1, 2. ?From wanem yumi tokbaot frut blong figtri?

OL MAN Isrel bifo oli laekem blong kakae frut blong figtri. (Aes. 28:4; Luk 13:6-9) Tri ya i stap gru yet long plante ples blong wol. Frut blong tri ya i gud tumas long bodi, mo sam man oli talem se hem i gud long hat tu.

² Long taem bifo, Jehova i tokbaot frut blong figtri blong minim sam man, mo samting we i stap long hat blong olgeta. Jehova i no tokbaot frut blong figtri blong soemaot se hem i gud long bodi. Hem i yusum frut ya olsem pijatok. Ol tok blong hem i save givhan long yumi mo famle blong yumi. Bambae yumi tokbaot ol samting we hem i talem, mo yumi traem luksave samting we hem i wantem tijim yumi long hem.

3. ?Ol frut blong figtri we Jeremaea 24 i tokbaot, oli minim wanem?

³ Long yia 617 bifo long taem blong Kraes, ol man Juda oli mekem plante samting we Jehova i no laekem nating. Nao long wan vison we Jeremaea i luk, Jehova i soemaot samting we bambae i kasem olgeta. Jeremaea i luk tu basket we tufala i fulap long frut blong figtri. Tufala basket ya i minim tu grup blong man. Ol frut insaed long wan basket oli “gudfala frut,” be ol frut long narafala basket oli “nogud finis.” (Ridim Jeremaea 24:1-3.) Ol nogud frut blong figtri ya, oli minim King Jedekia mo sam narafala man olsem hem, we King Nebukadnesa blong Babilon wetem ol soldia blong hem oli kam mekem faet long olgeta. Be i gat ol man we oli olsem gudfala frut blong figtri. Sam long olgeta hemia, Esikel, mo Daniel wetem trifala fren blong hem, mo sam narafala man bakegen, we oli go kalabus long Babilon. Biaen, sam long olgeta oli gobak long Jerusalem blong wokem bakegen haos blong God.—Jer. 24:8-10; 25:11, 12; 29:10.

4. ?Ol tok we Jehova i talem long ol gudfala man Juda i givhan long yumi olsem wanem?

⁴ Jehova i tokbaot ol gudfala man ya, i se: “Bambae mi putum gudfala tingting [“hat,” NW] long olgeta, blong oli save se mi mi Hae God. Nao bambae oli kam man blong mi.” (Jer. 24:7) Ol tok ya i stret long yumi evriwan, from we i soemaot  se God i glad blong givhan long yumi, blong yumi wanwan i wantem tumas blong save hem mo blong stap olsem man blong hem. ?Yumi mas mekem wanem blong yumi kam man olsem? Yumi mas stadi long Baebol, mo yumi mekem ol samting we yumi lanem i wok long laef blong yumi. Yumi mas tanem tingting blong yumi, mo yumi lego ol nogud fasin. Nao yumi givim laef blong yumi i go long God, mo yumi baptaes long nem blong Papa, mo Pikinini, mo tabu spirit. (Mat. 28:19, 20; Wok 3:19) ?Yu yu mekem ol samting ya finis? Sipos yu no mekem yet, maet yu stap go oltaem long ol miting blong ol Witnes blong Jehova, mo yu stap traehad blong kasem ol step ya.

5. ?Jeremaea i tokbaot hu long buk blong hem?

⁵ Nating se yumi mekem ol samting ya finis, no yumi stap traehad yet blong mekem olgeta, be oltaem yumi mas holem stret tingting mo mekem ol gudfala fasin. ?From wanem? Bambae yumi faenem ansa blong kwestin ya long ol tok we Jeremaea i raetem, blong tokbaot hat blong man. Sam haf long buk blong Jeremaea oli tokbaot ol kantri raonabaot long Juda. Be bighaf blong buk ya i tokbaot kantri blong Juda, long taem we faef defren king i rul long hem. (Jer. 1:15, 16) Yes, Jeremaea i raetem ol tok ya i go long ol man we oli givim laef blong olgeta i go long Jehova finis. Long taem blong Moses, ol man oli mekem promes se bambae oli man blong Jehova. (Eks. 19:3-8) Long taem blong Jeremaea tu, ol man oli talem se: ‘Jehova, mifala i kambak long yu, from we yu yu God blong mifala.’ (Jer. 3:22) ?Olsem wanem? ?Hat blong ol man ya i gud?

6. ?God i talem se hat blong man i save mekem wanem? ?Ol tok ya i mas pulum yumi blong mekem wanem?

⁶ Ol dokta oli save yusum wan masin blong lukluk insaed long bodi blong man, mo blong jekem hat blong man. Be Jehova i no luk prapa hat blong yumi nomo. Hem i save luk ol fasin we oli haed long hat blong yumi tu, we oli soemaot se yumi wanem kaen man. Hem i talem se: “?Hu man i save savegud tingting [“hat,” NW] blong man? Oltaem nomo, tingting [hat] blong man i stap giaman long hem bakegen. I no gat narafala samting we i save giaman olsem, i nogud we i nogud olgeta. Mi Hae God, mi nomo mi save lukluk long tingting [hat] blong man, . . . Oltaem mi mi stap mekem long man, stret long mak blong laef blong hem, mo blong ol wok we hem i mekem.” (Jer. 17:9, 10) God i save luk ol samting we yumi wantem, ol tingting blong yumi, ol filing blong yumi, ol fasin blong yumi, mo ol samting we yumi wantem mekem long laef blong yumi. Hem i stap lukluk gud long hat blong yu. Be yu tu, yu save mekem sam samting blong faenemaot wanem i stap long hat blong yu.

7. ?Jeremaea i talem se hat blong plante man Isrel i olsem wanem?

⁷ Yumi mas jekem gud ol fasin we oli stap haed long hat blong yumi. Long taem blong Jeremaea, ?Jehova i faenemaot wanem, taem hem i lukluk long hat blong ol man Isrel? Jeremaea i talem se: “Yufala evriwan i stap mekem sakomsaes long yufala, be yufala i no stap holem promes we mi mi mekem wetem ol bubu blong yufala bifo, we sakomsaes ya i saen blong hem.” Long sam narafala Baebol oli tanem tok ya se: ‘Be yufala i no mekem sakomsaes long hat blong yufala.’ (Jer. 9:25, 26) Nating se ol man Isrel oli mekem sakomsaes long bodi, Jehova i talem se oli no mekem sakomsaes long hat. ?Hem i minim wanem?

8, 9. ?Wanem i rong long hat blong plante man Isrel long taem blong Jeremaea? ?Oli mas mekem wanem?

⁸ God i talem long ol man Isrel samting we oli mas mekem. Ol tok blong hem oli givhan long yumi blong yumi kasem save mining blong tok ya, ‘no mekem sakomsaes long hat.’ Hem i talem long olgeta se oli mas sakemaot ol nogud fasin long hat blong olgeta. ?From wanem? Hem i talem se: “Sipos yufala i no mekem olsem, bambae mi kros tumas long yufala, from ol samting nogud we yufala i mekem.” Ol man ya oli no stap obei long Jehova, from we hat blong olgeta i nogud. (Ridim Mak 7:20-23.) Oli stronghed, mo oli no wantem jenisim fasin blong olgeta. Jehova i luk se hat blong olgeta i nogud, i min se, oli gat ol nogud tingting, mo oli wantem ol samting we i  nogud. (Ridim Jeremaea 5:23, 24; 7:24-26.) God i talem long olgeta, wanem we oli mas mekem blong jenisim fasin blong olgeta, i se: “Yufala i mas holemtaet promes ya blong yufala we yufala i mekem wetem mi. Yufala i mas mekem laef blong yufala i tabu, i blong mi.” Long sam Baebol oli tanem tok ya se: ‘Yufala i mas mekem sakomsaes long hat blong yufala.’—Jer. 4:4; 18:11, 12.

⁹ Ol man Isrel long taem blong Jeremaea oli mas klinim hat blong olgeta. Ol man Isrel long taem blong Moses tu oli mas mekem sem mak. (Dut. 10:16; 30:6) ?Oli save ‘mekem laef blong olgeta i tabu’ olsem wanem? Oli mas sakemaot ol samting we i pulum olgeta blong oli no obei long Jehova, hemia ol nogud tingting, mo ol nogud samting we oli wantem.—Wok 7:51.

10. ?Olsem Deved, yumimas mekem wanem blong jekem hat blong yumi?

¹⁰ Yumi glad se God i givhan long yumi blong yumi save se hat blong yumi i olsem wanem. ?Be from wanem yumi mas jekem hat blong yumi? Yumi man blong Jehova finis. I tru, bighaf blong ol man blong Jehova oli holemstrong long hem, mo laef blong olgeta i klin. Oli no olsem ol frut blong figtri we oli “nogud finis.” Be i gud yumi tingbaot Deved. Nating se hem i wan gudfala man, hem i talem long Jehova se: “God, plis yu lukluk gud long mi, blong yu savegud ol tingting [“hat,” NW] blong mi. Plis yu skelem laef blong mi, blong yu faenemaot ol samting we mi stap tingting long hem. Mo sipos i gat sam samting nogud long laef blong mi, plis i gud yu traem faenemaot.”—Sam 17:3; 139:23, 24.

11, 12. (1) ?Yumi wanwan i mas jekem ol samting we i stap long hat blong yumi from wanem? (2) ?Jehova i no mekem wanem?

¹¹ Jehova i wantem we yumi wanwan i save hem, blong hem i save glad long yumi. Mo hem i wantem se yumi gohed olsem, nao hem i save glad long yumi oltaem. Jeremaea i talem se Jehova i stap lukluk gud long laef blong ol gudfala man, mo hem i “savegud tingting [“hat,” NW] blong olgeta.” (Jer. 20:12) Taem yumi tingbaot se Jehova i stap lukluk gud long hat blong olgeta man wetem ol gudfala man tu, hemia i mas mekem se yumi wanwan i wantem jekem gud hat blong yumi. (Ridim Ol Sam 11:5.) Taem yumi mekem olsem, maet yumi faenemaot se yumi gat wan nogud tingting, no wan filing we i no stret, no yumi wantem mekem samting we i nogud. Ol samting ya oli save mekem we hat blong yumi i kam strong, nao yumi slo blong obei long Jehova. Yumi mas sakemaot ol nogud samting ya long hat blong yumi. ?Wanem sam nogud tingting mo filing we yumi save gat long hat blong yumi? ?Yumi mas mekem wanem blong jenisim olgeta?—Jer. 4:4.

¹² Jehova i no fosem yumi blong jenisim ol fasin blong yumi. Hem i tokbaot ol man we oli olsem “gudfala frut blong figtri,” se bambae hem i “putum gudfala tingting [hat] long olgeta, blong oli save” hem. Be hem i no fosem olgeta blong oli jenisim ol nogud samting long hat blong olgeta. Olgeta nao oli mas wantem blong jenisim ol samting ya, from we oli save hem. Hemia i sem mak long yumi.

13, 14. ?Samting we i stap long hat blong man i save spolem hem olsem wanem?

¹³ Jisas i talem se hat blong man nao i save pulum hem blong i gat “ol rabis tingting,” i kilim man i ded, i mekem nogud wetem woman, mo ol narafala nogud fasin olsem. (Mat. 15:19) Olsem  nao, sipos long hat blong man, hem i wantem tumas ol nogud samting, hem i save slip wetem woman blong narafala man, no i mekem wan narafala rabis fasin blong man wetem woman. Sipos hem i no tanem tingting blong hem, bambae God i no moa glad long hem. Nating sipos wan man i no mekem bigfala sin samtaem, be hem tu i save letem wan nogud samting we hem i wantem i kam strong long hat blong hem. (Ridim Matiu 5:27, 28.) Taswe, yumi mas meksua se long hat blong yumi, yumi no wantem ol samting we oli nogud. ?Olsem wanem? Sipos yu yu wan man, ?yu stap tingbaot wan woman long fasin we Jehova i no glad long hem? Sipos yu yu wan woman, ?yu stap tingbaot wan man long fasin we Jehova i no glad long hem? Sipos i olsem, yu mas sakemaot nogud tingting ya we i stap long hat blong yu.

¹⁴ Long sem fasin, wan brata i save kros long narafala brata gogo, long hat blong hem, hem i no moa laekem brata ya nating. (Lev. 19:17) Sipos i olsem, hem i mas strong blong sakemaot nogud fasin ya blong kros we i stap long hat blong hem.—Mat. 5:21, 22.

15, 16. (1) ?Wanem fasin blong wan Kristin we i no mekem sakomsaes long hat blong hem? Yu talem wan eksampol. (2) ?Man we i no mekem sakomsaes long hat, i save gat wanem fasin we Jehova i no glad long hem?

¹⁵ Bighaf blong ol Kristin oli no letem ol nogud fasin ya i stap long hat blong olgeta. Be Jisas i tokbaot “ol rabis tingting” tu we oli save mekem yumi gorong. Wan eksampol hemia: Maet yumi harem nogud tumas taem wan man i mekem samting blong spolem wan famle blong yumi. Yumi talem se: “Mifala i sem blad nomo.” Yumi ting se i impoten tumas we yumi tekem saed blong famle blong yumi, nating se hem i mekem samting we i no stret. I tru, ol Kristin oli mas laekem famle blong olgeta. Oli no mas mekem olsem ol man blong wol, we ‘oli no gat sore.’ (2 Tim. 3:1, 3) Be yumi no mas bitim mak. Yu traem tingbaot stori blong Daena long Baebol. Taem wan man i spolem Daena, ol brata blong hem oli kros tumas, nao oli girap oli go kilim plante man i ded. (Jen. 34:13, 25-30) Mo Absalom tu i gat wan rabis tingting we i lidim hem blong kilim Amnon i ded. (2 Saml. 13:1-30) Yes, “ol rabis tingting” oli save lidim yumi blong mekem wan samting we i nogud olgeta.

¹⁶ Ol tru Kristin oli no save kilim narafala i ded. Be maet oli kam kros taem wan man i mekem i nogud long wan famle blong olgeta, no taem oli ting se wan man i mekem i nogud long wan famle blong olgeta. Long taem olsem, ?samfala oli mekem wanem? Oli no wantem joen nating wetem man ya, mo oli no singaot hem i kam long haos blong olgeta. (Hib. 13:1, 2) Be ol Kristin we oli lavem ol brata blong olgeta, oli no mekem olsem. Jehova i save gud samting we i stap long hat blong yumi. Sipos hem i luk long hat blong yumi se yumi no laekem brata blong yumi, bambae hem i  luksave se yumi ‘no mekem sakomsaes long hat blong yumi.’ (Jer. 9:25, 26) Taswe, yumi mas tingbaot woning we Jehova i givim long ol man blong hem bifo, se: “Yufala i mas mekem laef blong yufala i tabu, i blong mi.”—Jer. 4:4.

17. ?Wanem i save givhan long yumi, blong yumi karemaot ol nogud fasin long hat blong yumi?

¹⁷ Taem yu jekem hat blong yu, maet yu luk se yu yu slo blong obei long ol tok blong Jehova. Maet hemia i soemaot se yu yu ‘no mekem sakomsaes long hat blong yu.’ Ating yu luksave se yu stap fraet long tingting blong narafala man, no yu wantem gat haenem, no yu wantem kam rijman. Maet yu yu stronghed, no yu strong blong folem prapa tingting blong yu. Samfala long taem bifo oli mekem olsem tu. (Jer. 7:24; 11:8) Jeremaea i talem se ol man Isrel long taem blong hem we oli no trastem God oli ‘stronghed tumas, mo oli stap girap agens long God.’ God i lavem olgeta mo i givim evri samting we oli nidim, be oli ‘no tingbaot nating blong ona long hem.’ (Jer. 5:23, 24) Sipos yumi ona long Jehova, mo yumi fraet blong mekem hem i harem nogud, bambae yumi karemaot ol nogud fasin long hat blong yumi. Bambae i isi moa blong yumi jenisim ol fasin we oli stap long hat blong yumi, mo blong mekem samting we Jehova i wantem.

18. ?Jehova i mekem wanem niufala promes wetem olgeta we tabu spirit i makemaot olgeta?

¹⁸ Taem yumi gohed blong traehad, Jehova bambae i putum wan ‘gudfala hat long yumi blong yumi save’ hem. Hem i promes blong mekem olsem long ol man we tabu spirit i makemaot olgeta, taem hem i mekem niufala promes wetem olgeta. Hem i talem se: “Mi bambae mi putum loa blong mi long tingting blong yufala, mo bambae mi raetemdaon long hat blong yufala. Mo mi bambae mi God blong yufala, mo yufala bambae i man blong mi. Bambae i no moa gat wan long yufala we i save go tijim man ples blong hem se, ‘Yu mas save Hae God,’ mo bambae i no gat man we i save go talem tok ya long brata blong hem, from we yufala evriwan bambae i save mi, i stat long ol haeman, gogo kasem olgeta we oli no gat nem. Nao mi bambae mi fogivim yufala, mi tekemaot ol sin blong yufala, mo bambae mi no moa save tingbaot olgeta bakegen.”—Jer. 31:31-34. *

19. ?Yumi stap wet blong luk wanem samting?

¹⁹ Yumi stap wet blong luk ol promes blong God oli kamtru. Yumi evriwan i mas wantem blong save Jehova mo blong stap olsem ol man blong hem. Be sipos yumi wantem save Jehova gogo i no save finis, hem i mas fogivim ol sin blong yumi. Sakrefaes blong Jisas we i pemaot yumi, hemia nao rod we Jehova i yusum blong fogivim yumi. Naoia we yumi save se Jehova i glad blong fogivim yumi, yumi tu yumi mas fogivim ol narafala, nating se i had blong yumi mekem olsem. Yumi mas strong blong sakemaot enikaen fasin blong kros mo fasin blong no laekem narafala. Sipos yumi mekem olsem, yumi soemaot se yumi wantem mekem wok blong Jehova mo yumi wantem save hem moa. Bambae yumi olsem ol man we Jehova i talem long olgeta se: “Sipos yufala i lukaot mi long olgeta tingting [“hat,” NW] blong yufala, bambae yufala i save faenem mi. Bambae yufala i faenem mi, mo bambae mi mekem i gud long yufala.”—Jer. 29:13, 14.