?Hu i Bos Long Fiuja Blong Yu?

“OL MAN oli sem mak olsem ol narafala anamol, oli no save bos long fiuja blong olgeta.” Hemia tingting blong John Gray, wan man we i bilif long evolusen. * Tingting blong Shmuley Boteach, wan man blong raetem buk, hem i defren. Long buk ya An Intelligent Person’s Guide to Judaism, hem i raetem se: “Man i no wan anamol, taswe hem i bos long fiuja blong hem.”

Plante man oli agri wetem John Gray, mo oli bilif se i gat wan paoa we i bitim paoa blong man, we i bos long fiuja blong olgeta man. Sam narafala man oli ting se God i wokem ol man mo i givim paoa long olgeta blong oli bos long prapa fiuja blong olgeta.

Sam narafala man bakegen oli harem se sam bigman we oli gat paoa oli bos long fiuja blong olgeta. Tingting ya i laenap wetem ol tok blong Roy Weatherford, wan man blong raetem buk we i talem se: “Bighaf blong ol man long wol, speseli bighaf blong ol woman long histri, . . . oli no gat paoa mo oli no save bos long prapa laef blong olgeta, from we sam narafala man we oli strong tumas oli mekem i nogud long olgeta.” (The Implications of Determinism) Paoa blong politik no blong ami i bin spolem laef blong plante man we oli drim long wan gudfala fiuja.

Long taem bifo, sam narafala man oli harem olsem se oli no save mekem wan samting from we ol spirit man oli makemaot finis fiuja blong olgeta. Boteach i talem se, “ol man Gris bifo oli gat strong tingting ya se i blong nating nomo we oli gat hop long fiuja, from we ol spirit man oli makemaot finis fiuja blong olgeta, mo ol man oli no save jenisim fiuja ya.” Oli ting se sam woman god we oli stap jenjenisim  tingting blong olgeta, oli makemaot fiuja blong evri man. Oli bilif se ol woman god ya oli makemaot dei blong ded blong ol man, mo tu, olsem wanem bambae man ya i safa long ful laef blong hem.

Tede, plante man oli bilif long wan paoa we i bitim paoa blong man, we i bos long fiuja blong ol man. Eksampol, plante man oli bilif long Kismet, hemia se God i makemaot finis samting we bambae i kamaot from olgeta aksin blong man, mo dei blong ded blong olgeta. Sam narafala man oli bilif se God ya we i gat Olgeta Paoa ‘i makemaot finis hu bambae i laef i stap mo hu bambae i ded taem bambae hem i jajem olgeta man.’ Plante man we oli talem se oli Kristin, oli bilif long samting ya.

?Wanem tingting blong yu? ?Sam paoa we yu no save kontrolem oli makemaot fiuja blong yu finis? No maet man Inglan ya William Shakespeare i talem wan trutok taem hem i se: “Samtaem, ol man oli bos long fiuja blong olgeta.” I gud blong save wanem tingting blong Baebol long saed ya.

[Futnot]