?From Wanem Oli Mekem Trabol Long Man We Skul Blong Hem i Defren?
?From Wanem Oli Mekem Trabol Long Man We Skul Blong Hem i Defren?
?YU YU ting se i stret blong mekem trabol long wan man from skul blong hem? Sipos man ya i neva blokem ol man raonabaot long hem blong oli mekem samting we oli gat raet blong mekem, ating bambae yu yu ansa se no, i no stret blong mekem trabol long hem. Be, longtaem finis i kam, sam man oli bin mekem trabol long man blong narafala skul. Mo fasin ya i stap gohed yet long taem blong yumi. Eksampol, long Yurop mo plante narafala ples long wol, ol man oli bin blokem plante Witnes Blong Jeova, blong oli no moa fri blong mekem samting we oli gat raet blong mekem. Ol man oli bin givim bigfala hadtaem long olgeta ya long ol yia 19 handred.
Long ol yia ya, ol Witnes Blong Jeova oli safa bigwan aninit long rul blong tu bigfala gavman blong Yurop we rul blong tufala oli kolem totalitarian. * Tufala gavman ya tugeta i yusum olkaen raf fasin mo wokem olkaen plan, blong mekem ol Witnes oli safa bigwan blong longtaem. ?Stori blong ol Witnes Blong Jeova i tijim wanem long yumi long saed blong trabol we man i mekem agensem narafala skul? ?Mo yumi save lanem wanem long fasin blong olgeta blong stanap strong nating se oli safa?
“No Man Blong Wol Ya”
Ol Witnes Blong Jeova oli traehad blong folem loa mo blong gat pis wetem ol man, mo oli folem ol klin fasin blong laef. Oli no agensem gavman mo oli no raorao wetem gavman. Mo tu, oli no mekem samting blong pulum ol man blong agensem olgeta no kilim olgeta jes blong soem se oli glad blong ded from skul blong olgeta. Ol Kristin ya oli no joen nating long politik. Mo hemia i laenap wetem ol tok ya blong Jisas se: “Mi mi no man blong wol ya, mo long sem fasin, [ol man blong mi] tu oli no man blong wol ya.” (Jon 17:16) Plante gavman oli no agensem ol Witnes from we oli jus blong no joen long politik. Be ol lida blong gavman olsem totalitarian, oli no respektem rul blong Baebol se ol Kristin oli no man blong wol ya.
Long wan konfrens we oli mekem long Yunivesiti blong Heidelberg, Jemani, long Novemba 2000, oli tokbaot from wanem ol gavman ya (totalitarian) oli agensem ol Kristin. Bigfala toktok blong konfrens ya hemia: Nasnal Sosialis Mo Komunis Rul i Blokem Mo i Agensem Ol Witnes Blong Jeova. Profesa Clemens Vollnhals, we i wok long Hannah-Arendt-Institut Blong Risej Long Saed Blong Totalitarian Gavman, i talem se: “Totalitarian gavman i no bos long man long saed blong politik nomo. Gavman ya i bos long evri samting we wanwan man i mekem long laef blong hem.”
Ol trufala Kristin oli mekem promes blong stap tru olwe long Jeova God nomo. Taswe, oli no save letem wan gavman i bos long “evri samting” long laef blong olgeta. Ol Witnes we oli laef aninit long rul blong totalitarian gavman oli faenem se samtaem, samting we Gavman i askem, i go agensem bilif blong olgeta. ?Long taem olsem, ol Witnes oli bin mekem wanem? Histri i soem se ol Witnes Blong Jeova oli folem rul ya we ol disaepol blong Jisas Kraes oli folem, se: “Mifala i mas obei long God, mifala i no save obei long ol man nomo.”—Ol Wok 5:29.
Plante taosen Witnes oli holem strong long bilif blong olgeta mo oli no joen long politik, nating se ol man oli mekem oli safa bigwan. ?Wanem i givhan long olgeta blong stanap strong longtaem? ?Paoa we oli kasem blong stanap strong i kam wea? I gud we yumi letem olgeta ya nomo oli ansa. Nao, bambae yumi luk olsem wanem yumi save lanem samting from stori blong olgeta, nating se yumi Witnes blong Jeova no nogat.
[Futnot]
^ Wan kaen gavman we rul blong hem i stap long paoa blong wan politik pati nomo. Pati ya i bos long evri samting mo i no gat pati blong oposisen. Ol pati ya oli olsem Komunis, no Fasis.
[Tok blong makem poen pija long pej 4]
Long ol yia 1900, ol Witnes Blong Jeova long Jemani oli safa bigwan aninit long rul blong tu totalitarian gavman blong Yurop
[Tok blong makem poen pija long pej 4]
“Totalitarian gavman i no bos long man long saed blong politik nomo. Gavman ya i bos long evri samting we wanwan man i mekem long laef blong hem.”—Profesa Clemens Vollnhals
[Tok blong pija long pej 4]
Famle Kusserow oli lusum fasin fri blong olgeta from we oli no wantem lego bilif blong olgeta
[Tok blong pija long pej 4]
Ol Nasi oli kilim Johannes Harms i ded long wan rabis kalabus from we hem i holem strong long bilif blong hem