Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

!Yumi Mas Gat Bilif Olsem Ebraham!

!Yumi Mas Gat Bilif Olsem Ebraham!

!Yumi Mas Gat Bilif Olsem Ebraham!

“Ol man we oli bilif long God olsem, olgeta ya oli prapa laen blong Ebraham.”—GALESIA 3:7.

1. ?Olsem wanem Ebram i winim wan narafala traem long Kenan?

 EBRAM i lego gudfala, isi laef long Uru blong obei long tok blong Jeova. Strong laef we hem i gat long ol yia biaen, i jes stat nomo blong ol samting we oli traem bilif blong hem bigwan long Ijip. Baebol i talem se: “I gat hadtaem blong kasem kakae.” !Bambae i isi nomo blong Ebram i kam kros from we hem i fesem hadtaem ya! Be hem i no mekem olsem, hem i tingting gud, nao hem i girap i mekem wan samting blong lukaotgud long famle blong hem. “From samting ya, Ebram olgeta oli stap go moa long saot, gogo oli go kasem kantri ya Ijip, nao oli stap lelebet long ples ya.” Famle blong Ebram i bigwan, ale, ol man Ijip bambae oli mas luk se i gat ol strenja oli kam stap long ples blong olgeta. ?Olsem wanem nao? ?Bambae Jeova i holem promes blong hem mo lukaot long Ebram blong oli no spolem hem?—Jenesis 12:10; Eksodas 16:2, 3.

2, 3. (a) ?From wanem Ebram i haedem se Sarae i woman blong hem? (b) ?Taem Ebram i toktok wetem woman blong hem long bisnes ya, hem i mekem olsem wanem?

2 Yumi ridim long Jenesis 12:11-13 se: “Taem oli no kasem kantri ya yet, Ebram i talem long Sarae, woman blong hem se, ‘!Yu luk! Yu yu naes tumas, mo sipos ol man Ijip oli luk yu, bambae oli talem se, “Woman ya i woman blong man ya ya,” nao bambae oli kilim mi mi ded, be oli livim yu yu stap laef. [“Plis,” NW ] i gud yu talem long olgeta se yu yu sista blong mi, nao bambae oli letem mi mi stap laef, mo bambae oli stap mekem i gud long mi from tok ya.’ ” Nating se Sarae i gat bitim 65 yia, hem i naes tumas yet. From samting ya, oli save kilim Ebram i ded. * (Jenesis 12:4, 5; 17:17) Impoten moa, i gat ol samting long saed blong stamba tingting blong Jeova we oli joen wetem Ebram. God i bin talem se bambae hem i yusum ol pikinini blong Ebram olsem rod blong givim blesing long olgeta laen blong wol. (Jenesis 12:2, 3, 7) Be Ebram i no gat pikinini yet, taswe i impoten tumas we hem i mas stap laef.

3 Ebram i talem long woman blong hem blong yusum wan trik we tufala i bin agri long hem finis, hemia blong talem long olgeta se hem i sista blong Ebram. Makemgud se Ebram i askem gud long woman blong hem blong i sapotem mo givhan long hem. Hem i no tok strong long Sarae blong soem se hem i bigfala bos, nating se hem i hed long Sarae mo hed long laen blong hem. (Jenesis 12:11-13; 20:13) Long saed ya, Ebram i givim wan gudfala eksampol long ol hasban, olsem wanem blong hed long woman blong olgeta wetem lav. Mo Sarae i soemaot gudfala eksampol long ol waef tede, from we hem i lesin mo obei long man blong hem oltaem.—Efesas 5:23-28; Kolosi 4:6.

4. ?Ol trufala man blong God tede oli mas mekem wanem taem ol Kristin brata blong olgeta oli kasem wan trabol we i save spolem laef blong olgeta?

4 I stret nomo we Sarae i talem se hem i sista blong Ebram, from we tufala i kamaot long sem papa, be defren mama. (Jenesis 20:12) Mo tu, hem i no nid blong talemaot samting we ol narafala oli no gat raet blong save long hem. (Matiu 7:6) Tede tu, ol trufala man blong God oli folem tok blong Baebol se oli mas mekem i stret oltaem. (Hibrus 13:18) Oli no save giaman, olsem taem oli mekem strong promes long kot. Be taem ol Kristin brata blong olgeta oli kasem trabol we i save spolem olgeta long saed blong bodi no spirit, olsem taem ol man oli ronem olgeta, no taem i gat faet long kantri, ale, oli folem advaes blong Jisas, oli ‘waes long ol trik, olsem snek, mo kwaet man, olsem sotleg.’—Matiu 10:16; lukluk Wajtaoa, Novemba 1, 1996, pej 18, haf 19.

5. ?From wanem Sarae i glad blong obei long Ebram?

5 ?Sarae i ansa olsem wanem long Ebram? Aposol Pita i tokbaot ol woman olsem Sarae, se “tingting blong olgeta i stap strong” long God. Taswe, Sarae i kasem save long ol samting we oli joen wetem tingting blong God long saed blong bisnes ya. Mo tu, hem i lavem mo i respektem man blong hem. Taswe, hem i jusum blong ‘obei long man blong hem,’ mo haedem se hem i mared long hem. (1 Pita 3:5) I tru, samting ya i save pulum trabol i kam long Sarae. “Taem olgeta oli gotru long Ijip, ol man Ijip oli luk we woman ya i naes tumas. Mo taem ol haeman blong king [Fero] oli luk hem, oli go talemaot long king se, ‘King. Wan woman we i jes kam i naes we i naes.’ Nao king i tekem hem i go stap wetem hem long haos blong hem.”—Jenesis 12:14, 15.

Jeova i Sevem Olgeta

6, 7. ?Wanem trabol i kasem Ebram mo Sarae, mo olsem wanem Jeova i tekemaot Sarae long trabol ya?

6 !Ating trabol ya i mekem Ebram mo Sarae i wari tumas! I luk olsem se Fero i rere blong tekem Sarae. Mo tu, from we Fero i no save se Sarae i mared long Ebram, hem i givim plante presen long Ebram, “ol sipsip, mo ol nani, mo ol buluk, mo ol dongki, mo ol kamel, wetem ol man mo ol woman blong oli slef blong hem.” * (Jenesis 12:16) !Ating Ebram i lukluk nogud long ol presen ya! Yes, ol samting i stap kam nogud tumas, be Jeova i no lego Ebram.

7 “Be from we king i tekem Sarae i go stap wetem hem, Hae God i stap sanem ol rabis sik i kam, i stap spolem hem wetem ol man blong hem.” (Jenesis 12:17) Long wan fasin we Baebol i no talem, Fero i kasem save se God nao i sanem “ol rabis sik” ya. Wantaem nomo, hem i mekem wan samting: “Hem i singaot Ebram i kam long hem, mo i tok long hem, i talem se, ‘!Ei! ?Weswe yu mekem olsem? ?From wanem yu no talemaot long mi we woman ya i woman blong yu? Yu yu talem se hem i sista blong yu, nao mi mi tekem hem i woman blong mi. !Be woman blong yu ya! !Yu tekem hem, yutufala i go!’ Nao king i talem long ol man blong hem blong oli tekem Ebram wetem woman ya blong hem mo olting blong hem, oli sanemaot olgeta oli gowe long kantri ya, mo olgeta oli mekem olsem we hem i talem.”—Jenesis 12:18-20; Ol Sam 105:14, 15.

8. ?Jeova i promes se bambae hem i blokem ol Kristin tede olsem wanem?

8 Tede, Jeova i no promes se bambae hem i blokem yumi, blong yumi no ded, no blong yumi no kasem trabol from ol man blong brekem loa, from hanggri, mo from ol hariken, no gat. Be Jeova i promes se, oltaem bambae hem i blokem yumi long samting we i save spolem yumi long saed blong spirit. (Ol Sam 91:1-4) Bigfala rod we hem i yusum blong mekem olsem, hemia ol woning we hem i givim long stret taem blong olgeta, tru long Tok blong hem mo tru long “slef we i stret mo waes.” (Matiu 24:45, NW ) ?Olsem wanem sipos ol man oli ronem yumi blong kilim yumi i ded? Maet Jeova i letem samfala oli ded, be bambae hem i neva save letem we kampani blong ol man blong hem long wol i lus. (Ol Sam 116:15) Mo sipos sam gudfala man blong God oli ded, yumi save bilif strong se bambae oli laef bakegen.—Jon 5:28, 29.

Lego Samting Mo Holem Pis

9. ?Wanem i soemaot we Ebram i no stap long semfala ples nomo long Kenan?

9 Taem kakae i no moa sot long Kenan, “Ebram wetem woman blong hem, mo Lot ya we i pikinini blong brata blong hem, trifala i tekem olgeta samting we trifala i gat, wetem ol slef blong trifala, nao olgeta oli aot long Ijip, oli wokbaot i go long not, gogo oli kamtru long kantri ya Kenan bakegen, long haf blong hem long saot [ples we i drae lelebet klosap long ol hil blong Juda]. Ebram ya, hem i wan rijman, we i gat ol sipsip, mo ol nani, mo ol buluk blong hem, wetem ol silva mo ol gol blong hem tu.” (Jenesis 13:1, 2) From samting ya, ol manples bambae oli tingbaot Ebram olsem wan bigfala jif we i gat paoa mo haenem. (Jenesis 23:6) Ebram i no gat tingting nating blong stap longtaem long ol wanwan ples blong Kenan, mo blong joen long politik blong ol ples ya. “Oltaem, olgeta oli go stap lelebet long wan ples, gogo oli girap, oli wokbaot, nao oli go stap lelebet bakegen long narafala ples, gogo oli girap, oli wokbaot bakegen. Nao long fasin ya, oli stap wokbaot blong kambak bakegen long Betel. Oli stap wokbaot sloslo olsem, gogo oli kamtru bakegen long ples ya long medel blong tufala taon ya Betel mo Eae, we Ebram i bin mekem ples blong hem long hem bifo.” Oltaem, nomata weples Ebram i go long hem, be hem i putum wosip blong Jeova long fasples long laef blong hem.—Jenesis 13:3, 4.

10. ?Wanem trabol i kamaot bitwin long ol man blong lukaot long ol anamol blong Lot mo Ebram, mo from wanem i impoten blong stretem trabol ya kwiktaem?

10 “Nao Lot tu i gat ol sipsip, mo ol nani, mo ol buluk blong hem, wetem woman blong hem, mo ol pikinini blong hem, mo ol slef blong hem. Be gras blong ples ya i no naf blong Ebram mo Lot, tufala i stap wanples long hem, from we ol anamol blong tufala oli plante tumas. Nao oltaem, ol man we oli stap lukaot long ol anamol blong Ebram mo ol man we oli stap lukaot long ol anamol blong Lot oli stap raorao long olgeta. Long taem ya, ol laen blong Kenan, wetem ol laen blong Perij oli stap yet long kantri ya.” (Jenesis 13:5-7) Ples ya i no gat naf wota mo gras blong ol anamol blong Ebram mo Lot tugeta. Taswe, trabol mo kros i kamaot bitwin long ol man we oli lukaot long ol anamol blong tufala ya. I no stret we ol man blong trufala God oli raorao olsem. Sipos oli gohed long fasin ya, maet bambae oli save kam badfren blong olwe. ?Bambae Ebram i mekem wanem? Hem i bin karemaot Lot afta we papa blong Lot i ded, mo ating Lot i olsem wan stret pikinini blong hem nomo. Mo tu, Ebram i olfala moa long Lot, taswe hem nao i gat raet blong tekem beswan graon i blong hem.

11, 12. ?Ebram i soemaot gladhat blong hem taem i letem Lot i mekem wanem jus, mo from wanem jus blong Lot i no waes?

11 Be Ebram i no mekem olsem. Hem “i talem long Lot se, ‘Lot. Yumitufala i wan famle nomo, be oltaem, ol man blong mi mo ol man blong yu oli stap raorao long olgeta. Hemia i no stret ya. I moa gud yumitufala i seraot. Olgeta graon ya i stap. I gud yu yu jusumaot haf we yu yu wantem, nao mi bambae mi tekem narafala haf. I stap long yu nomo blong yu jus.’ ” Klosap long taon ya Betel, i gat wan hae ples we oli kolem “wan long ol beswan ples blong lukluk Palestaen.” Maet Lot i stap long ples ya nao taem hem i “luklukraon, i luk we bigfala levelples ya daon, klosap long Jodan Reva, i go olwe kasem vilej ya Joa long saot, hem i ples blong gudfala wota. Hem i luk we ples ya i olsem gudfala ples ya we Hae God i bin wokem fastaem, long Iden, mo i olsem gudfala graon ya long Ijip tu. Long taem ya, Hae God i no bin spolem tufala taon ya Sodom mo Gomora yet.”—Jenesis 13:8-10.

12 Baebol i tokbaot Lot olsem wan “stret” man. Be, from wan risen we yumi no save, hem i no letem Ebram i jus fastaem, mo tu, i luk olsem we hem i no askem advaes long Ebram we i olfala moa long hem. (2 Pita 2:7) “Nao Lot i jusumaot olgeta graon long levelples ya daon, saed i go long is, klosap long Jodan Reva se i blong hem, nao i aot long ples ya we tufala i stap long hem, i wokbaot i go long ples ya. Ebram i stap long kantri ya Kenan, be Lot i wokbaot, i go stap long medel blong ol taon long bigfala levelples ya daon. Hemia nao fasin we tufala i seraot. Nao Lot i go mekem ples blong hem klosap long taon ya Sodom.” (Jenesis 13:11, 12) Sodom i wan rij taon we man i save kasem plante sas samting blong hem. (Esikel 16:49, 50) Maet i luk olsem we Lot i jusgud long saed blong bodi, be long saed blong spirit, hem i no jusgud. ?From wanem? Jenesis 13:13 i talem se, “ol man Sodom ya oli man nogud, oltaem oli stap mekem sin agens long Hae God.” Jus blong Lot blong go stap long ples ya, bambae i karem bigfala trabol i kam long famle blong hem.

13. ?Olsem wanem eksampol blong Ebram i save givhan long ol Kristin we maet oli rao from mane?

13 Be, Ebram i soemaot se hem i bilif long promes blong Jeova, se ol pikinini blong hem bambae oli tekem olgeta graon ya i blong olgeta. Taswe, hem i no rao from wan smol pis graon. Wetem gladhat, hem i folem rul ya we oli raetem samtaem biaen long 1 Korin 10:24: “I nogud man i stap lukaot rod we i save givhan long hem nomo. Yumi mas lukaot rod we i save givhan long ol narafala man tu we oli stap raonabaot long yumi.” Hemia wan gudfala advaes blong olgeta we maet oli rao wetem wan Kristin brata blong olgeta from mane. Samfala oli bin putum Kristin brata blong olgeta long kot, i bitim we oli folem advaes blong Matiu 18:15-17. (1 Korin 6:1, 7) Eksampol blong Ebram i soemaot se i moagud we yumi lus long saed blong mane i winim we yumi sakem doti long nem blong Jeova, mo yumi spolem pis long Kristin kongregesen.—Jemes 3:18.

14. ?Bambae Ebram i kasem wanem blesing from gladhat blong hem blong givim samting long narafala?

14 Ebram i kasem blesing from gladhat blong hem blong givim samting long narafala. God i talem se: “Bambae mi mekem olgeta ya we bambae oli kamaot biaen long yu oli kam plante we plante, we bambae i no gat man i save kaontem olgeta. Bambae i strong tumas blong kaontem olgeta, olsem we i strong tumas blong kaontem asis blong graon.” !Ebram i no gat pikinini yet, taswe ating tok ya i leftemap tingting blong hem bigwan! Nao God i talem long hem se: “Yu yu mas wokbaot blong lukluk olgeta graon ya, from we bambae mi mi givim olgeta evriwan i go long yufala.” (Jenesis 13:16, 17) Yes, Jeova i no letem Ebram i stap long wan bigfala taon we i gat plante sas samting long hem. Hem i mas stap longwe long ol man Kenan. Ol Kristin tede tu oli mas stap longwe long ol fasin blong wol ya. Oli no ting se oli hae moa long ol narafala. Be oli no kampani wetem ol man we maet oli save pulum olgeta blong joen long ol fasin we Baebol i agensem.—1 Pita 4:3, 4.

15. (a) ?Fasin blong Ebram blong wokbaot oltaem, maet i pulum hem blong no fogetem wanem samting? (b) ?Ebram i soemaot wanem gudfala eksampol long ol Kristin famle tede?

15 Long taem blong Baebol, bifo we wan man i pem graon, hem i gat raet blong go lukluk graon ya. Ating fasin blong Ebram blong wokbaot oltaem i pulum hem blong no fogetem se, wan dei, olgeta graon ya bambae i blong ol pikinini blong hem. Ale, Ebram i obei long God, “[“mo i gohed blong stap long ol haos tapolen. Hem,” NW ] i go mekem ples blong hem long Hebron, long graon blong wan man, nem blong hem Mamre. . . . Nao long ples ya, Ebram i wokem wan olta bakegen blong mekem wosip long Hae God.” (Jenesis 13:18) Bakegen, Ebram i soemaot se hem i tinghae tumas long wosip we hem i mekem i go long Jeova. ?Olsem wanem long famle blong yu? ?Yufala i tinghae tumas long famle stadi, famle prea, mo ol miting blong kongregesen?

Ol Enemi Oli Kam Faet

16. (a) ?Olsem wanem ol faswan tok long Jenesis 14:1 oli makem trabol? (b) ?From wanem fo king blong is oli kam blong faet?

16 “Nao long taem ya, i gat ol king blong fo kantri oli kam joen wanples blong go mekem faet. Olgeta ya, i gat King Amrafel blong Babilonia, mo King Ariok blong Elasara, mo King Kedolaoma blong Elam *, mo King Tidal blong Goeim.” Long olfala lanwis Hibru, ol faswan tok long vas ya (“Nao long taem ya . . . ”) ol man oli talem long wan fasin we i soemaot se bambae i gat trabol, “bambae i gat hadtaem we biaen i finis long wan blesing.” (Jenesis 14:1, 2, futnot long NW ) Hadtaem ya i stat taem fo king ya blong is wetem ol ami blong olgeta oli kam blong faet agensem ol man Kenan. ?From wanem oli mekem olsem? Blong finisim wan rebelian we faef taon oli mekem, hemia Sodom, Gomora, Admaha, Jeboeim, mo Bela. Ale, fo king ya oli maj i kam, nao oli “tekem ol soldia blong olgeta, oli kam wanples long bigfala levelples daon long medel blong ol hil, we nem blong hem Sidin. (Naoia, Ded Si i draonem ples ya finis.)” Hemia i klosap nomo long ples we Lot mo famle blong hem oli stap long hem.—Jenesis 14:3-7.

17. ?From wanem bilif blong Ebram i kasem traem taem ol enemi oli holem Lot?

17 Ol king blong Kenan oli faetbak strong, be oli no naf blong winim ol fo king ya we oli kam. “Nao ol fo king ya oli go insaed long tu taon ya Sodom mo Gomora, oli tekemaot olgeta samting we i stap, wetem ol kakae, nao oli karem evriwan i go. Nao long taem ya, man ya Lot we i pikinini blong brata blong Ebram, hem i stap long Sodom, mo olgeta ya oli tekem hem tu i go, wetem olgeta samting blong hem.” I no longtaem, Ebram i harem nius blong trabol ya. “Wan man long taon ya i aot long han blong olgeta, i ronwe, nao i kam luk Ebram we i wan Hibru, mo i talemaot olgeta samting ya long hem. Hem i faenem hem long ples blong hem, klosap long ol tri ya we ol man oli stap mekem wosip long olgeta, long graon blong Mamre ya we i laen blong Amoro. Mamre ya wetem tufala brata blong hem Eskol mo Anere, trifala i fren blong Ebram, mo trifala i mekem promes finis blong joen wetem hem long taem blong faet. Nao . . . Ebram i harem nius we ol fo king ya oli holem Lot.” (Jenesis 14:8-14) !Naoia, bilif blong Ebram i kasem bigfala traem! Tingbaot se, boe blong brata blong hem i bin tekem beswan graon i blong hem. ?Olsem wanem nao? ?Bambae Ebram i sore long hem, no nogat? Tingbaot tu se, ol king we oli kam faet oli kamaot long Sina, we i ples blong Ebram fastaem. Sipos hem i go faet agensem olgeta, bambae hem i no moa save gobak samtaem long prapa ples blong hem. ?Antap long samting ya, olsem wanem Ebram nomo i save winim ol ami we olgeta soldia blong Kenan oli no naf blong winim?

18, 19. (a) ?Olsem wanem Ebram i sevem Lot? (b) ?Oli presem hu from we hem i mekem Ebram i win?

18 Bakegen, Ebram i trastem Jeova fulwan. Hem i “singaot olgeta man blong faet long ples ya oli kam wanples, mo oli mekemrere blong go faet. Olgeta ya, namba blong olgeta i kasem tri handred eitin olgeta. Nao oli aot, oli biaen long ol fo king ya olwe, gogo kasem taon ya Dan long not, we i longwe olgeta. Nao long ples ya, Ebram i seraot ol man blong hem long ol kampani, mo long naet, oli go mekem faet long ol enemi ya blong olgeta, nao oli winim olgeta, mo oli ronem olgeta gogo kasem taon ya Hoba, long narasaed Damaskes i go. Nao Ebram i tekembak olgeta samting we olgeta ya oli karem i go. Hem i tekembak Lot ya wetem olgeta samting blong hem, mo ol woman, mo ol narafala man we olgeta ya oli stap karem i go, nao i tekem olgeta oli kambak long ples blong hem.” (Jenesis 14:14-16) Ebram i soemaot strong bilif long Jeova. Hem i lidim smol ami blong hem blong faet agensem wan bigfala ami, ale, i winim olgeta, mo i sevem Lot wetem famle blong hem. Taem Ebram i stap kambak, hem i mitim Melkisedek long rod. Melkisedek hem i king blong Salem, mo i pris blong God. “Nao King Melkisedek, . . . i givim bred mo waen long Ebram. Nao i blesem hem, i talem se, ‘Ebram. Prea blong mi, we God ya we i hae we i hae, we i mekem skae mo graon, hem bambae i blesem yu. Hem nao i mekem yu yu winim ol enemi blong yu long faet. !Yumi presem hem!’ Nao Ebram i tekem olgeta samting ya we hem i tekemaot bakegen long ol fo king ya, i seraot olgeta long ten hif, mo i givim wan hif i go long King Melkisedek ya.”—Jenesis 14:18-20.

19 Yes, Jeova i mekem Ebram i win long faet ya. Bakegen, Ebram i luk we Jeova i sevem hem from we hem i gat bilif. Tede, ol man blong God oli no faet wetem ol prapa tul blong faet. Be olgeta oli stap kasem plante traem mo trabol. Ol pej we oli kam biaen bambae oli soemaot olsem wanem eksampol blong Ebram i save halpem yumi blong winim ol trabol ya.

[Ol futnot]

^ Buk ya Insight on the Scriptures (we ol Witnes blong Jeova oli wokem), i talem se, “wan olfala hanraet i tokbaot wan Fero, se hem i talem long ol man we oli karem ol tul blong faet, blong oli holem wan naesfala woman mo kilim man blong hem i ded.” Samting ya i soemaot se Ebram i gat risen blong fraet.

^ Maet Hega, we biaen i gat pikinini wetem Ebram, i wan long ol slef we Fero i givim long Ebram long taem ya.—Jenesis 16:1.

^ Bifo, ol man we oli agensem Baebol oli bin talem se Elam i no bin gat paoa long Babilonia, mo se i no tru nating we Kedolaoma i kam faet. Sipos yu wantem jekem ol samting we ol man blong digim graon oli faenemaot blong pruvum se stori ya blong Baebol i tru, traem luk Wajtaoa (Inglis mo Franis), Julae 1, 1989, pej 4 kasem 7.

?Yu Yu Makem?

• ?Olsem wanem hadtaem long saed blong kakae long Kenan i traem bilif blong Ebram?

• ?Olsem wanem Ebram mo Sarae tugeta oli givim gudfala eksampol long ol hasban mo waef tede?

• ?Wanem ol lesen we yumi save lanem from fasin blong Ebram blong stretem trabol bitwin long ol man blong wok blong hem mo ol man blong wok blong Lot?

[Kwestin]

[Tok blong pija long pej 22]

Ebram i no jusum samting we hem i gat raet blong jusum, be hem i tingbaot Lot fastaem

[Tok blong pija long pej 24]

Ebram i dipen long Jeova blong givhan long hem blong sevem Lot