Oli Bon Long Wan Neson We God i Jusum Finis
Oli Bon Long Wan Neson We God i Jusum Finis
“[ Jeova God ] i jusumaot yumi finis, . . . blong mekem we yumi kam prapa man blong hem.”—DUTRONOME 7:6.
1, 2. ?Wanem ol bigfala wok we Jeova i mekem long bihaf blong ol man blong hem? ?Wanem samting we God i mekem wetem ol man Isrel?
LONG yia 1513 B.K.T., * Jeova i stanemap wan niufala rod we i joenem hem wetem ol man blong hem long wol ya. Long yia ya, Jeova i daonem paoa blong gavman blong Ijip we rul blong hem i strong gud, mo i mekem ol man Isrel oli fri, oli no moa wok slef. Taem Jeova i mekem olsem, hem i kam olsem Sevia blong ol man Isrel, mo oli kam olsem man blong hem. Bifo we God i mekem olsem, hem i talem long Moses se: “Yu go talemaot long olgeta we mi mi talem se, ‘Mi mi [Jeova]. Mi bambae mi sevem yufala, mi tekemaot yufala long han blong ol man Ijip ya we oli stap mekem yufala i wok slef, mi mekem yufala i fri. Bambae mi leftemap han blong mi blong panisim olgeta long ol panis we i nogud we i nogud, nao bambae mi sevem yufala, mi mekem yufala i fri. Long fasin ya, bambae mi mekem yufala i kam man blong mi nomo, we mi nomo bambae mi God blong yufala.’ ”—Eksodas 6:6, 7; 15:1-7, 11.
2 Smoltaem afta we ol man Isrel oli aot long Ijip, oli joen wetem Jeova we i God blong olgeta, long wan niufala rod we i stanap long wan kontrak. Jeova bambae i no moa wok wetem wanwan man no wanwan famle nomo, be bambae hem i wok wetem wan ful neson long wol ya, wan ful grup blong man we oli folem ol oda blong hem. (Eksodas 19:5, 6; 24:7) Hem i givim ol loa long neson ya blong hem. Ol loa ya oli lidim olgeta long fasin blong laef, mo long saed blong wosip tu we hem i moa impoten. Moses i talem long ol man Isrel se: “Ol narafala kantri ya, nating we oli gat paoa olsem wanem, be ol god blong olgeta oli no save stap klosap long olgeta blong givhan long olgeta, olsem we [Jeova God] i stap klosap long yumi. Sipos yumi prea long hem blong i givhan long yumi, be oltaem hem i stap harem yumi. Mo nating we nem blong ol narafala kantri ya i hae we i hae, be i no gat wan long olgeta we ol loa blong hem i stret gud, olsem ol loa ya we mi mi stap tijim yufala long hem naoia.”—Dutronome 4:7, 8.
Oli Bon Long Wan Neson We i Witnes
3, 4. ?Wanem wan impoten risen we Jeova i mekem ol man Isrel oli kam wan neson?
3 Plante handred yia biaen, Jeova i sanem profet Aesea i go long ol man Isrel blong mekem oli tingbaot bakegen from wanem oli kam wan neson. Aesea i talem se: “Yumi ol laen blong Isrel [Jeova] i mekem yumi, mo hem i talem long yumi se, ‘!Yufala i no mas fraet! Mi mi sevem yufala finis, mi mekem yufala i fri. Mi stap singaot yufala long nem blong yufala. Yufala i man blong mi. Mi mi talem olsem, from we mi mi [Jeova], mi God blong yufala. Mi mi tabu, fasin blong mi i stret olgeta, mo mi mi stap sevem yufala. . . . Nating we ol pikinini ya blong mi oli stap olbaot long wol ya, long ol kantri we oli longwe tumas, be yufala i mas letem olgeta oli kamhom. Olgeta oli man blong mi nomo, nem blong mi i stap long olgeta. Mi mi mekem olgeta blong oli stap leftemap nem blong mi. . . . Yufala i witnes blong mi. Mi mi jusumaot yufala blong yufala i man blong wok blong mi, . . . hemia ol man we mi mi mekem olgeta blong oli kam man blong mi, mo olgeta ya, bambae oli save singsing blong presem nem blong mi.’ ”—Aesea 43:1, 3, 6, 7, 10, 21.
4 Ol man Isrel oli holem nem blong Jeova, ale bambae oli stap olsem ol witnes blong Jeova we oli leftemap hae rul blong Hem fored long ol narafala neson. Jeova i ‘mekem olgeta ya blong oli stap leftemap nem blong hem.’ Oli mas ‘presem nem blong Jeova,’ oli mas tokbaot ol bigbigfala wok we hem i mekem blong sevem olgeta mo long rod ya nao oli leftemap tabu nem blong hem. Yes, neson ya hem i wan neson blong ol witnes blong Jeova.
5. ?Weswe ol man Isrel oli wan neson we i blong God?
5 Long ol yia 1000 B.K.T., King Solomon i soemaot se Jeova i seraotem ol man Isrel long ol narafala neson. Hem i talem samting ya long prea blong hem long Jeova se: “Yu yu bin jusumaot mifala long olgeta man long wol, blong mifala i kam man blong yu.” (1 King 8:53) Wanwan long olgeta man Isrel tu oli gat wan spesel fasin joen wetem Jeova. Bifo finis, Moses i bin talem long olgeta se: “[Jeova] i God blong yumi, mo yumi evriwan i man blong hem. . . . Yumi ya, yumi tabu, yumi ol man blong [Jeova].” (Dutronome 14:1, 2) Taswe, taem ol man Isrel oli karem pikinini, ol pikinini ya oli no nid blong givim laef blong olgeta i go long Jeova. Taem oli bon, oli blong God finis. (Ol Sam 79:13; 95:7) Evri man we oli bon long neson ya oli kasem tijing blong ol loa blong Jeova mo oli mas obei long ol loa ya from kontrak ya we i joenem Isrel long Jeova.—Dutronome 11:18, 19.
Oli Fri Blong Jus
6. ?Wanem jus we wanwan man Isrel i mas mekem?
6 Nating se ol man Isrel oli stap long wan neson we i blong God finis taem oli bon, wanwan long olgeta i stil nidim blong mekem desisen blong obei long God. Bifo we oli go insaed long Promes Lan, Moses i bin talem long olgeta se: “Naoia mi mi talem stret long yufala se yufala nomo i mas jusumaot. ?Yufala i wantem laef, no yufala i wantem ded? ?Yufala i wantem blong Hae God i blesem yufala, no blong hem i givim panis long yufala? Mi mi singaot heven mo wol, blong tufala ya nao bambae i witnes blong mi, we mi talem long yufala se yufala i mas jus. !Mi mi wantem tumas blong yufala i jusumaot laef! [Jeova] i God blong yumi, mo yufala i mas lavem hem, yufala i mas obei long hem, mo oltaem, tingting blong yufala i mas strong long hem. Sipos yufala i mekem olsem, bambae yufala wetem ol pikinini blong yufala mo olgeta we bambae oli kamaot biaen long yufala, bambae yufala evriwan i laef, mo bambae yufala i save stap longtaem long kantri ya we hem i promes long trifala bubu ya blong yumi bifo, Ebraham, mo Aesak, mo Jekob, se bambae i givim long yumi.” (Dutronome 30:19, 20) Taswe, wanwan man Isrel i mas mekem prapa jus blong hem sipos hem i lavem Jeova, i wantem obei long hem, mo i wantem stap man blong hem. From we ol man Isrel oli fri blong jus, i minim tu se bambae oli mas kakae frut blong ol desisen we oli mekem.—Dutronome 30:16-18.
7. ?Wanem i hapen afta we Josua mo ol olfala long taem blong hem, oli ded evriwan?
7 Taem ol jaj oli stap lidim neson blong Isrel, plante samting i hapen we i soemaot frut we i kamaot taem ol man Isrel oli stap long saed blong Jeova no taem oli lego hem. Jes bifo long taem ya, ol man Isrel oli folem gudfala eksampol blong Josua, mo oli kasem blesing. “Long taem ya we [Josua] i stap laef, olgeta laen blong Isrel oli stap ona gud long Hae God. Mo biaen, long taem ya we hem i ded, olgeta oli stap holem fasin ya oltaem, gogo kasem taem we ol lida ya we oli bin luk ol bigbigfala wok ya we Hae God i mekem long fes blong olgeta, oli ded.” Be smoltaem afta we Josua i ded, “olgeta we oli gruap biaen long olgeta ya oli no moa tingbaot [Jeova], mo oli fogetem gud ol bigbigfala samting ya we hem i mekem long ol olfala blong olgeta bifo. Nao long taem ya, ol laen blong Isrel oli stat mekem ol samting nogud long fes blong [Jeova].” (Jajes 2:7, 10, 11) Ol yangfala we oli bon i kam biaen oli no gat plante save long ol wok blong Jeova mo oli no tinghae long nambawan presen ya we oli kasem long ol bubu blong olgeta, hemia se oli neson blong Jeova. Neson ya nao we Jeova, God blong hem, i bin mekem plante bigbigfala merikel blong sevem hem.—Ol Sam 78:3-7, 10, 11.
Holem Promes We Oli Mekem Blong Givim Laef Long God
8, 9. (a) ?Wanem rod we i halpem ol man Isrel blong soemaot se oli blong Jeova? (b) ?Ol man we oli givim ol presen sakrefaes oli kasem wanem?
8 Jeova i wokem rod blong halpem ol man blong hem blong oli holem promes se neson blong olgeta i blong Jeova. Long Loa blong hem, i gat plante defdefren kaen sakrefaes we ol man Isrel oli save mekem. Sam sakrefaes oli mas mekem mo sam sakrefaes i stap long olgeta wanwan blong jusum sipos oli glad blong mekem olsem presen nomo. (Hibrus 8:3) Long ol sakrefaes ya we oli olsem presen, i gat ol sakrefaes we oli bonem i bon fulwan, i gat ol presen blong ol samting we oli wokem wetem ol sid, mo i gat ol sakrefaes blong stap fren gud wetem Jeova. Hemia ol presen we man i mekem i go long Jeova blong mekem hem i glad long olgeta mo blong talem tangkiu long hem.—Levitikas 7:11-13.
9 Ol sakrefaes ya we oli olsem presen, oli mekem Jeova i glad bigwan. Baebol i tokbaot sakrefaes ya we oli bonem i bon fulwan mo ol presen blong ol samting we oli wokem wetem ol sid, se ‘gudfala smel blong hem i mekem Jeova i glad tumas.’ (Levitikas 1:9; 2:2) Taem man i mekem sakrefaes blong fren gud wetem Jeova, hem i mas givim blad mo gris blong anamol i go long Jeova mo hem wetem pris bambae i mas kakae mit blong anamol ya. Hemia i olsem we man ya i joen wetem Jeova blong kakae tugeta, mo i soemaot se man i stap long pis wetem Jeova. Loa i talem se: “Sipos yufala i kilim wan anamol blong mekem sakrefaes ya we pris i bonem haf, yufala i kakae haf blong soemaot we yufala i stap fren gud wetem mi, yufala i mas folem ol rul ya we mi givim finis long yufala, nao bambae mi mi glad long sakrefaes blong yufala.” (Levitikas 19:5) Laef blong olgeta man Isrel i blong Jeova finis taem oli bon, from we oli insaed long neson ya blong God. Be wanwan man Isrel ya i save soemaot se hem wan i jusum blong stap olsem man blong Jeova taem hem i givim ol presen sakrefaes ya. Ol presen ya oli mekem Jeova i ‘glad long olgeta’ mo hem i blesem olgeta bigwan.—Malakae 3:10.
10. ?Jeova i talem wanem blong soemaot se hem i no glad nating long ol man Isrel long taem blong Aesea mo Malakae?
10 Be plante taem, neson blong Isrel we i blong Jeova, i lego hem. Jeova i sanem profet blong hem, Aesea, i karem toktok blong hem i go long olgeta i se: “Yufala i no moa stap kilim ol sipsip blong bonem blong mekem sakrefaes long mi, mo yufala i no moa stap mekem sakrefaes blong ona long nem blong mi. Be mi mi no mekem i hevi long yufala. Mi no stap talem long yufala, se yufala i mas tekem ol kakae i kam blong mekem sakrefaes long mi.” (Aesea 43:23) Jeova i no tinghae nating long ol presen we man i fos nomo blong givim mo we oli no givim wetem lav. Long taem blong profet Malakae, hemia tri handred yia afta long Aesea, ol man Isrel oli karem ol anamol we oli nogud i kam blong givim olsem sakrefaes long Jeova. Taswe, Malakae i talem long olgeta se: “[Jeova] i talem se, . . . ‘Mi mi no glad nating long yufala, nao from samting ya, bambae mi no save tekem sakrefaes we yufala i bonem i kam long mi. . . . Oltaem yufala i stap tekem anamol we yufala i stilim, no leg blong hem i nogud, no we i sik, nao yufala i stap bonem blong mekem sakrefaes long mi. ?Weswe? ?Yufala i ting se mi mi glad long samting olsem?’ ”—Malakae 1:10, 13; Amos 5:22.
Neson Ya We i Blong God, Be God i Sakemaot Hem
11. ?Wanem spesel janis we ol man Isrel oli kasem?
11 Long taem we ol man Isrel oli kam wan neson we i blong Jeova, Jeova i bin mekem promes ya long olgeta: “Sipos yufala i obei long mi, mo yufala i holemgud promes ya we mi mekem wetem ol bubu blong yufala bifo, bambae yufala i nambawan man blong mi, i winim ol narafala man long wol. Nating we olgeta man long wol ya oli blong mi, be yufala bambae i tabu, yufala i man blong mi nomo, mo bambae yufala i pris blong mi, yufala i stap mekem wok blong mi.” (Eksodas 19:5, 6) Mesaea we God i promes blong sanem, bambae i kamtru mo bambae i givim janis long olgeta fastaem bifo long ol narafala man, blong oli kam memba blong Kingdom gavman blong God. (Jenesis 22:17, 18; 49:10; 2 Samuel 7:12, 16; Luk 1:31-33; Rom 9:4, 5) Be bighaf blong ol man long neson blong Isrel oli no laef folem promes ya we oli bin mekem. (Matiu 22:14) Oli sakemaot Mesaea mo oli kilim hem i ded.—Ol Wok 7:51-53.
12. ?Wanem tok blong Jisas i soem se Jeova i sakemaot Isrel, i no moa neson blong hem?
12 Smoltaem bifo we Jisas i ded, hem i talem long ol lida blong ol man Jiu se: “ ‘I gat wan tok long Baebol we i talem se, “Pos ya we ol man blong wokem haos oli sakem finis, naoia hem i kam nambawan pos blong haos. Samting ya, Hae God i mekem, mo yumi luk we i gud tumas.” ?Ating yufala i no ridim tok ya yet?’ Mo Jisas i talem se, ‘From samting ya, bambae God i putumaot yufala, bambae hem i no moa King blong yufala. Nao bambae hem i openem rod long ol narafala man we oli save mekem i stret long hem, blong oli kam we hem bambae i King blong olgeta.’ ” (Matiu 21:42, 43) Jisas i soem se neson ya we fastaem i blong Jeova, be naoia Jeova i sakem hem finis, i se: “!Oo, ol man Jerusalem, ol man Jerusalem! !Sore tumas long yufala! Yufala i stap kilim ol profet oli ded, mo yufala i stap stonem ol man blong karem tok blong God oli ded. Plante taem, mi mi wantem putum han blong mi i goraon long yufala, olsem we faol i pulum ol pikinini blong hem oli kam haed aninit long wing blong hem, be yufala i no glad. Yufala i luk. God i lego yufala finis, ples blong yufala i emti i stap.”—Matiu 23:37, 38.
Wan Niufala Neson Blong God
13. ?Wanem tok profet we Jeova i talemaot long taem blong Jeremaea?
13 Long taem blong profet Jeremaea, Jeova i tokbaot wan niufala samting we bambae i kamtru long pipol blong hem. Yumi ridim long Jeremaea se: “I gat taem i stap kam, we mi bambae mi mekem wan niufala promes [“kontrak,” NW ] wetem yufala. Promes ya [“kontrak ya,” NW ] bambae i no olsem olfala promes [kontrak] ya we mi mekem wetem ol bubu blong yufala bifo, long taem ya we mi holem han blong olgeta, mi lidim olgeta oli kamaot long Ijip. I nating we long taem ya, mi mi Masta blong olgeta, be oli no holem promes [kontrak] ya nating. Long taem ya we i stap kam, niufala promes [kontrak] ya we bambae mi mekem wetem yufala i olsem. Mi bambae mi putum loa blong mi long tingting blong yufala, mo bambae mi raetemdaon long hat blong yufala. Mo mi bambae mi God blong yufala, mo yufala bambae i man blong mi.”—Jeremaea 31:31-33.
14. ?Wetaem niufala neson blong Jeova i bon mo neson ya i stanap long wanem? ?Hu ya niufala neson ya?
14 Niufala kontrak ya i stanap taem Jisas i ded mo i gobak long heven blong karem praes blong blad blong hem we i ron, i go long Papa blong hem. Hemia long 33 K.T. (Luk 22:20; Hibrus 9:15, 24-26) Nao long lafet blong Pentekos long yia 33 K.T., tabu spirit blong God i kamdaon long ol disaepol blong Kraes mo wan niufala neson i bon, hemia “Isrel blong God.” Long taem ya nao, niufala kontrak i stat wok. (Galesia 6:16, NW; Rom 2:28, 29; 9:6; 11:25, 26) Aposol Pita i raet i go long ol tabu Kristin, i se: “Yufala i ‘wan laen we God i jusumaot, wan kampani blong pris mo king, wan tabu neson, ol man we oli blong God nomo, blong yufala i save talemaot ol gudfala fasin’ blong hemia we i singaot yufala i aot long tudak, i kam long nambawan laet blong hem. Fastaem yufala i no man blong God, be naoia yufala i man blong hem.” (1 Pita 2:9, 10, NW ) Yes, fasin joen we i stap bitwin Jeova mo prapa neson blong Isrel hem i finis. Long yia 33 K.T., Jeova i no moa givim blesing long ol prapa man Isrel, hem i givim blesing blong hem long Kristin kongregesen, we i stap “karem frut we i stret” long Kingdom blong Mesaea.—Matiu 21:43, NW.
Wanwan Man i Givim Laef Blong Hem Long God
15. ?Long dei blong Pentekos 33 K.T., wanem baptaes ya we Pita i talem long ol man Jiu mo ol proselaet se oli mas kasem?
15 Afta long lafet blong Pentekos long yia 33 K.T., olgeta man wanwan, nomata oli man Jiu no man blong narafala laen, oli mas givim laef blong olgeta long God mo tekem baptaes ‘long nem blong Papa, mo long nem blong Pikinini, mo long nem blong tabu spirit.’ * (Matiu 28:19) Long taem blong lafet ya blong Pentekos, aposol Pita i toktok long ol man Jiu mo ol proselaet, hemia ol man nara kantri we oli joen long skul blong ol man Jiu, hem i se: “Yufala i mas tanem tingting blong yufala from ol sin blong yufala, mo yufala evriwan i mas baptaes long nem blong Jisas Kraes, blong bambae God i tekemaot ol sin blong yufala. Nao bambae God i givim Tabu Spirit ya long yufala.” (Ol Wok 2:38) Ol man Jiu mo ol proselaet, oli baptaes blong soemaot se oli givim laef blong olgeta i go long Jeova, be i no hemia nomo. Baptaes blong olgeta i soemaot tu se oli agri se Jisas nao i rod ya we Jeova i yusum blong fogivim sin blong olgeta. Oli mas luksave se hem i Hae Pris we i wok long nem blong Jeova, mo hem i Lida blong olgeta, Hed blong Kristin kongregesen.—Kolosi 1:13, 14, 18.
16. ?Long taem blong Pol, olsem wanem ol man Jiu wetem ol man blong narafala laen oli kam memba blong Isrel blong God?
16 Plante yia biaen, aposol Pol i talem se: “Mi mi stat prij, mi statem fastaem long Damaskes, nao biaen mi stap prij long Jerusalem, mo long olgeta ples long Judia, mo long ol ples blong ol man we oli no laen blong Isrel tu. Mi stap talemaot long ol man, se oli mas tanem tingting blong olgeta from ol sin blong olgeta, oli mas bilif long God. Mo oli mas mekem ol fasin ya we i save soemaot we olgeta oli tanem tingting blong olgeta finis.” (Ol Wok 26:20) Afta we Pol i pulum ol man Jiu wetem ol man blong narafala laen tu, blong bilif se Jisas ya hem i Kraes, no Mesaea, hem i halpem olgeta tu blong oli kasem mak we oli save givim laef blong olgeta long God mo baptaes. (Ol Wok 16:14, 15, 31-33; 17:3, 4; 18:8) Taem ol niufala disaepol ya oli givim laef blong olgeta long God, oli kam memba blong Isrel blong God.
17. ?Wanem wok blong putum mak we klosap bambae i finis, mo wanem narafala wok we i stap kam antap bigwan?
17 Tede yumi stap klosap long taem ya we God bambae i putum mak blong hem i stap blong olwe long Isrel blong God. Taem samting ya i finis, ol “fo enjel” we oli stap holembak ol win blong jajmen blong taem blong “bigfala trabol” bambae oli kasem oda blong letem ol win ya i kam, minim se jajmen blong God bambae i kasem wol ya. Be bifo we taem ya i kam, wan wok i stap gohed, hemia wok blong hivimap “bigfala hip ol man,” hemia bigfala kampani, we bambae i laef olwe long wol. Ol “narafala sipsip” ya, olgeta wanwan nomo oli jusum blong bilif long “blad blong Smol Sipsip ya” mo oli baptaes blong soemaot se oli givim laef blong olgeta long Jeova. (Revelesen 7:1-4, 9-15; 22:17; Jon 10:16; Matiu 28:19, 20) Long olgeta ya i gat plante yangfala we oli gruap long famle we papa mama blong olgeta oli Witnes blong Jeova. Sipos yu yu wan yangfala olsem, i gud yu ridim nekis stadi.
[Ol Futnot]
^ B.K.T. i minim Bifo Kristin Taem.
^ Lukluk Wajtaoa blong Mei 15, 2003, pej 30-31.
Tingtingbak
• ?From wanem ol yangfala long neson blong Isrel oli no nid blong givim laef blong olgeta long Jeova?
• ?Olsem wanem ol man Isrel oli soemaot se oli laef folem promes ya se oli blong Jeova?
• ?From wanem Jeova i sakemaot Isrel i no moa neson blong hem, mo hu i tekem ples blong neson ya?
• ?Stat long Pentekos 33 K.T., ol man Jiu mo ol man blong narafala laen oli mas mekem wanem blong kam memba blong neson blong Isrel blong God?
[Kwestin]
[Tok blong pija long pej 21]
Ol pikinini blong ol man Isrel oli memba finis blong neson blong God taem oli bon
[Tok blong pija long pej 23]
Wanwan man Isrel i mas tekem desisen blong mekem wok blong God
[Tok blong pija long pej 23]
Ol presen we ol man Isrel oli mekem long God i givim janis long olgeta blong soemaot lav blong olgeta long Jeova
[Tok blong pija long pej 25]
Afta long Pentekos 33 K.T., ol man blong Kraes oli mas givim laef blong olgeta long God mo soemaot samting ya taem oli baptaes