Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

Wan Kwestin

Wan Kwestin

Wan Kwestin

?Taem Jon i luk “bigfala kampani” we i mekem tabu wok long tempol blong Jeova, oli stap long wanem haf blong tempol?—Revelesen 7:9-14, NW.

I stret blong talem se bigfala kampani ya i wosip long Jeova long wan long ol yad long wol we i haf blong bigfala tempol long saed blong spirit. Bigfala yad we i stap raon long tempol blong Solomon, i pija blong yad ya.

Long ol yia we oli pas, oli bin talem se bigfala kampani i stap wosip long wan yad long saed blong spirit we i sem mak long Yad blong ol Hiten Man long taem blong Jisas. Be, afta we oli stadi moa long poen ya oli faenem faef risen we oli soemaot se tingting ya i no stret. Faswan se, i no olgeta samting long tempol blong Herod we oli pija blong bigfala tempol blong Jeova long saed blong spirit. Eksampol, long tempol blong Herod, i gat Yad blong ol Woman mo Yad blong ol Man Isrel. Ol man mo woman oli gat raet blong go insaed long Yad blong ol Woman, be ol man nomo oli gat raet blong go insaed long Yad blong ol Man Isrel. Long ol yad blong bigfala tempol blong Jeova long saed blong spirit, oli no seraotem ol man long ol woman taem oli wosip. (Galesia 3:28, 29) Taswe, long tempol long saed blong spirit, i no gat wan yad we i olsem Yad blong ol Woman mo wan yad we i olsem Yad blong ol Man Isrel.

Namba tu risen, long plan blong tempol blong Solomon, we Jeova i givim, mo long tempol we Esikel i luk long vison, i no gat wan Yad blong ol Hiten man. Samting ya i tru tu long tempol we Serubabel i bildim bakegen. Taswe, i no gat risen blong bilif se long plan blong wosip long bigfala tempol blong Jeova long saed blong spirit, i nidim wan Yad blong ol Hiten man. Samting ya bambae i kam klia moa taem yumi tingbaot nekiswan poen.

Namba tri risen, King Herod blong Edom i bin bildim Yad blong ol Hiten man. Hem i bildim yad ya blong leftemap hem wan mo blong mekem se ol man Rom oli glad long hem. Herod i stat blong fiksimap tempol blong Serubabel samwe long yia 18 no 17 B.K.T. Buk ya The Anchor Bible Dictionary i eksplenem se: “Samting we gavman long Wes [Rom] i wantem hemia se . . . wan tempol we i bigwan moa long olgeta we oli stap long ol bigfala taon blong is.” Be, saes blong tempol ya oli makem finis. Buk ya i eksplenem se: “Nating se saes blong Tempol ya i mas sem mak olsem tufala tempol bifo [hemia blong Solomon mo Serubabel], i gat plante spes antap long Hil blong Tempol.” Taswe, Herod i mekem eria blong tempol i bigwan moa taem hem i ademap yad ya we oli kolem tede Yad blong ol Hiten man. !I klia se long tempol blong Jeova long saed blong spirit i no nidim wan yad ya we i sem mak long hemia we Herod i bildim!

Namba fo risen, eni kaen man—olgeta we oli blaen, we oli no save wokbaot, mo ol Hiten man we oli no sakomsaes—oli save go insaed long Yad blong ol Hiten man. (Matiu 21:14, 15) I tru se, ol Hiten man we oli no sakomsaes mo we oli wantem mekem sakrefaes long God oli save mekem long yad ya. Mo samtaem Jisas i bin go long yad ya blong prij long ol man. Tu taem hem i ronemaot ol man long yad ya, we oli stap jenisim mane mo we oli stap mekem bisnes. Hem i talem se olgeta oli no ona long haos blong Papa blong hem. (Matiu 21:12, 13; Jon 2:14-16) Nating se i olsem, buk ya The Jewish Encyclopedia i talem se: “Blong talem stret, yad ya we i stap afsaed, i no rili haf blong Tempol. Graon blong hem i no tabu, mo eni man i save go insaed long hem.”

Blong namba faef risen, buk ya A Handbook on the Gospel of Matthew we Barclay M. Newman mo Phillip C. Stine i raetem, i talem se Grik tok ya (hi.e.ron’) we oli tanem i kam “tempol” mo we oli yusum tu blong talem Yad blong ol Hiten man, “i min se olgeta bilding, i no jes haos tempol nomo.” Defren nao, Grik tok ya (na·os’) we oli tanem i kam “tempol” long vison blong Jon long saed blong bigfala kampani, i moa stret. Taem oli yusum tok ya blong tokbaot tempol blong Jerusalem, plante taem hem i minim Rum ya we i Tabu we i Tabu, haos tempol stret, no eria we i stap raonabaot long tempol ya. Samtaem oli tanem tok ya i kam “haos blong God.”—Matiu 27:5, 51; Luk 1:9, 21; Jon 2:20.

Ol man we oli haf blong bigfala kampani ya oli soemaot bilif long ransom sakrefaes blong Jisas. Oli klin long saed blong spirit, from we oli “wasem ol klos blong olgeta finis long blad blong Smol Sipsip ya.” Taswe, God i luk olgeta olsem stret man, blong oli save kam fren blong Hem mo blong oli sef long taem blong bigfala trabol. (Jemes 2:23, 25) Long plante defren fasin, oli olsem ol proselaet long Isrel we oli obei long kontrak blong Loa mo we oli joen wetem ol man Isrel long wosip blong olgeta.

I tru se, ol proselaet ya oli no save go insaed long yad ya we i insaed olgeta. Hemia ples we ol pris oli stap mekem wok blong olgeta. Mo ol man we oli haf blong bigfala kampani oli no stap long yad ya we i insaed olgeta long bigfala tempol blong Jeova long saed blong spirit. Yad ya hem i pija blong fasin blong ol “tabu pris” ya we oli stretgud olgeta mo ol pikinini blong God taem oli stap yet long wol ya. (1 Pita 2:5) Be, elda ya long heven i talem long Jon se, bigfala kampani ya i stap insaed long tempol. Oli no stap afsaed long haos tempol long wan yad we i olsem Yad blong ol Hiten man, nogat. !Hemia wan bigfala ona ya! !Mo i soemaot se yumi wanwan i mas gohed oltaem blong stap klin long saed blong spirit mo fasin!

[Tok blong pija long pej 31]

(Lukluk niuspepa)

Tempol Blong Solomon

1. Haos Tempol

2. Yad we i Insaed Olgeta

3. Bigfala Yad

4. Step we i go antap long Yad