Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

Gudfala Frut We i Kamaot Taem Man i Stap Tru Long Narafala

Gudfala Frut We i Kamaot Taem Man i Stap Tru Long Narafala

Gudfala Frut We i Kamaot Taem Man i Stap Tru Long Narafala

LONG sam kantri, ol pikinini oli laekem blong stonem ol fren blong olgeta wetem ol kaen sid blong rabis gras we i save fas long klos. Ol sid ya oli fas long klos nating se pikinini ya i wokbaot, i resis, i muf no i jam. Wan rod nomo blong karemaot ol sid ya long klos hemia blong karemaot olgeta wanwan. Ol pikinini ya oli ting se hemia i wan pleplei blong laf nomo.

I tru, i no evri man we i laekem taem ol sid ya oli fas long klos blong olgeta be oli sapraes blong luk olsem wanem ol smosmol sid olsem oli save fasgud long klos. Wan man we i gat fasin blong stap tru long narafala, hem i lelebet sem mak olsem ol sid ya we oli fas long klos. Wan man we i gat fasin blong stap tru, hem i holemstrong long fasin fren blong hem wetem narafala. Hem i wok strong blong holemtaet fasin fren ya nating se i gat sam hadtaem. Tok ya “stap tru” i mekem yumi tingbaot ol gudfala fasin ya olsem fasin we man i no gat tu fes, hem i ona mo i fasgud long wan samting. Taem wan man i stap tru long yu, i sua we yu yu haremgud tumas. ?Be olsem wanem? ?Yu yu soem long fasin blong yu se yu tu yu stap tru long narafala? ?Sipos yes, bambae yu stap tru long hu?

Stap Tru Insaed Long Mared—Wan Impoten Samting

Wan ples we i mas gat fasin blong stap tru, hemia insaed long mared. Be sore tumas we long ol mared tede, fasin ya i stap lus. Hasban mo waef we tufala i stap tru, no i holemstrong, long promes we tufala i mekem long mared​—hemia promes ya se bambae tufala i stap tugeta mo wanwan long tufala i mekem wok blong givhan long narawan​—tufala i save mekem we mared blong tufala i hapi mo i sef. ?From wanem? From we yumi man yumi bon wetem tingting ya we yumi nidim narafala blong i stap tru long yumi mo yumi wantem blong stap tru long narafala tu. Taem Adam mo Iv tufala i mared long garen blong Iden, God i talem se: “Man i mas aot long papa mo mama blong hem, i mas go joen wetem woman blong hem.” Semfala rul ya i go long ol waef tu se oli mas joen wetem hasban blong olgeta. Hasban mo waef tufala i mas stap tru long tufala mo wokgud tugeta.​—Jenesis 2:24; Matiu 19:​3-9.

I tru se God i talem ol tok ya plante taosen yia i pas finis. ?Olsem wanem? ?Hemia i minim se fasin blong stap tru insaed long ol mared tede i wan fasin blong bifo nomo? Plante man bambae oli ansa se nogat. Long Jemani, sam man we oli mekem stadi long saed ya oli faenem se 80 pesen blong ol man oli luk fasin ya blong stap tru insaed long mared se i impoten tumas. Wan narafala stadi we oli mekem i traem faenemaot wanem nao ol gudfala fasin we man mo woman i laekem long narafala. Wan grup blong ol man oli talemaot faef gudfala fasin we oli laekem long ol woman mo wan grup blong ol woman oli talemaot faef gudfala fasin we oli laekem long ol man. Wan gudfala fasin we ol man mo ol woman ya oli talem se oli laekem hemia fasin ya blong stap tru.

Yes fasin blong stap tru i wan strong fandesen blong mared i stanap strong. Be olsem yumi luk finis long faswan haf blong magasin ya se ol man oli laekem fasin ya blong stap tru be oli no wokem fasin ya nating. Eksampol, long plante kantri i gat wan big namba blong ol man we oli divos mo samting ya i soemaot se plante man oli no moa gat fasin ya blong stap tru long narafala. ?Olsem wanem wan hasban mo waef i save stap tru long tufala?

Fasin Blong Stap Tru i Mekem Mared i Stap Longtaem

Hasban mo waef i save soem se tufala i stap tru long tufala taem wanwan long tufala i lukaot janis blong mekem i gud long narawan. Eksampol, i moa gud blong talem se “mitufala” olsem “ol fren blong mitufala,” “ol pikinini blong mitufala,” “haos blong mitufala,” “samting we i hapen long laef blong mitufala” mo sam narafala tok olsem bakegen i bitim we wan i talem se “mi” nomo. Taem tufala i stap mekem ol plan mo ol desisen maet long saed blong haos, wok, lukaot mo tijim ol pikinini, pleplei, spel no ol wok long saed blong spirit, hasban mo waef i mas tingbaot ol filing mo ol tingting blong narawan.​—Ol Proveb 11:14; 15:22.

Hasban mo waef i save soem se tufala i stap tru long tufala taem tufala i mekem i gud long tufala mo wanwan long tufala i haremsave se narawan i kea long hem. Wan mared man no woman i save harem se hem i no sef taem hemia we hem i mared wetem i soem intres long wan narafala man no woman. Baebol i givim advaes long ol hasban blong oli joengud wetem “waef blong [olgeta] we i mared long [olgeta] taem [oli] yang yet.” Wan hasban i mas lukaot blong no letem hat blong hem i pulum hem blong laekem moa wan narafala woman i bitim waef blong hem. Yes hem i mas blokem filing we i pulum hem blong wantem slip wetem narafala woman. Baebol i givim woning ya se: “Be man we i go slip wetem woman blong narafala man, hem i no gat hed nating. Fasin ya i blong spolem hem nomo.” Semfala rul ya long saed blong fasin ya blong stap tru i stret long ol waef tu.​—Ol Proveb 5:​18, NW; 6:32.

?Olsem wanem? ?I impoten we hasban mo waef oli traehad blong stap tru long tufala insaed long mared? Yes. Fasin ya i mekem se mared blong tufala i strong mo i stap longtaem mo wanwan long tufala i kasem samting we hem i nidim. Taem wan hasban i traehad blong mekem i gud long waef blong hem, waef ya i harem se hem i sef mo samting ya i halpem hem blong soemaot ol gudfala fasin blong hem. Hemia i sem mak long ol hasban. Strong tingting we hasban i gat blong stap tru long waef blong hem i halpem hem blong folemgud ol stretfala rul long evri haf blong laef blong hem.

Sipos wan hasban mo waef i kasem wan hadtaem, fasin blong stap tru bambae i mekem tufala i harem se tufala i sef. Defren olgeta, long wan mared we i no gat fasin ya blong stap tru, taem i gat hadtaem, oltaem hasban mo waef oli tingbaot blong seraot no blong divos. Tingting olsem ya i no save stretem problem nating be i mekem wan nara problem i kamaot. Long 1980, wan man we ol man oli savegud hem from wok blong hem blong wokem ol niu stael blong klos, i lego waef mo ol pikinini blong hem. ?Olsem wanem? ?Man ya i faenem glad blong stap olsem wan yangfala man we i no mared? Twanti yia afta, man ya i talem se taem hem i aot long famle blong hem, “hem i harem se hem i no gat fren mo tingting blong hem i no save stap kwaet, mo long naet hem i stap wekap nomo from we hem i wantem blong talem gudnaet long ol pikinini [blong hem].”

Fasin Blong Stap Tru Bitwin Ol Papa Mama Mo Ol Pikinini

Taem papa mo mama tufala i stap tru long tufala, bambae tufala i naf blong stap tru long ol pikinini blong tufala tu. Taem ol pikinini oli gruap long wan famle we i gat fasin blong stap tru mo i gat lav, bambae oli faenem se i isi long olgeta tu taem oli kam bigman, blong oli mekem sem fasin ya blong stap tru long ol hasban no waef blong olgeta mo long ol olfala papa mo mama blong olgeta tu.​—1 Timoti 5:​4, 8.

Samtaem ol pikinini oli gat problem blong helt bifo long papa mama blong olgeta. Yes, samtaem wan pikinini i nidim spesel kea. Hemia samting we i hapen long Herbert mo Gertrud we tufala i Witnes blong Jeova. Blong bitim 40 yia, tufala i lukaot long boe blong tufala Dietmar. Dietmar i safa long ful laef blong hem from wan sik we i spolem ol masel (muscular dystrophy) blong hem. Long ol seven yia bifo we Dietmar i ded long Novemba 2002, hem i nidim spesel kea long dei mo long naet. Papa mo mama blong hem oli kea gud long hem wetem lav. Oli putumap sam spesel samting long haos blong olgeta blong givhan long Dietmar mo oli kasem trening tu blong savegud olsem wanem blong lukaot long Dietmar. !Hemia wan gudfala eksampol blong fasin blong stap tru long narawan insaed long famle!

Fasin Blong Stap Tru i Impoten Tumas Taem Yumi Gat Ol Fren

Birgit i talem se: “Wan man i save hapi nating se hem i no mared, be i had long hem blong stap hapi oltaem taem hem i no gat fren.” Ating yu yu agri long tok blong Birgit. Nating sipos yu mared no yu no mared, fasin blong stap tru long wan gudfala fren blong yu i save mekem yu yu glad mo yu haremgud long laef. Yes, sipos yu mared finis, ale hemia we yu mared long hem nao i bes fren blong yu.

Wan fren i no wan man we yu no save gud hem. Maet yumi save plante man, olsem ol man we oli laef klosap long yumi, ol yangfala long skul no ol man long wok mo ol man we yumi stap luk olgeta oltaem. Be, trufala fasin fren i nidim taem, paoa mo fasin blong toktokgud oltaem. Yumi glad blong stap olsem wan fren blong narafala. Fasin fren i givim glad be i nidim ol responsabiliti tu.

I impoten blong toktok oltaem wetem ol fren blong yumi. Maet yumi storian wetem olgeta long saed blong ol nid blong yumi. Birgit i talem se: “Sipos mi, no fren blong mi, i gat wan problem, mitufala i telefon long mitufala wan no tu taem long wan wik. I gud tumas blong save se hem i stap mo hem i glad blong lesin.” Nating sipos ol fren blong yumi oli stap longwe be samting ya i no mas blokem fasin fren blong yumi. Gerda mo Helga tufala i laef plante taosen kilometa longwe long tufala be tufala i stap olsem ol gud fren blong bitim 35 yia. Gerda i talem se: “Oltaem mitufala i stap raet long mitufala, mitufala i talemaot ol stori mo ol filing blong mitufala nating sipos ol samting ya oli givim glad no oli mekem mitufala i harem nogud. Taem mi kasem wan leta blong Helga, samting ya i mekem mi mi glad tumas. Mitufala i gat sem tingting nomo.”

Fasin blong stap tru i impoten tumas taem yumi gat ol fren. Sipos i no gat fasin ya blong stap tru, samting ya i save spolem fasin fren we i bin stap longlongtaem finis. Wan fren i mas rere blong givim advaes long narawan nating se hem i long saed blong sam samting we i bisnes blong narawan. Wan fren i talem ol tok we i kamaot long hat blong hem we hem i no sem se narawan bambae i jikim hem no bambae i go tokbaot samting ya long narafala man. Baebol i talem se: “Fren blong yu, oltaem hem i stap soemaot we hem i lavem yu, mo ol brata blong yumi oli stap, blong yumi save givgivhan long yumi long taem blong trabol.”​—Ol Proveb 17:17.

Ol fren blong yumi oli save gat paoa long ol tingting, filing mo aksin blong yumi taswe i impoten we yumi fren wetem ol man we fasin blong laef blong olgeta i sem mak long yumi. Yu mas meksua se ol fren blong yu hemia ol man we oli gat semfala bilif, semfala tingting mo oli folem semfala rul olsem yu long saed blong wanem fasin i gud mo wanem fasin we i nogud. Ol fren olsem oli save halpem yu blong kasem ol mak blong yu. ?From wanem yu wantem fren wetem ol man we oli no gat semfala tingting mo oli no folem ol semfala rul olsem yu? Baebol i soemaot se i impoten blong jusumgud ol fren taem hem i talem se: “Sipos man i go joen long ol waes man, bambae hem i save kam waes, be sipos hem i go mekem fren wetem ol man we oli no gat hed, bambae hem i spolem hem nomo.”​—Ol Proveb 13:20.

Yumi Save Lanem Fasin Ya

Taem wan pikinini i lanem blong sakem ol smol sid ya blong rabis gras i go fas long klos blong narafala, bambae hem i wantem blong gohed bakegen mo bakegen blong mekem olsem. Sem mak long wan man we i gat fasin ya blong stap tru long narafala. ?From wanem? From we sipos oltaem yumi soemaot fasin blong stap tru be i isi nomo blong soemaot fasin ya. Sipos wan man i lanem fasin ya blong stap tru insaed long famle taem hem i smol yet, ale taem hem i kam bigman, bambae hem i faenem se i isi nomo blong soemaot fasin ya long ol fren. Fasin fren olsem, we i strong mo i stap longtaem, i save openem rod blong gat fasin blong stap tru insaed long mared. Mo tu, fasin ya bambae i halpem man ya blong i gat fasin blong stap tru long wan fren we i moa impoten long ol narafala fren.

Jisas i talem se loa we i hae moa hemia blong lavem Jeova wetem olgeta hat, olgeta laef, olgeta tingting mo olgeta paoa blong yumi. (Mak 12:30) Hemia i minim se yumi mas stap tru fulwan long God. Taem yumi stap tru long Jeova God olsem bambae yumi kasem plante blesing. Neva Jeova i ting nating long yumi no i mekem yumi harem nogud from hem wan i tokbaot hem se: “Mi mi stap tru.” (Jeremaea 3:​12, NW ) Yes yumi save kasem plante blesing taem yumi stap tru long God.​—1 Jon 2:17.

[Tok blong makem poen long pej 6]

Fasin blong stap tru long wan gudfala fren blong yu i save mekem yu yu glad

[Tok blong pija long pej 5]

Ol memba blong famle we oli gat fasin ya blong stap tru, oli lukaot long narafala