Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

Profet Tok Blong Hosea i Givhan Long Yumi Blong Wokbaot Wetem God

Profet Tok Blong Hosea i Givhan Long Yumi Blong Wokbaot Wetem God

Profet Tok Blong Hosea i Givhan Long Yumi Blong Wokbaot Wetem God

“Bambae yufala i kam biaen long [Jeova] bakegen.”​—HOSEA 11:10.

1. ?Wanem plei we i gat bigfala mining, i stap long buk blong Hosea?

 ?YU YU laekem blong lukluk ol plei we ol man oli mekem taem oli aktem ol gudfala stori? Long buk blong Hosea long Baebol, i gat wan plei olsem. * Plei ya i tokbaot samting we i hapen long famle blong Hosea, wan profet blong God. Be plei ya i gat wan mining we i bigwan moa. Hem i joen wetem kontrak we Jeova i mekem long ol man Isrel bifo, taem hem i givim Loa long Moses. Kontrak ya i olsem wan kontrak blong mared.

2. ?Yumi gat wanem save long saed blong Hosea?

2 Plei ya i stanap long ol samting we Hosea japta 1 i tokbaot. Hosea i stap long graon blong ten laen blong Isrel (we narafala nem blong hem se Efrem, from we Efrem i laen we i strong moa). Hosea i talemaot profet tok blong hem long taem blong ol seven laswan rula blong Isrel. Long semtaem, King Usia, Jotam, Ahas, mo Hesekia, oli rul long Juda. (Hosea 1:1) Taswe yumi save se Hosea i stap talemaot ol tok blong God blong 59 yia, no maet longtaem moa. Hosea i raetem buk blong hem jes afta long yia 745 B.K.T. * Be buk ya i stret long taem blong yumi tu, from we plante milian man naoia ‘oli stap kam biaen long Jeova,’ olsem Hosea i talem.​—Hosea 11:10.

Lukluk Stori

3, 4. Tokbaot stori blong Hosea japta 1 kasem 5.

3 Sipos yumi lukluk stori long Hosea japta 1 kasem 5, tingting blong yumi i save kam strong moa blong wokbaot wetem God. Ol tok ya i save pulum yumi blong soemaot strong bilif mo folem rod we i laenap wetem tingting blong God. Ol man Isrel bifo oli no stap tru long God, oli olsem woman we i mekem i krangke long man blong hem. Be sipos oli tanem tingting blong olgeta, God bambae i sore long olgeta. Fasin we Hosea i mekem long woman blong hem Goma, i soemaot fasin we Jeova i mekem long ol man Isrel. Goma i gat wan pikinini wetem Hosea. Biaen, hem i no stap tru long Hosea, ale hem i gat tu pikinini blong rod. Be Hosea i fogivim hem, i tekembak hem. Hemia i olsem Jeova we hem i rere blong soem sore long ol man Isrel sipos oli tanem tingting blong olgeta.​—Hosea 1:​1–3:5.

4 Jeova i gat poen agens long ol man Isrel from we oli no holem promes blong olgeta, oli no lavem ol man, mo oli no savegud Jeova. Bambae hem i panisim ol man Isrel we oli lego hem blong wosipim ol aedol, mo bambae hem i panisim stronghed kingdom blong Juda tu. Be taem oli “harem nogud tumas,” bambae oli kam lukaot Jeova bakegen.​—Hosea 4:1–5:15.

Stori i Kam Klia Moa

5, 6. (a) ?Fasin nogud blong man wetem woman i bigwan olsem wanem long ol ten laen blong Isrel? (b) ?From wanem woning we i go long Isrel i stret long yumi tede tu?

5 God i talem long Hosea se: “Yu go, yu mared. Be taem yutufala i mared finis, bambae woman ya blong yu i girap, i go stap mekem i krangke wetem ol narafala man. Mo ol pikinini blong yutufala, fasin blong olgeta bambae i sem mak nomo olsem fasin blong mama blong olgeta. Yu mas tekem wan woman olsem, from we ol man ples blong yu oli lego mi, oli biaen long ol narafala god.” (Hosea 1:2) ?Olsem wanem? ?Fasin nogud blong man wetem woman i bigwan long Isrel? Hosea i talem se: “Yufala [ol ten laen blong Isrel] i lego [God] finis, olsem woman we i lego man blong hem, i stap salem hem olbaot. Yufala i mekem ol narafala god ya oli kam bos blong yufala. . . . Ol gel blong yufala oli stap salem olgeta olbaot, mo ol woman blong ol pikinini blong yufala oli ronwe, oli go biaen long ol narafala man. . . . [Ol man], yufala i stap go long ol haos blong ol narafala god ya, yufala i stap slip wetem ol woman pris blong olgeta, mo yufala i stap joen wetem ol pris ya blong mekem sakrefaes long ol god ya.”​—Hosea 4:​12-14.

6 Yes, Isrel i fulap long fasin nogud long saed blong bodi mo long saed blong spirit tu. Taswe Jeova i “panisim” ol man Isrel. (Hosea 1:4; 4:9) Hemia wan woning long yumi, from we Jeova bambae i panisim ol man tede tu we oli stap mekem nogud wetem woman mo we oli stap mekem wosip we i no klin. Be ol man we oli stap wokbaot wetem God, olgeta oli folem ol rul blong hem mo oli mekem wosip we i klin. Oli save se “man we i stap mekem ol fasin nogud blong man wetem woman . . . i [no] save go insaed long niufala wol ya we Kraes mo God, tufala i king long hem.”​—Efesas 5:5; Jemes 1:27.

7. ?Mared blong Hosea mo Goma i pija blong wanem samting?

7 Taem Hosea i mared long Goma, woman ya i klin, hem i no stap wetem man yet. Long taem we woman ya i “bonem fasbon pikinini blong tufala we i boe,” hem i stap tru yet long Hosea. (Hosea 1:3) Hemia i pija blong samting we God i mekem wetem Isrel. Long yia 1513 B.K.T., smoltaem afta we hem i mekem olgeta oli fri long wok slef long Ijip, hem i mekem wan kontrak wetem olgeta we i olsem kontrak blong wan klin mared. Taem ol man Isrel oli agri blong mekem kontrak ya wetem Jeova, oli promes blong stap tru long hem ‘olsem we oli woman blong hem, mo hem i man blong olgeta stret.’ (Aesea 54:5) Yes, mared blong Hosea mo Goma we i klin, i pija blong kontrak blong Isrel wetem God. !Be mared ya i no stap klin olwe!

8. ?Olsem wanem ten laen blong Isrel oli kam wan kingdom, mo olsem wanem long wosip blong olgeta?

8 Woman blong Hosea i gat bel bakegen mo “i bonem wan gel.” I luk olsem we pikinini ya mo wan narafala pikinini blong Goma bakegen, tufala i pikinini blong narafala man. (Hosea 1:​6, 8) From we Goma i pija blong Isrel, maet yu askem se: ‘?Olsem wanem neson blong Isrel i mekem olsem we i slip wetem narafala man?’ Long yia 997 B.K.T., ten laen blong Isrel oli seraot long tu narafala laen long saot, hemia Juda mo Benjamin. Ol ten laen ya long not, oli wokem wan aedol blong smol buluk blong mekem se oli no nid blong wokbaot i go long Juda blong wosipim Jeova long haos prea long Jerusalem. Ale sloslo, ol ten laen ya blong Isrel oli joen fulwan long wosip blong giaman god ya Bal, mo ol rabis fasin blong seks we oli joen wetem wosip ya.

9. ?Folem tok blong Hosea 1:​6, wanem i hapen long Isrel?

9 Taem Goma i gat pikinini bakegen wetem wan narafala man, God i talem long Hosea se: “Yu putum nem blong gel ya, se ‘No Lavem’ [Lo-ruhama] from we i no longtaem bambae mi soemaot long ol man ples blong yu we mi no moa lavem olgeta, mo mi mi no save fogivim olgeta from ol sin blong olgeta.” (Hosea 1:6) Long 740 B.K.T, Jeova i ‘soemaot se i no moa lavem olgeta,’ taem i letem ol man Asiria i karem ol man Isrel oli go kalabus. Be God i sore long tu laen blong Juda, nao hem i sevem tufala. Be blong sevem olgeta, hem i no yusum ol tul blong faet olsem naef, bonara, hos, mo ol soldia we oli ron long hos. (Hosea 1:7) Long wan naet long 732 B.K.T., taem ol soldia blong Asiria oli rere blong spolem Jerusalem, bigfala taon blong Juda, Jeova i yusum wan enjel blong hem nomo blong kilim 185,000 soldia blong Asiria i ded.​—2 King 19:35.

Jeova i Panisim Isrel

10. ?Fasin blong Goma blong mekem i krangke wetem narafala man i pija blong wanem?

10 Goma i lego Hosea, i “mekem i krangke wetem ol narafala man.” Hemia i soemaot fasin blong kingdom blong Isrel taem hem i mekem politik wetem ol neson we oli wosipim ol narafala god, mo i lukluk i go long ol neson ya blong oli givhan long hem. Ol man Isrel oli no talem tangkiu long Jeova from we hem i givim plante samting long olgeta. Be oli girap oli talem tangkiu long ol giaman god blong ol narafala neson ya. Taem oli joen long giaman wosip olsem, oli brekem kontrak blong mared we oli bin mekem wetem God. !I isi blong luksave from wanem Jeova i panisim neson ya we i mekem rabis fasin long saed blong spirit!​—Hosea 1:2; 2:​2, 12, 13.

11. ?Wanem i hapen long kontrak blong Loa taem Jeova i mekem ol man Isrel mo Juda oli go kalabus?

11 ?Wanem panis we ol man Isrel oli kasem taem oli lego Jeova we i olsem Hasban blong olgeta? Jeova i mekem se ol ami blong Babilon oli winim Asiria, nao oli karem ol man Isrel we oli bin go kalabus long Asiria long 740 B.K.T., oli ‘go long draeples’ ya Babilon. (Hosea 2:14) Be taem Jeova i mekem se ol ami ya oli spolem ol ten laen blong Isrel, hem i no kanselem kontrak blong mared we i bin mekem fastaem wetem ol 12 laen blong Isrel. Mo taem God i letem ol ami blong Babilon oli spolem Jerusalem long 607 B.K.T. nao i letem ol man Juda oli go kalabus, hem i no kanselem Loa blong Moses we i bin yusum blong mekem kontrak blong mared wetem ol 12 laen blong Isrel, nogat. Mared ya i finis nomo long yia 33 K.T., * taem ol lida blong ol man Jiu oli agensem Jisas Kraes mo oli kilim hem i ded.​—Kolosi 2:14.

Jeova i Plis Long Ol Man Isrel

12, 13. ?Ol vas long Hosea 2:​6-8 oli tokbaot wanem, mo olsem wanem ol tok ya i kamtru long ol man Isrel?

12 God i askem long neson blong Isrel blong i “lego ol rabis fasin ya blong hem, we i stap slip wetem ol narafala man.” Be neson ya i wantem nomo blong ron biaen long olgeta we oli laekem hem. (Hosea 2:​2, 5) Taswe, Jeova i talem se: “Bambae mi tekem ol ropnil, mi wokem wan fenis i goraon long woman ya, mo bambae mi wokem wan bigfala stonwol i goraon long hem blong blokem hem, blong i no ronwe. Sipos hem i wantem ronwe i go long ol man we hem i stap go wetem olgeta, be bambae hem i no save faenem olgeta. Bambae hem i go long evri ples blong traem lukaot olgeta, be neva bambae i save faenem olgeta. Nao biaen, bambae hem i talem se, ʹNaoia bambae mi gobak long stret man blong mi. Laef ya bifo we mi stap wetem hem, i moa gud i winim laef ya we mi stap long hem naoia.ʹ Hem i tok olsem, be neva hem i luksave se ol kakae, mo waen, mo olifoel blong hem, mi nomo mi stap givim olgeta long hem. Mo ol silva, mo gol ya we hem i stap yusum blong mekem wosip long god ya Bal [narafala rod blong tanem se, “we hem i yusum blong wokem pija blong god ya Bal,” futnot NW ], be neva hem i save talemaot we mi nomo mi stap givim olgeta long hem.”​—Hosea 2:​6-8.

13 Neson blong Isrel i lukaot help blong ol neson we “hem i stap go wetem olgeta,” be i no gat wan long olgeta we i save givhan long hem. I olsem we wan fenis i goraon long hem, i stap blokem hem blong ol narafala oli no save givhan long hem. Blong tri yia, ol ami blong Asiria oli raonem bigfala taon blong ol ten laen ya, Sameria, nao long 740 B.K.T. oli spolemgud taon ya. Ol ten laen ya oli lus we oli neva stanap bakegen. Sam man Isrel nomo we ol ami oli tekem olgeta oli go kalabus, oli luksave se laef blong olgeta bifo i gud, taem ol bubu blong olgeta oli bin mekem wosip long Jeova. Smol grup ya i no bodaon long Bal, be oli lukaot Jeova bakegen blong mekem wan niufala kontrak wetem hem.

Lukluk Bakegen Long Stori Ya

14. ?Olsem wanem Hosea i tekembak Goma mo i stap wetem hem bakegen?

14 Blong kasem save moa olsem wanem mared blong Hosea i joen wetem Jeova mo Isrel, tingbaot ol tok ya: “Hae God i talem long [Hosea] se, ‘Hosea. Yu go luk woman blong yu bakegen. Nating we hem i stap mekem i krangke wetem narafala man, be yu mas soemaotgud long hem we yu yu lavem hem. Yu mas lavem hem mo yu mas mekem i gud long hem.’ ” (Hosea 3:1) Hosea i obei long tok ya. Hem i go pemaot Goma bakegen long man ya we i stap wetem hem. Afta, Hosea i “talem long hem, se hem i mas lego fasin ya blong hem, we i stap mekem i krangke wetem ol narafala man, mo i stap salem hem olbaot, mo i mas wet long [Hosea] longtaem, we i stap kwaet nomo.” (Hosea 3:​2, 3) Goma i lesin long strong tok ya, nao Hosea i stap wetem hem bakegen. ?Hemia i pija blong wanem samting we God i mekem long ol man Isrel mo Juda?

15, 16. (a) ?Bambae God i sore long ol man blong hem we i panisim olgeta sipos oli mekem wanem? (b) ?Olsem wanem Hosea 2:18 i kamtru?

15 Taem ol man Isrel mo Juda oli stap kalabus long Babilon, God i yusum ol profet blong ‘toktok gud long olgeta, blong pulum tingting blong olgeta i kambak long hem bakegen.’ Sipos oli wantem we God i sore long olgeta, oli mas tanem tingting blong olgeta mo gobak long Hasban blong olgeta, olsem we Goma i gobak long man blong hem. Sipos oli mekem olsemia, Jeova bambae i givhan long neson ya we i olsem woman blong hem, bambae i tekemaot olgeta long “draeples” ya Babilon, mo i karem olgeta oli kambak long Juda mo Jerusalem bakegen. (Hosea 2:​14, 15) Long 537 B.K.T., hem i mekem promes ya i kamtru.

16 God i mekem wan narafala promes i kamtru tu. Hem i se: “Long taem ya, mi bambae mi mekem promes wetem ol wael anamol, mo ol pijin, blong oli no moa kam spolem yufala. Mo olgeta samting blong faet, we ol man i stap yusum long ples ya, mi bambae mi spolem evriwan. Bambae mi mekem yufala i stap gud, mo yufala i gat pis long ples blong yufala.” (Hosea 2:18) Smol grup blong ol man Isrel we oli kambak bakegen long ples blong olgeta, oli stap gud mo oli gat pis. Ol wael anamol oli no mekem trabol long olgeta nating. Profet tok ya i kamtru bakegen long yia 1919 K.T., taem ol man Isrel long saed blong spirit oli kamfri long “Bigfala Babilon” we i minim ol giaman skul. Naoia oli stap gud mo oli gat pis, oli haremgud blong laef long wan paradaes long saed blong spirit wetem ol fren blong olgeta we oli gat hop blong laef olwe long wol ya. Ol fasin blong wael anamol oli no stap nating long medel blong ol trufala Kristin ya.​—Revelesen 14:​8, NW; Aesea11:​6-9; Galesia 6:16.

Lanem Samting From

17-19. (a) ?Wanem ol fasin blong God we stori ya i pulum yumi blong folem? (b) ?Sore mo fogif we Jeova i soemaot i mas mekem wanem long yumi?

17 God i gat sore mo i fogivim man, mo yumi tu yumi mas gat fasin ya. Hemia wan samting we yumi lanem long ol faswan japta blong Hosea. (Hosea 1:​6, 7; 2:23) Fasin blong God blong soem sore long ol man Isrel we oli tanem tingting blong olgeta, i laenap wetem tok blong proveb ya se: “Sipos yu stap traem haedem ol sin blong yu, bambae yu no save win long laef blong yu. Be sipos yu tanem tingting blong yu, nao yu talemaot ol sin ya blong yu long Hae God, mo yu gowe long olgeta, hem bambae i gat sore long yu.” (Ol Proveb 28:13) Tok blong Ol Sam tu i leftemap tingting blong olgeta we oli tanem tingting from sin we oli bin mekem, i se: “God, sakrefaes blong mi, hemia we tingting blong mi i stap daon. Yu yu no save tanem baksaed long man we i tanem tingting blong hem mo i putum hem i stap daon.”​—Ol Sam 51:17.

18 Profet tok blong Hosea i soemaot gud se God ya we yumi mekem wosip long hem, hem i gat sore mo i fogivim man. Olgeta we oli bin lego ol stret rod blong hem, oli save tanem tingting blong olgeta mo kambak long hem. Sipos oli mekem olsem, Jeova bambae i glad blong tekembak olgeta. Hem i sore long sam memba blong neson blong Isrel, neson ya we hem i bin mekem kontrak wetem olgeta olsem kontrak blong mared. Oli no obei long Jeova, mo ‘oltaem oli mekem God ya we i tabu i harem nogud, be God i sore long olgeta mo hem i save we olgeta oli man nomo.’ (Ol Sam 78:​38-41) Fasin sore blong God blong yumi Jeova, i mas pulum yumi blong wantem wokbaot wetem hem oltaem.

19 !Tingbaot! Ol man Isrel oli kilim man i ded, stilim olting blong narafala, mo oli slip olbaot, be Jeova i ‘toktok gud long olgeta, blong pulum tingting blong olgeta i kambak long hem bakegen.’ (Hosea 2:14; 4:2) Taem yumi tingbaot bigfala sore ya mo fasin fogif we Jeova i soem long olgeta, samting ya i mas tajem hat blong yumi mo mekem yumi kam klosap moa long hem. I gud yumi tingbaot se: ‘?Olsem wanem mi mi save soemaot moa sore mo fogif long ol narafala, olsem Jeova i mekem? ?Sipos wan Kristin brata no sista i mekem mi mi harem nogud nao biaen hem i askem mi blong fogivim hem, mi mi rere blong fogif olsem God?’​—Ol Sam 86:5.

20. ?Wanem i save mekem se yumi trastem hop we God i givim long yumi?

20 God i givim trufala hop. Hem i promes se: ‘Bambae mi givim long hem, [ples] long medel blong ol hil [flatples blong Akor], bambae i kam olsem ples blong mekem tingting i strong blong kasem ol gudgudfala samting bakegen.’ (Hosea 2:15) Jeova i givim trufala hop long neson blong Isrel we i olsem woman blong hem bifo, se bambae hem i gobak long ples blong hem bakegen, hemia long ‘ples long medel blong ol hil.’ Promes ya we i kamtru long 537 B.K.T., i mekem tingting blong yumi i strong blong trastem trufala hop we Jeova i givim long yumi long saed blong fiuja.

21. ?Olsem wanem save i save givhan long yumi blong wokbaot wetem God?

21 Blong wokbaot oltaem wetem God, yumi mas gohed blong kasem save long hem mo mekem save ya i wok long laef blong yumi. Ol man Isrel oli no savegud Jeova. (Hosea 4:​1, 6) Be sam long olgeta oli tinghae long tijing we i kamaot long God, nao oli folem tijing ya mo oli kasem bigfala blesing from. Hosea i wan long olgeta ya. Mo tu, i gat 7,000 man long taem blong Elaeja we oli no bodaon long giaman god ya Bal. (1 King 19:18; Rom 11:​1-4) Sipos yumi gat bigfala tangkiu from tijing we God i stap givim long yumi, samting ya bambae i givhan long yumi blong wokbaot oltaem wetem hem.​—Ol Sam 119:66; Aesea 30:​20, 21.

22. ?Wanem tingting we yumi mas gat long saed blong apostasi?

22 Jeova i wantem se olgeta we oli gat wok blong lukaot long ol man blong hem, oli mas agensem apostasi. * Be Hosea 5:1 i talem se: “Ol man Isrel. !Yufala i lesin! !Ol pris! !Yufala i lesin long ol tok ya! !Ol famle blong king! !Yufala i harem tok ya blong mi! Wok blong yufala i blong jajem man long stret fasin, be yufala i no mekem nating. Nao from samting ya, i stret blong mi mi givim panis long yufala from ol rabis fasin ya blong yufala. Long ples ya Mispa, fasin blong yufala i olsem trap we i stap holem ol man, mo long bigfala hil ya Taboro, i olsem net we i hang long ples ya, blong ol man oli stap fas long hem.” Ol lida blong Isrel we oli lego trufala wosip oli kam olsem trap mo net long ol man Isrel, from we oli pulum olgeta blong mekem wosip long ol narafala god. Hil ya Taboro mo ples ya Mispa, ating oli stamba ples we ol man bifo oli go long hem blong mekem wosip long ol giaman god.

23. ?Stadi ya blong japta 1 kasem 5 blong Hosea, i givhan long yu olsem wanem?

23 Profet tok blong Hosea we yumi tokbaot long stadi ya, i soemaot se Jeova i gat sore, hem i givim hop long ol man, mo hem i blesem ol man we oli folem ol tok blong hem mo we oli no lego hem blong mekem wosip long ol giaman god. I gud yumi folem fasin blong sam man Isrel we oli tanem tingting blong olgeta. I gud yumi lukaot Jeova, mo yumi traehad oltaem blong mekem hem i glad. (Hosea 5:15) Sipos yumi mekem olsem, bambae yumi kasem plante blesing, mo bambae yumi kasem glad mo pis we i bigwan bitim mak, from we yumi stap tru long God mo wokbaot wetem hem.​—Ol Sam 100:2; Filipae 4:​6, 7.

[Ol Futnot]

^ Wan plei we i gat bigfala mining i stap long Galesia 4:​21-26. Blong save moa long saed ya, lukluk buk ya Insight on the Scriptures, we ol Witnes blong Jeova oli wokem, Buk 2, pej 693-694.

^ B.K.T. i minim Bifo Kristin Taem.

^ K.T. i minim Kristin Taem.

^ Fasin blong lego trufala bilif mo agensem hem.

?Bambae Yu Yu Ansa Olsem Wanem?

• ?Mared blong Hosea mo Goma i pija blong wanem samting?

• ?From wanem Jeova i gat poen agens long neson blong Isrel?

• ?Wanem samting we yu yu lanem long Hosea japta 1 kasem 5?

[Kwestin]

[Tok blong pija long pej 18]

?Woman blong Hosea i pija blong hu?

[Tok blong pija long pej 19]

Ol ami blong Asiria oli spolem Sameria long 740 B.K.T.

[Tok blong pija long pej 20]

Ol hapi man ya oli gobak long ples blong olgeta