Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

Mi Kasem Plante Blesing From We Mi Holem Tingting Blong Misinari

Mi Kasem Plante Blesing From We Mi Holem Tingting Blong Misinari

Laef Stori

Mi Kasem Plante Blesing From We Mi Holem Tingting Blong Misinari

TOM COOKE I TALEM STORI YA

Wantaem nomo, mifala i harem noes blong ol masket we oli faerap, oli spolem pis blong wan kwaet aftenun. Ol bolet oli sut i go tru long ol tri long garen blong mifala. ?Wanem i stap hapen? I no longtaem i pas, mifala i lanem we sam man oli kafsaedem gavman, mo naoia Jenerol Idi Amin i stap rul long Uganda. Samting ya i hapen long 1971.

?FROM wanem mi wetem waef blong mi, Ann, mitufala i livim wan kwaet ples long Inglan, blong muv i go long wan kantri blong Afrika we i no gat sekiuriti long hem? Mi mi wan man we i laekem traem ol samting we i denja lelebet. Be antap long samting ya, eksampol blong papa mama blong mi we tufala i wokhad blong talemaot gud nius blong Kingdom i pulum mi blong gat tingting blong misinari.

Mi rimemba hot dei ya long Ogis 1946, taem papa mama blong mi, tufala i mitim ol Witnes blong Jeova. Tufala i stanap long doa mo i toktok longtaem wetem ol Witnes. Tufala Witnes ya, Fraser Bradbury mo Mamie Shreve i kambak plante taem. Long ol manis we oli kam biaen, laef blong famle blong mifala i jenis bigwan.

Papa Mama Blong Mi Oli Gat Strong Tingting

Papa mama blong mi tufala i joen long plante wok insaed long komuniti. Eksampol, smoltaem bifo we oli stat stadi long Baebol, ol pija blong Winston Churchill [Praem Minista blong Yunaeted Kingdom] oli kavremap ol wol long haos blong mifala. Jes bifo bigfala faet i stat, long taem blong vot long nasnal eleksen, ol man oli yusum haos blong mifala olsem wan ples blong holem ol miting blong pati ya we oli kolem Conservative Party Committee. Famle blong mifala i save sam haeman blong jos mo blong komuniti tu. Nating se long taem ya mi gat naen yia blong mi nomo, be mi luksave we ol famle blong mifala oli sek bigwan taem oli luk we papa mama i stadi wetem ol Witnes blong Jeova.

Ol Witnes we mifala i joen wetem olgeta, oli givim ful laef blong olgeta long Jeova mo oli no fraet nating. Eksampol blong olgeta i pulum papa mama blong mi blong wokhad long wok blong prij. I no longtaem i pas, ale papa blong mi i givim ol tok long open ples. Hem i yusum wan laodspika blong givim tok long wan bigfala ples we i gat plante stoa, long Spondon, hemia vilej blong mifala. Ale, mifala ol pikinini i stanap long ol ples we man i save luk gud mifala, mo mifala i holem ol Wajtaoa mo ol Wekap! Mi mas talem we, taem ol pikinini we oli skul wetem mi oli luk mi, mi wantem tumas blong haed no stap sam narafala ples.

Eksampol blong papa mama i pulum bigfala sista blong mi, Daphne, blong statem wok blong paenia. Long 1955, hem i go long Wajtaoa Baebol Skul blong Gilead, mo oli sanem hem i go long Japan olsem misinari. * Be smol sista blong mi, Zoe, hem i lego Jeova.

Long taem ya, mi stap gohed blong folem ol kos blong droem ol leta mo ol pija. Long skul, ol studen oli stap agiu long wan impoten samting, hemia wok we olgeta man oli mas mekem long ami. Taem mi talem long olgeta se mi mi no wantem joen long ami from bilif blong mi, oli ting se mi mi stap tok jik nomo. Taswe mi tekem janis ya blong tokbaot Baebol wetem sam long ol studen ya. I no longtaem i pas, oli putum mi long kalabus blong 12 manis from we mi no wantem joen long ami. Wan long ol studen we i bin soem intres long Baebol taem mifala i skul yet, hem i kam waef blong mi biaen. Be i moagud mi letem Ann i talem long yu olsem wanem hem i lanem trutok.

Olsem Wanem Ann i Lanem Trutok

“Famle blong mi i no intres long God mo Baebol, mo mi mi no baptaes long eni skul. Be mi mi wantem save plante samting long saed blong skul, mo mi stap go long eni jos we ol fren blong mi oli joen wetem. Mi mi intres moa long Baebol taem mi harem Tom mo wan narafala Witnes tufala i storian wetem sam studen long haeskul. Taem oli sanem Tom wetem wan narafala Witnes tufala i go long kalabus from we tufala i no wantem joen long ami, samting ya i mekem mi mi sek bigwan.

“Mi gohed blong raetem ol leta i go long Tom taem hem i kalabus, mo intres blong mi i kam dip moa long Baebol. Taem mi muv i go long London blong stadi long haeskul, mi agri blong stadi long Baebol wetem Muriel Albrecht. Muriel i bin wok olsem misinari long Estonia, mo hem wetem mama blong hem, tufala i leftemap tingting blong mi bigwan. Sam wik nomo biaen, mi stap go long ol miting mo mi stanap long Victoria tren stesen blong seremaot ol Wajtaoa mo Wekap!

“Mi stap go long ol miting long Kongregesen blong Southwark, long saot blong London. Ol brata sista blong kongregesen ya oli kamaot long defdefren kantri, mo plante blong olgeta oli no gat plante samting. Nating se mi mi wan strenja, be oli kaen tumas wetem mi olsem se mi mi wan famle blong olgeta. Taem mi luk lav we i stap insaed long kongregesen ya, mi luksave we mi faenem trutok, mo mi tekem baptaes long 1960.”

Mitufala i Gat Semfala Mak​—⁠Be Laef i Jenis

Mi maredem Ann long en blong 1960, mo mitufala i wantem kasem mak ya blong kam misinari. Be laef blong mitufala i jenis taem Ann i gat bel. Afta we Sara, gel blong mitufala i bon, mi wetem Ann mitufala i wantem yet blong go prij long wan kantri we i nidim moa man blong talemaot gud nius. Mi askem wok long defdefren kantri. Ale long Mei 1966, mi kasem wan leta blong Ministri blong Edukesen long Uganda, we i talem long mi se mi gat wan wok longwe. Be long taem ya, Ann i gat bel bakegen long namba tu pikinini blong mitufala. Sam man oli talem se maet i no waes blong muv i go longwe. Mitufala i askem advaes long dokta blong mitufala we i talem se: “Sipos yufala i go longwe, yufala i mas flae bifo we waef blong yu i gat bel seven manis.” Taswe mitufala i no westem taem mo mitufala i muv i go long Uganda. From samting ya, ol papa mama blong mi mo Ann oli luk Rachel, seken gel blong mitufala, taem hem i gat tu yia blong hem finis. Tede, mi mo Ann mitufala i gat ol smol bubu tu, mo mitufala i kasem save we ol papa mama blong mitufala oli bin soem bigfala lav taem oli letem mifala i muv i go longwe wetem ol pikinini.

Taem mifala i kasem Uganda, mifala i glad tumas be long semtaem, mifala i wari lelebet. Taem mifala i aot long plen, wantaem nomo mifala i sapraes long ol kala blong kantri ya. Oli braet we oli braet. Faswan haos blong mifala i stap klosap long smol taon ya Iganga, 50 kilometa longwe long Jinja, wan taon we i stap long ples we Nael Reva i stat long hem. I no gat Witnes long Iganga, be i gat wan smol grup blong ol Witnes we oli stap long Jinja. Gilbert mo Joan Walters wetem Stephen mo Barbara Hardy, hemia nem blong ol misinari we oli lukaot long grup ya. Mi askem blong kasem wan wok long Jinja blong mi save givhan moa long grup we i stap longwe. Smoltaem afta we Rachel i bon, mifala i muv i go long Jinja. Long ples ya mifala i bin glad blong joen wetem smol grup blong ol Witnes we oli stap tru long Jeova, mo blong luk grup ya i kam bigwan gogo hem i kam namba tu kongregesen long Uganda.

Wok Olsem Wan Famle Long Wan Kantri Farawe

Mi wetem Ann, mitufala i harem se mitufala i jusum beswan rod blong lukaot long famle blong mifala. Mifala i gat janis blong wok wetem ol misinari we oli kamaot long ol defdefren kantri, mo mifala i givhan blong mekem niufala kongregesen ya i grugud. Mifala i laekem blong kampani wetem ol brata sista blong Uganda, we oli kam long haos blong mifala plante taem. Stanley mo Esinala Makumba oli leftemap tingting blong mifala bigwan.

Be i no gat ol brata nomo we oli kam long haos blong mifala. I gat plante wael anamol i stap kam long haos tu. Long naet, ol hipopotamus oli aot long Nael Reva mo oli kam klosap long haos blong mifala. Mi rimembagud yet, taem mifala i faenem wan longfala snek we longfala blong hem i kasem 6 mita, hem i stap long garen blong mifala. Samtaem, mifala i mekem ol trep blong go luk ol wael anamol long ol bigbigfala pak. Long ples ya, ol laeon wetem sam narafala wael anamol oli wokbaot fri nomo.

Taem mifala i go prij, ol man oli sapraes blong luk mifala, from we oli neva luk wan smol trak blong karem bebi bifo. Taem mifala i go prij long ol haos wanwan, plante taem i gat ol smol pikinini i stap folem mifala. Ol man oli luk mifala wetem respek, mo biaen oli tajem waet bebi ya blong mitufala. Mifala i glad tumas blong prij long ol man ya we oli gat ol gudfala fasin. Mifala i ting se bambae olgeta evriwan i kam long trutok, from we i isi nomo blong statem ol Baebol stadi wetem olgeta. Sore tumas, plante long olgeta oli faenem i had blong lego ol kastom blong olgeta we oli agensem ol rul blong Baebol. Nating se i olsem, i gat fulap lelebet we oli akseptem ol hae rul blong Baebol, mo kongregesen i kam bigwan moa. Faswan seket asembli we mifala i holem long Jinja long 1968 i wan spesel taem. Mifala i rimembagud yet taem sam studen blong mifala oli tekem baptaes long Nael Reva, long asembli ya. I gat pis long kantri, be pis ya i no stap longtaem.

Oli Putum Tabu Long Wok Blong Prij​—⁠Wan Traem Long Bilif Mo Waes Fasin Blong Mifala

Long 1971, Jenerol Idi Amin i tekem paoa long gavman. Evri samting i olbaot nomo long Jinja, mo smol stori we mi talem long fastok blong stori ya i hapen taem mifala i stap dring ti long garen blong mifala. Long tufala yia we i kam biaen, oli sakemaot olgeta man Esia we oli stap long Uganda. Bighaf blong ol strenja oli jus blong lego kantri, ale ol skul mo ol hospital oli lusum plante gudfala man blong wok. Biaen, oli talem nius ya se oli putum tabu long wok blong ol Witnes blong Jeova. Dipatmen blong Edukesen i wari tumas long mifala, taswe oli putum mifala i stap long kaptel, Kampala. Mifala i glad blong muv i go long Kampala from tu defren risen. Faswan risen se, oli no savegud mifala long Kampala, taswe mifala i fri moa blong wokbaot eniples. Mo seken risen se, long ples ya i gat plante wok blong mekem insaed long kongregesen mo long wok blong prij tu.

Brian mo Marion Wallace wetem tufala pikinini blong tufala, oli fesem semfala traem olsem mifala, mo tufala tu i jus blong stap long Uganda. Mifala i glad tumas blong kampani wetem olgeta taem mifala i stap wok long Kongregesen blong Kampala long taem blong trabol. Bifo, mifala i ridim plante stori long saed blong ol brata we oli wok long ol kantri we oli putum tabu long wok blong ol Witnes. Be naoia, ol stori ya oli leftemap tingting blong mifala. Mifala i mekem ol miting wetem ol smol grup nomo, mo wan taem evri manis wan bigfala grup i joen tugeta long Botanikal Garen blong Entebbe. Blong haedem miting ya, mifala i mekem olsem se hemia wan pati nomo. Tufala dota blong mifala oli laekem olkaen miting ya.

Mifala i mas lukaotgud long fasin blong prij blong mifala. Sipos ol waet man oli visitim ol man Uganda long haos blong olgeta, bambae ol manples oli ting se samting ya i narakaen. Taswe mifala i go prij long ol stoa, ol smol haos, mo long sam ples blong haeskul. Taem mi go prij long ol stoa, mi askem blong pem wan samting we mi save finis se oli no moa gat, from we i hadwok tumas blong kasem samting ya, olsem suga no raes. Sipos man blong stoa i talem se hem i sore tumas long ol samting we i stap hapen long kantri, ale, mi tokbaot gud nius blong Kingdom wetem hem. Fasin ya blong prij i wokgud. Sam samtaem, taem mi aot long stoa, mi glad from we mi save kambak blong tokbaot Baebol wetem man ya long stoa, mo tu, hem i givim sam samting long mi we i no isi nating blong faenem.

Long semtaem, raf fasin i stap kamaot evri ples raonabaot long mifala. Fasin fren bitwin kantri blong Uganda mo Inglan i stap godaon, taswe oli no mekem wan niufala kontrak blong wok long mi. Ale long 1974, afta we mifala i bin spenem eit yia long Uganda, mifala i harem nogud taem mifala i mas talem tata long ol brata blong mifala. Nating se i olsem, mifala i no lusum tingting blong misinari.

Mifala i Muv i Go Long Niugini

Long Jenuware 1975, mifala i tekem janis blong go wok long Papua Niugini. Long aelan ya blong Pasifik, mifala i spenem eit nambawan yia long wok blong prij. Mifala i bin glad tumas blong laef wetem ol brata mo mifala i kasem plante blesing long wok blong prij.

Wan samting we famle blong mifala i rimemba long saed blong taem ya we mifala i stap long Papua Niugini, hemia ol drama​—⁠ol drama we oli stanap long Baebol. !Evri yia, mifala i joen long wok blong rerem ol drama blong ol distrik asembli, mo mifala i laekem tumas blong mekem samting ya! Mifala i glad blong joen wetem ol famle we oli laekem ol samting long saed blong spirit, mo samting ya i givhan bigwan long tufala dota blong mitufala. Fasbon gel blong mitufala, Sara, hem i maredem wan spesel paenia, nem blong hem Ray Smith, mo tufala i wok olsem spesel paenia klosap long boda blong Irian Jaya (we naoia oli kolem Papua, wan provins blong Indonesia). Tufala i laef long wan haos gras long vilej, mo Sara i talem se taem ya we oli spenem long Irian Jaya i bin wan gudfala trening blong hem.

Mitufala i Mas Jenisim Laef Blong Mitufala

Afta long ol eit yia ya, papa mama blong mi i nidim man blong lukaot long tufala. Mi wetem Ann, mitufala i no gobak long Inglan, be papa mama blong mi i agri blong kam laef wetem mitufala, taswe long 1983, mifala evriwan i muv i go long Ostrelia. Papa mama blong mi, tufala i stap smoltaem tu wetem Daphne, sista blong mi we long taem ya hem i stap long Japan. Afta we papa mama blong mi i ded, mi wetem Ann mitufala i tekem disisen blong wok olsem fultaem paenia, mo biaen, mitufala i gat janis blong mekem wan narafala wok we long lukluk blong mi hem i no isi tumas.

Smoltaem nomo afta we mitufala i stat paenia, oli invaetem mitufala blong joen long wok blong seket. Taem mi pikinini yet, mi laekem tumas taem seket elda i kam visitim ol kongregesen, from we mi ting se hemia wan spesel wok. Naoia, mi mi wan seket elda. Long olgeta wok we mitufala i bin mekem bifo, wok blong seket nao i hadwok moa. Be plante taem, Jeova i halpem mifala long wan fasin we mifala i no tingbaot bifo.

Taem Brata Theodore Jaracz i kam long Ostrelia long 1990 blong mekem wan son visit, mitufala i askem long hem sipos mitufala i olfala tumas blong wok long fultaem sevis long wan narafala kantri. Hem i talem se: “?Olsem wanem sipos yutufala i go long Solomon Aelan?” Taswe, mi wetem Ann mitufala i gat bitim 50 yia finis taem mitufala i muv i go long faswan teritori we Sosaeti i sanem mitufala i go long hem olsem misinari.

Wok Blong Prij Long “Ol Hapi Aelan”

Ol man oli singaot Solomon Aelan se ol Hapi Aelan. Mo i tru se mitufala i gat wan hapi taem long bitim ten yia nao we mitufala i stap long Solomon Aelan. Mi wetem Ann mitufala i luk kaen fasin blong ol brata sista blong Solomon Aelan taem mi wok olsem distrik elda. Ol brata oli rere blong welkamem mitufala long haos blong olgeta, mo samting ya i tajem hat blong mitufala. Mo tu, ol brata oli kaen tumas wetem mi, taem mi traehad blong toktok long lanwis blong Solomon Aelan. Ating i no gat plante narafala lanwis long wol we i no gat plante wod long hem, olsem Solomon Pidgin.

Smoltaem afta we mitufala i kasem Solomon Aelan, sam man we oli agensem mifala oli traem blokem mifala blong mifala i no yusum Haos Asembli blong mifala. Anglikan jos i pulum wan kot kes agensem ol Witnes blong Jeova. Oli talem se niufala Haos Asembli blong mifala long Honiara i tekem wan haf blong graon blong olgeta. Gavman i sapotem olgeta, taswe mifala i apil i go long Hae Kot. Jajmen blong Hae Kot ya bambae i talem sipos mifala i mas brekemdaon niufala Haos Asembli blong mifala we i gat 1,200 jea long hem.

Oli spenem wan ful wik long kot bifo we oli givim wan jajmen. Loea blong olgeta i sua fulwan se bambae oli win taem oli tokbaot bisnes ya long fored blong kot. Be loea blong mifala, Brata Warren Cathcart we hem i blong Niusilan, i yusum ol tok we oli gat paoa blong daonem evri tok we narafala loea i stap yusum agensem mifala. Plante man oli harem nius blong kot kes ya, mekem se long Fraede plante haeman blong jos, wetem sam ofisa blong gavman, mo ol Kristin brata sista blong mifala, oli fulumap kot haos blong lesin long jajmen. Mi rimemba wan mastik we oli makem long ol pepa blong kot. Oli raetem se: “Gavman blong Solomon Aelan mo Jos blong Melanesia agensem Jeova.” Mifala i winim kot kes ya.

Nating se i olsem, kwaet taem blong ol Hapi Aelan i no las longtaem. Bakegen, mi wetem Ann mitufala i fesem ol traem mo raf fasin we i kamaot afta we sam man oli tekem paoa long gavman. Ol laen blong man oli agensem ol narafala laen, mekem se faet i kamaot. Long Jun 5, 2000, gavman i foldaon mo ol man we oli gat ol masket oli tekova long kaptel. Blong sam wik, mifala i yusum Haos Asembli blong mifala olsem wan ples blong welkamem ol man we oli no gat haos. Ol haeman blong gavman oli sek blong luk se ol Kristin brata blong mifala blong ol defdefren laen oli laef tugeta long pis olsem wan famle, insaed long Haos Asembli ya. !Samting ya i givim wan nambawan witnes long ol man raonabaot!

Ol man blong ami tu oli respektem ol Witnes blong Jeova from we mifala i no joen long faet. From samting ya, wan long ol jif blong olgeta i agri taem mifala i askem long hem sipos mifala i save draevem wan trak we i fulap long ol buk mo ol narafala samting tu i go long wan smol grup blong brata we oli stap long wan ples we ol narafala ami oli stap bos long hem. Taem mifala i faenem ol famle we oli stap longwe long mifala blong plante manis finis, mifala evriwan i krae.

Mifala i Gat Plante Risen Blong Soem Tangkiu Long Jeova

Taem mitufala i tingtingbak long laef we mitufala i spenem long wok blong Jeova, mitufala i gat plante risen blong soem tangkiu long hem. Mitufala i glad tumas blong luk tufala dota blong mitufala, tufala i gohedgud long wok blong Jeova wetem hasban blong tufala, Ray mo John. Oli sapotem gud mitufala long wok blong misinari.

Long ol 12 yia we oli jes pas, mi wetem Ann mitufala i gat janis blong wok long branj ofis blong Solomon Aelan. Mo long ol yia ya, mifala i luk namba blong ol pablisa blong Kingdom blong God long Solomon i dabol, i bitim 1,800 pablisa. I no longtaem i pas, mi gat janis blong folem ol kos blong Skul blong Memba blong Branj Komiti long Patterson, New York. Yes, mitufala i gat wan nambawan laef mo mitufala i kasem plante blesing, from we mitufala i holem tingting blong misinari oltaem.

[Futnot]

^ Lukluk haf ya “We Did Not Procrastinate” long Wajtaoa blong Jenuware 15, 1977, Franis mo Inglis.

[Tok blong pija long pej 23]

Taem mitufala i mared, long 1960

[Tok blong pija long pej 24]

Long Uganda, Stanley mo Esinala Makumba oli leftemap tingting blong mifala

[Tok blong pija long pej 24]

Sara i wokbaot i go long lokol haos blong wan man we i laef klosap long mifala

[Tok blong pija long pej 25]

Fasin blong droem ol pija i halpem mi blong tijim ol man blong Solomon Aelan

[Tok blong pija long pej 25]

Miting wetem wan kongregesen we i stap longwe long bus long Solomon Aelan

[Tok blong pija long pej 26]

Famle blong mifala tede