Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

Ol Bigfala Poen Long Buk Blong Obadaea, Jona Mo Maeka

Ol Bigfala Poen Long Buk Blong Obadaea, Jona Mo Maeka

Tok Blong Jeova i Wan Samting We i Laef

Ol Bigfala Poen Long Buk Blong Obadaea, Jona Mo Maeka

“VISON blong Obadaea.” (Obadaea 1, NW) Hemia nao fastok blong buk blong Obadaea. Profet Obadaea i no tokbaot nating laef blong hem be hem i talemaot nem blong hem nomo long buk blong hem we hem i raetem long 607 B.K.T. * Bitim 200 yia bifo long Obadaea, profet Jona i finisim blong raetem buk blong hem. Jona i tokbaot ol samting we oli hapen long laef blong hem we oli joen wetem misinari wok blong hem. Ol profet tok long saed blong ol sikisti yia we Maeka i mekem wok blong hem oli hapen bitwin taem blong Obadaea mo Jona. Hemia i stat long 777 B.K.T., i go kasem 717 B.K.T. Ol samting we Maeka i talem long saed blong hem wan hemia se hem i “wan man Juda blong vilej ya Moreset” mo se hem i kasem tok blong Jeova “long taem blong King Jotam, mo long taem blong King Ahas, mo long taem blong King Hesekia, we trifala i king long Juda.” (Maeka 1:1) Profet Maeka i savegud laef blong ol man ples blong hem, taswe hem i yusum ol pijatok we oli makemgud ol impoten poen long mesej blong hem.

‘GOD BAMBAE I MEKEM SE EDOM I LUS BLONG OLWE’

(Obadaea 1-21)

Long saed blong Edom, Obadaea i talemaot we God i talem se: “Ol man Edom. Bambae yufala i sem bigwan. Mi bambae mi kilim yufala evriwan i ded, from we bifo, yufala i bin ravem ol brata ya blong yufala we oli laen blong Isrel, mo yufala i bin kilim olgeta tu.” Profet Obadaea i tingbaotgud ol rabis fasin blong ol man Edom we oli bin mekem agensem ol man Isrel we oli olsem ol pikinini blong Jekob. Long 607 B.K.T., taem ol man Babilon oli spolem Jerusalem, ol man Edom oli ‘stap lukluk nomo, oli no givhan nating’ mo oli joen wetem “ol strenja” ya we oli kam faet agens long taon ya.—Obadaea 10, 11.

Be, i gat wan taem we ol laen blong Isrel bambae oli kambak long ples blong olgeta bakegen. Profet tok blong Obadaea i talem se: “Be long hil ya Saeon, bambae i gat ol man we oli stap gud, oli sef, nao ples ya bambae i kam wan tabu ples.”—Obadaea 17.

Ansa Blong Sam Kwestin Long Saed Blong Baebol:

5-8—?From wanem Obadaea i skelem fasin we Edom i lus wetem fasin blong ol stilman mo ol man blong tekemaot frut blong grep we oli kamtru long naet? Sipos ol stilman oli kam long Edom, bambae oli tekem nomo ol samting we oli wantem. Sipos ol man blong tekemaot frut blong grep oli kam long Edom, bambae oli mas livim sam frut i stap long rop blong hem, oli no save tekemaot evriwan. Be taem ol enemi oli winim Edom finis, bambae oli karem olgeta gudfala samting blong hem, mo “ol fren blong [hem],”—hemia ol man Babilon—bambae oli spolemgud hem.—Jeremaea 49:9, 10.

10—?Olsem wanem tok blong God i kamtru se bambae ‘i kilim evri man Edom i ded’? Edom i wan trufala neson long wol, we i gat wan gavman mo ol man blong hem we oli stap long wan stret ples long wol ya. Be olsem profet tok ya i talem, neson ya blong Edom i lus olgeta. Nabonidas we i King blong Babilon i winim Edom klosap long medel blong ol yia 600 B.K.T. Long ol yia 400 B.K.T., ol man Nabataea oli kam laef long ol ples long Edom, mo ol man Edom oli go laef olsem ol strenja long ol ples long saot blong Juda, hemia wan eria blong Negeb we biaen ol man oli kolem Idumea. Afta we ol man Rom oli spolem Jerusalem long 70 K.T., * i no moa gat man Edom.

Ol Lesen Blong Yumi:

3, 4. Maet ol man Edom oli tok flas se oli sef gud, oli stap gud from we oli laef long wan ples we i gat ol bigfala ston long hem, antap long ol bigfala hil mo ol bigfala klif we oli blokemgud olgeta long ol enemi blong olgeta. Be man i no save ronwe long jajmen blong Jeova.

8, 9, 15. Waes mo paoa blong man i no save protektem hem long “dei ya blong [Jeova].”—Jeremaea 49:7, 22.

12-14. Eksampol blong ol man Edom i olsem wan woning long olgeta we oli glad taem trabol i kasem ol man blong God. Jeova i no ting nating long ol fasin nogud we narafala i mekem long ol man blong hem.

17-20. Profet tok ya long saed blong ol man Isrel we oli kambak bakegen long ples blong olgeta, i stat blong kamtru taem wan smol grup i aot long Babilon i kambak long Jerusalem long 537 B.K.T. Oltaem ol tok blong Jeova oli kamtru. Yumi save trastem fulwan ol promes blong Hem.

“GOD BAMBAE I SPOLEMGUD BIGFALA TAON YA” NINEVE

(Jona 1:1–4:11)

Jona i no obei long tok blong Jeova we i talem long hem blong “go long bigfala taon ya Nineve” mo talemaot wan mesej blong jajmen blong hem long olgeta. Jeova i “mekem bigfala win i blu, i mekem solwota i raf we i raf” mo i yusum “wan bigfala fis” blong pulum Jona i kambak long stret rod mo i talem long hem namba tu taem blong go long bigfala taon blong kantri ya Asiria.—Jona 1:2, 4, 17; 3:1, 2.

Jona i kam insaed long taon ya Nineve mo i stat blong talemaot klia mesej blong Jeova long ol man ya i se: “Olgeta. !Yufala i lukaot! !Foti dei nomo i stap, nao God bambae i spolemgud bigfala taon ya blong yufala!” (Jona 3:4) Jona i “kros tumas” taem hem i luk gudfala frut we i kamaot from wok blong prij we hem i mekem, hem i no bin ting se bambae i olsem. Jeova i yusum “wan kasroel tri” blong tijim Jona long fasin sore.—Jona 4:1, 6.

Ansa Blong Sam Kwestin Long Saed Blong Baebol:

3:3—?I tru se saes blong taon ya Nineve i bigwan we i bigwan, “we man i save wokbaot tri dei blong kasem narasaed blong hem”? Yes. Long taem bifo, taem ol man oli tokbaot Nineve oli minim olgeta ples we i stat long Korsabad long not i go kasem Nimrud long saot. Olgeta ples ya we ol man oli kolem se Nineve, i olsem wan taon we i gat fo kona blong hem mo raon blong hem i kasem 100 kilometa.

3:4—?Olsem wanem? ?Jona i mas lanem lanwis blong Asiria blong i save toktok long ol man Nineve? Maet Jona i save lanwis Asiria finis no maet Jeova i mekem wan merikel blong Jona i naf blong toktok lanwis Asiria. Wan narafala samting we maet hem i mekem hemia se, hem i talemaot mesej blong hem long lanwis Hibru mo wan narafala i tanem tok blong hem i go long lanwis blong ol man long taon ya. Ale, sipos hemia nao wanem we hem i mekem, ol man oli mas sapraes bigwan long ol tok we hem i talemaot.

Ol Lesen Blong Yumi:

1:1-3. Yumi soemaot se yumi no letem stret tingting i pusum yumi long wok blong God taem yumi mekem plan blong joen long sam narafala wok long taem we yumi sud go prij mo pulum man i kam disaepol. Man we i mekem olsem, i olsem we hem i ronwe long wok we God i askem hem blong mekem.

1:1, 2; 3:10. Jeova i no soem sore long wan neson nomo no wan laen no wan spesel grup blong man. Jeova “i mekem olgeta samting we i gat laef, mo oltaem hem i gat sore long olgeta. Oltaem hem i stap mekem i gud tumas long yumi evriwan.”—Ol Sam 145:9.

1:17; 2:10. Stori blong Jona we i stap tri dei mo tri naet long bel blong bigfala fis, i wan profet tok long saed blong ded mo laef bakegen blong Jisas.—Matiu 12:39, 40; 16:21.

1:17; 2:10; 4:6. Jeova i sevem Jona long solwota ya we i raf we i raf. Mo tu, God i “mekem wan kasroel tri i gru, i kam bigwan, klosap long Jona, blong sado blong hem i blokem hem, blong i save harem gud lelebet.” Ol man blong Jeova tede oli save trastem God blong olgeta, mo lav blong Hem we i kaengud, blong lukaotgud mo sevem olgeta.—Ol Sam 13:5; 40:11.

2:1, 2, 9, 10. Jeova i lesin long ol prea blong ol man blong hem mo i harem krae blong olgeta.—Ol Sam 120:1; 130:1, 2.

3:8, 10. Trufala God i “jenisim tingting blong hem” long saed blong panis we hem i bin talem long saed blong taon ya mo hem i “no panisim olgeta.” ?From wanem? From we ol man Nineve oli “lego ol rabis fasin blong olgeta.” Sem mak tede, bigfala jajmen blong God i no save kasem wan man we i mekem sin sipos man ya i tanem tingting blong hem fulwan from sin blong hem mo i soemaot samting ya long ol wok blong hem.

4:1-4. I no gat wan man i save talem long God se wetaem nao Hem i mas stop blong soem sore. Yumi mas lukaotgud we yumi no tok agensem ol rod we Jeova i yusum blong soem fasin sore blong hem.

4:11. Jeova i gat longfala tingting blong letem se yumi talemaot mesej blong Kingdom long olgeta ples blong wol from we Hem i sore long olgeta “we oli no save wanem i gud mo wanem i nogud”—olsem we hem i sore long ol 120,000 man long Nineve. I gud yumi tu yumi sore long ol man long teritori blong yumi mo yumi wok strong blong talemaot Kingdom mo pulum man i kam disaepol.—2 Pita 3:9.

‘KATEMAOT OLGETA HEA I BOLHED’

(Maeka 1:1–7:20)

Maeka i talemaot ol sin blong ol man Isrel mo Juda, i talemaot se bigfala taon blong olgeta bambae i lus mo i talemaot ol promes se bambae oli kambak stap bakegen long ples blong olgeta. Sameria bambae i kam nogud olgeta. Ol ston blong ol haos blong hem we oli brebrekem “bambae i stap long ol hip olbaot long open ples.” Ol man Isrel mo Juda oli mas kasem sem from fasin blong olgeta blong lego God blong wosip long ol aedol. I olsem we oli “katem hea” blong olgeta blong soemaot se oli harem nogud. Taem oli go kalabus, bambae oli sem bigwan long fes blong ol man, i olsem we oli bolhed “olsem pijin ya valja”—wan pijin we i gat smolsmol feta nomo long hed blong hem. Jeova i promes se: “Bambae mi kam lukaot olgeta ya we oli kamaot biaen long yufala.” (Maeka 1:6, 16; 2:12) Jerusalem tu bambae i “kam bigfala hip blong ol ston blong ol haos we oli brobrok” from we ol lida blong hem oli gat kruked fasin mo ol profet blong hem oli no wantem obei long God. Be Jeova bambae i “tekem [ol man blong hem oli] kam wanples.” Hemia we bambae i rul long Isrel bambae i kamaot long “Betlehem, long distrik ya Efrata.”—Maeka 3:12; 4:12; 5:2.

?Olsem wanem? ?Jeova i mekem i no stret long neson blong Isrel? ?Ol samting we hem i askem olgeta blong mekem oli strong tumas? Nogat. Jeova i askem ol man blong hem blong ‘wokem stret fasin, laekem kaen fasin, mo gat tingting daon’ taem oli wokbaot wetem God. (Maeka 6:8, NW) Be ol man we oli laef long taem blong Maeka oli kam rabis olgeta mekem se “nating we sam long olgeta ya, fasin blong olgeta i stret lelebet winim ol narawan, be olgeta tu oli no stret nating long fes blong God, oli olsem rabis gras nomo.” From samting ya oli spolem ol man we oli kam klosap long olgeta. Be profet i talem se: “I no gat wan narafala god we i olsem [Jeova].” God bambae i soem sore bakegen long ol man blong hem mo i ‘tekemaot sin blong olgeta, i sakem i godaon olgeta long medel solwota.’—Maeka 7:4, 18, 19.

Ansa Blong Sam Kwestin Long Saed Blong Baebol:

2:12—?Wetaem profet tok ya i kamtru se ‘bambae mi tekem olgeta we oli no ded long trabol ya oli kam wanples bakegen’? Fashaf blong profet tok ya i kamtru long 537 B.K.T., taem wan smol grup blong ol man Jiu oli aot long Babilon, oli kambak bakegen long ples blong olgeta. Long taem blong yumi, profet tok ya i kamtru long “Isrel blong God.” (Galesia 6:16, NW) Long 1919, God i tekem ol Kristin we tabu spirit i makemaot olgeta oli kam wanples, olsem ‘ol sipsip we oli kambak long fenis blong olgeta.’ “Bigfala kampani” blong “ol narafala sipsip,” i joen wetem olgeta ya, speseli stat long 1935, ples blong olgeta i kam “fulap bakegen long man.” (Revelesen 7:9, NW; Jon 10:16) Olgeta evriwan oli joen tugeta blong leftemap trufala wosip.

4:1-4, NW—?“Long laswan haf blong ol dei,” olsem wanem Jeova i ‘jajem ol trabol blong ol man blong plante ples, mo i stretem ol rao blong ol kantri we oli gat paoa’? Ol tok ya se “ol man long plante ples “mo “ol kantri we oli gat paoa” oli no minim ol grup blong man no ol pati blong politik. Defren olgeta, oli minim ol wanwan man long olgeta neson we oli kam ol man we oli wosip long Jeova. Jeova i jajem mo i stretem ol rao blong olgeta folem fasin fren we oli gat wetem hem.

Ol Lesen Blong Yumi:

1:6, 9; 3:12; 5:2. Sameria i lus olgeta, taem ol man Asiria oli spolemgud hem long 740 B.K.T., long taem we Maeka i stap laef yet. (2 King 17:5, 6) Ol man Asiria oli kam long Jerusalem long taem we Hesekia i king. (2 King 18:13) Ol man Babilon oli bonem Jerusalem long 607 B.K.T. (2 Kronikel 36:19) Mesaea i bon long “Betlehem, long distrik ya Efrata” olsem profet Maeka i bin talem. (Matiu 2:3-6) Oltaem ol profet tok blong Jeova oli kamtru.

2:1, 2. !Bambae i denja tumas long yumi sipos yumi talem se yumi mekem wok blong God, be yumi lukaot fastaem blong kam rijman i bitim we yumi lukaot “kingdom mo stret fasin blong hem.”—Matiu 6:33, NW; 1 Timoti 6:9, 10.

3:1-3, 5. Jeova i wantem we olgeta we oli lidim ol man blong hem oli mekem samting long fasin we i stret.

3:4. Sipos yumi wantem se Jeova i ansa long ol prea blong yumi, yumi no mas mekem sin mo yumi no mas gat wan dabol laef.

3:8. Sipos tabu spirit blong Jeova i givim paoa long yumi, bambae yumi save finisimgud wok blong talemaot gud nius mo ol mesej blong jajmen blong Jeova.

5:5, NW. Profet tok ya long saed blong Mesaea i leftemap tingting blong yumi se, taem ol enemi oli agensem ol man blong God, ol “seven [minim fulwan] man blong lukaot long ol sipsip” mo “eit haeman”—wan bigfala namba blong ol man we oli nafgud—oli girap blong lidim ol man blong Jeova.

5:7, 8. Long tingting blong plante man, ol tabu Kristin tede oli ‘olsem wota blong naet we Hae God i stap sanem i kam’—hemia wan blesing we i kamaot long Jeova. Oli wan blesing from we Jeova i yusum ol tabu Kristin blong talemaot mesej blong Kingdom blong hem. Ol “narafala sipsip” oli sapotem olgeta ya long wok blong prij blong givhan long ol man blong oli gat wan gudfala fasin fren wetem God, nao oli save haremgud long saed blong spirit. (Jon 10:16) !Hemia wan nambawan blesing blong joen long wok ya blong mekem ol man oli rili haremgud!

6:3, 4. Yumi mas folem fasin blong Jeova God mo soemaot kaen fasin mo fasin sore long ol man, nating se oli man we i had blong fren wetem olgeta, no we oli slak long saed blong spirit.

7:7. Taem yumi kasem trabol from fasin blong laef blong rabis wol ya we bambae i lus i no longtaem, yumi no mas letem tingting blong yumi i foldaon. Defren olgeta, olsem Maeka, yumi nidim blong “stap wet long [God blong yumi].”

7:18, 19. Olsem Jeova we i glad blong fogivim ol mastik blong yumi, yumi tu yumi mas rere blong fogivim olgeta we oli mekem sin agensem yumi.

Gohed Blong ‘Wokbaot Long Nem Blong Jeova’

Olgeta we oli stap faet agensem God mo ol man blong hem, God bambae i ‘kilim olgeta evriwan i ded.’ (Obadaea 10) Be, kros blong Jeova bambae i godaon sipos yumi lesin long woning blong Hem mo yumi “lego ol rabis fasin.” (Jona 3:10) “Long laswan haf blong ol dei,” we hemia long taem blong ol “las dei,” tru wosip bambae i kam hae moa i winim olgeta giaman skul, mo plante man we oli obei long Jeova oli stap joen long trufala wosip ya. (Maeka 4:1, NW; 2 Timoti 3:1, NW) Taswe, yumi mas gat strong tingting blong “wokbaot olwe long nem blong Jeova, God blong yumi, yes, gogo i no save finis.”—Maeka 4:5, NW.

!Hemia sam long ol gudfala lesen we buk blong Obadaea, Jona mo Maeka i tijim yumi long hem! Nating se ol buk ya oli raetem bitim 2,500 yia finis, mesej blong olgeta “i laef, mo i stap wok,” long taem blong yumi tede tu.—Hibrus 4:12.

[Ol Futnot]

^ B.K.T. i minim Bifo Kristin Taem.

^ K.T. i minim Kristin Taem.

[Tok blong pija long pej 21]

Maeka ‘i stap wet long Jeova.’ ?Yu yu mekem olsem tu?