?From Wanem Plante Man Oli No Bilif Se Skul i Save Joenem Ol Man?

“YU MAS lavem ol man we oli stap raonabaot long yu.” (Matiu 22:39) Plante jos oli stap tokbaot stamba fasin ya. Sipos ol jos ya oli tijim gud ol memba blong olgeta blong laekem ol man we oli stap raonabaot long olgeta, bambae ol memba ya oli save joengud, oli kam wan nomo. ?Be yu yu luk se oli joengud olsem? ?Ol jos oli gat paoa blong joenem ol man? I no longtaem i pas, oli askem long ol man Jemani se: “?Ol jos oli mekem ol man oli joengud, no oli stap seraotem ol man?” Smol haf nomo (22 pesen) i ansa se ol jos oli mekem ol man oli joengud, be bighaf blong olgeta (52 pesen) oli harem se ol jos oli stap seraotem ol man. Maet ol man long ples blong yu tu oli tingting olsem.

?From wanem plante man oli no trastem se ol jos oli save mekem ol man oli joengud? Maet from we oli save ol samting we oli bin hapen long histri. Ol jos oli no pulum ol man blong oli kam wan nomo, be defren olgeta, plante taem oli seraotem ol man. Samtaem ol man oli bin yusum jos blong mekem plante bigbigfala trabol. Tingbaot sam eksampol we oli jes kamaot long ol laswan 100 yia.

Long Nem Blong Jos

Long namba tu faet blong wol, ol man Katolik blong Kroasia oli faet wetem ol man Otodoks blong Sebia. Tugeta grup ya oli talem se oli biaenem Jisas, we i bin talem se ol disaepol blong hem oli oli mas lavem ol man raonabaot long olgeta. Be, faet we oli mekem i “kilim i ded plante moa man we oli no joen long faet, i bitim olgeta faet bifo,” olsem wan man blong stadi i talem. Olgeta man long wol oli sek bigwan long namba blong ol man, woman mo pikinini we oli ded, we i bitim 500,000.

Long 1947, samwe 400 milian man oli laef long bigfala kantri ya India​—hemia 20 pesen blong populesen blong wol—​bighaf blong olgeta oli blong ol skul ya Hindu, Muslim, mo Sikh. Taem oli seraotem kantri blong India, nesen blong Pakistan we i folem bilif blong Islam, i bon. Long taem ya, ol man blong ol jos ya oli bonem, kilim i ded, givim kil long bodi, mo sutum plante taosen refuji we oli blong India mo Pakistan.

Antap long ol nogud samting ya, wan narafala trabol i stat wetem ol yia 2000, hemia ol rabis wok blong ol teroris. Tede, from ol trabol we ol teroris oli mekem, fulwol i lukaotgud, mo plante grup blong teroris oli talem se oli joen long wan jos. Ol man oli no luk se ol jos oli pulum man blong joengud. Defren olgeta, plante taem olgeta nao oli biaen long raf fasin mo fasin seraot. Taswe, yumi no sapraes we wan niuspepa blong Jemani (FOCUS) i talem se ol bigbigfala jos we oli stap long wol tede​—Budis, Krisendom, Konfusius, Hindu,  Islam, skul blong ol man Jiu, mo Taois​—oli sem mak olsem ol bom.

Raorao Insaed Long Ol Jos

Sam jos oli faet agensem ol narafala jos, be long sam jos i gat trabol i kamaot from ol raorao we i stap long medel blong olgeta nomo. Long ol yia we oli jes pas, ol skul blong Krisendom * oli bin seraot long plante haf from we oli stap raorao long saed blong ol bilif blong jos. Ol lida blong jos wetem ol memba blong olgeta, evriwan oli stap asaskem se: ?I stret blong yusum meresin blong blokem pikinini? ?Yumi save kilim pikinini long bel? ?Ol woman oli save kam pris? ?Jos i mas tingting olsem wanem long saed blong fasin ya we man i slip wetem man bakegen? ?I stret we wan jos i agri long faet? From we oli no joengud nating olsem, plante man oli stap askem se: ‘?Olsem wanem wan jos i save mekem olgeta man oli joengud sipos hem i no naf blong joenem ol memba blong hem bakegen blong oli kam wan nomo?’

I klia nomo se bighaf blong ol jos oli no gat paoa blong mekem ol man oli joengud. ?Be hemia i min se olgeta jos evriwan oli stap seraotem ol man? ?I gat wan jos we i defren long ol narafala​—wan we i save mekem ol man oli joengud?

[Futnot]

[Tok blong pija long pej 3]

Ol polisman oli kasem kil long wan faet bitwin ol grup blong ol jos long India long 1947

[Credit Line]

Photo by Keystone/Getty Images