“Mi Tinghae Long Hem From Strong Tingting Blong Hem”

GÜNTER GRASS i wan man blong raetem buk long Jemani, hem i winim Nobel Praes blong buk long 1999, mo long 2006 hem i raetem wan buk we i storebaot laef blong hem. Long buk ya blong hem, hem i tokbaot taem we oli singaot hem blong joen long sivil difens long Jemani. Long semfala buk ya, hem i talem stori blong wan man we fasin blong hem i mekem se, nating se 60 yia i pas finis, Gunter i stap rimemba hem yet. Yangfala ya i stanap strong long bilif blong hem nating se oli kilim hem.

Ol man we oli wok long niuspepa ya Frankfurter Allegemeine Zeitung, oli bin askem sam kwestin long Masta Grass, mo oli printim storian blong olgeta i go long niuspepa. Long storian ya, Masta Grass i talem stori blong man ya bakegen, we i no wantem nating blong holem masket. Masta Grass i talem se, “hem i no folem tingting we plante man long taem ya oli gat, hem i no wan Nasi, hem i no wan Komunis, hem i no wan Sosialis, be hem i wan Witnes blong Jeova.” Masta Grass i no moa tingbaot nem blong Witnes ya, taswe hem i putum nem blong hem se ‘Mifala i no mekem ol samting olsem.’ Taem oli mekem risej long saed blong ol Witnes blong Jeova oli faenemaot se man ya nem blong hem Joachim Alfermann. Oli bin kilim hem plante taem, oli talem rabis tok long hem, mo oli putum hem i stap hem wan long wan rum long kalabus we hem i no save toktok long ol narafala presina. Be nating se i olsem, Joachim i stanap strong mo i no wantem holem wan masket.

Masta Grass i talem se: “Mi tinghae long hem from strong tingting blong hem. Mi stap askem long mi wan se: ?Olsem wanem hem i save stanap strong taem hem i kasem fulap trabol olsemia? ?Hem i stap mekem olsem wanem?” Ol man ya oli traehad blong mekem se Joachim i lego God be oli no save winim hem, ale oli sanem hem i go long rabis kalabus ya Stutthof long Februari 1944. Taem oli letem hem i fri long Eprel 1945, hem i laef tru long wo mo hem i wan gudfala Witnes blong Jeova we i stanap strong gogo kasem taem we hem i ded long 1998.

Joachim hem i wan long ol 13,400 Witnes we oli bin safa aninit long rul blong ol Nasi long Jemani mo long narafala kantri tu, from we oli no wantem lego bilif blong olgeta. Oli letem Baebol i lidim olgeta, oli no wantem joen long politik mo oli no wantem sutum ol man long masket. (Matiu 26:52; Jon 18:36) From we ol Witnes ya oli holemstrong bilif blong olgeta, oli sanem 4,200 long olgeta i go long rabis kalabus, mo 1,490 oli ded. Desisen we oli tekem i gat paoa long laef blong plante man tede, we oli no bilif olsem olgeta ya, be oli tinghae long fasin blong olgeta blong stanap strong.

[Tok blong pija long pej 32]

Joachim Alfermann