?Yu Yu Bilif Se Wol Ya i Save Kam Wan Paradaes?

SMOL man nomo oli bilif se wol i save kam wan paradaes wan dei. Plante man oli bilif se wol bambae i mas lus olgeta. Brian Leigh Molyneaux i raet long buk blong hem, The Sacred Earth, se wol i kamtru afta we ‘wan bigfala samting i bosta long skae’ plante milian yia bifo. Long taem blong yumi, ol man oli stap tingting se ol man nomo bambae oli spolem wol ya. Mo sipos ol man oli no mekem olsem, be plante man oli ting se wol ya wetem olgeta sta mo samting long heven bambae i “bosta mo i kam wan bigfala faea bakegen.”

John Milton, wan Inglis man we i raetem naesfala tok mo i laef long ol yia 16 handred, i no gat ol nogud tingting ya. Long wan naesfala sot stori blong hem we hem i kolem Paradise Lost, hem i talem se God i wokem wol blong i kam wan paradaes blong olgeta man. Be Paradaes ya i lus. Nating se i olsem, Milton i bilif se paradaes i mas kambak —hem i bilif se wan man we i pemaot yumi, hemia Jisas Kraes, bambae i “blesem ol man we oli bilif long hem, mo i welkamem olgeta long paradaes . . . long Heven no long Wol.” Milton i talem se: “Nao bambae ful Wol i kam wan Paradaes.”

Paradaes​—?Long Heven No Long Wol?

Plante man we oli bilif long God oli agri wetem Milton se bambae God i blesem olgeta, i givim olsem wan pei long olgeta from we oli bin safa mo oli bin fesem plante rabis samting taem oli stap yet long wol. ?Be bambae oli kasem blesing ya long weples? ?Long “Heven no long Wol”? Sam man oli ting se samting olsem i no save kamaot long wol. Oli talem se blong kasem “blesing” ya, fastaem man i mas lego wol mo laef long ples blong ol spirit man long heven.

Long buk ya Heaven​—A History, C. McDannell mo B. Lang tufala i talem se Irenaeus, wan man blong stadi long tijing blong jos we i laef long ol yia wan handred, hem i bilif se niufala paradaes ya “i no stap long ples blong ol spirit man longwe long yumi, be i stap long wol.” Buk ya i soemaot se, sam lida blong jos olsem John Calvin mo Martin Luther oli gat hop se bambae oli go long heven, be long semtaem oli bilif se “God bambae i mekem wol i kam niuwan.” Ol memba blong sam narafala skul tu oli gat semfala bilif. McDannell mo Lang oli tokbaot bilif blong sam man Jiu se, long taem we God i jusum, olgeta trabol we ol man oli fesem tede “bambae oli lus mo laef blong man long wol ya bambae i kam gud fulwan.” Buk ya The Encyclopaedia of Middle Eastern Mythology and Religion i talem se, folem wan bilif blong ol man Pesia blong bifo, “bambae wol i kam wan paradaes bakegen mo ol man bambae oli stap long pis olsem bifo.”

?Olsem wanem long hop ya blong paradaes long wol? ?Wol ya hem i wan ples we yumi laef long hem blong smoltaem nomo bifo we yumi go long nara ples? Philo, wan man Jiu we i lukaot waes blong wol, hem i laef long faswan handred yia, i talem se laef blong yumi long wol ya “we plante taem i fulap nomo long trabol, i blong smoltaem nomo,” from we hem i pat blong trip blong yumi i go long wol blong ol spirit man. ?Tingting blong hem i stret? ?God i gat wanem tingting taem hem i wokem wol mo i putum ol man oli stap long wan paradaes long wol ya? ?Ol man oli save haremgud long saed blong spirit mo kasem blesing long wol ya nomo? I gud blong save tingting blong Baebol long saed blong samting ya. Maet biaen bambae yu serem semfala tingting ya we plante milian man oli gat finis, se i stret nomo blong bilif se wol ya bambae i kam wan paradaes.

[Tok blong pija long pej 3]

John Milton, wan man blong raetem naesfala tok, i bilif se wol ya bambae i kam wan Paradaes bakegen

 [Foto Credit Line long pej 2]

COVER: Earth: U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./NASA

[Foto Credit Line long pej 3]

Earth: U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./NASA; John Milton: Leslie’s