Faenem Glad Long Stret Fasin Blong Jeova

“Man we i lukaot stret fasin mo kaen gud fasin, bambae i faenem laef, stret fasin mo haenem.”—OL PROVEB 21:21, NW.

1. ?Wanem ol rod blong ol man tede we i lidim olgeta blong kasem bigfala trabol?

 “I GAT rod i stap we man i ting se i stret gud, be hem i rod blong ded nomo.” (Ol Proveb 16:25) !Waes tok ya blong Baebol i stret nomo long fasin blong bighaf blong ol man tede! Ol man oli mekem samting we olgeta oli ting se i stret. Oli no tingbaot ol samting we narafala i nidim. (Ol Proveb 21:2) Oli talem se oli respektem ol loa mo rul blong kantri, be oltaem oli traem faenem rod blong no obei long olgeta. From samting ya wol i fulap long ol man we oli seraot, mo we tingting blong olgeta i fasfas.—2 Timoti 3:1-5.

2. ?Wanem samting we ol man oli nidim tumas blong givhan long olgeta?

² Taswe, blong givhan long yumi—mo blong mekem we olgeta man oli save gat pis mo seftaem—yumi nidim tumas wan loa no rul blong folem we i stret, we olgeta man oli agri long hem mo we oli glad blong obei long hem. Be i klia se, i no gat wan man we i naf blong stanemap wan loa no rul olsemia, nomata we man ya i waes olsem wanem no hat blong hem i stret. (Jeremaea 10:23; Rom 3:10, 23) ?Be, olsem wanem sipos rul ya i stap finis, bambae yumi faenem rul ya wea mo bambae i olsem wanem? No, maet kwestin we i impoten moa se: ?Sipos rul ya i stap finis, bambae yu glad tumas long hem mo bambae yu agri blong folem hem?

Faenem Wan Rul We i Stret Blong Folem

3. ?Hu nomo i naf blong stanemap wan rul blong folem we i givhan long olgeta man mo we olgeta man oli save agri long hem, mo from wanem?

³ Yumi nidim wan rul blong folem we i givhan long olgeta man mo we olgeta man oli save agri long hem. I gat wan man nomo we i naf blong givim rul ya long yumi. Hemia Jeova God, Man ya we i Wokem olgeta samting, mo we i gat olgeta paoa. Fasin blong ol man blong seraot from kala, kalja, mo politik i no gat paoa long hem. Hem i no olsem ol man, we oli gat slak fasin mo oli no save lukluk i go long fiuja. Hem i talem se: “Skae i antap we i antap, i antap olgeta long graon, mo long sem fasin, tingting blong mi we i hae we i hae, i antap olgeta long tingting blong yufala, mo fasin blong mi i antap olgeta long fasin blong yufala.” (Aesea 55:9) Mo tu, Baebol  i tokbaot Jeova se hem i “God ya [we] i holem olgeta promes blong hem, i no save mekem i no stret; Hem i stret we i stret.” (Dutronome 32:4, NW ) Plante taem long Baebol, yumi faenem ol tok olsem “Hae God i mekem i stret” no “Hem i stret olgeta.” (Eksodas 9:27; 2 Kronikel 12:6; Ol Sam 11:7; 129:4; Ol Krae 1:18; Revelesen 19:2) Yes, yumi mas lukluk i go long Jeova blong soem beswan eksampol blong rul we yumi mas folem, from we hem i holem olgeta promes blong hem, hem i mekem i stret oltaem, mo fasin blong hem i stret.

4. ?Tok ya “stret fasin” i minim wanem?

⁴ Bighaf blong ol man tede oli no laekem mo oli daonem man we i traem mekem stret fasin. Oli talem se man olsem i wantem flas mo soem nomo se hem i tabu moa bitim ol narafala. Yes, oli talem se man ya i gat tu fes long fasin mo bilif blong hem. Be long Inglis, “stret fasin” i karem mining se man i mekem i stret oltaem, i folem stret rul, i no gat poen, i no gat sin; i folem ol rul mo loa blong God no ol rul blong stret fasin we ol man oli agri long hem; mo ol aksin blong hem oli stret. !Ating yu glad tumas sipos i gat wan loa no rul blong folem we i leftemap ol nambawan fasin ya!

5. Talemaot mining blong stret fasin olsem we Baebol i soemaot.

⁵ Long saed blong stret fasin, buk ya Encyclopaedia Judaica i makem se: “Stret fasin i no wan samting we i stap long tingting nomo, be hem i rili stanap long aksin blong mekem i stret long olgeta man.” Eksampol, stret fasin blong God, i no jes wan fasin we i stap insaed long hem olsem we hem i tabu. Defren olgeta, stret fasin i wan haf blong prapa fasin blong God we hem i stap soemaot long ol rod we oli gud mo oli stret. Ating yumi save talem se, from we Jeova i tabu tumas, evri samting we hem i mekem mo evri samting we i kamaot long hem oli stret gud. Olsem Baebol i talem, “fasin blong Hae God i stret gud, mo olgeta samting we hem i mekem i stap soemaot samting ya. Hem i God we i gat sore long man, mo olgeta wok blong hem i stap soemaot fasin ya blong hem.”—Ol Sam 145:17.

6. ?Pol i talem wanem long saed blong sam man Jiu long taem blong hem we oli no bilif, mo from wanem?

⁶ Long leta blong hem long ol Kristin long Rom, aposol Pol i makem samting ya. Hem i raet long saed blong sam man Jiu we oli no bilif, i se: “From we oli no save gud stret fasin blong God, be oli traem mekem rod blong olgeta, blong oli kam stret man, taswe oli no wantem folem stret fasin blong God.” (Rom 10:3, NW ) ?From wanem Pol i tokbaot olgeta ya olsem we “oli no save gud stret fasin blong God”? ?Olsem wanem? ?Olgeta ya oli no bin kasem tijing blong Loa, hemia ol stret rul we God i wantem blong oli folem? !Si, oli kasem tijing ya! Be, bighaf blong olgeta oli tingbaot stret fasin olsem wan gud nem nomo we man i save kasem sipos hem i strong blong mekem evri smosmol loa. Oli no tingbaot stret fasin olsem wan rul blong folem, no wan rul we i mas lidim olgeta blong mekem i gud long ol narafala. Olsem ol lida blong skul long taem blong Jisas, olgeta ya oli no kasem save long mining blong stret fasin mo fasin blong mekem i stret.—Matiu 23:23-28.

7. ?Jeova i soemaot stret fasin blong hem olsem wanem?

⁷ Samting we i defren, hemia se Jeova i mekem stret fasin blong hem i kam long klia ples tru long olgeta wok we hem i mekem. From stret fasin, God i no ting nating long sin we man i stap mekem oltaem. Be, samting ya i no min se hem i no gat filing no hem i mekem i strong tumas long ol man, mekem se ol man oli fraet long hem mo oli stap longwe long hem. Defren olgeta, from ol wok blong God we oli soemaot stret fasin, man i save kam klosap long hem mo kamaot long ol nogud frut blong sin. Taswe i stret nomo, we Baebol i tokbaot Jeova olsem “God blong stret fasin mo Man blong Sevem man.”—Aesea 45:21, NW.

Stret Fasin Mo Fasin Blong Sevem Man

8, 9. ?Long wanem rod Loa blong God i soemaot stret fasin blong hem?

⁸ Blong kasem save olsem wanem stret fasin blong God i laenap wetem gudfala wok we hem i mekem blong sevem ol man, tingbaot Loa blong God, we Moses i karem i go long ol man Isrel. Yumi sua se Loa ya i stret gud. Long lastok blong hem long ol man Isrel, Moses i talem se: “Nating we nem blong ol narafala kantri ya i hae we i hae, be i no gat wan long olgeta we ol loa blong hem i stret gud, olsem ol loa ya we mi mi stap tijim yufala long hem naoia.” (Dutronome 4:8) Plante handred yia biaen, King Deved blong Isrel i talemaot se: “Ol tingting blong Hae God oli stret gud, mo hem i stap jajem yumi long fasin we i stret long evri man.”—Ol Sam 19:9.

⁹ Tru long loa ya, Jeova i soemaot klia ol stret rul  blong hem long saed blong fasin we i gud mo fasin we i nogud. Loa ya i eksplenem klia long ol man Isrel wanem fasin oli mas gat long wosip, bisnes, mared, kakae mo fasin we i klin, mo tu, long fasin blong jajem wan bisnes. Mo tu, Loa ya i givim strong panis long ol man we oli brekem loa, mo samtaem oli mas kasem panis blong ded. * ?Be ol stret rul blong God we oli stap long Loa blong hem, oli strong tumas long ol man? ?Oli blokem fasin fri mo glad blong olgeta, mekem se ol man oli kam taed long ol loa ya, olsem plante man tede oli stap talem?

10. ?Olgeta we oli lavem Jeova oli harem olsem wanem long saed blong ol loa blong hem?

¹⁰ Olgeta we oli lavem Jeova oli faenem bigfala glad long ol stret loa mo oda blong hem. Olsem yumi luk finis, King Deved i agri se ol tingting blong Jeova oli tru mo oli stret. Be tu, Deved i glad tumas mo i gat bigfala tangkiu from ol loa ya. Long saed blong ol loa mo ol tingting blong Jeova, hem i talem se: “Mi mi wantem ol tok ya moa, i winim we mi wantem gol we i beswan, mo mi harem se i swit moa, i winim eg blong sugabag. Hae God, ol tok blong yu, oli stap givim save long mi, we mi mi man blong wok blong yu. Yu yu stap givim pei long mi, from we mi stap obei long olgeta.”—Ol Sam 19:7, 10, 11.

11. ?Olsem wanem Loa i olsem wan ‘man we i lukaot long pikinini kam kasem taem we Kraes i kamtru’?

¹¹ Plante handred yia biaen, Pol i makem wan narafala risen blong soem se Loa ya i sas tumas. Long leta blong hem long ol man Galesia, hem i raetem se: “Mifala i stap aninit long Loa ya olsem we pikinini i stap aninit long man we i lukaot long hem blong mekem hem i folemgud ol rul blong masta blong hem, mo Loa ya i stap mekem long mifala olsem, kam kasem taem we Kraes i kamtru. Loa ya i mekem olsem, blong mifala i save kam stret man long fes blong God from we mifala i bilif long Kraes.” (Galesia 3:24) Long taem blong Pol, wan man we i lukaot long pikinini, i man blong wok no slef blong wan bigfala famle. Wok blong hem i blong protektem ol pikinini mo wokbaot wetem olgeta taem oli go long skul. Long sem fasin, Loa i protektem ol man Isrel agensem ol rabis fasin mo giaman wosip blong ol nesen raonabaot long olgeta. (Dutronome 18:9-13; Galesia 3:23) Antap long samting ya, Loa ya i mekem ol man Isrel oli luksave se oli sinman mo oli nidim wan man blong tekemaot sin mo sevem olgeta. (Galesia 3:19) Ol sakrefaes we Loa i talem, oli soemaot long ol man se oli nidim wan sakrefaes blong pemaot sin blong olgeta, mo ol sakrefaes ya oli olsem wan pija blong makemaot trufala Mesaea. (Hibrus 10:1, 11, 12) Taswe, i tru se Loa i wan rod we Jeova i yusum blong soemaot stret fasin blong hem, be tu, Jeova i givim Loa ya from we hem i wantem mekem i gud long ol man mo i wantem we oli kasem sef blong olwe.

Olgeta We Oli Stret Man Long Fes Blong God

12. ?Ol man Isrel oli save kam olsem wanem sipos oli bin folemgud Loa ya?

¹² Loa we Jeova i givim long ol man Isrel i stret gud. Taswe, sipos oli obei long Loa ya oli save kam stret man long fes blong God. Jes bifo we ol man Isrel oli rere blong go insaed long Promes Lan, Moses i talem long olgeta se: “Sipos yumi mekem tingting blong yumi i strong blong obei long olgeta samting we hem i talem, hemia i min se yumi stap mekem i stret long fes blong hem.” (Dutronome 6:25) Antap long samting ya, Jeova i promes long olgeta se: “Mi mi Hae God, . . . Yufala i mas obei long ol loa blong mi, mo yufala i mas folem ol tingting blong mi. Sipos yufala i mekem olsem, bambae yufala i gat laef.”—Levitikas 18:5; Rom 10:5.

13. ?Jeova i mekem i no stret taem hem i askem ol man blong hem blong obei long wan Loa we i stretgud? Eksplenem.

 ¹³ Sore tumas, olsem wan nesen, ol man Isrel oli no “strong blong obei long olgeta samting we [Jeova] i talem” mo from samting ya oli no bin kasem ol nambawan blesing we hem i promes long olgeta. Oli no naf blong obei long olgeta loa blong God from we Loa blong God i stretgud olgeta, be olgeta ya oli sinman. ?Hemia i min se God i mekem i no stret long olgeta? !Nogat! Pol i raet se: “?Be bambae yumi talem olsem wanem? ?Yumi save talem se God i mekem i no stret? !Nogat! Hem i mekem i stret nomo.” (Rom 9:14) Bifo, mo afta, long taem we God i givim Loa ya, i gat wanwan man we God i tingbaot olgeta olsem stret man, nating se oli no stretgud olgeta mo oli mekem sin. Sam long ol man ya we oli fraetgud long God hemia Noa, Ebraham, Job, Rehab, mo Daniel. (Jenesis 7:1; 15:6; Job 1:1; Esikel 14:14; Jemes 2:25) Taswe, kwestin i stap se: ?Wanem samting i mekem we ol man ya oli olsem stret man long fes blong God?

14. ?Baebol i minim wanem taem hem i tokbaot wan man olsem “wan stret man”?

¹⁴ Taem Baebol i tokbaot wan man we i “stret man,” hem i no min se man ya i no gat sin mo i stretgud olgeta. Defren olgeta, hem i min se man ya i mekem olgeta wok we hem i mas mekem, long fored blong God mo ol narafala man. Eksampol, ol man oli stap singaot Noa se “wan stret man” mo “ol man oli no save jajem hem.” Hemia from we Noa i “mekem olgeta samting ya olsem we God i talem.” (Jenesis 6:9, 22; Malakae 3:18) Sekaraea mo Elisabet, papa mama blong Jon Baptaes, “tufala ya i stret gud long fes blong Hae God, mo oltaem tufala i stap folemgud ol loa mo ol rul blong hem.” (Luk 1:6) Mo Baebol i tokbaot Konilias, wan kapten long ami blong Itali, we i no man Jiu, se hem i “wan stret man we oltaem hem i stap mekem wosip long God.”—Ol Wok 10:22.

15. ?Wanem ol narafala fasin we oli laenap wetem stret fasin?

¹⁵ Antap long samting ya, taem fasin blong wan man i stret, hemia i soemaot wanem i stap long hat blong hem—olsem bilif, fasin tangkiu mo lav we hem i gat long Jeova mo ol promes blong hem—hem i no minim nomo se man i mekem wanem we God i wantem. Baebol i talem se Ebraham i “bilif strong long Hae God, mo from we hem i bilif olsem, Hae God i luk hem se hem i wan stret man long fes blong hem.” (Jenesis 15:6) Ebraham i no bilif nomo se God i stap, be tu hem i bilif long promes blong God long saed blong ‘wan laen.’ (Jenesis 3:15; 12:2; 15:5; 22:18) From bilif ya mo ol wok we oli folem bilif ya, Jeova i save frengud mo i save blesem Ebraham wetem ol narafala man blong bilif, nating se oli no stretgud olgeta.—Ol Sam 36:10; Rom 4:20-22.

16. ?Bilif long ransom i mekem wanem long ol man?

¹⁶ Blong ol man oli save kam stret man, i dipen  long bilif we oli gat long ransom sakrefaes blong Jisas Kraes. Pol i tokbaot ol Kristin long faswan handred yia, i se: “Long gladhat blong God, hem i stap givhan long olgeta. Hem i stap mekem olgeta oli stret man long fes blong hem, from we oli joen long Jisas Kraes we i pem rod finis, blong olgeta oli go fri.” (Rom 3:24) Pol i stap tokbaot olgeta we God i jusumaot olgeta blong joen wetem Kraes long Kingdom blong hem long heven. Be ransom sakrefaes blong Kraes i givim janis tu long plante milian narafala man blong oli kam stret man long fes blong God. Long wan vison, aposol Jon i luk “wan bigfala hip blong ol man, we olgeta i plante we plante, i no gat man i save kaontem olgeta. . . . Olgeta oli werem waet klos, . . . oli stap stanap long fran blong bigfala jea blong king mo long fes blong Smol Sipsip ya.” Ol waet klos ya oli soemaot se oli klin mo stret man long fes blong God from we “oli wasem ol klos blong olgeta finis long blad blong Smol Sipsip ya we i ded, blong mekem ol klos ya oli waet.”—Revelesen 7:9, 14.

Faenem Glad Long Stret Fasin Blong Jeova

17. ?Blong gohed blong mekem ol stret fasin, wanem sam samting we yumi mas mekem?

¹⁷ Jeova i lavem yumi tumas. Taswe hem i givim Pikinini blong hem, Jisas Kraes, blong ol man oli save kam stret man long fes blong hem. Be hemia i no min se wantaem nomo ol man ya bambae oli kam stret man. Nogat. Ol man oli mas soemaot bilif long ransom sakrefaes, oli mas mekem se laef blong olgeta i laenap wetem ol samting we God i wantem, oli mas givim laef blong olgeta i go long Jeova mo tekem baptaes long wota. Biaen, oli mas gohed blong mekem stret fasin, wetem ol narafala gudfala fasin tu. Pol i givim advaes long Timoti, wan Kristin we i baptaes finis mo we i gat hop blong go long heven, i se: “Yu yu mas traehad blong mekem ol stret fasin, mo blong folem ol fasin blong prea we God i wantem [“yu mas fasgud long God,” NW ]. Bilif blong yu i mas strong, mo yu mas lavem ol man. Yu mas holem wok ya gogo kasem en blong hem, mo yu mas kam wan kwaet man.” (1 Timoti 6:11; 2 Timoti 2:22) Mo tu, Jisas i makem se yumi mas gohed blong traehad, hem i talem se: “Gohed blong putum Kingdom mo stret fasin long fasples.” Maet yumi wokhad blong kasem ol blesing blong Kingdom blong God. ?Be olsem wanem? ?Yumi wokhad tu blong folem ol stret fasin blong Jeova?—Matiu 6:33.

18. (a) ?From wanem i no isi blong gohed blong mekem fasin we i stret? (b) ?Yumi save lanem wanem long eksampol blong Lot?

¹⁸ I tru se, i no isi blong mekem stret fasin. I no gat wan long yumi we i stretgud olgeta mo yumi evriwan i gat slak fasin. (Aesea 64:6) Mo tu, yumi stap long medel blong ol man we oli no laekem stret fasin blong Jeova. Laef blong yumi i olsem laef blong Lot long taon blong Sodom, we i fulap long ol nogud fasin. Aposol Pita i tokbaot from wanem i stret we Jeova i sevem Lot, blong hem i no lus wetem rabis taon ya. Pita i talem se: “Man ya, fasin blong hem i stret, mo hem i stap harem nogud tumas from ol fasin nogud we ol rabis man long ples ya oli stap mekem. Hem i stap long medel blong olgeta, mo oltaem hem i stap luk rabis fasin blong olgeta, mo i stap harem rabis tok blong olgeta, mo evri dei nomo, hem i stap harem nogud tumas from.” (2 Pita 2:7, 8) Taswe, i gud we yumi wanwan i askem se: ‘?Long hat blong mi, mi stap agri long ol rabis fasin long saed blong seks we yumi luk raonabaot long yumi? ?Ol pleplei mo spot we ol man oli laekem, be oli raf tumas, mi mi laekem olgeta smol? ?No mi harem nogud tumas from ol fasin ya we oli no stret, olsem we Lot i harem nogud?’

19. ?Wanem ol blesing we yumi save kasem sipos yumi harem gud long stret fasin blong God?

¹⁹ Naoia laef i kam denja tumas mo ol man oli no save se laef bambae i olsem wanem tumora. Taswe, sipos yumi haremgud long stret fasin blong Jeova, fasin ya bambae i protektem yumi. Long saed blong kwestin ya se: “Hae God. ?Hu man we i stret blong go long Haos Tapolen blong yu? ?Hu man we i stret blong go mekem wosip long yu long Saeon, tabu hil ya blong yu?” King Deved i ansa se: “Man we i  stret blong mekem olsem, hemia man we i stap obei long yu long evri samting, mo oltaem i stap mekem ol samting we i stret.” (Ol Sam 15:1, 2) I gud yumi gohed blong folem stret fasin blong God mo harem gud long hem. Long rod ya, bambae yumi save gat wan gudfala fasin fren wetem God mo gohed blong haremgud from we God i glad long yumi mo i blesem yumi. Bambae yumi haremgud tumas long laef blong yumi, yumi gat respek long yumi wan, mo yumi gat pis long tingting. Tok blong God i talem se: “Man we i lukaot stret fasin mo kaen gud fasin, bambae i faenem laef, stret fasin mo haenem.” (Ol Proveb 21:21, NW ) Antap long samting ya, sipos yumi traem bes blong yumi blong mekem wanem we i gud mo stret long olgeta samting we yumi mekem, bambae yumi joengud wetem ol famle mo ol fren blong yumi, mo fasin blong laef blong yumi bambae i kam gud moa—hemia long saed blong fasin mo spirit tu. Man blong raetem Sam i talem se: “Olgeta we oli stap obei long ol tok blong hem, mo we oltaem oli stap mekem ol fasin we i stret, bambae oli save harem gud.”—Ol Sam 106:3.

[Futnot]

?Yu Yu Save Eksplenem?

• ?Wanem ya stret fasin?

• ?Olsem wanem stret fasin blong God i sevem man?

• ?Wanem samting i mekem we ol man oli olsem stret man long fes blong God?

• ?Olsem wanem yumi save harem gud long stret fasin blong Jeova?

[Kwestin]

[Tok blong pija long pej 15]

King Deved i talemaot wetem fulhat blong hem se hem i laekem tumas ol loa blong God

[Tok blong pija long pej 16]

God i tingbaot Noa, Ebraham, Sekaraea wetem Elisabet, mo Konilias olsem stret man long fes blong hem. ?Yu save from wanem?