Mekem Tingting i Longfala Blong Winim Ol Traem, Mo Givim Ona Long Jeova

“Sipos yufala i mekem i stret nomo, mo oli givim panis long yufala, nao yufala i mekem tingting blong yufala i longfala blong karem panis ya, God bambae i blesem yufala from.”​—1 PITA 2:​20.

1. ?Ol trufala Kristin oli wantem holem promes we oli mekem taem oli givim laef blong olgeta i go long God, taswe yumi mas faenem ansa long wanem kwestin?

 OL KRISTIN oli givim laef blong olgeta i go long Jeova finis, mo oli glad blong mekem samting we Hem i wantem. Blong holem promes ya, oli traehad blong folem Eksampol blong olgeta, Jisas Kraes, mo givim witnes long trutok. (Matiu 16:24; Jon 18:37; 1 Pita 2:​21) Be, Jisas mo sam narafala man blong God oli ded from bilif blong olgeta. ?Hemia i min se olgeta Kristin oli mas ded from bilif blong olgeta?

2. ?Wanem tingting blong ol Kristin long saed blong ol traem mo trabol we ol man oli mekem long olgeta?

² Baebol i talem se yumi ol Kristin, yumi mas stap tru long God gogo kasem ded. Be i no talem se bambae yumi evriwan i ded from bilif blong yumi. (2 Timoti 4:7; Revelesen 2:​10) Taswe, nating se yumi rere blong harem nogud long bodi blong yumi from bilif blong yumi, mo maet yumi mas ded from, be yumi no wantem samting ya. Yumi no haremgud taem ol man oli mekem i nogud long yumi, mo yumi no glad taem oli mekem bodi blong yumi i soa mo oli daonem yumi. Be, yumi save se yumi mas kasem traem mo ol man oli mas agensem yumi, taswe i gud we yumi tokbaot wanem we yumi save mekem taem samting ya i hapen.

Holem Bilif Taem Oli Kasem Traem

3. ?Yu save talem wanem stori blong Baebol long saed blong man we i stanap strong taem narafala i mekem i nogud long hem? (Lukluk bokis ya “?Oli Mekem Wanem Taem Ol Man Oli Agensem Olgeta?” long nekis pej.)

³ I gat plante stori long Baebol blong soem wanem we ol man blong God bifo oli mekem taem oli kasem ol trabol we oli save ded from. Ol defdefren rod we oli folem oli save givim eksampol long ol Kristin tede we oli fesem ol semfala trabol ya. Ridim ol stori long bokis ya “?Oli Mekem Wanem Taem Ol Man Oli Agensem Olgeta?” mo traem luk wanem samting yu save lanem from.

4. ?Yumi save talem wanem long saed blong fasin we Jisas mo ol narafala man blong God oli mekem taem oli kasem traem?

⁴ Jisas mo ol narafala man blong God oli mekem ol defdefren samting taem ol man oli agensem olgeta, i dipen long wanem we i hapen mo i dipen long wanem taem mo ples we samting ya i hapen. Be i klia se oli no putum laef blong olgeta long denja blong nating nomo. Oli no fraet taem oli luk se oli save lusum laef blong olgeta, be oli yusum waes tu. (Matiu 10:​16, 23) Bigfala tingting we oli gat i blong mekem wok blong prij i gohed mo blong holemstrong long Jeova. Ol samting we oli mekem long taem blong trabol i givim gudfala eksampol long ol Kristin tede we, olgeta tu oli kasem ol traem mo ol man oli mekem i nogud long olgeta.

5. ?Afta long yia 1960, ol man oli mekem wanem trabol long ol Witnes long Malawi, mo ol Witnes ya oli mekem wanem?

⁵ Tede tu, plante man blong Jeova oli kasem bigfala hadtaem mo oli sot long plante samting, from we i gat wo long kantri blong olgeta, gavman i putum tabu long wok blong ol Witnes, no maet ol man oli agensem olgeta stret. Biaen long yia 1960, ol man oli mekem i nogud tumas long ol Witnes blong Jeova long Malawi. Oli spolem ol Haos Kingdom, ol haos blong olgeta, oli blokem olgeta blong oli no save kasem kakae, mo oli klosem ol stoa mo ofis blong olgeta. Klosap oli spolem evri samting blong ol Witnes. Oli wipim olgeta mo mekem plante narafala samting blong spolem olgeta. ?Ol Witnes  ya oli mekem wanem? Plante taosen blong olgeta oli mas ronwe long vilej blong olgeta. Plante oli go haed long bus mo samfala oli go stap long narafala kantri ya, Mosambik we i no longwe tumas long olgeta. Plante gudfala Kristin ya oli lusum laef blong olgeta, be samfala oli mekem disisen blong aot long ples we i denja, mo i luk olsem se disisen ya i gud. Olgeta ya oli mekem olsem Jisas mo Pol long taem bifo.

6. ?Ol Witnes long Malawi oli no stop blong mekem wanem, nating se ol man oli mekem i nogud tumas long olgeta?

⁶ Nating se ol Kristin brata sista long Malawi oli mas aot long ples blong olgeta no oli mas go haed, oli lukaot advaes mo oli folem advaes blong ogenaesesen blong Jeova, nao oli mekem bes blong olgeta blong gohed long ol Kristin wok blong olgeta long fasin haed. ?Wanem risal blong samting ya? Jes bifo we gavman i putum tabu long wok blong ol Witnes long kantri ya long 1967, i gat wan niufala namba blong 18,519 man blong talemaot Kingdom. Long 1972, i gat wan niufala namba blong 23,398 pablisa, nating se tabu i stap yet long wok blong ol Witnes mo plante blong olgeta oli ronwe i go long Mosambik. Wanwan long olgeta oli spenem 16 aoa evri manis long wok blong prij. Tru ya, fasin blong ol gudfala  Kristin ya i givim ona long Jeova, mo Jeova i blesem olgeta long bigfala hadtaem ya. *

7, 8. ?From wanem samfala oli no ronwe nating se ol man oli mekem bigfala trabol long olgeta?

⁷ Be sam Witnes long ol kantri we i gat fasin agens, oli no ronwe. Nating se oli gat rod blong ronwe, be oli tekem disisen blong stap nomo. Sipos oli muv i go long narafala ples, maet oli winim sam trabol, be ating bambae i gat ol narafala trabol i save kasem olgeta. Wan trabol se, maet oli stap olgeta nomo long saed blong spirit we oli no save toktok i go long ol Kristin brata blong olgeta. Mo tu, maet oli no save mekem ol wok blong olgeta long saed blong spirit from we oli stap traehad blong lan long wan niufala ples, antap moa, sipos ples ya i wan kantri we i rij moa no wan kantri we oli gat moa janis blong kasem ol sas samting.​—1 Timoti 6:9.

⁸ Sam narafala oli no ronwe, oli mekem disisen blong stap from we oli wantem halpem ol Kristin brata blong olgeta long saed blong spirit. Oli jusum blong stap mo fesem trabol, blong oli save gohed long wok blong prij long ples blong olgeta, mo blong oli save leftemap tingting blong ol Kristin brata blong olgeta. (Filipae 1:​14) Samfala we oli jusum blong stap, oli gat janis blong givim witnes long kot mo plante taem oli win. *

9. ?Wanem ol samting we yumi mas tingbaot taem yumi mekem disisen blong stap mo fesem fasin agens no blong muv i go long narafala ples?

⁹ I stap long wanwan man blong tekem disisen ya se bambae i stap no bambae i muv i go long narafala ples. Be bifo we yumi tekem disisen, yumi mas prea long Jeova mo askem hem blong lidim yumi. Nomata wanem rod we yumi jusum, yumi mas tingbaot tok blong aposol Pol se: “Bambae yumi evriwan i mas talemaot olgeta fasin blong yumi long fes blong God.” (Rom 14:12) Olsem yumi luk finis, Jeova i wantem se ol man blong hem oli holemstrong long hem, nomata se oli stap wea mo nomata wanem trabol i kasem olgeta. Sam long ol man blong hem oli stap kasem traem mo fasin agens naoia, maet samfala bambae oli kasem long fiuja. Yumi evriwan bambae i kasem traem, i no save gat wan long yumi we i ting se bambae hem i no kasem. (Jon 15:​19, 20)  From we yumi givim laef blong yumi i go long Jeova, yumi mas soemaot disisen we yumi mekem long saed blong bigfala kwestin long heven mo wol, taswe yumi mas leftemap nem blong Jeova mo givhan blong mekem rul blong Hem i win.​—Esikel 38:23; Matiu 6:​9, 10.

“Bambae Yufala i No Givimbak”

10. ?Wanem nambawan eksampol we Jisas mo ol aposol oli givim taem oli kasem traem mo ol man oli agensem olgeta?

¹⁰ Eksampol blong Jisas mo ol aposol i soem wan narafala impoten samting long yumi. Taem ol man oli mekem i nogud long olgeta, oli no givimbak fasin ya long ol man ya. I no gat wan tok nating long Baebol blong soem se Jisas mo ol man blong hem oli mekem wan grup blong agensem gavman no blong soem se oli yusum ol tul blong faet agensem ol man we oli mekem i nogud long olgeta. Aposol Pol i talem long ol Kristin se oli mas mekem narafala fasin, i se: “Sipos wan man i mekem i nogud long yufala, bambae yufala i no givimbak fasin ya long hem. . . . Yufala i mas livim hem i stap, blong God bambae i jajem hem, i givim panis long hem, from we Baebol i talem se, ‘Hae God i talem se, “Fasin ya blong givimbak long man we i mekem i nogud, mi nomo mi gat raet blong mekem. Mo mi bambae mi givimbak long olgeta.” ’ ” Mo bakegen: “Bambae yufala i no letem ol rabis fasin i winim yufala. Yufala i mas holemstrong ol stret fasin blong yufala, blong winim ol rabis fasin.”​—Rom 12:​17-​21; Ol Sam 37:​1-4; Ol Proveb 20:22.

11. ?Wan man blong histri i talem wanem long saed blong fasin we ol faswan Kristin oli mekem long gavman?

¹¹ Ol faswan Kristin oli folem advaes ya blong Pol. Long buk ya The Early Church and the World, we man blong histri, Cecil J. Cadoux i raetem, hem i tokbaot fasin we ol Kristin oli mekem long Gavman long ol yia 30 K.T. kasem 70 K.T. Hem i se: “I no gat wan samting blong soem se ol Kristin long taem ya oli faet agens long ol man we oli mekem i nogud long olgeta. Maet oli tok strong blong soemaot nogud fasin blong ol rula no maet oli ronwe blong trikim ol rula ya, be oli no save go moa. Klosap oltaem, ol Kristin oli talem long kwaet fasin be long klia fasin long ol haeman ya se oli no save obei long oda blong gavman we i agensem ol tok blong Kraes.”

12. ?From wanem i moa gud blong mekem tingting blong yumi i longfala taem ol man oli agensem yumi i bitim we yumi givimbak nogud fasin long olgeta?

¹² ?Olsem wanem? ?I waes blong folem kwaet fasin olsem? Sipos yumi gat kwaet fasin, ating i moa isi long ol man blong spolem mo mekem i strong long yumi, ?no? ?Maet i moa waes blong agensem olgeta? Folem tingting blong ol man, maet i luk olsem se rod ya i moa waes. Be yumi we yumi man blong Jeova, yumi bilif se i moa gud blong folem advaes blong Jeova long evri samting. Yumi tingbaot ol tok ya blong Pita se: “Sipos yufala i mekem i stret nomo, mo oli givim panis long yufala, nao yufala i mekem tingting blong yufala i longfala blong karem panis ya, God bambae i blesem yufala from.” (1 Pita 2:​20) Yumi save se Jeova i stap lukluk ol samting we i hapen mo se bambae hem i no letem trabol ya i gohed olwe. ?Olsem wanem yumi save sua long samting ya? Long taem bifo, Jeova i talem long ol man blong hem we oli kalabus long Babilon se: “Taem wan man i kilim yufala, i olsem we man ya i kilim ae blong mi stret.” (Sekaraea 2:8) ?Sipos wan man i pusum fingga blong hem nao i stikim ae blong yu, yu save letem hem i gohed longtaem blong tajem ae  blong yu? Nogat. Bambae yu mekem wan samting hareap blong blokem hem. Taswe, Jeova tu bambae i stopem fasin agens long stret taem blong hem. Yumi save suagud long samting ya.​—2 Tesalonaeka 1:​5-8.

13. ?From wanem Jisas i letem ol enemi oli holem hem?

¹³ Long saed ya, yumi save folem eksampol blong Jisas. Nating se Jisas i naf blong blokem ol enemi blong hem, hem i letem olgeta oli holem hem long garen blong Getsemane. Hem i talem long ol disaepol blong hem se: “?Yufala i ting se mi no save singaot long Papa blong mi blong i givhan long mi? Sipos mi singaot long hem, wantaem nomo bambae hem i sanem ol enjel, we oli moa long twelef kampani blong ol soldia, blong oli kam lukaot long mi. ?Be sipos mi mekem olsem, ol tok ya blong Baebol we i talem se ol samting ya i mas kamtru, bambae i kamtru olsem wanem?” (Matiu 26:​53, 54) Bigfala tingting blong Jisas i blong mekem samting we Jeova i wantem, nating se hem i mas harem nogud long bodi blong hem. Hem i bilif fulwan long profet tok long saed blong hem, long Sam ya we Deved i raetem: “Yu yu stap lukaot gud long mi, nao yu no save letem mi mi go long Hom blong ol Dedman. Oltaem mi mi stap strong long wok blong yu, taswe yu no save livim mi mi stap olwe long ples ya.” (Ol Sam 16:10) Sam yia biaen, aposol Pol i tokbaot Jisas i se: “Taem hem i go blong i ded long [pos], hem i luksave finis we bambae i save harem gud. Nao from samting ya, hem i no moa tingbaot se [pos] ya bambae i mekem bigfala sem long hem, hem i gohed nomo. Mo naoia, hem i stap sidaon long raet saed blong God we hem i King.”​—Hibrus 12:2.

Haremgud Blong Leftemap Nem Blong Jeova

14. ?Wanem samting i mekem Jisas i haremgud mo i givim paoa long hem blong winim ol traem?

¹⁴ ?Wanem samting i mekem Jisas i haremgud mo i givim paoa long hem blong winim traem ya we i bigwan moa i bitim olgeta narafala traem we man i save kasem? Setan i wantem spolem Jisas, Pikinini ya we God i lavem hem tumas, i bitim we hem i wantem spolem eni narafala man blong Jeova. Taswe, sipos  Jisas i winim traem ya mo i holemstrong long Jeova, bambae hem i save ansa long Setan we i stap sakem ol tok agens long Jeova, long fasin we ol narafala man oli no save ansa long hem. (Ol Proveb 27:11) Tingbaot glad blong Jisas taem hem i laef bakegen. Ating hem i haremgud blong save se hem i finisimgud wok ya we Jeova i wantem hem blong mekem long wol, blong leftemap nem blong Jeova mo blong givhan blong mekem hae rul blong Hem i win. Mo tu, yumi save se i wan bigbigfala ona long Jisas blong “sidaon long raet saed blong God we hem i King,” hem i mas glad bitim mak long samting ya.​—Ol Sam 110:​1, 2; 1 Timoti 6:​15, 16.

15, 16. ?Olsem wanem ol man oli mekem i nogud bitim mak long plante Witnes long Sachsenhausen, mo olsem wanem ol Witnes ya oli kasem paoa blong stanap strong?

¹⁵ Ol Kristin we oli folem eksampol blong Jisas, nao oli mekem tingting blong olgeta i longfala blong winim ol traem mo trabol we ol man oli mekem long olgeta, olgeta tu oli haremgud blong save se oli stap leftemap nem blong Jeova. Tingbaot ol Witnes we oli bin safa bigwan long rabis kalabus ya Sachsenhausen, mo we oli mekem bigfala wokbaot ya ‘maj blong ded’ long en blong Wol Wo Tu. Long wokbaot ya, plante taosen prisena oli ded from we ples i kolkol tumas, oli sik, oli hanggri, no ol gad blong Hitler oli kilim olgeta i ded long rod nomo. Be ol 230 Witnes ya evriwan, oli laef tru long trabol ya from we oli wokbaot tugeta oltaem mo oli putum laef blong olgeta long denja blong givgivhan long olgeta.

¹⁶ ?Wanem i mekem se ol Witnes ya oli naf blong stanap strong taem ol man oli mekem i nogud bitim mak long olgeta? Taem oli kamtru long ples we i sef, oli talemaot glad mo tangkiu blong olgeta long Jeova long wan leta we oli raetem, nem blong hem, “Disisen blong ol 230 Witnes blong Jeova blong sikis kantri, we oli joen wanples long bus klosap long Schwerin long Mecklenburg.” Long leta ya, oli talem se: “Yumi winim finis wan bigfala traem we i stap longtaem. Olgeta we oli laef i stap, i olsem we wan man i pulumaot olgeta long faea, be oli no smel nating long smok blong faea ya. (Ridim Daniel 3:​27.) Yes, oli strong gud yet, oli fulap long paoa blong Jeova, mo oli wet blong kasem ol niufala oda long King, blong oli save mekem wok blong God i go moa.” *

17. ?Wanem ol traem we oli save kasem ol man blong God naoia?

¹⁷ Nating se ‘i no gat wan long yumi yet we blad blong hem i ron,’ be maet bambae yumi kasem trabol we i traem bilif blong yumi olsem we ol 230 gudfala Kristin ya oli bin kasem. (Hibrus 12:4) I gat plante narafala trabol tu we oli save traem yumi. Maet ol yangfala long klas blong yumi oli jikim yumi, no maet ol fren blong yumi oli traem pulum yumi blong slip olbaot no mekem wan narafala samting we i no stret. Disisen blong yumi blong no tekem blad, mo blong mared long man blong Masta nomo, mo disisen blong ol Kristin woman blong tijimgud ol pikinini blong olgeta folem loa blong Jeova nating se man blong olgeta i no gat bilif, ol samting ya i save mekem bigfala traem mo trabol long yumi.​—Ol Wok 15:29; 1 Korin 7:​39; Efesas 6:4; 1 Pita 3:​1, 2.

18. ?Wanem tok i givim strong tingting long yumi se yumi save winim ol traem we oli bigwan olgeta?

¹⁸ Nomata wanem samting i kam blong traem yumi, yumi save se yumi stap kasem trabol ya from we yumi putum Jeova mo Kingdom blong hem long fasples long laef blong yumi. Mo long tingting blong yumi, i wan bigfala ona mo glad blong mekem olsemia. Ol gudfala tok blong Pita i mekem tingting blong yumi i strong: “Sipos ol man oli tok nogud long yufala from we yufala i man blong Kraes, yufala i save harem gud. Hemia i min se Spirit ya blong heven, we i Spirit blong God, hem i kamdaon finis, i stap long yufala.” (1 Pita 4:​14) Spirit blong Jeova i save givim paoa long yumi blong winim ol traem we oli bigwan olgeta, mo taem yumi mekem olsem, yumi presem Jeova mo givim ona long hem.​—2 Korin 4:7; Efesas 3:​16; Filipae 4:​13.

[Ol Futnot]

?Yu Yu Save Eksplenem?

• ?Wanem tingting blong ol Kristin long saed blong trabol we ol man oli mekem long olgeta?

• ?Eksampol blong Jisas mo plante narafala we oli holem bilif taem oli kasem traem, i tijim yumi long wanem samting?

• ?From wanem i no waes blong givimbak nogud fasin we ol man oli mekem long yumi?

• ?Olsem wanem glad i givim paoa long Jisas blong winim ol traem, mo yumi lanem wanem from?

[Kwestin]

[Bokis/Foto blong pija long pej 15]

?Oli Mekem Wanem Taem Ol Man Oli Agensem Olgeta?

• Bifo we ol soldia blong Herod oli kamtru long Betlehem blong kilim i ded ol pikinini we oli no bitim tu yia, wan enjel i talem long Josef mo Meri blong tekem Jisas i go long Ijip.​—Matiu 2:​13-​16.

• Plante taem ol enemi blong Jisas oli traem kilim hem i ded from we ol tok blong hem i gat paoa. Be evritaem Jisas i aot long olgeta, i gowe.​—Matiu 21:​45, 46; Luk 4:​28-​30; Jon 8:​57-​59.

• Taem ol soldia mo gad oli kam blong holem Jisas long garen blong Getsemane, Jisas i talemaot klia se hem i hu. Tu taem hem i talem long olgeta se: “Mi ya nao.” Hem i blokem ol man blong hem blong oli no faetem olgeta, mo hem i letem ol enemi ya oli tekem hem i go.​—Jon 18:​3-​12.

• Long Jerusalem, ol haeman oli holem Pita mo sam narafala, oli wipim olgeta mo oli talem long olgeta blong oli no moa tokbaot Jisas. Be, taem Pita olgeta oli gofri, oli “goaot . . . mo evri dei, long haos blong God, mo insaed long ol haos blong ol man, oli stap tijim ol man, mo oli stap talemaot gud nius ya blong Jisas, se hem i Mesaea.”​—Ol Wok 5:​40-​42.

• Sol, we biaen i kam aposol Pol, i harem nius se ol man Jiu long Damaskes oli stap mekem plan blong kilim hem i ded. Ale, wan naet, ol disaepol oli putum hem insaed long wan bigfala basket, nao oli slakem hem i godaon afsaed long stonwol blong taon ya.​—Ol Wok 9:​22-​25.

• Plante yia biaen, Hedgavman ya Festas mo King Agripa tufala i talem se Pol “i no mekem wan samting we i stret blong hem i ded, no blong hem i stap kalabus from.” Be nating, Pol i talem se hem i wantem go talemaot bisnes ya long fes blong Sisa.—Ol Wok 25:​10-​12, 24-​27; 26:​30-​32.

[Tok blong pija long pej 16, 17]

Long Malawi, ol man oli mekem i nogud tumas long ol Witnes gogo oli fosem plante taosen blong olgeta blong ronwe, be ol Witnes oli gohed wetem glad blong mekem wok blong Kingdom

[Tok blong pija long pej 17]

Olgeta ya oli haremgud blong leftemap nem blong Jeova, mo samting ya i givim paoa long olgeta blong stap tru long Jeova long ol rabis kalabus blong ol Nasi mo long wokbaot ya ‘maj blong ded’

[Credit Line]

Death march: KZ-Gedenkstätte Dachau, courtesy of the USHMM Photo Archives

[Tok blong pija long pej 18]

I gat plante defdefren traem mo trabol we oli save kasem yumi