Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

Ol Bigfala Poen Long Buk Blong Hagae Mo Sekaraea

Ol Bigfala Poen Long Buk Blong Hagae Mo Sekaraea

Tok Blong Jeova i Wan Samting We i Laef

Ol Bigfala Poen Long Buk Blong Hagae Mo Sekaraea

TINGBAOT se yu stap long yia 520 B.K.T. Sikistin yia bifo, ol man Jiu we oli aot long kalabus long Babilon oli putum fandesen blong tempol blong Jeova long Jerusalem. Nating se i olsem, tempol i no finis yet mo i gat tabu i stap long wok ya. Ale Jeova i jusum Hagae blong mekem wok blong profet, mo tu manis afta, hem i jusum Sekaraea tu blong mekem wok blong profet. Tufala ya i mas talemaot ol tok blong Jeova.

Wok blong Hagae mo Sekaraea, hemia blong pulum ol man blong oli gohed bakegen long wok blong bildim tempol. Traehad blong tufala profet ya i pulum ol man blong oli wantem statem wok bakegen, ale, long faef yia, tempol i finis. Ol toktok we Hagae mo Sekaraea tufala i talemaot, hem i stap long Baebol, long tu buk we nem blong tufala i stap long hem. Long 520 B.K.T., Hagae i finisim buk blong hem, mo long 518 B.K.T. Sekaraea i finisim buk blong hem. Tede tu yumi gat wan wok we God i givim long yumi olsem we i bin givim long tufala profet ya. Hemia wok blong talemaot Kingdom mo pulum man i kam disaepol, mo wok ya i mas finis bifo we rabis fasin blong wol ya i lus. I gud yumi ridim toktok we i stap long buk blong Hagae mo Sekaraea mo traem faenem ol tok we i save leftemap tingting blong yumi.

“PUTUM HAT BLONG YU LONG ROD BLONG YU”

(Hagae 1:1–2:23)

Blong 112 dei, Hagae i talemaot fo strongfala toktok we oli gat paoa long tingting blong ol man. Faswan toktok blong hem se: “Hemia nao tok blong Jeova blong ol ami, ‘Putum hat blong yu long ol rod blong yu. Go antap long hil, mo yu mas karem wud i kam. Mo bildim haos ya, blong bambae mi mi glad long hem mo ol man i save leftemap nem blong mi long hem.’ ” (Hagae 1:7, 8, NW) Ol man oli folem tok ya. Ale namba tu toktok blong Hagae hem i wan promes se: “Bambae mi [Jeova] mi fulumap haos ya wetem glori.”—Hagae 2:7, NW.

Long namba tri toktok blong hem, Hagae i soemaot se ‘ol man mo olgeta samting we oli stap mekem’ oli doti long lukluk blong Jeova from we oli bin lego wok blong bildim bak tempol. Be taem oli girap mo statem wok ya bakegen, Jeova ‘i blesem olgeta.’ Long namba fo toktok, Hagae i talemaot se bambae Jeova i ‘finisim paoa blong olgeta kantri we oli gat king blong olgeta’ mo bambae hem i jusum rula ya Serubabel blong i ‘rul long nem blong hem.’—Hagae 2:14, 19, 22, 23.

Ansa Blong Sam Kwestin Long Saed Blong Baebol:

1:6, NW—?Wanem mining blong tok ya ‘man i stap dring, be i no save drong’? Hemia wan tok we i soemaot se i no gat plante waen long kantri ya. From we Jeova i no stap blesem ol man blong hem, ol garen oli no stap karem plante frut blong wokem plante waen. From we i gat smol waen nomo, man i dring smol nomo, i no naf blong i kam drong long hem.

2:6, 7, 21, 22—?Hu i stap seksekem ol samting mo from wanem? Jeova nao i stap ‘mekem ol kantri oli seksek’ taem hem i stap sanem ol man blong hem blong talemaot nius blong Kingdom long ful wol. Wok blong prij i karem “ol gudgudfala samting” blong ol kantri ya oli kam insaed long haos blong Jeova, ale ol samting ya oli fulumap haos blong Jeova wetem glori. Long taem we i kam bambae Jeova i seksekem ‘heven mo wol mo solwota tu,’ nao ol rabis man mo rabis fasin bambae i lus blong olwe.—Hibrus 12:26, 27.

2:9—?Olsem wanem ‘niufala haos ya bambae i flas we i flas gud, i winim hemia blong fastaem’? I gat tri samting we i mekem se niufala haos ya i winim hemia blong fastaem. Faswan samting hemia hamas yia we ol man oli bin yusum tempol ya long wosip. Tempol we Solomon i bildim i stanap long 1027 B.K.T. mo ol man oli yusum kasem 607 B.K.T., hemia 420 yia. Be “niufala haos ya” oli yusum blong 580 yia, stat long taem we hem i finis long 515 B.K.T., gogo kasem taem we hem i lus long 70 K.T. * Namba tu samting hemia hu i bin tij long tempol ya. Mesaea, Jisas Kraes hem wan i bin tij insaed long “niufala haos ya.” Mo namba tri samting se, plante moa man oli hivap i kam wosipim God long haos ya i bitim “hemia blong fastaem.”—Ol Wok 2:1-11.

Ol Lesen Blong Yumi:

1:2-4. Taem wok blong prij i had from we ol man oli agensem yumi, samting ya i no mas mekem we yumi no moa ‘lukaot kingdom fastaem’ nao yumi go ronem ol samting we yumi nomo i wantem.—Matiu 6:33, NW.

1:5, 7. I waes blong ‘putum hat blong yumi long rod blong yumi’ mo tingbaot se, ‘?Mi mi stap yusum laef blong mi blong mekem wanem? ?Olsem wanem ol samting ya we mi mi stap mekem i afektem fasin fren blong mi wetem God?’

1:6, 9-11; 2:14-17. Ol man Jiu long taem blong Hagae oli wokhad blong mekem laef blong olgeta i gud be oli no stap kasem gudfala samting nating long hadwok ya. Oli lego wok blong bildim bak tempol, taswe God i no stap blesem olgeta. Yumi mas wokhad long ol wok blong God olsem we hem i faswan samting long laef blong yumi, mo yumi mas mekem olsem wetem fulhat blong yumi. Taem yumi mekem olsem, yumi mas tingbaot se nating sipos yumi gat plante samting no yumi gat smol samting nomo, be “blesing blong Jeova, hemia nao samting we i mekem man i rij.”—Ol Proveb 10:22, NW.

2:15, 18, NW. Jeova i talem long ol man Jiu se stat long dei ya i go, oli mas putum tingting blong olgeta i stap long wok blong bildim bak tempol, be i no long fasin blong olgeta bifo, taem we oli bin slak blong wok. Taem yumi stap mekem wosip blong God, i gud yumi tingting oltaem long ol samting we bambae i kam, bitim we yumi stap luklukbak oltaem long ol samting we oli pas finis.

‘I NO LONG PAOA BLONG YU BE LONG PAOA BLONG SPIRIT BLONG MI NOMO’

(Sekaraea 1:1–14:21)

Taem Sekaraea i statem wok blong profet, hem i singaot ol man Jiu se oli mas ‘kambak long Jeova.’ (Sekaraea 1:3) Eitfala vison we Sekaraea i luk oli soemaot se God i stap sapotem wok blong bildim bak tempol. (Lukluk bokis ya “Eit Vison Blong Sekaraea We Oli Gat Wan Mining.”) Wok blong bildim bak tempol bambae i finis ‘i no long paoa blong ol soldia, mo i no long paoa blong man, be long paoa blong spirit blong Jeova nomo.’ (Sekaraea 4:6) Man ya we nem blong hem Han blong Tri bambae i “stanemap tempol blong Jeova bakegen” mo bambae “hem i mekem wok blong pris mo king tu.”—Sekaraea 6:12, 13, NW.

I gat wan grup blong man oli aot long Betel oli kam luk ol pris long Jerusalem blong askem long olgeta sipos oli mas gohed yet blong folem fasin ya blong livim kakae blong krae from Jerusalem we i lus. Jeova i talem long Sekaraea se, ol fofala taem ya long yia we ol man Isrel oli stap livim kakae blong tingbaot taem ya we Jerusalem i lus, bambae oli jenis i kam taem blong ‘mekem lafet, blong glad mo blong harem gud.’ (Sekaraea 7:2; 8:19) Tufala tok we Sekaraea i talemaot biaen oli ol jajmen we Jeova bambae i mekem agensem ol neson mo ol giaman profet, oli ol profet tok long saed blong Mesaea, mo oli wan gudfala nius blong talem se God bambae i leftemap ol man blong hem bakegen.—Sekaraea 9:1; 12:1.

Ansa Blong Sam Kwestin Long Saed Blong Baebol:

2:1—?From wanem wan man i makem saes blong Jerusalem wetem wan teplaen? Hemia i soemaot se bambae oli wokem wan stonwol i goraon long taon ya blong blokemgud. Be wan enjel i kam toktok long man ya we i holem teplaen, i talem long hem se Jerusalem bambae i kam bigwan we i bigwan mo Jeova nao bambae i olsem stonwol we i blokemgud taon ya.—Sekaraea 2:3-5.

6:11-13—?From we oli putum hat blong king long Hae Pris Josua, samting ya i min se hem i kam king semtaem we hem i pris? Nogat. Josua i no save kam king from we hem i no kamaot long laen blong Deved we i laen blong ol king. Taem oli putum hat blong king long Josua ya, hemia wan profet tok long saed blong Mesaea. (Hibrus 6:20) Profet tok long saed blong “Han blong Tri” i kamtru long Jisas Kraes we hem i King mo Pris tu long heven. (Jeremaea 23:5) Josua i mekem wok olsem hae pris long tempol we ol man Jiu oli bildim bak. Long sem fasin, Jisas i wok olsem Hae Pris we i leftemap trufala wosip long tempol blong Jeova long saed blong spirit.

8:1-23, NW—?Ol ten defren mesej we oli stap long ol vas ya oli kamtru wetaem? Long hanraet blong buk blong Sekaraea long lanwis Hibru, mo long sam Baebol tede tu, olsem New World Translation, ol ten toktok long japta ya oli stat wetem tok ya se “hemia nao tok we Jeova blong ol ami i talem.” Ol tok ya oli ol promes we God i mekem long ol man blong hem se bambae oli stap long pis. Sam long ol tok ya oli kamtru long ol yia 500 B.K.T., be bighaf blong olgeta oli kamtru stat long 1919 K.T. mo sam oli stap kamtru naoia. *

8:3, NW—?From wanem vas ya i talem se Jerusalem hem i “taon blong trutok”? Bifo we Jerusalem i lus long 607 B.K.T., taon ya i ples we i “mekem tumas trabol long ol man.” Ol profet blong hem, wetem ol pris blong hem mo ol man blong hem we oli no tingbaot God, oli mekem kruked fasin we i bitim mak. (Sefanaea 3:1; Jeremaea 6:13; 7:29-34) Be taem oli bildim bak tempol finis mo ol man oli stat wosipim Jeova bakegen, ol man oli tokbaot ol trutok long saed blong wosip blong Jeova long Jerusalem, ale oli save kolem hem se “taon blong trutok.”

11:7-14—?Wanem mining blong tufala stik blong lukaot long sipsip we Sekaraea i putum nem blong wan se ‘Givhan long Gladhat’ mo narawan se ‘Joen Wanples’? Ol vas ya oli tokbaot Sekaraea olsem wan man we i ‘go lukaot long ol sipsip ya we oli blong ded’—hemia i minim ol man Isrel we ol lida oli stap spolem olgeta. Long ples ya, Sekaraea i pija blong Jisas Kraes we God i sanem hem i go long ol man blong hem, be olgeta ya oli sakemaot hem. Taem hem i brekem stik ya we nem blong hem ‘Givhan long Gladhat’ i minim se bambae God i finisim kontrak blong Loa we hem i bin mekem wetem ol man Jiu mo bambae i no moa mekem i gud long olgeta. Taem hem i brekem stik ya we nem blong hem ‘Joen Wanples’ hemia i min se bambae Juda mo Isrel tufala i no moa joengud olsem wan brata aninit long rul blong hem.

12:11—?Wanem mining blong “ol man oli krae from god ya Hadadrimon, long levelples ya long Megido”? King Josaea blong Juda i ded long wan faet wetem Fero Neko blong Ijip long “levelples ya long Megido,” ale blong plante yia ol man Isrel oli krae from hem mo oli mekem ol ‘singsing blong sore’ from hem. (2 Kronikel 35:25) Taswe taem vas ya i talem se ‘ol man oli krae from Hadadrimon,’ maet hem i minim se oli stap krae from Josaea we i ded.

Ol Lesen Blong Yumi:

1:2-6; 7:11-14. Jeova i glad long ol man we oli tanem tingting blong olgeta from rong blong olgeta, mo hem i glad blong tekem olgeta bakegen taem oli akseptem fasin stretem mo oli mekem wosip long hem bakegen wetem fulhat blong olgeta. Defren nao, sipos wan man ‘i mekem stronghed, i blokemgud sora blong hem, mo i mekem tingting blong hem i kam strong’ taem hem i harem tok blong Jeova, ale taem man ya i singaot i go long Jeova blong i halpem hem be Jeova bambae i no lesin long hem.

4:6, 7. I no gat wan samting we i bigwan tumas we spirit blong Jeova i no save winim blong mekem we ol man oli finisim wok blong bildimbak tempol. Nomata wanem problem we yumi kasem taem yumi mekem wok blong God, yumi save winim ol problem ya sipos yumi gat bilif long Jeova.—Matiu 17:20.

4:10. Jeova i lidim Serubabel mo ol man blong hem blong oli finisim wok blong bildim tempol folem fasin we Jeova i wantem. Nating se yumi sinman, yumi naf blong mekem laef blong yumi i laenap wetem samting we Jeova i wantem.

7:8-10; 8:16, 17. Sipos yumi wantem we Jeova i glad long yumi, yumi mas soemaot stret fasin blong jajem man, yumi mas kaengud mo sore long ol man, mo yumi mas tok tru long yumi.

8:9-13. Jeova i blesem yumi taem ‘tingting blong yumi i strong’ blong mekem ol wok we hem i putum long han blong yumi. Hem i blesem yumi taem hem i mekem we yumi gat pis, yumi harem se yumi sef, mo fasin fren blong yumi wetem hem i kam antap.

12:6. Olgeta we oli gat wok blong lukaot long ol man blong Jeova oli mas olsem wan “faea we i kakae bigfala bus”—i min se oli mas strong blong mekem ol wok blong Jeova.

13:3. Fasin blong yumi blong stap tru long God mo ogenaesesen blong hem i mas strong moa i winim fasin blong yumi blong stap tru long narafala, nating se oli fren no famle blong yumi.

13:8, 9, NW. Ol man we oli agensem trufala wosip mo we Jeova i sakemaot olgeta, oli plante olsem tu long evri tri man long kantri. I gat smol man nomo we God i mekem oli kam klin long fes blong hem olsem gol we man i bonem blong tekemaot doti blong hem. Tede, bighaf blong ol man we oli talem se oli Kristin oli stap long Krisendom mo Jeova i sakemaot olgeta. Wan smol grup nomo, hemia ol Kristin we tabu spirit i makemaot olgeta, oli stap ‘singaot long nem blong Jeova’ mo oli putum olgeta i stap aninit long han blong hem blong hem i klinim olgeta. Olgeta ya wetem ol fren blong olgeta oli karem nem ya Witnes blong Jeova mo oli soemaot tu long ol aksen blong olgeta se oli Witnes blong Jeova.

Yumi Mas Tekem Aksen

?Ol samting we Hagae mo Sekaraea oli talemaot i mas mekem wanem long yumi tede? Taem yumi tingbaot olsem wanem toktok ya we tufala i karem i go long ol man Jiu i pusum ol man ya blong oli statem wok bakegen blong bildimap tempol, samting ya i mas pusum yumi tu blong yumi wantem wok strong moa blong talemaot Kingdom mo pulum man i kam disaepol.

Sekaraea i talemaot se Mesaea bambae i kam we i “raed long wan dongki.” Hem i talem tu se bambae wan man i salem Mesaea ya i go long ol enemi blong “toti sekel silva” mane, bambae ol man ya oli kilim Mesaea nao “ol sipsip ya [blong hem] bambae oli go wanwan.” (Sekeraea 9:9; 11:12; 13:7) !Taem yumi tingting dip long ol profet tok ya blong Sekaraea we oli kamtru long Mesaea, samting ya i save mekem bilif blong yumi i strong moa! (Matiu 21:1-9; 26:31, 56; 27:3-10) Ale, tras blong yumi long Tok blong Jeova mo ol rod we hem i yusum blong sevem yumi, i kam strong moa.—Hibrus 4:12.

[Ol Futnot]

^ K.T. i minim Kristin Taem.

^ Lukluk Wajtaoa blong Jenuware 1, 1996, pej 9-22.

[Bokis blong pija long pej 15]

Eit Vison Blong Sekaraea We Oli Gat Wan Mining

1:8-17: Vison ya i mekem tingting blong ol man i sua se bambae tempol i finis mo se God bambae i blesem Jerusalem mo ol narafala taon blong Juda.

1:18-21: Vison ya i wan promes se ol ‘fo hon ya we oli ronemaot Juda,’ we i minim ol gavman we oli agensem wosip blong Jeova, bambae oli mas lus.

2:1-13: Vison ya i soemaot se bambae Jerusalem i kam bigwan mo se Jeova bambae i lukaotgud long hem, olsem wan “faea we i laet i goraon long hem.”

3:1-10: Vison ya i soem se Setan i agensem wok blong bildim bak tempol, mo God i mekem Hae Pris Josua i gofri mo i fogivim sin blong pris ya.

4:1-14: Vison ya i mekem ol man oli sua se sipos i gat trabol i kam we i bigwan olsem wan bigfala hil, be bambae God i flatem trabol ya mo Serubabel bambae i save finisim wok blong bildim bak tempol.

5:1-4: Vison ya i soemaot se ol man nogud we oli no kasem panis yet, be bambae oli mas kasem panis.

5:5-11: Vison ya i talemaot se rabis fasin bambae i finis.

6:1-8: Vison ya i promes se bambae ol enjel oli lidim mo protektem ol man blong God.

[Tok blong pija long pej 12]

?Jeova i sanem Hagae mo Sekaraea blong mekem wanem?

[Tok blong pija long pej 14]

?From wanem ol brata we oli gat wok blong lukaot long ol man blong God oli olsem wan “faea we i kakae bigfala bus”?