Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

Eksampol Blong Papa Mama Blong Mi i Mekem Mi Mi Strong

Eksampol Blong Papa Mama Blong Mi i Mekem Mi Mi Strong

Laef Stori

Eksampol Blong Papa Mama Blong Mi i Mekem Mi Mi Strong

JANEZ REKELJ I TALEM STORI YA

Hemia long yia 1958. Mi mo waef blong mi, Stanka, mitufala i stap krosem ol bigfala hil ya Karawanken, long boda blong Yugoslavia mo Ostria, mitufala i stap ronwe i go long kantri ya Ostria. Hemia i denja tumas, from we ol soldia blong Yugoslavia we oli stap gad long boda ya oli karem masket mo oli blokem eni man. Taem mitufala i stap wokbaot, mitufala i kasem saed blong wan bigfala klif we i godaon we i godaon. Mitufala i neva luk ol hil ya long saed i go long Ostria. Ale, mitufala i wokbaot i go long is gogo mitufala i kasem wan ples long saed blong hil we i gat plante ston long hem. Mitufala i stap karem wan tapolen, ale mitufala i fasem tapolen long mitufala, nao mitufala i glis i godaon long hil ya. Mitufala i no save se wanem bambae i hapen long mitufala.

BAMBAE mi tokbaot wanem samting i mekem se mitufala i mas ronwe olsem, mo olsem wanem gudfala eksampol blong papa mama blong mi i pusum mi blong stap fasgud long Jeova tru long ol hadtaem.

Mi mi gruap long Slovenia, we tede hem i wan smol kantri long Sentrol Yurop. Kantri ya i stap long ol hil ya blong Yurop we oli kolem Alps. Ostria i stap long not, Itali long wes, Kroesia long saot, mo Hangari long is. Be taem papa mama blong mi, Franc mo Rozalija Rekelj, tufala i bon, Slovenia i joen wetem Ostria mo Hangari. Long en blong Wol Wo Wan, Slovenia i kam haf blong wan niufala gavman we oli kolem Kingdom blong Sebia, Kroesia, mo Slovenia. Long 1929, nem blong kantri ya i jenis i kam Yugoslavia, we i minim “Saot Slavia.” Long sem yia ya, long Jenuware 9, mi mi bon afsaed long vilej blong Podhom, klosap long naesfala lek ya, Lek Bled.

Mama i gruap folem strong tijing blong Katolik. Wan angkel blong hem i wan pris, mo tri anti blong hem oli sista long Katolik jos. Mama blong mi i wantem tumas blong gat wan prapa Baebol blong hem, blong ridim, mo blong kasem save long hem. Be papa i no laekem ol jos. Hem i harem nogud taem hem i luk we ol jos oli joen long faet long taem blong Wol Wo Wan.

Lanem Trutok

Afta long wo, kasen brata blong mama blong mi, Janez Brajec, wetem waef blong hem, Ančka, tufala i kam ol Baebol Studen, hemia nem blong ol Witnes blong Jeova bifo. Long taem ya, tufala i stap long Ostria. Stat long 1936 i go, Ančka i kam plante taem blong luk mama blong mi. Hem i givim wan Baebol long Mama, wetem sam Wajtaoa mo narafala buk long lanwis blong Slovenia, we oli tokbaot Baebol. Mama i no tektaem blong ridim olgeta. Long 1938, taem Hitler i tekova Ostria, Janez mo Ančka tufala i kambak long Slovenia. Mi mi tingbaot tufala se tufala i gat plante save mo fasin luksave, mo tufala i laekem Jeova tumas. Plante taem tufala i tokbaot ol trutok blong Baebol long Mama, mo hemia i pusum hem blong givim laef blong hem i go long Jeova. Long 1938, hem i baptaes.

Plante man long eria blong mifala oli sek taem Mama i stop blong folem ol kastom we oli no laenap wetem Baebol, olsem lafet blong Krismas, mo taem hem i no moa kakae ol sosis we oli wokem long blad, mo speseli taem hem i tekem evri pija mo aedol we mifala i gat mo i bonem olgeta. I no longtaem biaen, fasin agens i stat. Ol anti blong Mama, olgeta we oli sista long Katolik jos, oli raetem leta, oli traem pulum Mama i gobak long wosip blong Meri mo long jos. Be taem mama i raet bak long olgeta mo i askem blong oli ansa long sam kwestin blong Baebol, oli neva ansa long hem. Mama blong mi, papa blong hem tu i agensem hem bigwan. Hem i no wan man we i raf, be ol famle blong mifala mo ol man raonabaot oli toktok tumas long hem long saed blong mifala. From samting ya, plante taem bubu man ya i spolem ol buk blong mama blong mi, be hem i neva tajem Baebol blong hem. Hem i nildaon, i askem strong long Mama, i plis long hem, blong i gobak long jos. Hem i gohed blong agensem Mama gogo i wantem katem hem long naef. Be papa blong mi i tok strong long hem se fasin olsem i no stret.

Papa i gohed blong letem Mama i ridim Baebol mo blong jusum prapa bilif blong hem. Long 1946, Papa tu i baptaes. Taem mi mi luk olsem wanem Jeova i givim paoa long mama blong mi blong i no fraet mo i stanap strong long taem we oli agensem hem, mo olsem wanem Jeova i blesem hem from bilif blong hem, hemia i pusum mi blong mi tu mi frengud wetem God. Mo tu, Mama blong mi i ridim Baebol long mi wetem ol buk we oli stanap long Baebol, ale samting ya i givhan bigwan long mi.

Mo tu, Mama i storian longtaem wetem smol sista blong hem, Marija Repe. Long medel blong Julae 1942, mi mo Anti Marija mitufala i baptaes long sem dei. Wan brata i kam blong mekem wan sotfala tok, mo mitufala i baptaes long haos blong mifala nomo, insaed long wan bigfala dis we oli wokem long wud.

Strong Wok Long Kalabus Long Wol Wo Tu

Long 1942, long medel blong Wol Wo Tu, Jemani mo Itali tufala i winim Slovenia, nao tufala i seraotem kantri ya mo i givim haf long Hangari. Papa mama blong mi, tufala i no wantem joen long ogenaesesen blong ol Nasi, we oli kolem Volksbund. Mi mi no wantem talem “Heil Hitler” long skul. I luk olsem se tija blong mi i talemaot samting ya long ol haeman blong gavman.

Oli putum mifala long wan tren blong go long wan olfala haos we i bigwan we oli yusum olsem wan prisen haos, klosap long vilej blong Hüttenbach, long Bavaria. Papa i mekem rod blong mi mi stap mo wok wetem wan man mo famle blong hem long ples ya. Man ya i wokem mo salem bred. Long taem we mi mi stap wetem famle ya, mi lanem blong wokem bred, mo biaen, samting ya i givhan bigwan long mi. Samtaem biaen, oli tekem ol narafala long famle blong mi (wetem Anti Marija mo famle blong hem) i go long prisen kamp long Gunzenhausen.

Long en blong wo, mi mi rere blong joen wetem wan grup blong go long ples we papa mama blong mi tufala i stap long hem. Be long sapa bifo we mi mi aot, Papa i kamtru. Sipos mi bin go wetem grup ya, mi no save wanem samting i save hapen long mi, from we fasin blong ol man long grup ya i no stret. Hemia wan taem bakegen we mi filim fasin kea mo lav blong Jeova, taem hem i yusum papa mama blong mi blong trenem mo protektem gud mi. Mi mo Papa, mitufala i wokbaot tri dei blong mitim ol narafala long famle. Long Jun 1945, mifala evriwan i stap bakegen long ples blong mifala.

Afta long wo, Komunis pati we Presiden Josip Broz Tito i lidim, i tekem paoa long Yugoslavia. From samting ya, laef blong ol Witnes blong Jeova i strong yet.

Long 1948, wan brata blong Ostria i kam long haos blong mifala blong kakae. Long evri ples we brata ya i go, ol polis oli folem hem mo oli holem olgeta we brata ya i visitim. Ol polis oli holemtaet Papa tu, from we hem i tekem brata ya i kam long haos mo i no ripotem hem long polis, from samting ya Papa i spenem tu yia long kalabus. Hemia i wan hadtaem long Mama from we Papa i no moa stap, mo tu, from we hem i save se i no longtaem mi mo smol brata blong mi bambae mitufala i fesem traem ya blong no joen long ami.

Go Kalabus Long Masedonia

Long Novemba 1949, oli singaotem mi blong joen long ami. Mi go blong eksplenem bilif blong mi we i blokem mi blong no joen long ami. Ol haeman blong gavman oli no wantem lesin long mi, mo oli putum mi long wan tren wetem ol niufala soldia blong go long Masedonia, we i stap long narasaed blong Yugoslavia.

Blong tri yia mi no kasem nius long famle blong mi mo long ol Kristin brata sista, mo mi no gat wan buk no magasin nating, mi no gat wan Baebol tu. I had tumas. Be mi tingting dip long fasin blong Jeova mo long eksampol blong Pikinini blong hem, Jisas Kraes, nao samting ya i mekem mi mi kam strong. Eksampol blong papa mama blong mi tu i mekem mi mi kam strong. Mo tu, prea oltaem i givhan long mi, nao tingting blong mi i no foldaon.

Samtaem biaen, oli sanem mi mi go long wan prisen long Idrizovo, klosap long Skopje. Long kalabus ya, ol prisena oli mekem ol defren wok mo oli save lanem wan wok tu. Long stat, mi mi wok olsem man blong klinim ples mo olsem man blong karem mesej i go long ol ofis. Wan prisena we fastaem i wan sikret polis, i stap tok nogud long mi plante taem. Be mi mi wokgud wetem olgeta narafala​—ol gad, ol prisena, mo bos we i lukaot long faktri long prisen ya tu.

Biaen, mi harem se oli nidim wan man blong wokem bred long haos prisen. Sam dei afta, taem oli stap singaotem nem blong mifala blong jekem se mifala evriwan i stap, bos blong prisen i kam. Hem i folem laen i kam, i stop long fored blong mi, mo i askem se: “?Yu yu save wokem bred?” Mi ansa se: “Yes, masta.” Hem i talem se: “Tumora moning, yu kam long ples blong wokem bred.” Plante taem, prisena ya we i stap tok nogud long mi i kam pas long ples blong wokem bred, be hem i no save mekem wan samting. Mi mi wok long ples ya stat long Februari kasem Julae 1950.

Biaen, oli muvum mi mi go long prisen haos we oli kolem Volkoderi, long saot blong Masedonia, klosap long Lek Prespa. Long Otešovo, wan taon we i no longwe, mi save raetem leta i go long ples blong mi. Mi mi joen wetem sam narafala prisena we oli wokem rod, be bighaf blong taem mi wok long ples blong bred, mo samting ya i mekem i moa isi long mi. Long Novemba 1952, mi mi kam fri.

Taem mi mi no stap, wan kongregesen i stat long Podhom. Long stat, kongregesen i mekem miting long wan smol hotel long Spodnje Gorje. Biaen, Papa i mekem se i gat wan fri rum long haos blong mifala, blong kongregesen i save mit long hem. Taem mi kambak long Masedonia, mi mi glad tumas blong joen wetem olgeta. Mo tu, mi fren wetem Stanka, we mi bin mitim bifo we mi go long kalabus. Long Eprel 24, 1954, mitufala i mared. Be kwiktaem nomo fasin fri blong mi i finis.

Go Kalabus Long Maribor

Long Septemba 1954, mi kasem wan narafala leta bakegen we i singaot mi blong joen long ami. Long taem ya, oli mekem mi mi kalabus i bitim tri yia haf long wan prisen long Maribor, we i stap long is blong Slovenia. Taem mi gat smol mane, mi pem sam pepa mo pensel. Mi stat blong raetem daon evri samting we mi naf blong tingbaot​—ol vas, ol tok we i kamaot long Wajtaoa, mo sam tingting we i kamaot long ol narafala Kristin buk. Mi ridim bakegen ol not blong mi mo taem mi tingbaot sam moa samting, mi ademap olgeta long buk ya. Long en blong ol yia we mi spenem long kalabus, buk ya i fulap gud, mo hemia i givhan long mi blong putum tingting blong mi i stap long trutok mo blong stap strong long saed blong spirit. Prea mo fasin blong tingting dip tu i givhan bigwan long mi blong stap strong long saed blong spirit, mo i givhan long mi blong mi no fraet blong talemaot trutok long ol narafala.

Long taem ya, oli letem mi mi kasem wan leta long wan manis, mo wan taem wan manis, famle i save visitim mi blong 15 minit. Blong luk mi, Stanka i ron wan ful naet long tren blong kasem prisen haos long eli moning, olsem nao hem i save gobak long sem dei nomo. Taem hem i kam luk mi, hemia i rili leftemap tingting blong mi. Biaen, mi tingting long wan plan blong kasem wan Baebol. Mi mo Stanka mitufala i sidaon we mitufala i fesem mitufala long wan tebol mo wan soldia i gad long mitufala. Taem gad ya i no stap lukluk, mi putum wan leta i go long basket blong Stanka. Long leta ya, mi askem se nekis taem we hem i kam luk mi, hem i mas fulumap wan Baebol long basket blong hem.

Stanka mo papa mama blong mi, trifala i ting se samting we mi askem i denja tumas, ale trifala i tekemaot olgeta pej blong Kristin Grik haf blong Baebol mo trifala i putum olgeta insaed long sam swit bred. Long rod ya, mi mi kasem Baebol we mi nidim. Mi kasem ol Wajtaoa tu long sem rod ya. Stanka nomo i raetemdaon ol haf blong Wajtaoa. Taem mi kasem olgeta, kwiktaem nomo mi raetem olgeta long wan narafala pepa bakegen, mo mi bonem hemia we Stanka i raetem. Olsem nao, sipos ol gad oli faenem olgeta, bambae oli no kasem save se hu i givim olgeta long mi.

From we mi mi no stop blong prij, ol narafala prisena oli talem se bambae mi mas kasem trabol. Wan taem, mi mo wan narafala prisena mitufala i stap storian long saed blong Baebol. Mitufala i harem ki i mekem noes long lok, mo wan gad i kam insaed. Wantaem nomo, tingting blong mi se bambae oli tekemaot mi mo putum mi mi stap mi wan nomo long wan rum. Be hemia i no tingting blong gad ya. Hem i bin harem storian blong mitufala ale hem tu i wantem joenem storian ya. Hem i glad long ol ansa blong ol kwestin blong hem. Biaen, hem i goaot mo i lokem doa bakegen.

Long laswan manis we mi spenem long prisen, distrikejen we i lukaot long wok blong stretem ol prisena, i talem ol gudfala tok long mi from strong tingting blong mi blong stanap long saed blong trutok. Mi harem se hemia wan gudfala pei we mi kasem from traehad blong mi blong mekem ol man oli save long nem blong Jeova. Long Mei 1958, mi kam fri bakegen.

Ronwe i Go Long Ostria, Mo Biaen Long Ostrelia

Long Ogis 1958, mama blong mi i ded. Hem i bin siksik longtaem lelebet. Biaen, long Septemba 1958, mi kasem namba tri leta we i askem mi blong joen long ami. Long sapa ya, mi mo Stanka i mekem bigfala desisen we i lidim mitufala blong krosem boda, olsem mi bin tokbaot long stat blong stori ya. Mitufala i no talemaot desisen blong mitufala long eni man. Mitufala i fulumap tu hanbag mo wan tapolen, mo mitufala i goaot tru long windo, nao mitufala i wokbaot i go stret long boda blong Ostria we i stap long wes blong Stol Hil. I luk olsem se Jeova i mekem rod blong mitufala, taem hem i luksave se mitufala i nidim blong kamaot long ol trabol ya.

Ol haeman blong gavman long Ostria oli sanem mitufala i go long wan kamp blong ol refuji klosap long Salzburg. Mitufala i stap sikis manis long kamp ya. Oltaem nomo mitufala i joen wetem ol Witnes long ples ya, taswe sam samtaem nomo mitufala i stap long kamp. Ol narafala long kamp oli sapraes blong luk se kwiktaem nomo mitufala i gat plante fren. Long taem ya, mitufala i joen long faswan asembli blong mitufala. Mo tu, hem i faswan taem we mitufala i fri blong prij long ol haos wanwan. Taem mitufala i mas aot, i hadwok tumas long mitufala blong lego ol gudfala fren ya.

Ol haeman blong Ostria oli givim janis long mitufala blong muv i go long Ostrelia. Mitufala i no save nating se bambae mitufala i go longwe tumas olsem. Ale, mitufala i ron long tren i go long Genoa, Itali, mo long ples ya mitufala i tekem sip blong go long Ostrelia. Mitufala i go stap long taon blong Wollongong, long New South Wales. Long ples ya, boe blong mitufala, Philip, i bon, long Maj 30, 1965.

Long Ostrelia, mitufala i gat janis blong joen long ol defren fasin blong prij, olsem prij long olgeta we oli kamaot long kantri ya we fastaem oli kolem Yugoslavia. Mifala i talem tangkiu from ol blesing blong Jeova, wetem janis ya blong joengud olsem wan famle blong mekem wok blong hem. Philip mo waef blong hem, Susie, tufala i gat blesing ya blong wok long branj ofis blong ol Witnes blong Jeova long Ostrelia, mo tufala i bin gat janis tu blong spenem tu yia long branj ofis blong Slovenia.

Nating se naoia mi mo waef blong mi i kasem plante traem we oli kamaot from we mitufala i kam olfala mo from helt blong mitufala, be mitufala i gohed blong haremgud long wok blong Jeova. !Mi mi talem tangkiu tumas from gudfala eksampol blong papa mama blong mi! Eksampol blong tufala i gohed yet blong mekem mi mi strong, i halpem mi blong mekem samting we aposol Pol i talem, se: “From we tingting blong yufala i stap strong long God, oltaem yufala i mas harem gud. Sipos yufala i gat trabol, yufala i mas mekem tingting blong yufala i longfala. Mo yufala i mas prea oltaem.”​—Rom 12:12.

[Tok blong pija long pej 17]

Papa mama blong mi, jes bifo long yia 1930

[Tok blong pija long pej 17]

Mama blong mi, long raetsaed, wetem Ančka, we i tijim hem long trutok

[Tok blong pija long pej 18]

Mi wetem waef blong mi, Stanka, smoltaem afta we mitufala i mared

[Tok blong pija long pej 19]

Kongregesen we i mit long haos blong mifala long 1955

[Tok blong pija long pej 20]

Mi, waef blong mi, boe blong mitufala, Philip, mo waef blong hem, Susie