Laef Long Wan Kamp Blong Refuji

?TAEM yu harem tok ya “kamp blong refuji,” wanem pija i kam long tingting blong yu? ?Yu yu visitim finis wan kamp blong refuji? ?Wan kamp blong refuji i luk olsem wanem?

Taem mifala i bin raetem stori ya, 13 defren kamp blong refuji oli stanap finis long wes blong Tansania. Ol faet insaed long sam kantri blong Afrika oli fosem raonabaot 500,000 refuji blong lego ol kantri blong olgeta blong go long Tansania. Gavman blong Tansania wetem United Nations High Commissioner of Refugees (UNHCR) oli bin givhan long ol refuji blong muv i go. ?Olsem wanem long laef insaed long wan kamp blong refuji?

Kam Long Wan Kamp Blong Refuji

Wan yangfala gel we nem blong hem Kandida, i eksplenem wanem i hapen taem hem mo famle blong hem oli kam long wan kamp blong refuji sam yia bifo. Hem i se: “Oli givim wan kad blong kasem kakae wetem wan aedentiti namba long mifala, mo oli sanem mifala i go long kamp blong refuji blong Nyarugusu. Long ples ya oli givim namba blong pis graon mo rod we mifala i mas stap long hem. Oli soem weples mifala i save katem tri mo hivimap natanggura blong bildim smol haos blong mifala. Mifala i wokem brikis long sofmad. UNHCR i givim wan bigfala plastik kapa long mifala we mifala i putum antap long ruf blong mifala. Mifala i wokhad ya, be biaen, mifala i glad taem smol haos blong mifala i finis.”

Oli yusum kad blong kasem kakae evri tu wik, long Wenesde. Kandida i gohed i se: “Mifala i mekem laen long ples blong kakae blong kasem ol kakae we UNHCR i seremaot.”

?Wanem kaen kakae we wan man i save kasem blong wan dei?

“Wanwan long mifala i kasem klosap 3 kap kon flaoa, wan kap bin, 20 gram soybin flaoa, 2 tebel spun oel, mo 10 gram sol. Samtaem, mifala i kasem wan bigfala pis sop, we i mas las wan manis.”

?Olsem wanem long klin wota? ?I gat klin wota long kamp blong refuji? Wan yangfala woman, Riziki, i ansa se: “Yes, oli yusum ol paep blong pamem wota long ol reva we oli stap klosap i go long ol bigfala tang blong holem wota. Afta, oli putum  chlorine blong tritim wota ya, nao oli pamem wota ya i go long ol tap blong wota long ol wanwan kamp. Nating se oli putum chlorine long wota be mifala i traem boelem wota ya bifo we mifala i dring, blong blokem ol sik. Plante taem mifala i bisi we i bisi, mifala i stap karem wota mo wasem ol klos blong mifala long ol ples blong kasem wota, stat long moning go kasem sapa. Evri dei, mifala i save karem wan mo haf baket wota nomo.”

Sipos yu draev insaed long wan kamp, yu save luk ol kindagaten, praemari skul, mo haeskul. Maet bambae yu luk wan skul blong tijim ol bigman tu insaed long kamp. Wan polis stesen wetem wan ofis blong gavman oli stap jes afsaed long kamp, blong meksua we kamp ya i stap sef. Maet yu save luk wan bigfala maket wetem plante smosmol stoa we oli salem ol ligim, frut, fis, faol mo ol narafala kakae. Sam man we oli stap long ol vilej raonabaot oli kam long maket blong mekem bisnes. ?Be olsem wanem ol refuji oli kasem mane blong pem ol samting ya? Sam refuji oli wokem garen blong olgeta mo oli salem ol ligim long maket. Sam narafala oli salem wan haf blong flaoa no bin we oli kasem from UNHCR, nao wetem mane ya oli save pem mit no frut blong olgeta. Kamp ya i olsem wan bigfala vilej, i no luk olsem wan kamp. Plante taem, yu save luk ol man long maket we oli stap laf, oli glad. Yes, fasin blong olgeta i olsem we oli stap laef yet long prapa kantri blong olgeta.

Sipos yu stop long hospital, maet wan long ol dokta i talem long yu se i gat sam klinik insaed long kamp, we oli save hilim ol smol sik no soa, be  taem i gat wan bigfala samting oli mas sanem ol man i go long hospital. Wan impoten dipatmen insaed long hospital hemia ples we ol mama oli bonem bebi blong olgeta, from we long wan kamp blong 48,000 refuji, i gat raonabaot 250 bebi i bon evri manis.

Oli Kakae Gud Long Saed Blong Spirit

Ol Witnes Blong Jeova raon long wol oli wantem gat nius blong ol Kristin brata sista blong olgeta we oli stap long ol kamp long Tansania. I gat wan total namba blong 1,200 brata sista we oli stap long 14 kongregesen mo 3 grup long olgeta kamp ya. ?Oli harem olsem wanem?

Wan long ol faswan samting we ol Kristin ya we oli fasgud long God oli bin mekem taem oli kam long kamp, oli askem wan graon blong bildim wan Haos Kingdom. Olsem nao ol refuji oli save weples oli save faenem ol Witnes mo go long ol miting evri wik. Long kamp ya Lugufu, i gat 7 kongregesen mo 659 Kristin we oli stap wok strong. Long Sande, samwe long 1,700 man oli stap go long ol miting blong ol 7 kongregesen ya.

Ol Witnes long ol kamp oli haremgud from ol bigfala asembli tu. Taem oli holem faswan distrik asembli long kamp ya Lugufu, 2,363 man oli kam. Ol Witnes oli wokem wan pul blong tekem baptaes jes afsaed long ples blong asembli. Blong wokem pul ya oli digim wan bigfala hol long graon mo oli kavremap insaed blong hol ya wetem wan plastik blong holem wota long hem. Ol brata oli ron long baskel i go kasem wan reva we i stap klosap 2 kilometa longwe, blong karem wota i kam blong fulumap hol ya. Evri taem we oli go long reva oli save karem 20 lita wota nomo, taswe oli mas mekem plante trip blong fulumap pul ya. Ol man we oli wantem tekem baptaes oli werem ol gudfala klos, oli laen blong tekem baptaes. Fifti sikis man oli tekem baptaes long wota. Oli askem sam kwestin long wan fultaem paenia long asembli ya, mo hem i talem se hem i gat 40 Baebol stadi. Fo long ol Baebol stadi ya oli tekem baptaes long asembli ya.

Branj ofis blong ol Witnes Blong Jeova i mekem plan blong sanem ol seket elda i go blong visitim olgeta. Wan long ol seket elda ya i talem se: “Ol brata blong yumi oli wokhad long wok blong prij.  Oli mas prij long wan bigfala teritori, mo long wan kongregesen evri Witnes i spenem klosap 34 aoa long wok blong prij evri manis. Plante brata oli gat bitim faef Baebol stadi. Wan paenia [hemia man we i wok fultaem long wok blong prij] i talem se bambae hem i no save faenem wan teritori we i moagud i bitim hemia. Ol man long ol kamp oli rili laekem ol buk blong yumi.”

?Olsem wanem oli kasem ol buk long ol kamp? Branj ofis i sanem ol buk long tren i go long Kigoma, wan taon long is saed blong Lek Tanganyika. Long ples ya nao ol brata oli kasem ol buk mo oli mekem plan blong sanem ol buk i go long olgeta kongregesen wanwan. Samtaem oli rentem wan bigfala trak mo ol brata nao oli karem ol buk i go long ol kamp. Trip ya i tekem tri no fo dei, mo oli mas draev long ol rabis rod.

Help Long Saed Blong Bodi

Ol Witnes Blong Jeova long Franis, long Beljiom, mo long Swiselan oli givhan bigwan long ol refuji blong ol kamp ya. Ministri Blong Hom Afea mo UNHCR tufala i agri we sam brata oli save go visitim ol kamp long Tansania. Ol Witnes long Yurop oli hivimap plante bokis melek blong soybin, wetem ol klos, ol sus, ol skul buk, mo sop. Oli givim ol samting ya olsem wan presen i go long olgeta refuji, folem advaes blong Baebol we i talem se: “Oltaem, sipos yumi gat janis, yumi mas mekem i gud long olgeta man. Antap moa, yumi mas mekem olsem long olgeta ya we oli brata mo sista blong yumi from we olgeta tu oli bilif long Kraes.”—Galesia 6:10.

Bigfala wok ya blong givhan long olgeta we oli gat nid, i karem gudfala frut, mo plante long ol refuji ya oli kasem samting we oli nidim. Long wan blong olgeta kamp ya, Refugee Community Committee i wantem talem tangkiu i se: “Long nem blong komuniti, mifala i glad blong talem bigfala tangkiu long yufala from nambawan help we ogenaesesen blong yufala i givim long mifala tri taem finis . . . Ol klos we yufala i givim oli bin go long 12,654 man, woman, mo pikinini, wetem ol bebi tu we oli gat nid . . . I gat 37,000 refuji long kamp blong Muyovozi. Yufala i bin givhan long 12,654 man, we i minim 34.2 pesen blong olgeta man long kamp ya.”

Long wan narafala kamp, oli givim tri klos long wanwan long olgeta 12,382 refuji, mo long wan narafala kamp bakegen oli givim plante taosen skul buk blong yusum long ol defren skul blong kamp. Wan bigman blong UNHCR we i ogenaesem wok long wan eria i talem se: “Mifala i tangkiu tumas from ol presen we yufala i givim blong givhan long ol man long ol kamp blong refuji. Mifala i jes kasem 5 kontena we oli fulap long ol skul buk we mifala i seremaot long ol man refuji. . . . Tangkiu bigwan.”

Ol lokol niuspepa tu oli tokbaot help we ol refuji oli bin kasem. Wan taetel blong Sunday News blong Mei 20, 2001, i talem se: “Oli Sanem Klos i Kam Long Ol Refuji Blong Tansania.” Long Februari 10, 2002, semfala niuspepa ya i talem se: “Komuniti blong ol refuji i gat tangkiu from presen ya. Sam long ol pikinini oli no moa go long skul from we oli no gat klos, be naoia oli stap go long skul oltaem.”

Oli Fesem Hadtaem Be Oli Gat Hop

Bighaf blong ol refuji oli tekem klosap wan yia bifo we oli lan long niufala fasin blong laef insaed long wan kamp blong refuji. Laef blong olgeta i no flas. Ol Witnes Blong Jeova we oli laef long ol kamp oli yusum bighaf blong taem blong olgeta blong talemaot gud nius blong Baebol long ol refuji we oli stap laef raonabaot long olgeta. Oli tokbaot niufala wol, taem we “ol man bambae oli hamarem ol naef blong faet blong olgeta, gogo oli kam aean blong digim graon. Mo ol spia blong olgeta, bambae oli wokem olgeta oli kam huknaef blong katem gru blong ol grep blong olgeta. Nao olbaot long wol, ol man bambae oli no moa save girap blong go kilim ol narafala man, neva bambae oli save mekemrere bakegen blong go mekem faet.” Long niufala wol ya bambae olgeta man “oli save stap gud long ol plantesen blong grep blong olgeta, mo oli save sidaon aninit long ol figtri blong olgeta. Bambae i no moa gat man blong mekem olgeta oli fraet. Hae God i gat olgeta paoa, mo hemia tok blong hem.” Yes, long niufala wol ya bambae God i blesem ol man mo i no moa gat ol kamp blong refuji.—Maeka 4:3, 4; Ol Sam 46:9.

[Tok blong pija long pej 8]

Ol haos long kamp blong Nduta

[Tok blong pija long pej 10]

Haos Kingdom blong Lukole (raetsaed) Baptaes long Lugufu (aninit)

[Tok blong pija long pej 10]

Distrik asembli long kamp blong Lugufu