Fasin Klin—?Hem i Rili Minim Wanem?

LONG ol yia 17 mo 18 handred ol man Yurop mo Yunaeted Stet oli gat wan fasin blong laef we i doti tumas. From samting ya, ol misinari long ol yia ya oli prijimaot wanem we sam man oli talem se hem i “tijing blong fasin klin.” Tijing ya i talem se man we i doti hem i mekem sin, be man we i klin hem i save kam klosap moa long God. Maet tijing ya nao i mekem toktok ya i kamaot, we plante man oli save long hem, se: “Fasin klin i klosap long fasin blong obei long God.”

Hemia bigfala tingting we Salvesen Ami i stanap long hem, ogenaesesen ya we William mo Catherine Booth nao tufala i stanemap. Buk ya, Health and Medicine in the Evangelical Tradition, i talem se Salvesen Ami i stap yusum wan spesel toktok blong soemaot tingting ya i se: “Swim long sop, kakae sup, mo kasem sef.” Biaen, Louis Pasteur mo sam narafala man oli faenemaot se ol sik oli kamaot from ol jem. Naoia we ol man oli gat pruf ya we sayens i givim, tingting blong olgeta i strong moa blong sapotem ol plan we oli givhan long man blong gat gud helt.

Kwiktaem nomo ol man oli jenisim sam samting we oli bin mekem longtaem finis, olsem fasin blong kisim Baebol taem oli givim witnes long kot, mo fasin blong yusum wan kap nomo blong kasem wota blong ol man we oli tosta long skul mo tren stesen. Oli traehad tu blong mekem se long evri jos ol man oli gat prapa kap blong olgeta blong dring waen i winim we oli yusum wan kap nomo blong evriwan. Yes ol misinari long ol yia ya oli bin winim tingting blong plante man blong jenisim laef blong olgeta long saed blong fasin klin.  Wan man blong raetem buk i tokbaot bigfala jenis ya se hem i kamaot from we ol man oli lan blong “lavem fasin klin.”

Be jenis ya we hem i talem se i kamaot from we ol man “oli lavem fasin klin” hem i blong smoltaem nomo. Sloslou ol man blong mekem bisnes oli stat talem se sop ya we oli stap yusum evri dei, hem i wan samting we man i nidim tumas blong kam naes. Oli yusum ol tok blong trikim man blong ting se sam samting we oli stap yusum blong stap klin, olsem sop, oli save mekem man i gat gud nem antap long narafala man. Televisin i soem tingting ya bakegen mo bakegen. Long ol pablisiti mo sinema, ol bisnes man oli yusum ol naesfala man mo woman we laef blong olgeta i nambawan. Be klosap neva yumi luk we ol naesfala man mo woman ya oli stap klinim haos no garen blong olgeta, oli neva klinim tin doti no pikimap sitsit blong puskat no dog blong olgeta.

I gat sam man we oli holem tingting ya se taem oli go long wok oli winim mane blong pem ol samting we oli nidim, be oli no winim wan mane nating long wok blong klinim haos no narafala wok olsem. Yes, oli ting se from we oli no kasem mane long saed ya, ale, oli no nid blong klinim ples. Tingting ya i mekem we long lukluk blong sam man tede, fasin klin i minim se yu wasem bodi blong yu wan, hemia nomo.

Tingting Blong God Long Fasin Klin

Yumi agri se traehad ya we ol misinari oli bin mekem blong tijim man blong stap klin i mekem laef blong ol man i kamgud moa. Mo hemia i stret tu from we fasin klin hem i wan fasin we i kamaot long Jeova, God ya we i tabu mo i klin tumas. Hem i tijim yumi blong givhan long yumi taem hem i talem se yumi mas tabu, yumi mas klin gud long olgeta samting we yumi mekem.—Aesea 48:17; 1 Pita 1:15.

Jeova God i soem gudfala eksampol long saed ya. Nating se yumi no save luk ol fasin blong God stret long ae blong yumi, be ol samting we Hem i wokem oli soemaot klia ol fasin ya long yumi, olsem fasin klin. (Rom 1:20) Wetem ae blong yumi, yumi luk we ol samting we God i wokem long wol ya oli neva mekem doti we i stap oltaem. Olgeta laef samting long wol ya oli wok tugeta blong klinim ples long fasin we i nambawan, mo hemia i blong mekem we laef long wol ya i klin mo i helti gud. Plan ya we ol samting long wol oli folem blong klinim ples i save kamaot nomo long tingting blong wan Man we i wantem se ol samting oli klin gud. Taswe yumi sua fulwan se God i wantem we ol man blong hem tu oli mas klingud long evri samting we oli mekem long laef blong olgeta.

Fo Samting We Oli Mas Klin

Baebol i tokbaot fo samting we ol man blong God oli mas traehad blong mekem se i klin long laef blong olgeta. Bambae yumi tokbaot fofala samting ya.

Wosip. Ating yumi save talem se hemia namba wan samting we yumi mas mekem i klin from we hem nao i save givhan long yumi blong kasem laef we i no save finis. Be, plante taem, ol man oli no gat tingting nating blong stap klin long saed ya. Man we i klin long wosip blong hem i neva go bitim ol mak we God i putum blong seraotem wosip we i tru long wosip we i giaman. Yes, long lukluk blong God, olkaen wosip we oli giaman, oli doti tumas. Aposol Pol i raetem se: “[Jeova] i talem se, ‘From samting ya, yufala i mas gowe long olgeta, yufala i mas stap yufala nomo, mo olgeta oli mas stap olgeta nomo. Yufala i no save tajem ol samting ya we oli no klin long fes blong mi, nao bambae mi mi glad blong tekem yufala.’ ” (2 Korin 6:17) Mo tu, disaepol Jemes i klia gud long bisnes ya i se: “God i Papa blong yumi, mo prapa fasin blong ona long hem, we hem i luk se i klin gud mo i stret gud i olsem. Man i mas . . . lukaot gud long laef blong hem, blong i stap klin oltaem, we bambae ol rabis fasin blong wol i no spolem hem.”—Jemes 1:27.

God i soemaot klia we hem i no agri nating blong meksemap giaman wosip wetem trufala wosip. Plante taem, giaman wosip i joen wetem ol fasin we oli doti tumas mo ol aedol mo god we oli rabis olgeta. (Jeremaea 32:35) Taswe, ol trufala Kristin oli mas ronwe long eni samting we i joen long wosip we i doti.—1 Korin 10:20, 21; Revelesen 18:4.

Fasin. Long saed ya tu, God i soemaot klia wanem fasin we i klin mo wanem fasin we i doti. Efesas 4:17-19 i tokbaot olgeta man long wol tugeta se: “Tingting blong olgeta ya i stap long tudak nomo. Nao oli stap longwe tumas long laef ya we God i stap givim. . . . Oli no moa gat sem nating, nao oli stap gohed olbaot, oli stap ronem woman, mo oli stap mekem ol fasin we i rabis olgeta, we i no gat wan samting blong blokem olgeta.” Ol tingting ya we oli doti nomo, oli soemaot olgeta long plante defren rod we, maet oli klia long ae no maet oli haed, taswe ol Kristin oli mas lukaot gud.

 Ol man we oli lavem God oli save se fasin blong salem bodi, fasin we man i slip wetem man, fasin blong slip tugeta bifo mared, mo ol doti buk mo video, oli go agensem ol rul blong Jeova long saed blong fasin klin. Be i tru se olgeta samting ya oli stap olbaot long ol pleplei blong wol mo oli wan haf blong laef blong ol man. Taswe ol Kristin ol mas lukaot gud blong no folem fasin blong laef blong wol. Wan man no woman we i werem ol klos we oli sot tumas no ol klos we oli soem bodi taem hem i kam long ol Kristin miting no taem hem i joen wetem ol narafala Kristin blong kakae tugeta, hem i pulum ae blong narafala i kam long bodi blong hem nomo mo hem i soemaot we hem i no traehad fulwan blong folem fasin we i klin. Man no woman we i werem olkaen klos olsem i karem ol doti tingting blong wol i kam insaed long Kristin kongregesen, be tu, hem i save pulum ol narafala blong gat ol tingting we oli doti. Hemia wan samting we ol Kristin oli mas wokhad long hem blong soemaot se oli kasem ‘waes long heven.’—Jemes 3:17.

Tingting. Hed blong yumi we i stap haedem ol tingting blong yumi i no mas kam olsem wan rum blong fulumap ol doti tingting long hem. Jisas i givim woning agensem ol tingting we oli doti taem hem i talem se: “Man we i luk wan woman, nao i wantem hem tumas, i olsem we hem i slip wetem woman ya finis.” (Matiu 5:28; Mak 7:20-23) Ol tok ya oli laenap tu wetem fasin blong lukluk ol doti buk mo video, ridim ol stori we oli tokbaot ol doti fasin long saed blong seks, mo lesin long ol miusik we oli givim nogud tingting. Yes, ol Kristin oli blokem ol samting we i save mekem se oli kam doti. Oli sakemaot ol doti tingting we i save pulum olgeta blong talem ol doti tok no mekem ol doti fasin we oli no blong man we i tabu.

Bodi. Plante taem Baebol i talem se man we i tabu hem i man we i klin tu long saed blong bodi. Eksampol, Pol i raetem se: “Yumi mas mekem yumi klin. Olgeta samting long bodi blong yumi mo long tingting blong yumi we oli stap mekem yumi doti long fes blong God, yumi mas sakemaot olgeta evriwan. Mo yumi mas traehad blong mekem fasin blong yumi i klin, i tabu, from we yumi stap ona gud long God, mo yumi man blong hem nomo.” (2 Korin 7:1) Taswe, ol trufala Kristin oli mas traehad, folem wei we oli naf, blong mekem se bodi, haos, mo yad blong olgeta i klingud mo i stap stret oltaem. Nating se ol Kristin oli stap long wan ples we i no isi blong kasem wota blong was mo swim, be oli traem bes blong olgeta blong stap klin mo stret long fes blong ol man.

Man we i klin long bodi i minim tu se bambae hem i neva smok tabak, bambae i neva drong long alkol, mo bambae i neva yusum drag. Olgeta samting ya oli spolem bodi mo putum doti long hem. Sing blong Solomon i tokbaot man ya blong lukaot sipsip we i laekem gudfala smel long klos blong gel ya blong Salem. (Sing blong Solomon 4:11) Yes, taem yumi lukaot gud se bodi blong yumi i stap klin yumi soem lav long narafala. Yumi no wantem karem ol nogud smel i go long ol man raonabaot long yumi. Maet ol senta oli smel gud, be oli no save karemaot doti we yumi save karemaot taem yumi wasem bodi blong yumi evri dei mo taem yumi werem klos we i klin.

 Holem Wan Tingting We i Skelgud

Be i gat sam man we samtaem oli bitim mak tumas long fasin blong stap klin. Fasin olsem i krangke nomo mo i karemaot glad long laef. Mo tu, hem i save mekem we yumi westem plante taem. Be i tru tu se taem man i no klinim mo lukaot long haos blong hem, maet bambae hem i mas spenem plante mane blong fiksimap haos ya biaen. I nogud blong bitim mak long tufala saed ya. I moagud blong gat fasin we i skelgud mo meksua se haos blong yumi i stap klin mo stret olsem we yumi naf blong mekem.

Haos no rum blong yu i no mas fasfas. I hadwok blong klinim wan haos no rum we i fasfas wetem tumas samting. Mo tu i no isi blong luk doti taem plante samting oli fasfas olsem. Taem wan haos i no fasfas wetem plante samting yumi no spenem tumas taem blong klinim. Baebol i leftemap fasin blong laef we i no fasfas wetem plante samting, i se: “Sipos yumi gat kakae blong yumi mo klos blong yumi, hemia i naf, yumi save harem gud.”—1 Timoti 6:8.

Kipim ples i klin. Wok blong klinim wan haos hem i wok blong evri man we oli laef long haos ya. Man we rum blong hem i olbaot bambae hem i mekem we haos tu i olbaot. Taem ol samting oli no olbaot i minim se oli stap long stret ples blong olgeta. Eksampol, floa hem i no ples blong sakem ol doti klos. Mo antap moa, i denja blong livim ol pleplei mo tul blong wok oli stap slip olbaot. Plante aksiden we oli hapen long haos oli kamaot from we man i livim ol samting oli stap olbaot.

I klia se, fasin klin hem i wan haf blong Kristin laef. Profet Aesea i tokbaot fasin blong laef we God i glad long hem i se hemia “Rod we i Tabu, i Blong Hae God.” Mo hem i go moa i se “[“ol man we oli no klin, oli no save wokbaot long rod ya,” NW ].” (Aesea 35:8) Yes, sipos yumi traehad naoia blong wokem fasin we klin, yumi soemaot se bilif blong yumi i strong long promes blong God se i no longtaem bambae hem i putum wan paradaes we i klin gud long wol ya. Long taem ya, ol man we oli laef long evri ples blong naesfala wol ya, bambae oli presem Jeova God from we olgeta evriwan bambae oli folem ol stretfala rul blong Hem long saed blong fasin klin.—Revelesen 7:9.

[Tok blong pija long pej 6]

Wok blong klinim wan haos hem i wok blong evri man we oli laef long haos ya

[Tok blong pija long pej 6]

Graon ya i mekem yumi sapraes bigwan long fasin blong hem blong klinim hem wan