Laef Stori

Mi Stanap Strong Olsem Wan Prapa Soldia Blong Kraes

YURII KAPTOLA I TALEM STORI YA

“!Mi jes luksave nao se yu yu rili gat bilif!” Mi mi sapraes we wan bos blong Soviet ami nao i talem tok ya, be ol tok ya oli rili leftemap tingting blong mi long stret taem we mi mi nidim. Mi jes bin harem se bambae mi mas stap longtaem long kalabus mo mi bin prea strong long Jeova blong hem i givhan long mi. Mi mi stap long fored blong wan bigfala traem, mo mi nidim fasin blong stanap strong longtaem mo strong tingting blong winim traem ya.

MI MI bon long 19 Oktoba, 1962, mo mi gruap long wes blong Yukren. Long sem yia ya, papa blong mi, we hem tu nem blong hem Yurii, i stat blong storian wetem ol Witnes blong Jeova. I no longtaem biaen, hem i kam faswan man long vilej blong mifala blong mekem wosip long Jeova. Ol wok we hem i mekem, i pulum ae blong ol haeman blong gavman we oli agensem ol Witnes blong Jeova.

Be bighaf blong ol man we oli stap raonabaot long mifala, oli respektem papa mama blong mi from gudfala Kristin fasin blong tufala mo from intres we tufala i soemaot long ol narafala. Papa mama blong mi tufala i tekem evri janis blong putum lav blong God long hat blong mi mo trifala sista blong mi taem mifala i smol yet, mo samting ya i bin givhan long mi blong winim plante traem taem mi stap long skul. Wan long ol traem ya i kamaot taem oli askem long ol wanwan studen blong oli werem wan baj we i soemaot se oli blong wan grup blong ol yangfala we i karem nem ya Ol Pikinini blong Lenin long Oktoba. From we mi mi folem Kristin fasin blong no joen long politik, mi no werem baj ya, mekem se mi mi stap defren long ol narafala pikinini.​—Jon 6:15; 17:16.

Biaen, taem mi stap long klas tri, olgeta studen oli mas joen long wan Komunis yut grup, we nem blong hem Ol Yangfala Paenia. Wan dei, oli tekem  klas i go afsaed, blong mifala i joen long wan seremoni blong kam memba blong grup ya. Long taem ya mi mi fraet tumas, mi save se bambae oli jikim mi mo tok nogud long mi. Evri studen oli karem niufala red kaliko blong olgeta, we oli mas fasem long nek blong olgeta blong soemaot se oli joen long grup blong Ol Yangfala Paenia. Mi wan nomo mi no karem blong mi. Ol studen oli stanap long laen long fored blong hedmasta blong skul, ol tija, mo ol narafala studen we oli stap long ol hae klas. Taem oli talem long ol studen we oli stap long ol hae klas blong oli fasem kaliko blong olgeta raon long nek blong olgeta, mi mi benem hed blong mi mo mi lukluk i godaon, mi bin hop se bambae i no gat wan i luk mi.

Oli Karem Mi Mi Go Long Ol Prisen We Oli Stap Longlongwe

Taem mi gat 18 yia, mi holemtaet Kristin fasin blong no joen long ami, ale oli jajem mi se mi mas go kalabus blong tri yia. (Aesea 2:4) Long faswan yia, mi go kalabus long taon blong Trudovoye, long distrik blong Vinnitskaya long Yukren. Taem mi stap long ples ya, mi mitim samwe long 30 narafala Witnes blong Jeova. From we ol bos blong kalabus oli no wantem se mifala i joen wanples, ale oli putum mifala i wok tutu long ol defren ples blong wok.

Long Ogis 1982, oli putum mi mo Eduard​—wan narafala Witnes​—i go wetem sam narafala presina bakegen, long wan tren we i gat kalabus insaed long hem, mo oli sanem mifala i go long ol Hil blong Ural we oli stap long not. Blong eit dei, mifala i ron long tren ya we mifala i fasfas mo mifala i hot bitim mak, gogo mifala i kasem Solikamsk Prisen, long distrik blong Permskaya. Oli putum mi long wan rum mo Eduard long narafala rum. Tu wik biaen, oli tekem mi mi go moa long not, long vilej blong Vels, long Krasnovishersky.

Trak blong mifala i kasem vilej ya long medel naet, mo ples i tudak olgeta. Nating se i olsem, wan bos blong ol ami i givim oda long grup blong mifala blong krosem reva wetem wan bot. !Mifala i no save luk reva mo bot ya nating! Mifala i wokbaot raon mo pusum han i go olbaot gogo mifala i tajem wan bot. Mifala i fraet tumas, be mifala i krosem reva ya. Taem mifala i kasem narasaed, mifala i luk wan laet i stap laet antap long wan hil klosap, ale mifala i wokbaot i go mo mifala i faenem sam haos tapolen. Ples ya nao bambae i niufala hom blong mifala. Mi mi stap long wan bigfala haos tapolen wetem samwe long 30 narafala presina. Long taem blong kolkol, tempraja i save godaon gogo i bitim 40 digri ananit long sero, mo haos tapolen we mifala i stap long hem i no blokem kolkol nating. Faswan wok blong ol presina, hemia blong katemdaon ol tri, be mi, wok blong mi i blong wokem ol smosmol haos we ol presina bambae oli slip long olgeta.

Kakae Long Saed Blong Spirit i Kasem Kamp Blong Mifala

Mi wan nomo mi Witnes long ples ya; be Jeova i no lego mi. Wan dei, mama blong mi we i stap long wes blong Yukren, i sanem wan presen i kam long mi. Taem soldia we i gad long mifala i openem presen ya, faswan samting we hem i luk, hemia wan smol Baebol. Hem i tekem Baebol ya mo i openem ol pej blong hem. Mi traem blong tingbaot wan tok blong talem we i save mekem se bambae hem i no holemtaet sas presen ya. Wantaem nomo hem i askem se: “?Wanem ya?” Bifo we mi ansa, wan bigman blong ol polis we i stanap klosap i talem se: “!O! Hemia i wan diksonari.” Mi mi no talem wan samting. (Prija 3:7) Haeman blong polis ya i lukluk ol narafala samting we mama i sanem i kam, mo biaen i givim ol samting ya long mi wetem nambawan presen ya, Baebol. Mi mi glad tumas, ale mi givim sam pinat we mama i bin sanem long mi i go long haeman ya. Taem mi kasem presen ya, mi mi save se Jeova i no fogetem mi. Wetem kaen fasin, hem i halpem mi mo i givim ol samting we mi mi nidim long saed blong spirit.​—Hibrus 13:5.

Mi Prij We Mi No Stop

Sam manis biaen, mi mi sapraes blong kasem wan leta blong wan Kristin brata we i stap kalabus samwe long 400 kilomita longwe. Brata ya i askem long mi blong faenem wan man we i bin soem intres mo we maet i stap naoia long kamp blong mifala. I no waes blong talemaot klia ol samting olsem long wan leta, from we ol polis oli stap ridim ol leta blong mifala. Mi no sapraes taem wan long ol bos blong polis i singaot mi mi go long ofis blong hem, mo i givim strong  woning long mi se mi no mas prij. Biaen, hem i givim oda long mi blong saenem wan pepa we i talem se bambae mi stop blong tokbaot bilif blong mi long ol narafala. Mi talem long hem se mi no kasem save from wanem mi mas saenem wan pepa olsem, from we evri man oli save finis se mi mi wan Witnes blong Jeova. Mi tokbaot se ol narafala presina oli wantem save se from wanem mi kalabus. ?Bambae mi talem wanem long olgeta? (Ol Wok 4:20) Bos blong polis ya i luk se hem i no save mekem mi mi fraet, taswe hem i tekem desisen se bambae mi no moa stap long ples ya. Oli sanem mi mi go long wan narafala kamp.

Oli sanem mi mi go long vilej blong Vaya, hemia 200 kilomita longwe long ples we mi bin stap long hem. Long ples ya, ol bos we oli lukaot long mifala oli respektem Kristin bilif blong mi, mo oli givim ol wok long mi we oli no joen wetem ami​—fastaem hemia wok blong kapenta, biaen, wok long saed blong lektrik. Be ol wok ya oli gat ol prapa traem blong olgeta tu. Wan taem, oli talem long mi blong karem ol tul blong mi, mo mi mas go long klab we i stap long vilej. Taem mi kasem ples ya, ol soldia we oli stap long klab ya oli glad tumas blong luk mi. Oli gat problem wetem ol laet we oli flasem ol defren flaeg mo ol samting long saed blong ami, ol laet ya oli no wokgud. Oli wantem se mi mi givhan long olgeta blong riperem ol laet ya, from we oli stap mekem rere lafet blong Dei blong Red Ami we i stap kamaot evri yia. Mi mi prea mo mi tingting long samting we mi mas mekem. Afta, mi talem long olgeta se mi no save mekem kaen wok ya. Mi givim ol tul blong mi long olgeta, afta mi go. Oli ripotem mi long nambatu bos blong mifala, mo mi mi sapraes tumas long ansa we hem i givim long olgeta afta we hem i lesin long komplen we oli mekem agens long mi. Hem i se: “Mi mi respektem man ya from samting ya nao. Hem i wan man we i holemstrong long ol rul we hem i bilif se oli stret.”

Mi Mi Sapraes We Wan Ami i Leftemap Tingting Blong Mi

Long 8 Jun, 1984, tri yia afta we oli mekem mi mi kalabus, oli letem mi mi kam fri. Taem mi gobak long Yukren, mi mas go rejista long ofis blong ol ami blong soem se mi bin stap long prisen bifo. Ol haeman long ofis ya oli talem long mi se long sikis manis, bambae oli pasem mi long kot bakegen, taswe i moa gud sipos mi lego ples ya. Ale mi lego Yukren mo mi faenem wok long kantri ya Latvia. Blong smoltaem, mi save prij mo joen wetem wan smol grup blong ol Witnes we oli laef long Riga, hemia kapitol blong kantri ya. Be afta wan yia nomo, oli singaot mi bakegen blong go joen long ami. Long ofis blong ol ami, mi talem long bos blong olgeta se mi bin talem finis se mi no save joen long ami. Bos ya i singaot strong, i se: “?Yu yu rili save samting we yu stap mekem? !Bae yumi luk wanem samting yu talem long bigfala bos!”

Hem i karem mi mi go long wan rum we i stap long nambatu stori, mo long ples ya bigfala bos i stap sidaon biaen long wan longfala tebol. Hem i lesin gud taem mi eksplenem desisen blong mi, mo hem i talem se mi mi gat taem yet blong tingting gud long desisen blong mi bifo we mi fesem komiti blong ol haeman blong ami. Taem mitufala i lego ofis blong bigfala bos ya, bos blong ol soldia ya we i bin tok long mi i talem se: “!Mi jes luksave nao se yu yu rili gat bilif!” Taem mi stanap long fored blong wan komiti blong ol ami,  mi talem bakegen Kristin fasin blong mi blong no joen long ami, nao oli letem mi mi go.

Long taem ya, mi stap long wan renhaos we mifala plante i stap long hem. Long wan sapa, mi harem wan man i noknok long doa. Mi openem doa mo mi luk wan man we i werem ol naes klos mo i karem wan basket. Hem i talemaot se hem i hu, i se: “Mi mi wok long ofis blong Sekuriti blong Kantri. Mi save se yu yu bin gat sam trabol mo se bambae yu pas long kot.” Mi ansa se: “Yes, samting we yu talem i tru.” Man ya i gohed i talem se: “Mifala i save givhan long yu sipos yu agri blong wok wetem mifala.” Mi talem se: “No, mi no save mekem samting ya, bambae mi gohed blong fas strong long ol Kristin bilif blong mi.” Ale man ya i no moa traem blong pulum mi, hem i gobak.

Gobak Long Kalabus, Gobak Long Wok Blong Prij

Long 26 Ogis, 1986, Nasnal Kot blong Riga i jajem mi se bambae mi mas spenem fo yia blong mekem ol strong wok long kalabus, mo oli karem mi mi go long Sentrol Prisen blong Riga. Oli putum mi long wan bigfala rum wetem 40 narafala presina bakegen, mo mi traem blong prij long olgeta evriwan we oli stap long rum ya. Samfala oli talem se oli bilif long God, sam narafala oli laf long mi. Mi mi makem se ol man oli hivap long ol grup, mo afta tu wik, ol lida blong ol grup ya oli talem long mi se mi mi no mas prij, from we mi mi no folem ol rul we olgeta oli putumap. Mi eksplenem se hemia nao stret risen from wanem oli putum mi long kalabus​—mi mi folem wan defren loa long laef blong mi.

Mi gohed blong prij, be mi stap lukaotgud. Mi faenem samfala we oli intres long ol samting long saed blong spirit, mo mi faenem rod blong mekem stadi wetem fo long olgeta. Taem mifala i stap storian, oli raetemdaon ol stamba tijing blong Baebol long wan buk. Sam manis afta, oli sanem mi mi go long wan kalabus we oli mekem strong sekuriti long hem, long taon blong Valmiera, mo long kalabus ya mi wok olsem wan man blong fiksimap lektrik. Long ples ya, mi faenem rod blong stadi Baebol wetem wan narafala man we i wok long saed blong lektrik tu, mo fo yia biaen, hem i kam wan Witnes blong Jeova.

Long 24 Maj, 1988, oli muvumaot mi long ples ya mo oli sanem mi mi go long wan kamp we i stap klosap. Hemia i rili wan blesing, from we long ples ya, mi mi fri moa. Oli askem mi blong wok long ol defren ples we oli bildim haos long hem, mo oltaem nomo mi stap lukaotem rod blong mi save prij. Plante taem, mi stap wok longwe long kamp, ale mi prij gogo kasem let long sapa, be neva mi kasem trabol taem mi gobak long kamp.

Jeova i blesem ol traehad blong mi. I gat sam Witnes we oli laef klosap long kamp ya, be i gat wan nomo i stap stret long taon, hemia Vilma Krūmin̗a​—wan olfala sista. Mi mo sista Krūmin̗a i stat blong mekem Baebol stadi wetem plante yangfala. Samtaem, ol brata sista oli aot long Riga blong kam joen long wok blong prij, wetem sam fultaem paenia we oli stap long Leningrad (naoia St. Petersburg). Wetem help blong Jeova, mifala i statem plante Baebol stadi, mo i no longtaem afta, mi mi joen long wok blong paenia, we mi spenem 90 aoa long wan manis long wok blong prij.

Long 7 Epril, 1990, oli talem se bambae oli lukluk bakegen kes blong mi long Kot blong Ol Man long Valmiera. Taem oli statem kot kes ya, mi luksave loea blong gavman. !Hem i wan yang man we mi bin tokbaot Baebol wetem hem! Hem i luksave mi mo i smael be hem i no talem wan samting. Mi tingbaot wanem samting we jaj i bin talem long mi long dei ya: “Yurii, desisen we oli bin tekem blong mekem yu yu kalabus blong fo yia i brekem loa. Oli no sud putum yu long kalabus.” !Wantaem nomo, mi mi fri!

Wan Prapa Soldia Blong Kraes

Long Jun 1990, mi mas go rejista bakegen long ofis blong ol ami, blong mi save kasem ol pepa we oli givim raet long mi blong stap long Riga. Mi go insaed long sem ofis we i gat longfala tebol long hem, we mi bin go long hem fo yia bifo blong talem long bigfala bos blong ol ami se mi mi no save joen long ami. Taem mi go insaed, man ya i stanap blong talem halo long mi, i sekhan long  mi, mo i talem se: “I wan bigfala sem long mifala we yu yu mas gotru long olgeta trabol ya. Mi mi sore we samting olsem i bin hapen.”

Mi ansa se: “Mi mi wan soldia blong Jisas Kraes, mo mi mas finisim wok we hem i givim long mi. Wetem help blong Baebol, yu tu yu save harem gud long laef ya we Jisas i promes blong givim long olgeta we oli biaen long hem​—wan laef we i hapi mo wan fiuja we i no gat en blong hem.” (2 Timoti 2:​3, 4) Bos blong ol ami ya i ansa se: “I no longtaem i pas, mi bin pem wan Baebol, mo naoia mi stap ridim.” Mi bin karem buk ya Yu Save Laef Foreva Long Paradaes Long Wol wetem mi. * Mi openem i go long japta we i tokbaot ol saen blong las dei, mo mi soem long hem olsem wanem ol profet tok ya blong Baebol oli stret long taem blong yumi. Wetem respek mo tangkiu, bos ya i sekhan long mi bakegen mo i wisim mi gudfala frut long wok blong mi.

Long taem ya, ol kakae long garen i reregud long Latvia. (Jon 4:35) Long 1991, mi mi stat blong wok olsem elda long kongregesen. !I gat tu elda nomo long ful kantri ya! Wan yia biaen, oli seraotem wan kongregesen nomo we i stap long Latvia i kam tu kongregesen​—wan we i toktok lanwis Latvia mo wan we i toktok lanwis Rasia. Mi kasem blesing ya blong wok long kongregesen we i toktok lanwis Rasia. !Kwiktaem nomo kongregesen ya i gru, mekem se wan yia biaen, oli seraotem kongregesen blong mifala i kam tri kongregesen! Taem mi tingting bak long samting ya, i klia se Jeova i stap lidim ol sipsip blong hem oli go long ogenaesesen blong hem.

Long 1998, oli putumap mi blong mekem wok blong spesel paenia long Jelgava, wan taon we i stap samwe long 40 kilomita long saowes blong Riga. Long sem yia ya, mi mi wan long ol faswan we oli invaetem olgeta blong joen long Ministeriol Trening Skul we oli mekem long lanwis Rasia, long Solnechnoye, klosap long St. Petersburg, Rasia. Taem mi stap long skul ya, mi kasem save olsem wanem i impoten blong soem lav long ol man, olsem nao yumi save karem gudfala frut long wok blong prij. Antap long ol samting we ol tija mo ol famle blong Betel oli tijim long skul ya, wanem we i rili makem tingting blong mi, hemia lav mo intres we oli soemaot long mifala.

Long 2001, mi kasem wan narafala impoten taem long laef blong mi. Mi mi maredem Karina, wan naesfala Kristin woman we i joenem mi long fultaem wok blong prij. Evri dei, taem mi luk waef blong mi i kambak long wok blong prij we i glad tumas, hemia i rili leftemap tingting blong mi. Yes, i wan bigfala glad blong mekem wok blong Jeova. Ol strong trabol we mi mi kasem ananit long rul blong Komunis gavman oli tijim mi blong trastem Jeova fulwan. I no gat wan samting we i bigwan tumas blong yumi mekem, blong yumi save gohed blong stap fren wetem Jeova mo sapotem hae rul blong hem. Taem mi givhan long ol narafala blong oli save long Jeova, hemia i mekem se laef blong mi i gat mining. I wan bigfala ona blong mekem wok blong Jeova “olsem wan prapa soldia blong Jisas Kraes.”​—2 Timoti 2:3.

[Futnot]

[Tok blong pija long pej 11]

Oli jajem mi se mi mas mekem ol strong wok blong fo yia mo oli putum mi long Sentrol Prisen blong Riga

[Tok blong pija long pej 12]

Mi mo Karina long wok blong prij