol problem. Hemia wan pruf we i soemaot se mane i no save givim wan trufala mining long laef.

Mane i Gat Paoa Be i No Naf Blong Pem Evri Samting

Yes, mane i gat paoa. Hem i save pem ol gudfala haos, ol naesfala dres, ol gudfala samting blong flasem haos. Mo tu, mane i save pulum ae blong ol man, i save mekem narafala i agri long evri samting we yumi talem, no i save pulum man blong leftemap yumi, mo hem i save givim plante fren long yumi we oli rere blong mekem wanem we yumi wantem blong smoltaem. Be hemia nomo samting we mane i save mekem. I gat sam narafala samting we yumi nidim tumas mo we mane i no save pem. Yes, mane i no save givim wan trufala fren mo pis long tingting. Hem i no save leftemap tingting blong yumi taem yumi kam klosap long ded. Mo olgeta we oli wantem frengud wetem God, Man ya we i Wokem olgeta, oli no save pem God blong i laekem olgeta.

King Solomon i kasem evri gudfala samting we mane i save pem long taem blong hem. Nating se i olsem, Solomon i luksave se fasin blong trastem ol samting long saed blong bodi i no save mekem man i glad blong olwe. (Prija 5:12-15) Mane i save lus kwiktaem nomo sipos bang i brokdaon no sipos praes blong ol samting i go antap. Wan hariken i save spolemgud ol haos mo graon blong wan man. Ol insurens we oli givimbak ol samting we wan man i lusum, oli no save mekem hem i harem gud bakegen long saed blong filing. Long wan naet nomo, olgeta samting we man i hivimap mo olgeta mane we hem i putum long ‘stok mo bond’ oli save kam olsem nating nomo taem ‘stok maket’ i foldaon. Wan wok we i givim gudfala pei long ol man, maet i stap tede be i lus tumora.

?Taswe, olsem wanem yumi save gat tingting we i skelgud long saed blong mane? ?Yumi mas yusum mane mo ol samting long saed blong bodi olsem wanem? Plis ridim nekis haf blong luk olsem wanem yu save kasem wan samting we i rili sas tumas, hemia “laef ya we i prapa wan.”

[Tok blong pija long pej 4]

Ol samting long saed blong bodi oli no save mekem man i glad blong olwe